Last Updated on 15 februari 2024 by M.G. Sulman
Het syndroom van Alice in Wonderland (AIWS) is een neurologische aandoening die van invloed is op de manier waarop je dingen ziet. Het is vernoemd naar het verhaal van Lewis Carroll, ‘Alice’s Adventures in Wonderland’. Als je AIWS hebt, ervaar je vreemde symptomen zoals het zien van objecten als te klein (micropsie) of te groot (macropsie), en vervormingen in grootte, evenals andere zintuigelijke problemen. Meestal is het van korte duur. Toch wordt het vaak geassocieerd met migraine, hersentumoren en het gebruik van bepaalde medicijnen. Het kan ook optreden als een waarschuwingssignaal bij het Epstein-Barr-virus (klierkoorts).
Wat is het syndroom van Alice in Wonderland?
Het Alice in Wonderland-syndroom (Alice in Wonderland syndrome, afgekort als AIWS) is een zeldzame aandoening die de verwerking van sensorische input in je hersenen verstoort. Dit is van invloed op hoe je de grootte van objecten om je heen waarneemt, evenals het gevoel of uiterlijk van je eigen lichaam, of beide. Daarnaast kan het je realiteitsgevoel vervormen. Het is een aandoening die invloed heeft op de perceptie van de wereld om je heen. Dit syndroom kan leiden tot ervaringen zoals het zien van objecten als te groot of te klein, alsmede andere vervormingen in zintuiglijke waarnemingen.
Bij wie komt het voor?
Het syndroom van Alice in Wonderland treft voornamelijk kinderen. Grofweg tweederde van de gevallen komt voor bij jongens en meisjes onder de 18 jaar. Naast kinderen is de kans groter dat AIWS voorkomt bij mensen met bepaalde hersengerelateerde aandoeningen. Kortom, het syndroom komt vooral voor bij kinderen en bij diegenen die al andere problemen met hun hersenen hebben.
Vóórkomen
Het syndroom van Alice in Wonderland lijkt zeldzaam te zijn. Dit komt deels doordat er beperkt onderzoek is naar de frequentie ervan. Uit sommige beschikbare onderzoeken blijkt dat tot 30% van de tieners korte episodes van AIWS-symptomen ervaart, maar er is anno 2024 meer onderzoek nodig om vast te stellen of dit ook echt het geval is en waarom dit gebeurt. De precieze prevalentie en frequentie van AIWS blijven dus vooralsnog grotendeels onduidelijk.
Symptomen van het syndroom van Alice in Wonderland
Algemene informatie:
- AIWS-episodes variëren tussen personen en zelfs van episode tot episode.
- Een typische aflevering duurt meestal enkele minuten tot maximaal een half uur.
Veelvoorkomende symptomen:
- Migraine:
- AIWS wordt vaak geassocieerd met migraine, mogelijk als een soort aura.
- Grootte vervorming:
- Micropsia: Objecten lijken kleiner.
- Macropsia: Objecten lijken groter.
- Perceptuele vervorming:
- Pelopsie: Objecten lijken dichterbij.
- Teleopsie: Objecten lijken verder weg.
- Tijdvervorming:
- Verlies van tijdsbesef; tijd kan sneller of langzamer lijken.
- Geluidsvervorming:
- Geluiden lijken luider en opdringeriger.
- Verlies van controle over ledematen of coördinatie:
- Onvrijwillige spierbewegingen, moeite met coördinatie.
Impact op perceptie:
- Beïnvloedt zicht, gehoor, aanraking, gevoel, en tijd.
Visuele vervormingen:
- Micropsia: Objecten lijken te klein.
- Teleopsie: Objecten lijken verder weg.
Categorieën van AIWS:
- Type A:
- Esthetische of sensorische stoornissen.
- Type B:
- Is van invloed op visuele zintuigen; micropsia, macropsia, metamorfopsie, pelopsie, teleopsie.
- Type C:
- Mix van type A en B; veranderingen in het lichaamsbeeld en visuele vervormingen.
Leeftijdsgebonden verschillen:
- Type B komt vaker voor bij jonge mensen, terwijl Type C vaker voorkomt bij volwassenen.
Symptomen:
- Afhankelijk van het type AIWS en de individuele kenmerken.
- Inclusief vertekend lichaamsbeeld, veranderde perceptie van tijd, metamorfopsie, en een vertekend beeld van grootte.
Bijkomende symptomen bij episodes:
- Koortsachtige symptomen, migraine-episodes, en mogelijk epileptische aanvallen die een deel van de hersenen beïnvloeden.
Oorzaken van het Alice in Wonderland-syndroom
Migraine en Epstein-Barr-virusinfecties:
-
- Volgens een recensie uit 2016 zijn migraine en Epstein-Barr-virusinfecties de meest voorkomende oorzaken van AIWS. Het Epstein-Barr-virus (EBV) behoort tot de familie van de herpesvirussen.
- Andere infectieziekten:
- Influenzavirus A (griep)
- Mycoplasma
- Varicella-zoster-virus
- Lyme-neuroborreliose
- Tyfeuze encefalopathie
- Streptococcus pyogenes (roodvonk en tonsillofaryngitis)
- Andere mogelijke oorzaken:
- Hersenletsels
- Medicatie
- Psychiatrische aandoeningen
- Epilepsie
- Hartinfarct
- Tumoren en hoofdtrauma:
- Hersentumoren kunnen tijdelijke AIWS veroorzaken.1Weissenstein A, Luchter E, Bittmann MA. Alice in Wonderland syndrome: A rare neurological manifestation with microscopy in a 6-year-old child. J Pediatr Neurosci. 2014 Sep-Dec;9(3):303-4. doi: 10.4103/1817-1745.147612. PMID: 25624952; PMCID: PMC4302569.
- Hoofdtrauma wordt ook genoemd als een mogelijke oorzaak.2Liu AM, Liu JG, Liu GW, Liu GT. “Alice in wonderland” syndrome: presenting and follow-up characteristics. Pediatr Neurol. 2014 Sep;51(3):317-20. doi: 10.1016/j.pediatrneurol.2014.04.007. Epub 2014 Apr 12. PMID: 25160537.
Deze lijst is niet uitputtend.
Onderzoek en diagnose
Als je symptomen ervaart die lijken op die van AIWS, is het verstandig om een afspraak te maken met je huisarts. Bespreek tijdens de afspraak de klachten die je hebt. De diagnose van AIWS is complex omdat er geen specifieke test voor deze aandoening bestaat. Artsen zullen andere mogelijke oorzaken of verklaringen voor je symptomen willen uitsluiten.
Diagnostische stappen kunnen onder meer bestaan uit een MRI-scan voor gedetailleerde beelden van organen en weefsels, een elektro-encefalografie (EEG) om de elektrische activiteit in je hersenen te meten, en bloedtesten om virussen of infecties uit te sluiten of te diagnosticeren, zoals het Epstein-Barr-virus (EBV).
Het kan zijn dat AIWS ondergediagnosticeerd wordt vanwege de korte duur van de episoden, vaak slechts enkele seconden of minuten, waardoor je mogelijk niet direct een afspraak maakt met je huisarts. Bovendien maakt de vluchtige aard van de episoden het voor artsen lastig om de aandoening grondig te bestuderen en de effecten ervan volledig te begrijpen.
Behandeling van het syndroom van Alice in Wonderland
Er is geen specifieke behandeling voor het Alice in Wonderland-syndroom. Als jij of je kind symptomen ervaart, is het het beste om gewoon rust te nemen en te wachten tot de klachten vanzelf verdwijnen. Tevens is het verstandig om jezelf of je dierbare gerust te stellen dat de symptomen niet schadelijk zijn. Als de vermoedelijke oorzaak van de AIWS-episodes bekend is, zoals migraine of een infectie, kan het behandelen van die onderliggende oorzaak helpen om toekomstige episoden te voorkomen. Bij vermoeden van stress als een factor kunnen ontspanningstechnieken soelaas boieden om de symptomen te verminderen.
Prognose
Dit syndroom kan desoriënterend zijn, maar over het algemeen is het niet schadelijk en duiden ze niet op een ernstiger probleem. Episodes variëren vaak in frequentie, van meerdere keren per dag tot meerdere dagen achter elkaar. Er kunnen echter ook periodes zijn waarin je geen symptomen ervaart gedurende vele weken of maanden. In de loop van de tijd is de kans groot dat je minder symptomen zult ervaren. Het syndroom kan volledig verdwijnen wanneer je de vroege volwassenheid bereikt.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het syndroom van Alice in Wonderland, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
