PIT-manoeuvre: uitleg, betekenis en video’s

Last Updated on 15 januari 2024 by M.G. Sulman

PIT is een afkorting dat staat voor ‘Precision Immobilization Technique’. Het is een techniek die de politie gebruikt om voertuigen die zij achtervolgen op een effectieve en controleerbare manier tot stilstand te brengen. De politie kan achter boeven van allerlei snit aanzitten, onder wie bankrovers, plofkrakers, drugshandelaren en juwelendieven. Zij kunnen via een vluchtauto proberen te ontkomen om zo berechting en gevangenisstraf te ontlopen. Boeven willen niet brommen. De politie wil criminelen snel te pakken krijgen en in de boeien slaan zonder gevaar te veroorzaken voor omstanders. Dit kan middels een PIT-manoeuvre. De politieauto raakt dan de achterkant van het vluchtende voertuig aan, waardoor de bestuurder de controle over het voertuig verliest en tot stilstand komt. Een PIT-manoeuvre wordt gebruikt bij achtervolgingen en is bedoeld om het risico op verkeersongevallen en letsel te minimaliseren. Het wordt ook af en toe in Nederland toegepast. 

PIT-manoeuvre / Bron: Freepik (bewerkt door Martin Sulman)

Achter de boeven aan

De politie probeert criminelen op de hielen te zitten wanneer zij met de auto proberen te vluchten. Na een hectische achtervolging slaagt een politieauto erin de vluchtende auto te stoppen door middel van een gewaagde PIT-manoeuvre. Deze techniek wordt door politieagenten ingezet om vluchtende voertuigen tot stilstand te brengen en is niet bedoeld om zelf uit te proberen, maar ziet er wel indrukwekkend uit.

PIT-manoeuvre: uitleg en betekenis

Een PIT-manoeuvre (Pursuit Intervention Technique) is een achtervolgingstactiek die wordt gebruikt door politieagenten om een voertuig die zij achtervolgen tot stilstand te brengen. Dit doen ze door met hun auto het vluchtende voertuig aan de zijkant, linksachter of rechtsachter, aan te tikken. Het doel is om de bestuurder van het voertuig te dwingen om te stoppen en te voorkomen dat de achtervolging gevaarlijk wordt voor de omgeving (andere verkeersdeelnemers) of de betrokken partijen.

Betekenis en definitie:

Een PIT-manoeuvre is een achtervolgingstechniek die door de politie wordt gebruikt om een vluchtend voertuig tot stoppen te dwingen, door de bestuurder opzettelijk de controle over het voertuig te laten verliezen.

Wanneer en in welke situaties?

Een PIT-manoeuvre wordt gebruikt door politieagenten in situaties waarin een verdachte in een voertuig probeert te ontsnappen en de politie hem onder controle wil krijgen zonder dat er een gevaarlijke achtervolging plaatsvindt. Dit kan immers leiden tot een ongeval, waarbij de veiligheid van andere verkeersdeelnemers in het geding, maar ook die van de politie en de verdachte(n).

Deze manoeuvre wordt alleen gebruikt als er een verhoogd risico is op een ongeluk, geweld of als andere methoden, zoals het blokkeren van de weg, niet beschikbaar of niet geschikt zijn.

Een PIT-manoeuvre mag alleen worden uitgevoerd door opgeleide politieagenten en onder specifieke richtlijnen teneinde ernstig letsel te voorkomen.

Hoe gaat gaat het in zijn werk?

In vogelvlucht

Een PIT-manoeuvre gaat meestal als volgt:

  • De politieagent rijdt met zijn voertuig net naast het voertuig van de verdachte en maakt contact met de achterkant van het voertuig van de verdachte.
  • Dit zorgt ervoor dat het achterwiel van het voertuig van de verdachte uit balans raakt en de bestuurder de macht over het stuur verliest.
  • Het voertuig van de verdachte begint te slippen en te draaien, waardoor de bestuurder tot stilstand komt.
  • Zodra het voertuig van de verdachte tot stilstand is gekomen, stappen politieagenten uit en arresteren ze de verdachte
Overzicht van de stadia van de PIT-manoeuvre; het doelwit bevindt zich voor de politieauto. / Bron: Wikimedia Commons

De PIT-manoeuvre wordt uitgevoerd door een achtervolgend politievoertuig. Dit voertuig moet eerst op gelijke snelheid rijden als het doelvoertuig. Hierna draait de achtervolger de auto iets opzij en maakt contact met de zijkant van het doelvoertuig (bij het achterwiel). Vervolgens stuurt de achtervolger scherp op het doelvoertuig in, waardoor deze een zwieper krijgt en meestal draait. Daarna wordt het doelvoertuig geklemd door twee politievoertuigen, waarna de arrestatie plaatsvindt.

Veiligheidsmaatregelen

De PIT-manoeuvre is een techniek die politiemensen gebruiken om verdachte voertuigen tot stoppen te dwingen. Het is natuurlijk belangrijk dat er veiligheidsmaatregelen genomen worden, zoals het dragen van een autogordel en er moest natuurlijk een airbag in de politieauto aanwezig zijn. Politievoertuigen hebben vaak verstevigde voorbumpers die het makkelijker maken om de techniek goed uit te voeren. Met een normale auto is de kans namelijk groot dat de voorbumper afbreekt als de manoeuvre verkeerd wordt uitgevoerd. Ook met een verstevigde bumper kan er echter schade optreden, zoals te zien is op onderstaande foto.

PIT-schade aan een bumper van een politieauto / Wikimedia Commons

Beperkingen

De PIT-manoeuvre is zeker niet in elke situatie bruikbaar vanwege het hoge risico op letsel en overlijden. Tijdens achtervolgingen op hoge snelheid wordt het zelfs niet aanbevolen om PIT te gebruiken om verdachten te bedwingen vanwege de grote kans op een catastrofale botsing. In plaats daarvan wordt aanbevolen om spijkermatten of andere aanhoudingsmethoden te gebruiken.

Hier zijn slechts enkele van de voorwaarden waarbij het gebruik van PIT niet wordt aanbevolen:

  • Hoge snelheden
  • Aanwezigheid van voetgangers of andere automobilisten
  • Als er een onschuldige passagier aanwezig is in de doelauto
  • Als er kinderen in de doelauto aanwezig zijn
  • Slechte wegomstandigheden
  • Ongunstige weersomstandigheden
  • Ernst van de overtreding waarvoor de achtervolging in de eerste plaats werd ingezet

Moderne auto’s hebben de effectiviteit van PIT verminderd, vanwege veranderingen in de bouw en ontwerp van deze voertuigen. Moderne auto’s zijn vaak uitgerust met veiligheidssystemen en assistentiesystemen, zoals antislipsystemen en elektronische stabiliteitscontrole (ESC), die de automatische reactie van de auto op de PIT-manoeuvre beperken. Hierdoor wordt het voor de politie moeilijker om de vluchtauto te immobiliseren en is de kans op ongewenste gevolgen, zoals ongevallen, groter.

Daarenboven zijn moderne auto’s vaak breder en zwaarder dan oudere modellen, waardoor het moeilijker is om de auto in de juiste positie te krijgen voor de PIT-manoeuvre. Dit betekent dat de omstandigheden waarin de PIT-manoeuvre gebruikt kan worden, nog specifieker zijn geworden.

Kortom, hoewel de PIT-manoeuvre nog steeds een effectieve tactiek kan zijn in sommige situaties, is het belangrijk voor de politie om rekening te houden met de beperkingen die moderne auto’s met zich meebrengen en om andere opties te overwegen als de omstandigheden niet ideaal zijn.

Video

De beste PIT-manoeuvre van de Amerikaanse politie die is vastgelegd op video:

Er is veel gereageerd op de video van een politieagent uit Arkansas (VS) die tegen de auto van een zwangere vrouw aanrijdt, waardoor ze over de kop slaat. Jim Moret ging naar een racebaan in Las Vegas om te voelen hoe het is om aan de ontvangende kant van een PIT-manoeuvre te staan. En het was duizelingwekkend.

Is het gevaarlijk? Wat kan er in het ergste geval gebeuren?

De PIT-manoeuvre os controversieel omdat het een gevaarlijke techniek is die kan leiden tot ernstig letsel of zelfs de dood. Dit komt omdat de bestuurder van het voertuig van de verdachte de macht over het stuur verliest en het voertuig kan gaan slippen en draaien en over de kop kan slaan.

Er zijn ook risico’s voor eventuele passagiers in het voertuig van de verdachte en andere weggebruikers, evenals politieagenten die de PIT-manoeuvre uitvoeren.

Aangezien het een potentieel dodelijke manoeuvre is, wordt het alleen gebruikt als er een verhoogd risico is op geweld of vanwege de gevaarzetting.

PIT-manoeuvre in Nederland

In Nederland wordt het PIT-manoeuvre ook toegepast door politieagenten, maar het is een zeer specialistische techniek die alleen door speciaal opgeleide politieagenten mag worden uitgevoerd.

In Nederland zijn er specifieke regels en richtlijnen voor het uitvoeren van het PIT-manoeuvre, en politieagenten worden getraind in de techniek om te voorkomen dat er letsel ontstaat en om ervoor te zorgen dat ze de manoeuvre op een verantwoorde manier uitvoeren zonder dat er (dodelijke) slachtoffers vallen.

Dus in wezen moeten de omstandigheden perfect zijn om de PIT-manoeuvre zelfs maar als een haalbare optie te beschouwen.

De TPAC-methode en PIT

TPAC staat voor ‘Tactical Pursuit and Containment’ en is een aanvullende methode op de traditionele PIT-manoeuvre. In tegenstelling tot PIT, die zich richt op het immobiliseren van de vluchtauto door ‘m tegen de achterkant aan te tikken, richt de TPAC-methode zich op het omringen en beperken van de bewegingsvrijheid van de vluchtauto, zonder te proberen het voertuig te immobiliseren.

TPAC wordt vaak gebruikt wanneer de omstandigheden niet ideaal zijn voor de PIT-manoeuvre, bijvoorbeeld als de doelauto te snel rijdt, er te veel verkeer op de weg is of als het voertuig specifieke kenmerken heeft die het gebruik van PIT bemoeilijken (zie boven). In plaats van te proberen de auto te immobiliseren, richten politieagenten zich op het creëren van een bewegingsbeperkende omsingeling rond de doelauto.

TPAC is in sommige opzichten wellicht beter dan PIT, aangezien het minder risico op ongewenste gevolgen met zich meebrengt en meer flexibiliteit biedt in termen van omstandigheden waarin het gebruikt kan worden. TPAC is evenwel niet geschikt voor alle situaties. Ook deze methode is afhankelijk van de specifieke omstandigheden en beschikbare middelen.

Mag een burger ook PIT toepassen?

Neen, de PIT-manoeuvre is een tactiek die specifiek is ontwikkeld voor politieagenten en alleen toegestaan is voor politie-eenheden. Het is absoluut niet bedoeld voor burgers om te gebruiken in het verkeer.

Het uitvoeren van de PIT-manoeuvre vereist specifieke training en ervaring,. Het is een complexe tactiek die alleen door goed opgeleide en getrainde politieagenten uitgevoerd mag worden. Bovendien is de PIT-manoeuvre een gewelddadige tactiek die de veiligheid van andere verkeersdeelnemers en het publiek in gevaar kan brengen. Het is daarom niet toegestaan voor burgers om het te gebruiken.

In plaats daarvan wordt burgers aangeraden om in geval van nood altijd te vertrouwen op de politie en 112 te bellen bij nood.

Oorsprong in autoraces

De precieze oorsprong en bedenker van de PIT-manoeuvre is anno 2024 niet bekend, maar het wordt al jaren gebruikt door politie-eenheden over de gehele wereld.

De PIT-manoeuvre vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in de autoraces, waar de tactiek bekend stond als ‘bump-and-run’. In deze races probeerden coureurs hun concurrenten uit te schakelen door ze aan te raken met hun auto, waardoor ze uit balans raakten of zelfs uit de race werden gehaald.

De PIT-manoeuvre is later door politie-eenheden overgenomen en aangepast om te worden gebruikt bij achtervolgingen. In tegenstelling tot de bump-and-run in de races, richt de PIT-manoeuvre zich op het veilig immobiliseren van verdachte voertuigen in plaats van het uitschakelen van concurrenten.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over toepassing van de PIT-manoeuvre. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.