Rationeel Emotieve Therapie (RET): wat is het + ABC-model

Last Updated on 8 augustus 2023 by M.G. Sulman

Rationeel-emotieve therapie (RET) is een vorm van psychotherapie die vanaf de jaren ’50 van de vorige eeuw is ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Albert Ellis. Het doel van RET is om mensen te helpen op een gezonde manier om te gaan met hun emoties en gedachten, door te werken aan het veranderen van hun irrationele gedachten en overtuigingen. RET kan worden gebruikt om mensen te behandelen die lijden aan aandoeningen zoals angst, depressie en stress.

Rationeel-emotieve therapie (RET) is een vorm van psychotherapie / Bron: Freepik

Wie was Albert Ellis?

Albert Ellis was een Amerikaanse psycholoog die leefde van 1913 tot 2007. Hij is vooral bekend om zijn bijdragen aan de cognitieve gedragstherapie, een vorm van psychotherapie die gericht is op het veranderen van ongewenste gedragingen en emoties door het veranderen van de manier waarop mensen denken en voelen.

Ellis ontwikkelde vanaf de jaren ’50 van de vorige eeuw de Rational Emotive Behavior Therapy (REBT). Dit is een vorm van cognitieve gedragstherapie die gericht is op het helpen van mensen om hun emoties en gedrag te beheersen door het veranderen van hun onrealistische, irrationele gedachten en overtuigingen. Hij geloofde dat deze irrationele gedachten en overtuigingen leiden tot ongewenste emoties en gedragingen, en dat door het veranderen van deze gedachten en overtuigingen, mensen hun emoties en gedrag kunnen veranderen.

Ellis stelde dat mensen ongelukkig worden en zelfvernietigende gewoonten ontwikkelen vanwege onrealistische of foutieve overtuigingen. In onderzoeksrapporten van Ellis in 1979 en 1987 introduceerde hij het model dat de meeste irrationele overtuigingen voortkomen uit drie kernideeën, die elk onrealistisch zijn. Deze drie fundamentele en onrealistische opvattingen omvatten:

  1. Ik moet goed presteren om te worden goedgekeurd door anderen die belangrijk worden geacht;
  2. Je moet me eerlijk behandelen – zo niet, dan is het vreselijk en kan ik het niet verdragen;
  3. Omstandigheden moeten zijn zoals ik wil en zo niet, dan kan ik het niet uitstaan om in zo’n vreselijke en afschuwelijk wereld te leven.

Deze irrationele gedachten kunnen leiden tot verdriet en onnodig lijden.

Ellis was ook een auteur en spreker. Hij heeft veel geschreven over zijn ideeën over psychotherapie en emotioneel welzijn. Zijn werk heeft geholpen om de cognitieve gedragstherapie te vestigen als een belangrijke en effectieve behandelmethode voor een breed scala aan emotionele en gedragsproblemen.

Albert Ellis / Bron: Wikimedia Commons

Wat is RET?

RET is gebaseerd op het idee dat onze emoties en gedrag grotendeels worden bepaald door onze gedachten en overtuigingen over onszelf en de wereld om ons heen. Volgens de RET worden mensen vaak geplaagd door irrationele gedachten en overtuigingen die leiden tot ongezonde emoties en gedrag. Bijvoorbeeld, iemand die denkt “Ik moet perfect zijn, anders ben ik een mislukking” kan leiden tot onzekerheid en perfectionisme.

RET probeert deze irrationele gedachten en overtuigingen aan te pakken door mensen te leren hoe ze deze gedachten kritisch kunnen beoordelen en vervangen door meer realistische en gezonde gedachten. Dit gebeurt door middel van cognitieve herstructurering, waarbij de cliënt leert hoe ze hun gedachten op een gezonde manier kunnen beïnvloeden en veranderen.

RET kan worden gebruikt om een ​​brede waaier aan emotionele en gedragsproblemen aan te pakken, zoals depressie, angsten, sociale fobieën en relatieproblemen. Het kan ook worden gebruikt om mensen te helpen omgaan met stress en emotionele uitdagingen in het dagelijks leven.

Het ABC-schema van de RET

Uitleg

Het ABC-schema is een model voor gedragsverandering dat vaak wordt gebruikt in de retoriek en de communicatiewetenschappen. Het model is gebaseerd op de gedachte dat gedrag en emoties worden beïnvloed door de gedachten en overtuigingen die we hebben over onszelf en de wereld om ons heen. Volgens het model is ons gedrag het gevolg van onze emoties en gedachten, en wordt het beïnvloed door onze overtuigingen en waarden.

ABC-schema

Het ABC-model is opgebouwd uit de volgende elementen:

A: Activiteit of gebeurtenis

Dit is het uitgangspunt van het model en kan een situatie, gebeurtenis of gedrag zijn.

B: Gedachten of overtuigingen

Dit zijn de gedachten en overtuigingen die we hebben over de activiteit of gebeurtenis. Ze kunnen positief of negatief zijn, en beïnvloeden hoe we ons voelen over de activiteit of gebeurtenis.

C: Emoties of gedrag

Dit zijn de emoties en gedrag die we vertonen als reactie op de activiteit of gebeurtenis. Ze kunnen positief of negatief zijn, en zijn afhankelijk van onze gedachten en overtuigingen.

Hoe pas je het ABC-model toe?

Om het ABC-model toe te passen, kun je de volgende stappen volgen:

  1. Identificeer de activiteit of gebeurtenis (A).
  2. Identificeer de gedachten of overtuigingen (B) die je hebt over de activiteit of gebeurtenis.
  3. Identificeer de emoties of gedrag (C) die je vertoont als reactie op de activiteit of gebeurtenis.
  4. Analyseer de relatie tussen de gedachten en overtuigingen (B) en de emoties en gedrag (C). Zoek naar patroon en bepalende factoren.
  5. Probeer de gedachten of overtuigingen (B) te veranderen of te versterken om het gedrag (C) te beïnvloeden.

Het ABC-model kan worden gebruikt om bewustzijn te creëren over hoe onze gedachten en overtuigingen ons gedrag en emoties beïnvloeden, en om te werken aan gedragsverandering door onze gedachten en overtuigingen te veranderen. Het kan ook worden gebruikt om communicatie te verbeteren door beter inzicht te krijgen in hoe andere mensen denken en zich voelen, en om te werken aan conflicten en problemen in relaties door te begrijpen hoe deze ontstaan.

Het uitgebreidere ABCDE-schema

Het ABCDE-schema is een concept uit de rationeel emotieve therapie (RET), een vorm van cognitieve gedragstherapie die is ontwikkeld door Albert Ellis. Het ABCDE-schema is bedoeld om mensen te helpen begrijpen hoe hun gedachten en emoties samenhangen en hoe ze hun gedrag kunnen veranderen door hun gedachten te veranderen. Het schema kijkt naar de volgende vijf elementen:

A: Activating (activerende) gebeurtenis of omstandigheid

Dit is iets wat gebeurt of iets wat je ziet, hoort of meemaakt.

B: Beliefs (overtuigingen)

Dit zijn de gedachten die je hebt over de activating gebeurtenis. Deze gedachten kunnen positief of negatief zijn en kunnen realistisch of irrealistisch zijn.

C: Consequenties (gevolgen)

Dit zijn de emoties en gedragingen die volgen uit je overtuigingen over de activating gebeurtenis. Als je overtuigingen negatief zijn, zullen je emoties en gedragingen ook negatief zijn. Als je overtuigingen positief zijn, zullen je emoties en gedragingen ook positief zijn.

D: Disputing (bestrijden)

Dit is het proces waarbij je je overtuigingen onderzoekt en evalueert om te bepalen of ze realistisch zijn. Als je overtuigingen irrealistisch of onjuist zijn, kun je ze veranderen in meer realistische en juiste overtuigingen.

E: Effect (uitwerking)

Dit is het effect dat het disputen van je overtuigingen heeft op je emoties en gedrag. Als je je overtuigingen verandert in realistischere en juistere overtuigingen, zullen je emoties en gedrag ook veranderen.

Het doel van het ABCDE-schema is om mensen te helpen begrijpen hoe hun gedachten en emoties samenhangen en hoe ze hun gedrag kunnen veranderen door hun gedachten te veranderen. Door dit te begrijpen, kunnen mensen leren om hun gedachten en emoties beter te reguleren en kunnen ze leren om beter om te gaan met stress en uitdagingen in het leven.

Actieve inzet

Als therapie is RET actief. De RET-therapeut streeft ernaar irrationele overtuigingen te veranderen, het denken uit te dagen en rationele zelfbespreking te bevorderen, en verschillende strategieën worden gebruikt om deze doelen te bereiken. Deze strategieën kunnen onder andere ebstaan uit:

  • Het uitdagen van irrationele overtuigingen (de therapeut wijst erop hoe irrationeel het voor een cliënt zou zijn om te geloven dat hij of zij in alles goed moest zijn om als een waardevol persoon te worden beschouwd).
  • Herkaderen (situaties worden vanuit een positievere invalshoek bekeken).
  • Probleemoplossing.
  • Modelling (het voordoen en toelichten van een activiteit).
  • Rollenspel.
  • Het gebruik van humor.

Ook kan de cliënt gevraagd worden bepaalde oefeningen thuis te doen en kan bibliotherapie (lezing over de aandoening) onderdeel zijn van RET.

Wat is het verschil tussen RET en CGT?

Cognitieve gedragstherapie is een combinatie van gedragstherapie en gesprekstherapie. Het is één van de meest toegepaste behandelvormen. Rationeel emotieve therapie (RET) is een vorm van cognitieve gedragstherapie (CGT).  Beide vormen van psychotherapie zijn gericht op het veranderen van gedrag en emoties door middel van het veranderen van de manier waarop mensen denken. Beide methoden richten zich op het identificeren en veranderen van onrealistische of irrationele gedachten die leiden tot negatieve emoties en ongewenst gedrag.

In het algemeen zijn zowel de RET en de CGT gericht op het veranderen van de gedachten en overtuigingen die leiden tot ongewenst gedrag en ongewenste emoties. Beide methoden kunnen  effectief zijn bij het behandelen van een breed scala aan emotionele en gedragsproblemen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over RET, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.