Last Updated on 14 juni 2023 by M.G. Sulman
Last van bladluizen op je planten? Wat goed werkt ter betrijding van bladluizen, is het toepassen van zeepwater-spiritus. Bladluizen zijn kleine insecten die gemakkelijk hun weg naar tuinen weten te vinden. Ze zijn zacht en voeden zich door de voedzame vloeistoffen uit planten te zuigen. Da’s uiteraard niet goed voor de plant. Wanneer ze in grote aantallen voorkomen, kunnen ze planten ernstig verzwakken en schade toebrengen aan bloemen en fruit. Bladluizen hebben een snelle voortplanting, waardoor het belangrijk is om ze onder controle te krijgen voordat ze zich vermenigvuldigen. In één seizoen kunnen er meerdere generaties bladluizen ontstaan. Bladluizen zijn klein van formaat, meestal minder dan 5 mm groot, en vaak bijna onzichtbaar voor het blote oog. Ze kunnen verschillende kleuren hebben, zoals wit, zwart, bruin, grijs, geel, lichtgroen of zelfs roze. Sommige soorten hebben een wasachtige of wollige coating. Ze hebben peervormige lichamen met lange antennes, en de nimfen (jonge bladluizen) lijken op volwassenen. De meeste soorten hebben twee korte buisjes die uitsteken aan het achterste uiteinde van hun lichaam.
Wat is bladluis?
Bladluis is een zeer klein insect, ongeveer een halve millimeter groot, dat zich voedt met planten. Het insect voedt zich door de cellen van een plant te consumeren. Over het algemeen hebben bladluizen een groene kleur, maar er zijn ook varianten zoals de witte, zwarte, gele, rode en zelfs paarse bladluis. Als je kleine beestjes op je plant ziet, is de kans groot dat het om bladluizen gaat.
Oorzaak van een bladluizenplaag
De oorzaak van luizen in planten kent verschillende mogelijke oorzaken. In hun volwassen stadium kunnen bluidluizen vliegen, waardoor ze gemakkelijk van plant naar plant kunnen gaan. Ze kunnen bijvoorbeeld een kamer binnenvliegen door open ramen of deuren, of zich verspreiden in de tuin door de wind.
Daarnaast kan de bodemgesteldheid een rol spelen. Als de bodem van de planten voldoende voedingsstoffen bevat, kan de plant zich beter verdedigen tegen luizen. Een gezonde en goed gevoede plant is over het algemeen beter bestand tegen bladluizen.
Wanneer bladluizen neerstrijken op ene plant, zullen ze op zoek gaan naar het groeipunt van de plant, zoals de top van een jonge stengel, om zich daar te voeden. De ideale locatie voor bladluizen is waar nieuw en groeiend blad ontstaat, en ze hebben de neiging om de onderkant van een blad te verkiezen. Ze kunnen zich ook voeden met voedingsstoffen in bloemknoppen, aangezien daar ook veel voedsel te vinden is voor de bladluis.
Bladluizen hebben een snelle voortplantingscyclus. Ze kunnen zich verschillende manieren voortplanten. Ze produceren een zoete nectar-achtige vloeistof genaamd honingdauw, die wordt uitgescheiden door de luizen. Honingdauw dient als voedsel voor andere insecten.
Bladluizen kunnen zich razendsnel voortplanten, soms zonder een eistadium. Vooral in de zomer worden levende jongen geboren. Soms leggen ze ook eitjes. Het bijzondere is dat er geen interactie tussen mannetjes en vrouwtjes nodig is om zich voort te planten. In een jaar tijd kunnen er wel 15 generaties bladluizen in je tuin voorkomen!
In het voorjaar worden er ook bladluizen geboren met vleugels. Deze gevleugelde bladluizen verspreiden zich door de wind van plant naar plant en zoeken naar de meest smakelijke planten om zich te voeden.
Spuiten tegen bladluizen met zeepwater-spiritus
Een traditioneel huisremedie tegen bladluizen is zeepwater-spiritus, en je kunt dit eenvoudig en goedkoop zelf maken.
Zeepspiritus, ook wel zeepwater-spiritus genoemd, is een milieuvriendelijk huismiddel dat wordt gebruikt als insecticide tegen bladluizen, trips, witte vlieg en spint op planten. Het mengsel bestaat meestal uit 2% zachte zeep en 2% brandspiritus (ethanol) in water. Dit mengsel wordt met een plantenspuit verneveld op de aangetaste planten, waarbij het de bladluizen die ermee in contact komen doodt. Zeepspiritus wordt al sinds het begin van de twintigste eeuw genoemd als middel tegen bladluizen.
Bij het gebruik van zeepspiritus als huismiddel moet er rekening mee worden gehouden dat de zachte zeep in de supermarkt al enigszins verdund is, omdat deze enkele tientallen procenten water bevat. Ook kan de activiteit afnemen als de zeep wordt opgelost in hard water vanwege de vorming van neerslag met calciumionen.1Wikimedia. Zeepspiritus. https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeepspiritus (ingezien op 28-5-2023)
Zeep als bestrijdingsmiddel wordt als milieuvriendelijk beschouwd en kan worden gebruikt in de biologische landbouw. Het is echter alleen effectief wanneer de bladluis rechtstreeks in contact komt met de vloeistof. Nadat het is opgedroogd, zijn de zeepresten niet meer werkzaam, waardoor bladluizen die zich verbergen aan de onderzijde van bladeren of in groeipunten van planten kunnen ontsnappen.
Zeepwater kan bepaalde planten schaden, vooral bij hogere concentraties en warm weer. Sommige planten, zoals paardenkastanje, Japanse esdoorn, wilde lijsterbes en lathyrus, zijn gevoelig voor zeepwater.
Zeepwater is minder effectief tegen de groene perzikluis, en fabrikanten adviseren om het bij professioneel gebruik te combineren met andere bestrijdingsmiddelen. Dit komt door de snelle voortplanting en de moeilijk bereikbare plaatsen waar deze bladluizen zich vaak bevinden op de plant. Ongeveer 95% van de volwassen luizen en 98% van de jonge individuen sterft na contact met een zeepoplossing van 2%, maar de bladluizenpopulatie kan zich snel herstellen vanwege de hoge voortplantingssnelheid en het feit dat niet alle luizen ermee in contact is gekomen.
Zelfgemaakte zeepwater-spiritus
Hoe kun je het zelf maken?
- Neem een emmertje en voeg 20 gram ouderwetse groene of zachte zeep (geen moderne synthetische zeep!) toe, samen met ongeveer 20 ml spiritus.
- Voeg vervolgens 1 liter lauw tot warm water toe.
- Roer goed door en giet het mengsel over in een plantenspuit.
- Spuit de hele plant of struik grondig in, vooral op de plekken waar de bladluizen zichtbaar zijn.
- Herhaal dit proces gedurende enkele dagen voor het beste resultaat.
Het is beter om niet in de volle zon te spuiten. Let er ook op dat er geen lieveheersbeestjes actief zijn tijdens het spuiten, omdat zij, net als de bladluis, niet tegen zeepwater-spiritus kunnen.
Bladluizen bestrijden met afwasmiddel (Dreft)
Een ander doeltreffend brouwsel ter bestrijding van bladluizen, is het mengen van water met een vleugje afwasmiddel, zoals Dreft. Zowel water als zeep zijn geen vrienden van luizen. Giet het mengsel in een plantenspuit en richt de straal op de bladluizen. Herhaal deze handeling zo nodig enkele keren verspreid over meerdere dagen. Vaak voegen mensen ook spiritus toe aan dit mengsel.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het betsrijden van bladluizen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
