Last Updated on 31 juli 2023 by M.G. Sulman
Een wijnvlek bij een baby wordt gekenmerkt door een roze tot paarse vlek op de huid, vaak het gezicht. De medische benaming van een wijnvlek is ‘naevus flammeus’. Deze paars-rode aangeboren en goedaardige huidafwijking kan overal op het lichaam voorkomen, hoewel de hoofdhalsregio en de ledematen voorkeurslocaties zijn. Bij de geboorte zijn wijnvlekken lichtrode tot donkerrode vlekken, op gelijk niveau met de normale huid, in grootte variërend van enkele millimeters tot een heel been. Wijnvlekken kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar bevinden zich meestal op het gezicht, de nek, de hoofdhuid, armen of benen. De vlek groeit met de huid mee en als je wat ouder bent kan de het oppervlak onregelmatig worden en een paarse kleur krijgen. kan het verschijnen als een vlakke of nauwelijks verhoogde merk en vergroten groei van je kind. Wijnvlekken zijn relatief zeldzaam en komen bij drie op de duizend mensen voor. Wijnvlekken worden veroorzaakt door overmatige groei van bloedvaten aan de oppervlakte van de huid. Een wijnvlek verdwijnt niet spontaan, zoals een ‘ooievaarsbeet’ wel doet. Wijnvlekken zijn permanent.
Inhoud
Wat is een wijnvlek bij een baby?
Een wijnvlek bij je baby is een opvallende rode vlek op de huid die ontstaat door bloedvaatjes die wijder staan dan normaal in de huid. Het kreeg zijn naam omdat het lijkt alsof er kastanjebruine wijn op de huid is gemorst of gespat. Hoewel ze er bij de geboorte vaak roze uitzien, hebben wijnvlekken de neiging om donkerder te worden (meestal roodpaars of donkerrood) naarmate je ouder wordt.
Wijnvlekken gaan niet vanzelf weg, maar zijn wel te behandelen. Lasertherapie kunnen veel wijnvlekken veel minder opvallend maken door de bloedvaten in de vlek te verkleinen en te vervagen.
Synoniemen
De medische benaming van een wijnvlek is ‘naevus flammeus’. Andere benamingen zijn:
- port wine stain
- naevus vinosus
- naevus teleangiectaticus
- haemangioma planum
Oorzaken van wijnvlekken
Aangeboren vaatafwijking
Wijnvlekken worden veroorzaakt door een probleem met de haarvaten, dit zijn zeer kleine bloedvaten. Meestal zijn haarvaten smal, maar in wijnvlekken zijn ze verwijd. In deze sterk uitgezette bloedvaatjes kan zich bloed verzamelen. Dit geeft wijnwijnvlekken hun kenmerkende kleur. Wijnvlekken kunnen groter worden of van vorm veranderen naarmate haarvaten groter worden.
Wijnvlekken als onderdeel van een syndroom
Wijnvlekken op de hoofdhuid, het voorhoofd of rond de ogen kunnen een symptoom zijn van een aandoening die het Sturge-Weber-syndroom wordt genoemd. Het Sturge-Weber-syndroom is een aangeboren aandoening die wordt gekenmerkt door een combinatie van vaatafwijkingen in de huid, hersenen en ogen
Wanneer wijnvlekken op de armen of benen verschijnen, kunnen deze ook een symptoom zijn van het Klippel-Trenaunay-syndroom. In dit geval verschijnen ze meestal op slechts één ledemaat. Dit is een aangeboren aandoening van de bloedvaten, botten en weke delen.
Symptomen van een wijnvlek
Roze tot paarse vlek
Een wijnvlek ziet eruit als een roze tot paarse verkleuring
Voorkeursplekken
Een wijnvlek komt meestal eenzijdig voor op het gezicht of de hals, maar kan in principe over het gehele lichaam optreden. Bij een wijnvlek vertoont de onderliggende huid geen afwijkingen, er is alleen sprake van een kleurverandering van de huid.
Grootte en dikte
De grootte varieert van kind tot kind. De vlek groeit zelf niet, maar groeit met de huid mee als het kind ouder wordt. De huidafwijking verdwijnt niet spontaan. In het begin zijn ze vaak plat en duidelijk begrensd. In de kinderjaren is een wijnvlek vaak roze en later verkleurt het meer naar (wijn)rood, tot diep paars tijdens de middelbare leeftijd. De wijnvlek wordt ook steeds dikker. Dat komt doordat de bloedvaatjes nog meer uitzetten met het voortschrijden der jaren.
Bloeden
Een enkele keer kan een wijnvlek spontaan gaan bloeden.
Complicaties
Psychische klachten
Voor de meeste kinderen vormen wijnvlekken geen probleem. Zee maken gewoon deel uit van wie ze zijn. En sommige wijnvlekken zijn nauwelijks zichtbaar, vooral als ze niet op het gezicht zitten.
Doch wijnvlekken worden vaak donkerder en kunnen soms als ontsierend worden ervaren door kinderen. Wijnvlekken (vooral op het gezicht) kunnen kinderen onzeker maken, met name tijdens puberteit. Pubers zijn vaak heel erg bezig met hoe ze eruit zien.
Glaucoom
De meeste wijnvlekken zijn ongevaarlijk. Maar ze kunnen soms leiden tot de ontwikkeling van een oogaandoening die glaucoom wordt genoemd als ze zich in de buurt van de ogen bevinden.
Glaucoom betekent toegenomen oogboldruk, wat kan leiden tot verlies van het gezichtsvermogen als het niet wordt behandeld. Tot 10 procent van de mensen met een wijnvlek in de buurt van het oog ontwikkelen glaucoom.
Sturge-Weber-syndroom
Als de wijnvlek van het kind zich op de huid rond het oog, voorhoofd of hoofdhuid bevindt, bestaat de kans dat hij of zij een aandoening heeft die het Sturge-Weber-syndroom (SWS) wordt genoemd. SWS betreft een aangeboren afwijking waarbij je een combinatie van verschijnselen hebt. Het prominentste kenmerk van dit syndroom is een wijnvlek in het gezicht, rondom en/of boven het oog.
Klippel-Trenaunay-syndroom
Een grote wijnvlek op de arm of het been kan worden geassocieerd met extra groei van het betreffende ledemaat en wordt het Klippel-Trenaunay-syndroom (KTS) genoemd. Er komen één of meerdere wijnvlekken voor, samen met veneuze en/of lymfatische malformaties. Het derde kenmerk van dit syndroom is over- of ondergroei van bot en/of weke delen.
Onderzoek en diagnose
De diagnose wordt in de regel op het oog gesteld. Wijnvlekken zijn zelden een teken van een onderliggend syndroom.
Artsen zullen bijvoorbeeld wijnvlekken op of nabij het oog of op het voorhoofd controleren. Dat komt omdat ze mogelijk verband houden met een zeldzame neurologische aandoening, het Sturge-Weber-syndroom, die problemen veroorzaakt zoals toevallen, ontwikkelingsachterstanden en leerstoornissen. Vlekken op de oogleden kunnen ook leiden tot glaucoom. Dit is een verhoogde druk in het oog die van invloed kan zijn op het gezichtsvermogen en tot blindheid kan leiden als het niet wordt behandeld.
Als er bezorgdheid is over de locatie van een wijnvlek of symptomen, kunnen artsen verder onderzoek doen, bijvoorbeeld oogtests of beeldvormende onderzoeken zoals een röntgenfoto, CT-scan of MRI-scan om te zien wat er aan de hand is en een ander probleem uit te sluiten.
Behandeling van een wijnvlek
Camouflage of laserbehandeling
Behandeling kan bestaan uit camouflage van de plek om de de cosmetische bezwaren van wijnvlekken tegen te gaan of lasertherapie. Dit slaat beter aan dan bevriezen, chirurgie en bestraling.
Wijnvlek op latere leeftijd verwijderen
Het is een misverstand dat oudere vlekken moeilijker te behandelen zouden zijn. Uitgebreid onderzoek binnen de afdeling plastische chirurgie van het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam, laat zien dat de behandeling van de wijnvlek op kinderleeftijd niet tot een beter resultaat leidt dan behandeling op volwassen leeftijd. Vlekken op het gezicht zijn met lasertherapie beter te behandelen, dan wijnvlekken op de armen, benen, of op de romp.
Prognose
Wijnvlekken zijn meestal niet iets om je zorgen over te maken, ofschoon ze in sommige gevallen een symptoom kunnen zijn van een onderliggend syndroom. Wat de oorzaak ook is, wijnvlekken zijn vaak goed te verwijderen of te vervagen met laserbehandelingen.
Laserbehandeling verwijdert een dergelijke vlek misschien niet volledig, maar het kan wel helpen om ze minder opvallend te maken.
Preventie
Wijnvlekken zijn niet te voorkomen. Ze worden niet veroorzaakt door iets wat een moeder tijdens de zwangerschap heeft gedaan of heeft nagelaten. Ze kunnen deel uitmaken van een genetisch syndroom, maar dat is vaak niet het geval.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het hebben van een wijnvlek. Of tips geven hoe ermee om te gaan. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
