Stepped care (getrapte zorg): betekenis en uitleg

Last Updated on 22 maart 2024 by M.G. Sulman

Stepped care is een aanpak in de gezondheidszorg waarbij de behandeling van een patiënt uit verschillende stappen bestaat. Het staat ook ook bekend als getrapte zorg. Bij een stepped-care principe vangt men aan met de minst ingrijpende behandeling en als deze niet voldoende effectief blijkt te zijn of onvoldoende soelaas biedt, dan wordt overgegaan naar een volgende, meer intensieve stap.

Stepped care en matched care

In de gezondheidszorg zijn twee belangrijke principes van toepassing. Allereerst hebben we het ‘matched care’ principe: elke cliënt/patiënt verdient de juiste behandeling die aansluit bij hun diagnose. Mensen met dringende en/of complexe problemen dienen snel de juiste hulp te krijgen.

Daarnaast hebben we het principe van ‘stepped care’: we bieden niet meer hulp dan op dat moment nodig is. We willen niet dat cliënten/patiënten/zorgvragers afhankelijk worden van de zorg, maar juist dat ze stapsgewijs worden geholpen. Voor de meeste mensen is een korte of minder intensieve behandeling voldoende, terwijl de meer intensieve therapieën worden gereserveerd voor diegenen met ernstigere problemen. Zo nodig kan er opgeschaald worden als een korte behandeling te weinig soelaas biedt.

Het draait allemaal om het vinden van de beste zorg voor elk individu, op het juiste moment en met de juiste aanpak.

Betekenis en uitleg van stepped care (getrapte zorg)

Stepped care is een aanpak waarbij patiënten eerst een lichte vorm van zorg krijgen aangeboden en pas als dat niet voldoende blijkt te zijn, stapsgewijs overgaan naar een intensievere behandeling. De meerwaarde van stepped care kan bestaan uit verbeterde ondersteuning bij de besluitvorming, meer passende behandelingen en betere uitkomsten voor patiënten, verbeterde kwaliteit van zorgverlening en verbeterde kostenutiliteit. Dit houdt in dat er meer gezondheidswinst wordt behaald uitgedrukt in gewonnen kwaliteit van leven. Het idee is dat door alle patiënten passende zorg te bieden, behandelingen beter en eerder beschikbaar worden voor degenen die ze het meest nodig hebben.

Een stepped care benadering is een systeem waarbij psychische of lichamelijke zorg wordt geleverd en gemonitord op een manier waarbij de meest effectieve, maar minst intensieve behandeling eerst wordt aangeboden. Alleen als het nodig is en afhankelijk van de mate van nood van de patiënt, wordt er ‘opgeschaald’ naar intensievere/specialistische zorg.

Waar is deze benadering op gebaseerd?

Het model is gebaseerd op de volgende overtuigingen en uitgangspunten:

• Mensen hoeven niet te wachten op psychische of lichamelijke zorg
• Verschillende mensen hebben verschillende niveaus van zorg nodig
• Het vinden van het juiste zorgniveau hangt vaak af van het monitoren van resultaten
• Het verplaatsen van lagere naar hogere zorgniveaus op basis van patiënt- of cliëntresultaten verhoogt vaak de effectiviteit en verlaagt de kosten in het algemeen.

Deze benadering wordt gebruikt door verschillende professionals, afhankelijk van het model dat wordt gebruikt. Het kan gebruikt worden binnen de gehele gezondheidszorg, zowel de geestelijke als de somatische zorg.

Bij de meest basale stap, pure zelfhulp, zijn er geen professionals nodig. Bij de volgende stappen kunnen praktijkverpleegkundigen of eerstelijns geestelijke gezondheidswerkers betrokken zijn om begeleide zelfhulp te bieden, gevolgd door individuele therapie van een klinisch psycholoog of psychiatrisch verpleegkundige.

Voordelen van de stepped care benadering

De stepped care benadering is een geweldige manier om efficiëntie te bevorderen, aangezien het de juiste hoeveelheid zorg biedt die nodig is voor een specifieke patiënt. Dit betekent dat kostbare middelen zoals tijd, personeel en geld op een doeltreffende manier worden gebruikt. Bovendien kan de benadering de toegankelijkheid van (geestelijke en somatische) gezondheidszorg verbeteren, omdat het zich richt op het leveren van de juiste hoeveelheid zorg die nodig is voor een specifieke patiënt. Dit vermindert de wachttijden voor dure of gespecialiseerde behandelingen en verhoogt de algehele efficiëntie van het zorgsysteem.

Wat ook geweldig is aan deze benadering, is de flexibiliteit ervan, die kan worden aangepast aan de behoeften en voorkeuren van elke patiënt. Door de nadruk te leggen op het bieden van de juiste hoeveelheid zorg die nodig is voor een specifieke cliënt of patiënt, kunnen zorgverleners de beste zorg bieden en tegelijkertijd de tevredenheid van patiënten verhogen en de behandeling verbeteren.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over stepped care, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.