Een cornu cutaneum betekent letterlijk ‘hoorn van de huid’ en staat ook bekend als ‘huidhoorn’. Een huidhoorn is een soort laesie of groei die op de huid verschijnt. Het is gemaakt van keratine, een eiwit dat de bovenste laag van de huid vormt. Voorkeursplekken zijn de hoofdhuid, voorhoofd, oogleden, oren, neus, lippen en bovenste ledematen die onderhevig zijn aan zonlicht, dus vooral handen en vingers. De groei kan op een kegel of hoorn lijken en kan in grootte variëren. Deze huidaandoening komt vaker voor bij ouderen. Zowel mannen als vrouwen er door getroffen worden. Veel huidhoorns zijn goedaardig, doch wanneer het hoorntje ontstoken en verdikt is aan de basis moet een onderliggende huidkanker worden uitgesloten.
Een huidhoorn (cornu cutaneum) is een harde kegelvormige uitsteeksel uit de huid. Ze zijn gemaakt van compacte keratine. Ze worden zo genoemd omdat ze op de hoorn van een dier lijken, zoals op de foto duidelijk is te zien. Ze ontstaan door goedaardige, premaligne of kwaadaardige huidlaesies.
Synoniemen
Een cornu cutaneum staat ook bekend als cutaneous horn en huidhoorn.
Oorzaken van huidhoorn
De oorzaak van huidhoorn is anno 2023 nog onbekend. Men vermoedt dat blootstelling aan de zon de aandoening kan veroorzaken. Een huidhoorn komt daarom vooral voor op aan zonlicht blootgestelde delen, zoals het gezicht, de hals, bovenste oorranden of de handruggen. Er zijn ook gevallen bekend van huidhoorns als gevolg van brandwonden. Zoals met veel andere wratachtige huidaandoeningen, is er een verband gesuggereerd met de HPV-virusfamilie, met name het HPV-2-subtype.
Wie krijgt het?
Een huidhoorn komt vaker voor bij ouderen, met een piekincidentie tussen 60 en 70 jaar. Ze komen even vaak voor bij mannen als bij vrouwen, ofschoon mannen een hoger risico lopen dat de laesie kwaadaardig is. Ze komen vaker voor bij mensen met een lichte huidskleur.
Cornu cutaneum (huidhoorn) bij een 69-jarige man / Bron: Klaus D. Peter, Gummersbach, Germany, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
Symptomen van een cornu cutaneum
Hoe ziet een huidhoorn eruit?
Een huidhoorn ziet eruit als een gezwel aan de buitenkant van de huid. Dit is het meest voorkomende symptoom. Ze zien eruit als harde, gele tot bruine hoorntjes in de huid die soms wel 2 tot 4 centimeter lang kunnen worden en soms zelfs langer. De grotere zijn altijd wat gekromd en zien er daadwerkelijk uit als ene hoorn.
De groei kan dezelfde kleur hebben als de huid of het kan een andere kleur zijn. De kleur van de groei kan variëren en kan zijn:
wit
roze
geel
geelbruin
bruin
Op welke plekken komen ze voor?
Deze abnormale groei van hoorncellen kan op elk deel van het lichaam voorkomen. Voorkeursplekken zijn:
gezicht
handen
oren
hoofd
borst
armen
Delen van het lichaam die meer aan de zon worden blootgesteld, hebben meer kans op deze gezwellen.1Ezerarslan H, Basaran MM, Akmansu SH. Diagnosis and Management of Cornu Cutaneum of Nasal Vestibule: A Rare Case Report. Case Rep Med. 2015;2015:625832. doi: 10.1155/2015/625832. Epub 2015 Sep 20. PMID: 26457085; PMCID: PMC4592710. Het kan achter ook op andere plekken voorkomen, zoals je voet en zelfs op de penis.2Ned Tijdschr Geneeskd. 1927;71:1060
Complicaties
Pijn en ontsteking zijn mogelijk als een huidhoorn beschadigd raakt. Huidhoorns kunnen een teken van kanker zijn, dus het is belangrijk om een afspraak te maken met je huisarts wanneer een huidhoorn voor het eerst verschijnt.
Symptomen waarbij je sowieso een afspraak moet makne met je huisarts, zijn:
een nieuwe huidhoorn
pijn en ontsteking van de huidhoorn of de omringende huid
roodheid of bloeding
snelle groei van de laesie
harde of verdikkende huid aan de basis van de huidhoorn
Onderzoek en diagnose
De meeste huidhoorns worden gediagnosticeerd op basis van hun uiterlijk. Daarnaast kan de arts een biopsie doen. Hierbij wordt de hele huidhoorn verwijderd en naar het laboratorium gestuurd om onder een microscoop te worden onderzocht. Dat helpt hen de groei te diagnosticeren en te bepalen of er al dan niet huidkanker aanwezig is.
Behandeling van een cornu cutaneum
Aangezien een cornu cutaneum is samengesteld uit keratine, hetzelfde materiaal dat wordt aangetroffen in nagels, kan een goedaardige huidhoorn met behulp van een scherpe lepel worden weggeschraapt (curettage). Bij verdenking van een kwaadaardigheid zal de arts het door middel van een excisie weggehalen. Het materiaal wordt daarna verzonden naar een lab voor nader onderzoek.
Prognose
Een cornu cutaneum gaat niet vanzelf weg. Dit huidaangroeisel dient dus in de meeste gevallen verwijderd te worden. Een huidhoorn is niet besmettelijk en kan zich dus niet verspreiden naar andere mensen. Het is een huidgroei die kan lijken op een hoorn, kegel of bultje. Huidhoorns komen vaker voor bij ouderen en verschijnen meestal op delen van het lichaam die aan de zon zijn blootgesteld. Nader onderzoek door een arts is altijd nodig, zeker wanneer er vermoeden bestaat op een onderliggende huidkanker.
Preventie
Ofschoon er geen duidelijke preventieve maatregelen zijn die huidhoorns kunnen voorkomen, kan het vermijden van blootstelling aan de zon en het gebruik van een zonnebrandcrème met ene hoge SPF het risico verminderen. De SPF staat voor ‘Sun Protection Factor’. Dit geeft aan hoeveel uv B-straling het zonnebrandmiddel kan absorberen of reflecteren. Factor 30 of hoger wordt aangeraden. Ook het dragen van beschermende kleding en hoofddeksel is van eminent belang.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over huidhoorn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
