Gods rechtvaardige oordeel: De les van Achab en de leugengeest

Last Updated on 11 augustus 2024 by M.G. Sulman

Het verhaal uit 2 Kronieken 18 over Achab en de leugengeest kan bij de lezer vragen oproepen over de aard van God. Gof kan immers niet liegen (Titus 1:2), maar gebruikt wel een leugenachtige geest om Achab te misleiden (2 Kronieken 18). Hoe zit dat precies? Deze gebeurtenis kan begrepen worden in het licht van Gods soevereiniteit, gerechtigheid en het menselijk hart.

Goddeloosheid leidt tot verwarring

• 1 Koningen 22:23 – “Welnu, zie, de HEERE heeft een leugengeest in de mond van al deze profeten van u gegeven, en de HEERE heeft onheil over u uitgesproken.”

Achab regeerde van circa 871 tot 852 v.Chr. over het noordelijke rijk Israël. Hij was de zoon van de goddeloze koning Omreen en zelf ook een van de meest goddeloze koningen in de geschiedenis van Israël. Zijn regering werd gekenmerkt door afgoderij en conflicten met profeten van God.

Toen koning Achab besloot om oorlog te voeren tegen de Syriërs, liet God een leugengeest in de mond van zijn circa 400 profeten komen. Zij zeiden: “Trek op, want de Heere zal hen in de hand van de koning geven.” (1 Koningen 22:6) We kennen het einde van dit verhaal: Achab stierf, na een leven van goddeloosheid, door een pijl die per toeval door een Syriër werd afgeschoten (1 Koningen 22:34-37). In deze passage wordt beschreven hoe een Syrische boogschutter willekeurig een pijl afschoot, die koning Achab trof tussen de verbindingsstukken van zijn harnas.

Koning Achab werd gewaarschuwd door de profeet Micha in 1 Koningen 22:13-28. In deze passage roept koning Achab de profeet Micha om zijn oordeel te geven over de geplande aanval op Ramoth in Gilead. Micha geeft aanvankelijk een sarcastisch antwoord dat overeenkomt met de valse profeten, maar wanneer Achab aandringt op de waarheid, onthult Micha dat hij een visioen heeft gezien waarin Israël verspreid is als schapen zonder herder, wat impliceert dat Achab zal sterven als hij ten strijde trekt. Micha waarschuwt Achab dus dat de profeten een leugengeest hebben en dat de aanval zal eindigen in zijn ondergang. Doch Achab koos ervoor om te luisteren naar de leugenprofeten. Hun woorden strookten met zijn verlangen om tegen de Syriërs te vechten.

Verwarring is in de Bijbel een kenmerkende straf voor goddeloosheid. Wanneer iemand zich van God afkeert, verlaat hij de bron van wijsheid en waarheid:

• Spreuken 2:6 – “Want de HEERE geeft wijsheid, uit Zijn mond komen kennis en inzicht.”
• Johannes 14:6 – “Jezus zei tegen hem: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij.”
• Jakobus 1:5 – “En als iemand van u in wijsheid te kort schiet, laat hij die dan vragen aan God, Die aan allen geeft, eenvoudigweg en zonder verwijten, en zij zal hem gegeven worden.”
• Psalm 25:5 – “Leid mij in Uw waarheid en onderricht mij, want U bent de God van mijn heil; U verwacht ik de hele dag.”
• Psalm 111:10 – “De vreze des HEEREN is het begin van de wijsheid; allen die dat doen, hebben een goed inzicht. Zijn lof bestaat voor eeuwig.”

Achabs goddeloosheid leidde ertoe dat hij niet langer in staat was om de waarheid te onderscheiden van de leugen. Deze verwarring was een directe consequentie van zijn morele en geestelijke afdwaling.

Achab wilde de waarheid niet horen

Achab verlangde niet naar de waarheid. Integendeel, hij wilde de waarheid niet horen. Dit zien we duidelijk in zijn afkeer van Micha, de profeet die hem de waarheid van God bracht. Hij omringde zichzelf liever met valse profeten die hem vertelden wat hij wilde horen, zelfs als het onwaar was. Dit is een weerspiegeling van hoe zondige mensen soms liever in een comfortabele leugen verkeren dan in een ongemakkelijke waarheid.

Dit verlangen van mensen om hun oren te laten strelen of kietelen met wat ze graag willen horen, in plaats van de waarheid te omarmen, wordt ook specifiek genoemd in 2 Timotheüs 4:3:

• 2 Timotheüs 4:3 – “Want er zal een tijd komen dat zij de gezonde leer niet zullen verdragen, maar dat zij, omdat hun oren jeuken, voor zichzelf leraars zullen verzamelen overeenkomstig hun eigen begeerten.”

Deze tekst beschrijft hoe mensen, in plaats van de waarheid te accepteren, leraren zullen zoeken die hun eigen verlangens bevestigen, waardoor ze worden misleid door aangename en oorstrelende maar onware woorden.

De straf voor verkeren in de leugen is in de leugen blijven

Omdat Achab de waarheid afwees en verkoos om in leugen te leven, liet God hem daarin volharden. Dit principe zien we ook terug in Romeinen 1:24-25, waar God degenen die de waarheid verwerpen overgeeft aan hun eigen zondige verlangens:

•  Romeinen 1:24-25 – “Daarom ook heeft God hen in de begeerten van hun hart overgegeven aan de onreinheid om hun lichamen onder elkaar te onteren. Zij hebben de waarheid van God vervangen door de leugen, en het schepsel vereerd en gediend boven de Schepper, Die te prijzen is tot in eeuwigheid. Amen.”

De leugengeest die naar Achab werd gestuurd, diende om hem in de leugen te laten blijven die hij zélf verkozen had. Dit was niet alleen een straf, oftewel Gods oordeel voor zijn goddeloosheid, maar ook als een bevestiging van zijn eigen keuze om de waarheid te verwerpen en in goddeloosheid te wandelen.

Het rechtvaardige oordeel van God betekent dat Hij mensen overgeeft aan de keuzes die ze maken als ze herhaaldelijk de waarheid afwijzen. In het geval van Achab leidde dit tot zijn ondergang, wat in feite het gevolg was van zijn eigen zondige beslissingen en hardnekkige verwerping van Gods waarheid.

De straf voor het verlangen om in een leugen te geloven, is dat je in die leugen blijft vastzitten. Dat is een BIjbels principe. Het is een rechtvaardige consequentie van het hardnekkig verwerpen van Gods waarheid.

In Deuteronomium 28:20 wordt gesproken over de vloeken die over Israël zullen komen als ze zich niet aan de geboden van de HEERE houden: “De HEERE zal over u vloek, verwarring en dreiging zenden in alles wat u ter hand neemt om te doen, totdat u weggevaagd wordt en haastig omkomt vanwege de slechtheid van uw daden, doordat u Mij verlaten hebt.”

Ezechiël 14:4 stelt: “Daarom, spreek met hen en zeg tegen hen: Zo zegt de Heere HEERE: Iedereen van het huis van Israël die zijn stinkgoden in zijn hart meedraagt en zijn blik richt op wat hem tot zonde verleidt, en dan bij de profeet komt, Ik, de HEERE, zal hem Zelf naar de veelheid van zijn stinkgoden antwoorden.”

Uit deze passages kunnen we het volgende principe afleiden: De straf voor het graag in de leugen geloven, is dat men in die leugen zal blijven geloven. De straf komt overeen met de misdaad, omdat God hen overgeeft aan de verlangens van hun eigen hart. Wanneer mensen ervoor kiezen om de waarheid af te wijzen en liever de leugen omarmen, zal God hen in hun eigen misleiding laten blijven als een rechtvaardig oordeel.

God vertelde alsnog de waarheid

Ondanks alles vertelde God via Micha alsnog de waarheid aan Achab, ook over de manier waarop de profeten aan hun leugens kwamen:

• 2 Kronieken 18:18-22 – “Micha zei verder: Luister daarom naar het woord van de HEERE! Ik zag de HEERE op Zijn troon zitten, en heel het leger van de hemel stond aan Zijn rechter- en aan Zijn linkerhand. En de HEERE zei: Wie zal Achab, de koning van Israël, overhalen, zodat hij optrekt en valt bij Ramoth in Gilead? En de een zei dit, en de ander zei dat. Toen trad er een geest naar voren, ging voor de HEERE staan en zei: Ik zal hem overhalen. En de HEERE zei tegen hem: Waarmee? Hij zei: Ik zal uitgaan en een leugengeest worden in de mond van al zijn profeten. Toen zei Hij: U zult hem overhalen, en wat meer is, u zult dat kunnen. Ga uit en doe dat zo. Nu dan, zie, de HEERE heeft een leugengeest in de mond van deze profeten van u gegeven, en de HEERE heeft onheil over u gesproken.”

Dit toont Gods karakter als waarheidsgetrouw en rechtvaardig. Als God werkelijk had gewild dat Achab zou worden misleid zonder kans op bekering, had Hij deze waarheid niet openbaar gemaakt. God gaf Achab nog steeds de mogelijkheid om de waarheid te horen en erop te reageren, zelfs als Hij wist dat Achab het zou afwijzen.

God is geen leugenaar

Als God werkelijk had willen liegen, zou Hij de waarheid niet openbaar hebben gemaakt. Het feit dat Hij dit wel deed, onderstreept dat God geen leugenaar is. Hij werkt binnen Zijn rechtvaardigheid en soevereiniteit, zelfs als dat betekent dat Hij een leugenachtige geest toestaat om de wil van een zondig mens te volbrengen. Dit bevestigt dat God altijd trouw blijft aan Zijn karakter van waarheid en gerechtigheid.

Conclusie

De leugengeest die uit de hemel werd gestuurd, toont Gods soevereiniteit en rechtvaardigheid. Het is geen ‘bewijs’ dat God Zelf liegt, maar het laat juist zien dat Hij in Zijn rechtvaardig oordeel toestaat dat een geest van misleiding gebruikt wordt om Achab te straffen voor zijn hardnekkige afwijzing van de waarheid. Doch zelfs wanneer God iemand overgeeft aan de leugen die die persoon zelf verkoos, openbaart Hij de waarheid. Het laat zien dat God niet de bron van leugen is, maar rechtvaardig oordeelt door mensen in de leugen te laten blijven die ze zelf verkiezen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.