Het bindweefsel wordt bij elkaar gehouden door elastische collageenvezels. Wanneer het lichaam een snelle groei kent, kunnen deze vezels de belasting niet meer aan en gaan ze scheuren. Dit veroorzaakt onherstelbare schade aan de huid. Vooral delen van het lichaam zoals de bovenarmen, borst, buik en heupen, billen en dijen worden door striemen, ook bekend als striae, getroffen. Als het weefsel in de onderste huidlaag scheurt, voel je dat meestal niet. Striemen verschijnen als fijne, paarse of rode gekleurde lijnen. Na een tijdje veranderen de structuur en kleur van de striae. Ze vervagen, krijgen een roze of witte tint en zijn enigszins verheven en hebben dan wel wat weg van een litteken.
Een striae is een soort litteken dat ontstaat wanneer je huid te snel uitrekt of krimpt. De abrupte verandering zorgt ervoor dat het collageen en elastine, die je huid ondersteunen, scheuren. Wanneer de huid geneest, kunnen er striemen verschijnen.
Oorzaken van striae
Het bindweefsel in de dermis of de lederhuid, dat verantwoordelijk is voor de elasticiteit van de huid, bestaat uit een netwerk van collageenvezels. Dit zijn de belangrijkste extracellulaire eiwitten in het lichaam. Als het bindweefsel overbelast is, leidt dit tot onherstelbare scheurtjes in het onderhuidse weefsel, wat leidt tot uitwendig zichtbare roodblauwe strepen. Na verloop van tijd vervagen de strepen maar blijven ze zichtbaar als lichtgekleurde littekens. Dit zijn striemen.
Niet iedereen ontwikkelt striemen op hun huid. Schommelende hormoonspiegels lijken een rol te spelen. Je loopt mogelijk ook een hoger risico als mensen in je familie striae hebben. Striemen ontstaan vooral in de volgende situaties:
groeispurten tijdens de puberteit
zwangerschap
snel afvallen of aankomen
gewichtstraining bij snelle spiergroei
Striae gravidarum (striae die ontstaan tijdens de zwangerschap) komt voor bij 50% tot 90% van de vrouwen.
Het langdurig aanbrengen van een corticosteroïde op je huid kan ook striae veroorzaken.
Zwangerschapsstriemen / Bron: Wikimedia Commons
Risicofactoren
Iedereen kan striae ontwikkelen, maar sommige factoren vergroten de kans om ze te krijgen, waaronder:
geslacht: vrouwen krijgen vaker striae dan mannen
een persoonlijke of familiegeschiedenis van striemen hebben
zwangerschap, vooral als je jong bent
groeispurt in de puberteit
snel aankomen of afvallen
gebruik van corticosteroïden
borstvergrotingsoperatie ondergaan
bodybuilding en gebruik van anabole steroïden
een genetische aandoening hebben zoals het syndroom van Cushing of het syndroom van Marfan
Bij het syndroom van Cushing heb je klachten doordat er te veel cortisol in je lichaam is. Het marfansyndroom is een erfelijke aandoening van het bindweefsel.
Symptomen van striae
Wanneer striae voor het eerst verschijnt, zijn ze meestal rood, paars, roze, roodbruin of donkerbruin, afhankelijk van je huidskleur. Striemen kunnen in het begin licht verhoogd aanvoelen en jeuken. Na verloop van tijd vervaagt de kleur en zakken de smalle strepen onder je huid. Als je met je vinger over een nieuw gevormde striae gaat, voel je vaak dat het licht verheven is.
Soorten striae
Bij striae wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten striae. Dit is met name van belang bij de behandeling van striemen. Striae rubra wordt ook wel ‘verse’ striae genoemd. Striae alba ontstaat mettertijd vanuit striae rubra. Deze oudere strepen krijgen dan een witte kleur.
Onderzoek en diagnose
Striae hoeft meestal niet te worden gediagnosticeerd. je huisarts kan je huid onderzoeken, vragen stellen over de striemen en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Als de arts vermoedt dat je niveau van het hormoon cortisol is verhoogd, kunnen aanvullende tests worden gedaan.
Behandeling van striemen
Geen behandeling
Striae hoeft vanuit medisch oogpunt niet behandeld te worden. Deze strepen zijn ongevaarlijk en vervagen vaak na mettertijd. Vanwege cosmetische redenen kan er gekozen worden voor behandeling. Door behandeling kunnen ze vervagen, maar ze zullen waarschijnlijk nooit helemaal verdwijnen.
Crèmes
Grootschalig onderzoek naar het effect van verschillende crèmes en oliën bij meer dan 800 mensen liet geen enkel resultaat zien.1Brennan M, Young G, Devane D. Topical preparations for preventing stretch marks in pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2012, Issue 11. Art. No.: CD000066. DOI: 10.1002/14651858.CD000066.pub2. Accessed 05 September 2021. Het smeren van olijfolie, cacaoboter, aloe vera, amandelolie, uierzalf, etc., helpt niet.
Vitamine A-zuur
Vitamine A zuur crème (of tretinoïne crème) is een medische crème, die alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar is. Deze crème kan het uiterlijk van striae van minder dan een paar maanden oud verbeteren. Je moet het dus toepassen bij ‘verse’ striemen. Onderzoek van Kang liet zien dat na zes maanden smeren met vitamine A-zuur de strepen aanzienlijk smaller en korter waren geworden.2Kang S. Topical tretinoin therapy for management of early striae. J Am Acad Dermatol. 1998 Aug;39(2 Pt 3):S90-2. doi: 10.1016/s0190-9622(98)70453-0. PMID: 9703132. Eerdere onderzoeken naar toepassing van tretinoïne voor de behandeling van striae hebben wisselende resultaten opgeleverd. De meerderheid van de patiënten in deze onderzoeken werd echter behandeld voor striemen die zich al hadden ontwikkeld tot witte, atrofische, littekenachtige laesies. Kortom, het gebruik van tretinoïnecrème op striae kan effectief zijn mits het in een vroeg stadium wordt toegepast. Onderzoek van Rang bevestigde dit.3Rangel O, Arias I, García E, Lopez-Padilla S. Topical tretinoin 0.1% for pregnancy-related abdominal striae: an open-label, multicenter, prospective study. Adv Ther. 2001 Jul-Aug;18(4):181-6. doi: 10.1007/BF02850112. PMID: 11697021.
Peeling
Door een peeling wordt de bovenste huidlaag verwijderd, waardoor de huid zich vernieuwd. Een peeling op basis van glycolzuur of met TCA, kan het uiterlijk van zowel striae rubra als striae alba verbeteren. Er zijn wel meerdere behandelingen voor nodig.4Mazzarello V, Farace F, Ena P, Fenu G, Mulas P, Piu L, Rubino C. A superficial texture analysis of 70% glycolic acid topical therapy and striae distensae. Plast Reconstr Surg. 2012 Mar;129(3):589e-590e. doi: 10.1097/PRS.0b013e3182419c40. PMID: 22374035.
Licht- en lasertherapie
Er is een verscheidenheid aan licht- en lasertherapieën beschikbaar die de groei van collageen kunnen stimuleren of de elasticiteit van de huid kunnen bevorderen. De laserenergie dringt door tot de diepere huidlagen. Hier geeft het zijn warmte vrij, waardoor de aanmaak van collageen en elastine wordt gestimuleerd.
Microneedling
Bij deze behandeling wordt met een speciaal apparaat de huid op zachte en gecontroleerde wijze doelgericht en met vooraf bepaalde diepte geperforeerd met zeer fijne naaldjes van chirurgisch staal. Deze techniek heeft minder risico op pigmentveranderingen dan lasertherapie.
Massage
Er is anno 2021 geen bewijs dat massage een positief effect heeft op het verminderen van zwangerschapsstriemen en andere vormen van striae.
Preventie
Onderzoekers hebben ontdekt dat veel crèmes en oliën waarvan beweerd wordt dat ze striae te voorkomen, niet echt werken. Uit onderzoek komt naar voren dat amandelolie, cacaoboter, olijfolie of vitamine E striae niet voorkomen.
Andere ingrediënten kunnen wel werken. Onderzoekers hebben ontdekt dat producten die centella asiatica of hyaluronzuur bevatten, striae kunnen helpen voorkomen. Centella asiatica, algemeen bekend als Gotu Kola, is een kruidachtige plant, en onze huid bevat van nature hyaluronzuur.
