Last Updated on 23 juli 2023 by M.G. Sulman
De term “Hottentottententententoonstelling” is een kunstmatig woord, dat verwijst naar het volk van de Hottentotten, ofwel de Khoikhoi. Het bestaat uit tien lettergrepen en bevat maar liefst tien t’s. Het bestaat uit 33 letters en bevat viermaal achtereen de lettergreep ’ten’. Dit soort woorden met opeenvolgende lettergrepen worden lettergreepstapelingen genoemd. Het woord “Hottentottententententoonstelling” is ook opgenomen in het Opperlandse idioom. Opperlands is een verzamelnaam voor vele vormen van spelen met taal, naar het boek “Opperlandse taal- & letterkunde van Battus”, pseudoniem van Hugo Brandt Corstius (1935-2014). Het woord “Hottentottententententoonstelling” is geen verwijzing naar daadwerkelijke tentoonstellingen van tenten van de Khoikhoi-bevolking, maar is te beschouwen als een verzonnen woordgrap.
Hottentottententententoonstelling is een leuk woord voor woordraadsels
Het woord “Hottentottententententoonstelling” is geschikt voor woordraadsels vanwege verschillende opmerkelijke eigenschappen:
- Lang en opvallend: Met 33 letters is het woord relatief lang. Het trekt daardoor meteen de aandacht.
- Tienlettergrepig: Met tien lettergrepen is het woord ritmisch en opvallend. Het geeft het woord een bijzondere structuur die interessant kan zijn voor liefhebbers van taal en puzzels.
- Lettergreepstapeling: Het woord bevat viermaal achter elkaar de lettergreep ’ten’, waardoor het een opmerkelijke opeenvolging van klanken heeft.
- Ongebruikelijke samenstelling: De combinatie van “Hottentotten,” “tenten,” en “tentoonstelling” in één woord is ongewoon en creatief. Het maakt het woord uniek en interessant voor taalliefhebbers die van inventieve woordvondsten houden.
Al deze eigenschappen maken “Hottentottententententoonstelling” tot een intrigerend woord om te gebruiken in woordraadsels en taalspelletjes.
Herkomst en betekenis
Het woord “hottentottententententoonstelling” is een kunstmatig woord. De term “Hottentotten” werd door Europese ontdekkingsreizigers en kolonisten gebruikt om te verwijzen naar diverse inheemse volkeren die in Zuidelijk Afrika leefden, onder wie de Khoikhoi of Khoi, een Afrikaans volk dat in het gebied van de huidige West-Kaap provincie in Zuid-Afrika woonde.1Wikipedia. Khoikhoi. https://nl.wikipedia.org/wiki/Khoikhoi (ingezien op 23-7-2023) Toen de Nederlandse kolonisten van de VOC onder Jan van Riebeeck Kaapstad stichtten, kregen de inheemse mensen de bijnaam Hottentotten, omdat ze volgens de kolonisten tijdens hun danssessies ‘hot, hot, hot’ zongen.2Historiek. Hottentottententententoonstelling.2 https://historiek.net/hottentottententententoonstelling-herkomst/80252/ (ingezien op 23-7-2023) Uit deze auditieve perceptie vloeide vervolgens het woord “Hottentotten” voort.
Het woord “Hottentottententententoonstelling” is een bedenksel van een onbekend persoon en dient als een uitdagende tongbreker. Het heeft geen betrekking op echte tenten van de Hottentotten. Deze term, Hottentottententententoonstelling, is zeker al sinds 1905 in gebruik. Bij raadpleging van Delpher, komen we het woord tegen in het Geïllustreerd zondagsblad voor katholieken op 11 juni van dat jaar.3ANECDOTEN.. “Geïllustreerd zondagsblad voor katholieken”. Amsterdam, 11-06-1905, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 23-07-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMSAA06:165581050:mpeg21:p00008
In Het Volk van 29 juni 1929 komen we het woord tegen op een puzzelpagina voor kinderen:
Onomatopee of klanknabootsing
Hottentotten is een zogeheten ‘onomatopee’, een intrigerend fenomeen binnen de taalkunde. Het betreft de vorming van een woord dat de klank of het geluid nabootst van het specifieke object of de handeling die het beschrijft. Het woord “Hottentotten” vindt zijn oorsprong aan Nederlandse kolonisten die de taal van de inheemse bevolking in Zuid-Afrika hoorden. Zij verstonden ‘hot-en-hot-en-hot’ en kwamen aldus tot het begrip ‘Hottentotten’.
Een gelijkaardig mechanisme schrijft men toe aan de totstandkoming van het woord “barbaar” in het oude Grieks. De oude Grieken beschouwden de talen die zij niet begrepen als een soort van onverstaanbaar gebabbel, uitgedrukt door herhalende geluiden, zoals “bar-bar.” Vanuit dit klankrijke perspectief kwam het woord “barbaar” tot stand om buitenlandse volkeren te beschrijven.4Historiek. Hottentottententententoonstelling.4 https://historiek.net/hottentottententententoonstelling-herkomst/80252/ (ingezien op 23-7-2023)
Kwetsend
De term “Hottentotten” kan heden ten dage als kwetsend en ongepast worden ervaren. Het Amsterdamse festival Valtifest heeft in 2015 het thema van dat jaar gewijzigd na hevige kritiek.5Het Parool. Valtifest verandert themanaam na beschuldiging van racisme. https://www.parool.nl/kunst-media/valtifest-verandert-themanaam-na-beschuldiging-van-racisme~bfdf4c3d/?referrer=https://www.google.com/ (ingezien op 23-7-2023) De oorspronkelijke titel ‘Hottentottententententoonstelling’ werd als racistisch ervaren, vooral door activist Quinsy Gario, initiatiefnemer van ‘Zwarte Piet is Racisme’. De organisatie verklaarde dat het een woordspeling was, “een olijke tongbreker”, maar erkende later dat de term ‘hottentot’, vooral in combinatie met ’tentoonstelling’, beladen en kwetsend kan zijn. Daarom hebben ze besloten om de associatie met deze woorden te vermijden. De nieuwe titel van het festival luidde: ‘Wie je ook tent’.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het woord “Hottentottententententoonstelling”. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
