Last Updated on 7 juni 2024 by M.G. Sulman
Strijklicht is een type belichting waarbij licht van opzij en bijna horizontaal op het onderwerp valt. Hierdoor worden bepaalde details en structuren geaccentueerd. Dit type licht ontstaat vaak tijdens zonsopkomst en zonsondergang wanneer de zon laag aan de hemel staat.
Wat is de betekenis van strijklicht?
Definitie
Wat is strijlicht? Strijklicht komt van opzij op het onderwerp en de lichtstralen zijn bijna horizontaal. Het belicht slechts een deel van het onderwerp. Hierdoor ontstaat een scherp contrast tussen licht en schaduw. Er vormen zich lange zachte schaduwen. Dit zorgt voor een minder vlakke foto en het benadrukt bovendien details.
Ideale momenten
Het mooiste strijklicht heb je tijdens zonsopkomst en zonsondergang. Dit wordt daarom ook wel het ‘gouden uur’ genoemd. Tijdens deze periodes zijn de schaduwen het langst. Ook kan de lucht variëren van lichtblauw tot geel of rood.
Toepassingen in fotografie
Strijklicht is een magistrale techniek in fotografie om meer diepte, contrast en detail in je beelden te brengen, of het nu gaat om landschappen, portretten of structuren.
In vogelvlucht:
- Landschapsfotografie: Strijklicht accentueert structuren en patronen in het landschap en geeft tevens een gevoel van diepte.
- Portretfotografie: Eén zijde van het model is verlicht terwijl de andere zijde in de schaduw blijft, hetgeen voor contrast en diepte zorgt.
- Structuren: Materialen zoals hout en zand komen extra tot hun recht doordat contrasten worden benadrukt.
- Zwart-wit Fotografie: Strijklicht maakt structuren in zwart-wit fotografie nog beter zichtbaar.
Speciale effecten
- Zonneharpen: Dit fenomeen staat ook bekend als zonnestralen of jacobsladder en streedt op als de zonnestralen door vochtige lucht en bomen schijnen. Dit kun je vooral aanschouwen tijdens koelere ochtenden in de herfst en winter. Zonneharpen zijn vaak wel lastig te fotograferen. Doch oefening baart kunst.
- Polarisatiefilter: Dit filter werkt goed bij zijlicht, waardoor luchten intens blauw worden en reflecties in water verminderd worden.
Praktische tips
Maak gebruik van de positie van de zon of een lichtbron, zoals een lamp of raam, om strijklicht te creëren. Experimenteer met verschillende poses en hoeken om te zien hoe het licht en de schaduwen veranderen.
Een schilderij met strijklicht
“Het Meisje met de parel” van Johannes Vermeer is een prachtig voorbeeld van een schilderij waarin strijklicht wordt gebruikt om het onderwerp te belichten. Vermeer was een meester in het spelen met licht en schaduw. Dit schilderij van hem toont onmiskenbaar zijn artistieke vermogen om met strijklicht diepte en detail te creëren.
In “Het Meisje met de parel” zie je hoe het licht van links komt en het gezicht van het meisje gedeeltelijk verlicht. Hierdoor wordt één zijde van haar gezicht en haar kleding benadrukt, terwijl de andere zijde in de schaduw valt. Dit gebruik van strijklicht zorgt voor:
- Diepte en contrast: De overgang van licht naar schaduw geeft het gezicht en de kleding van het meisje een driedimensionaal effect.
- Accentuering van details: De textuur van haar huid, de glans van de parel, alsook de vouwen in haar kleding worden door het strijklicht geaccentueerd.
- Sfeervolle belichting: Het zachte, zijwaartse licht zorgt voor een intieme en mysterieuze sfeer.
Vermeer’s techniek om strijklicht te gebruiken toont hoe licht en schaduw samen kunnen werken om een realistisch en toch betoverend beeld te scheppen. Dit maakt “Het Meisje met de parel” niet alleen een technisch meesterwerk maar ook een prachtig voorbeeld van de kunst van belichting.
Fotograferen van zonneharpen
Lars van de Goor is een Nederlandse fotograaf die bekend staat om het vastleggen van zonneharpen in bosrijke omgevingen. Het fotograferen van bossen en natuurlijke landschappen met een sprookjesachtige sfeer, is zijn specialisme. Hij maakt vaak gebruik van licht, zoals zonneharpen, om de schoonheid van de natuur vast te leggen.
Veel foto’s van Lars van de Goor tonen zonnestralen die door het bladerdak van bomen schijnen. Hierdoor weet hij zeer treffend een betoverende licht- en schaduwpatronen of -spel vast te leggen. Zijn foto’s vormen prachtige voorbeelden van hoe strijklicht en zonneharpen de sfeer en diepte van een landschap kunnen benadrukken. Deze kunstwerken vormen een raam naar een sprookjesbos, waar strijklicht en zonneharpen de boventoon voeren.
Tips voor het fotograferen van zonneharpen:
- Timing: Fotografeer vroeg in de ochtend of laat in de middag. Dit zijn de momenten wanneer de zon laag staat.
- Weersomstandigheden: Vaak verschijnen zonneharpen bij vochtige omstandigheden, zoals na regen of in de ochtendmist. Kies deze momenten om er op uit te trekken.
- Locatie: Zoek in het bos naar een magische plek waar het licht door een opening in het bladerdak valt.
- Techniek: Gebruik een kleinere diafragma-instelling (een hoger F-getal) voor een grotere scherptediepte en scherpe zonnestralen. Des te groter het F-getal, des te verder het diafragma sluit en er dus minder licht door de lens komt.
- Compositie: Probeer plaatjes te schieten vanuit verschillende hoeken en composities voor de beste belichting en het mooiste effect.
Je kunt zijn werk bekijken op zijn website of sociale mediakanalen.
Reacties, vragen en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel over het fenomeen ‘strijklicht’. Je kunt bijvoorbeeld tips geven of je ervaringen delen. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
