Janeway-laesies: symptomen en oorzaken

Last Updated on 13 maart 2023 by M.G. Sulman

Janeway-laesies zijn niet-pijnlijke, kleine rode vlekjes met onregelmatige omtrek op de handpalm of de voetzool. Ze hebben een diameter van slechts enkele millimeters (< 5 mm). Ze worden geassocieerd met infectieuze endocarditis. Endocarditis is een ontsteking van het intracardiale endotheel en de hartkleppen. Janeway-laesies zijn vaak moeilijk te onderscheiden van Osler-noduli. Dit zijn pijnlijke, rode, verheven huidafwijkingen op de handen en voeten.

Janeway-laesies
Janeway-laesies / Bron: Wikimedia Commons

Wat zijn Janeway-laesies?

Janeway-laesies zijn pijnloze, vaak hemorragische laesies die het meest worden gezien op de handpalmen en voetzolen, met name op de basis van de duim en pink. Ze worden vaak gezien bij acute endocarditis.

Pathologisch gezien is de laesie een microabces van de dermis (of de lederhuid) met trombose van kleine bloedvaten zonder vasculitis (ontstoken bloedvaten). Ze worden veroorzaakt door septische embolie (een losgeslagen bloedstolsel dat is geïnfecteerd met bacteriën), die bacteriën afzet en wat leidt tot de vorming van een microabces.

Janeway-laesies worden anno 2023 minder vaak gezien dan vroeger, aangezien infectieuze endocarditis thans in de meeste gevallen vroegtijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld.

Symptomen van Janeway-laesies

In tegenstelling tot Osler-noduli zijn Janeway-laesies niet-pijnlijk, vaak hemorragisch (ronde bloedvlekjes op de huid) en komen ze meestal voor op de handpalmen en voetzolen aan de basis van de duim en pink. Vaak duurt het enkele weken voordat ze volledig genezen. Janeway-laesies worden vaker gezien bij acute endocarditis, wanneer bacteriën zoals Staphylococcus aureus de boosdoeners zijn.

Osler-noduli op de hand
Osler-noduli op de hand / Bron: Wikimedia Commons
Osler-noduli op de voet
Osler-noduli op de voet

Benaming

Janeway-laesies zijn vernoemd naar Theodore Caldwell Janeway (1872-1917), een Amerikaanse professor in de geneeskunde.

Oorzaken

Janeway-laesies zijn een microabces van de dermis (ofwel lederhuid, de tweede grote huidlaag) met duidelijke necrose (het plaatselijk afsterven van weefsel) en ontstekingsinfiltraat waarbij de epidermis (de buitenste huidlaag of opperhuid) niet betrokken is.

De laesies worden veroorzaakt door septische embolieën die bacteriën afzetten en microabcessen vormen. Een septische embolie is een losgeslagen bloedstolsel dat is geïnfecteerd met bacteriën. Uit de laesies kunnen derhalve micro-organismen worden gekweekt.

Onderzoek en diagnose

Janeway-laesies presenteren zich als rode, pijnloze plekken en vlekken op de handpalmen en voetzolen.

De aanwezigheid van Janeway-laesies, Osler-noduli of Roth’s spots vormen een uitstekende aanwijzing voor de diagnose van infectieuze endocarditis.

Behandeling

Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak. De behandeling van infectieuze endocarditis met antibiotica is gericht op het doden van bacteriën. Je krijgt de antibiotica toegediend via een infuus.

Het kan meerdere dagen tot weken duren voordat de laesies volledig zijn opgelost.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over Janeway-laesies, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.