Knobbeltje achter het oor: oorzaken bultje achter oor

Last Updated on 16 oktober 2025 by M.G. Sulman

Een knobbeltje achter het oor duidt op elk type voelbare of zichtbare zwelling of bult achter het oor die verschillende oorzaken kan hebben. In veel gevallen is het een vergroting van een lymfeklier, die op zijn beurt door verschillende factoren kan opzwellen. Ook komt een talgkliercyste achter het oor vaak voor (zie foto). In de meeste gevallen is een bult achter het oor onschadelijk en verdwijnt deze vanzelf. Maak een afspraak met je huisarts als de bult langer dan twee weken aanhoudt, blijft groeien of als het extra symptomen veroorzaakt, zoals pijn. Slechts in zeer zeldzame gevallen duidt de bult achter het oor op een ernstige ziekte die moet worden behandeld.

Knobbeltje achter het oor

In de meeste gevallen doet een knobbeltje achter het oor geen pijn en jeukt het ook niet. veelal wordt het veroorzaakt door lymfeklieren die zijn opgezwollen of een talgkliercyste. Een knobbel kan echter ook te wijten zijn aan infecties in het gebied, die meer aandacht en een passende behandeling vereisen. Als de knobbel pijn veroorzaakt, niet vanzelf verdwijnt of steeds groter wordt, dan is het erg belangrijk om je huisarts te raadplegen om de oorzaak te achterhalen en de behandeling te starten.

Symptomen

Met pijn

Het meest voorkomende symptoom van een bult achter het oor is pijn. Zowel bij lymfeklierzwelling door een ontsteking als bij een ingekapselde ontsteking van een haarwortel (abces) is er meestal een kloppende pijn die wordt versterkt wanneer je je hoofd draait of beweegt.

Andere begeleidende symptomen zijn onder meer roodheid en warmte van de zwelling. In het geval van een abces kan witachtige of gele etter ook door de uitgerekte huid op de bult achter het oor schijnen. Als dit gepaard gaat met koorts of ongewenst gewichtsverlies, dan moet je zo snel mogelijk een arts raadplegen. De bult achter het oor kan een teken zijn van een infectieziekte die moet worden behandeld of een kwaadaardige tumor.

Zonder pijn

Hoewel een knobbeltje achter het oor pijnlijk kan zijn, treedt er in veel gevallen helemaal geen pijn op. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van goedaardige groei die bijvoorbeeld begint bij vetweefsel en dan een lipoom wordt genoemd. Je herkent een vetbultje aan zijn zachte, veerkrachtige consistentie. Er kan ook sprake zijn van een talgkliercyste. Deze doet normaal gesproken geen pijn. Een talgkliercyste kan echter ontstoken raken. De cyste wordt dan groter, rood en warm en doet dan pijn.

Oorzaken van een bult achter het oor

In vogelvlucht

Een knobbeltje of bult achter het oor kan verschillende oorzaken hebben, waarvan de meeste onschadelijk zijn. In veel gevallen wordt het veroorzaakt door zwelling van een lymfeklier door een virus- of bacteriële infectie in de oren, luchtwegen of tanden. Voorts kan er sprake zijn van een talgkliercyste.

Een insectenbeet kan ook leiden tot een vervelend bultje achter het oor. Bovendien kan zich achter het oor een steelwratje vormen. Ze ontstaan vaak bij plooien of plekken waar de huid ‘schuurt’, maar een steelwratje kan ook opduidekn achter het oor. Zogenaamde lipomen of vetbultjes (vetweefselgroei) kunnen ook de boosdoener zijn. Deze vetbultjes komen vooral voor in de nek, op de schouders, bovenarmen, bovenbenen en rug.

Slechts in zeer zeldzame gevallen wordt een knobbel achter het oor veroorzaakt door een gevaarlijke of zelfs kwaadaardige ziekte. Met name bultjes die zonder aanwijsbare oorzaak verschijnen, steeds groter worden en geen pijn veroorzaken, moeten worden onderzocht. In zeldzame gevallen kan het een vorm van kanker zijn.

Gezwollen lymfeklieren

Lymfeklieren, zijn door het hele lichaam verspreid en wanneer ze groter worden, duidt dit meestal op een infectie. Lymfeklieren zwellen op als er een infectie optreedt met een virus of bacterie. Klieren kunnen ook opgezwollen raken door auto-immuunziekten, het gebruik van medicijnen en (hoofd-hals)kanker of lymfoom. Lymfeklieren in het hoof-halsgebied kun je voelen in de hals en/of in de nek of achter een oor. Deze klieren kunnen opzwellen bij een ontsteking van keel, neus, oor, kaak of huid. Opgezette lymfeklieren achter het oor kunnen voor onrust zorgen, maar vaak is de oorzaak relatief onschuldig.

Talgkliercyste

Een talgkliercyste is een soort knobbeltje die zich onder de huid vormt en bestaat uit een stof genaamd talg, die in elk deel van het lichaam kan voorkomen. Het voelt over het algemeen zacht aan, kan bewegen bij aanraking of als je erop drukt en doet gewoonlijk geen pijn, tenzij het opgezwollen, gevoelig en roodachtig is en pijnlijk wordt. De huisarts kan een kleine operatie aanbevelen om de cyste te verwijderen.

Mastoïditis

Mastoïditis is een bacteriële infectie van het uitstekend bot achter het oor. Het wordt gekenmerkt door ernstige infectie van het botweefsel. Mastoïditis kan optreden na een oorontsteking, vooral als deze niet correct werd behandeld.

Deze aandoening komt vaker voor bij kinderen jonger dan 2 jaar, maar kan op elke leeftijd voorkomen en andere symptomen hebben zoals hoofdpijn, verminderd gehoorvermogen en vloeistof die uit het oor komt.

Lipoom of vetbultje

Een lipoom of vetbultje is een soort knobbel die geen pijn of andere symptomen veroorzaakt. Het is een overgroei van vetcellen die overal op het lichaam kan verschijnen en langzaam groeit.

Wat lipoom anders maakt dan een talgcyste, is de samenstelling ervan. Een lipoom bestaat uit vetcellen en een talgkliercyste bestaat uit talg. Je huisarts gebruikt een klein mesje om het bultje te verwijderen. Als een lipoom heel groot is of op een lastige plek zit moet je er altijd voor naar het ziekenhuis.

Steelwratje

Steelwratjes zijn kleine, zachte, rubberachtige, huidkleurige gezwellen op de huid. Ze kunnen variëren in kleur en grootte – van enkele millimeters tot 5 cm breed.  Andere benamingen zijn fibroma pendulans, acrochordon, skin tag, fibroma molle, fibroma filiformis en fibroma molluscum.

Steelwratjes zijn meestal te vinden in de hals, oksels, rond de lies of onder de borsten. Ze kunnen ook groeien op de oogleden of onder de plooien van de billen.

Ze kunnen op wratten lijken, maar skin-tags zijn meestal:

• glad en zacht (wratten zijn meestal ruwer met een onregelmatig oppervlak)
• knobbelig en aan de huid hangend of gesteeld (wratten zijn meestal iets verhoogd of plat)
• niet besmettelijk (wratten verspreiden zich heel gemakkelijk, dus een plotselinge uitbraak of een cluster van gezwellen is waarschijnlijk wratten)

Steewratjes veroorzaken meestal geen pijn of ongemak. De huisarts kan een steelwratje verwijderen door deze te bevriezen of weg te snijden.

Insectenbeet of -steek

Insectenbeten en -steken veroorzaken meestal een rode, gezwollen knobbel op de huid. Dit kan pijnlijk zijn en in sommige gevallen erg jeuken. De symptomen zullen normaal gesproken binnen een paar uur of dagen verbeteren, hoewel ze soms wat langer kunnen aanhouden.

Sommige mensen hebben een milde allergische reactie. In dat geval wordt een groter deel van de huid rond de beet of angel  gezwollen, rood en pijnlijk. Dit zou binnen een week moeten overgaan.

Af en toe kan een ernstige allergische reactie optreden, die symptomen veroorzaakt zoals ademhalingsmoeilijkheden, duizeligheid en een gezwollen gezicht of mond. Dit vereist onmiddellijke medische behandeling. Een ernstige allergische reactie staat bekend als anafylaxie.

Vergrote speekselklier (parotiszwelling)

Niet elke bult achter het oor komt uit de huid of van een lymfeklier. Soms ligt de oorzaak dieper: in de speekselklier zelf, met name de glandula parotis – de grote oorklier die net voor en onder het oor ligt. Wanneer deze ontstoken raakt, spreekt men van parotitis. Zo’n ontsteking ontstaat vaak plotseling, met pijn die toeneemt bij eten of kauwen, omdat de klier dan speeksel probeert uit te persen door een verstopte of ontstoken afvoergang. Soms komt er zelfs wat pus vrij in de mond.

Bij oudere mensen kan een goedaardige kliergezwel, een pleiomorf adenoom, langzaam uitgroeien tot een voelbare knobbel net achter of onder het oor. Zeldzamer, maar ernstiger, is een parotistumor die zich uit in een harde, onbeweeglijke zwelling. In zulke gevallen kan ook een lichte scheefstand van het gezicht optreden doordat de aangezichtszenuw in het gedrang komt.

De parotis is dus een stille medespeler in het oorgebied: zelden de boosdoener, maar wel een verdachte die men niet te snel mag vrijspreken.

Huidkanker of uitzaaiing (melanoom, plaveiselcelcarcinoom)

Achter het oor schuilt soms meer dan een onschuldig bultje. De huid daar vangt veel zon en is dun. Dat zijn precies de omstandigheden waarin huidkanker kan ontstaan. Een melanoom of plaveiselcelcarcinoom begint vaak als een klein, pijnloos vlekje of knobbeltje dat langzaam groeit, van kleur verandert of gemakkelijk bloedt bij aanraken. Zulke letsels zijn niet gevoelig, maar juist dat maakt ze verraderlijk: ze doen geen pijn en worden daardoor vaak te laat opgemerkt.

Ook kan er sprake zijn van een uitzaaiing (metastase) naar een lymfeklier achter het oor, bijvoorbeeld afkomstig van een huidtumor op het hoofd of de hals. Zo’n knobbel voelt harder aan, is niet goed te verschuiven en groeit gestaag door. Een arts zal in dat geval vaak een echo of punctie aanvragen om kwaadaardige cellen op te sporen.

Een bult achter het oor die snel groeit, niet verdwijnt, of verkleurt verdient dus altijd medische aandacht. Niet om paniek te zaaien, maar omdat vroege herkenning bij huidkanker letterlijk levens redt.

Oorafwijkingen en littekenweefsel (keloïd na piercing)

Soms is een bult achter het oor geen klier of cyste, maar een vorm van littekenweefsel die na een oorbel, piercing of wondje is ontstaan. Zo’n woekering heet een keloïd. Dat is in feite een overijverige reactie van het lichaam waarbij het genezingsproces doordraait, alsof het litteken niet weet dat het werk al volbracht is. Het resultaat: een glanzend, stevig, bol bultje dat langzaam groter wordt en de oorspronkelijke wond ruim overstijgt.

Keloïden komen vooral voor bij jongeren en bij mensen met een donkere huid, en kunnen maanden na het zetten van een piercing plots ontstaan. Ze doen meestal geen pijn, maar zijn vaak cosmetisch storend en kunnen strak of jeukend aanvoelen.

Behandeling is mogelijk, al vraagt het geduld: soms wordt het litteken ingespoten met corticosteroïden, soms bevroren met stikstof, en in hardnekkige gevallen verwijderd door een plastisch chirurg. Toch keert een keloïd geregeld terug; een koppig aandenken aan een sieraad dat de huid niet vergat.

Chronische oorontsteking of cholesteatoom

Een bult achter het oor kan ook het stille gevolg zijn van een chronische oorontsteking. Wanneer het trommelvlies door herhaalde infecties verzwakt of gedeeltelijk naar binnen trekt, kan zich daarachter een opeenhoping van huidschilfers vormen. Dat wordt een cholesteatoom genoemd – geen echte tumor, maar wel een verraderlijke woekering die bot kan aantasten en de gehoorbeentjes kan wegvreten.

Zo’n proces verloopt traag en bijna onmerkbaar. Er is vaak sprake van een blijvende oorloop (otorrhoe), soms met een muffe geur, en het gehoor neemt allengs af. In gevorderde gevallen ontstaat er druk achter het oor of zelfs een zichtbare zwelling wanneer het proces het mastoïdbot bereikt.

Een cholesteatoom vraagt altijd om behandeling door een KNO-arts, meestal chirurgisch. Wordt het genegeerd, dan kan het zich uitbreiden tot in het binnenoor of de hersenvliezen. Een klein, ogenschijnlijk onschuldig bultje kan dan de voorbode zijn van een sluimerende vernietiger diep in het oor.

Systeemziekten en zeldzame oorzaken

Soms verraadt een bult achter het oor niet een lokaal probleem, maar een systeemziekte. Dat is een aandoening die het hele lichaam aangrijpt en zich toevallig eerst in het lymfeklierengebied toont. Een pijnloze, hardnekkige zwelling kan bijvoorbeeld passen bij sarcoïdose, waarbij afweerreacties kleine ontstekingshaarden (granulomen) vormen in lymfeklieren, longen of huid. Ook tuberculose kan zulke knobbelige lymfeklieren geven: langzaam groeiend, soms met een zachte, verkazende kern.

Bij jongeren komt geregeld mononucleosis infectiosa voor, beter bekend als de ziekte van Pfeiffer. Daarbij zwellen de hals- en oorklieren op, vaak samen met moeheid en keelpijn. Kattenliefhebbers kunnen te maken krijgen met toxoplasmose, overgedragen via kattenuitwerpselen, waarbij eveneens een pijnloze lymfeklier achter het oor opvalt. En bij sommige auto-immuunziekten, zoals lupus of reactieve artritis, zwellen de klieren episodisch zonder dat er een infectie wordt gevonden.

In zulke gevallen is de bult slechts het signaal van een dieper liggende onbalans. De zwelling zelf is onschuldig, maar haar verhaal reikt verder; van oor tot immuunsysteem, van huid tot bloed.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Voor de diagnose van een bult achter het oor is een bezoek aan de huisarts en een gericht lichamelijk onderzoek cruciaal. Je huisarts zal eerst vragen stellen over de klachten die je ervaart, bijvoorbeeld sinds wanneer je last hebt van het knobbeltje achter het oor, of deze pijn veroorzaakt en of er nog andere symptomen zijn. Vragen over reeds bestaande aandoeningen en medicatie die je gebruikt, kunnen ook belangrijk zijn. De huisarts zal je medische geschiedenis ook in ogenschouw nemen.

Tijdens het onderzoek kijkt de arts in eerste instantie alleen naar de bult achter het oor. Vervolgens zal hij zorgvuldig voelen voor de consistentie en, indien nodig, beweeglijkheid. In de meeste gevallen zijn de genoemde handelingen voldoende om een goede ​​diagnose te stellen. In sommige gevallen is een aanvullende bloedtest vereist.

Beeldvormend onderzoek

Beeldvormend onderzoek wordt in sommige gevallen ook gebruikt ten behoeve van de diagnose, maar meestal is dit niet nodig.

Prognose

Het is niet mogelijk om een ​​algemene uitspraak te doen over de tijdsduur dat een bultje achter het oor blijft zitten, aangezien dit sterk kan variëren door de veelheid aan mogelijke oorzaken.

Als er sprake is van een lymfeklierzwelling als reactie op een ontsteking of een verkoudheid, dan verdwijnt de bult meestal binnen een paar dagen nadat de ziekte is genezen. In sommige gevallen blijven deze echter langere tijd voelbaar.

Sommige knobbeltjes of bultjes verdwijnen niet, maar ze veranderen ook niet. Meestal zijn dit goedaardige gezwellen die in principe geen behandeling nodig hebben.

Als er langer dan twee weken een bult achter het oor zit, moet deze door een arts worden onderzocht. Hetzelfde geldt voor ernstige bijkomende klachten of als de bult steeds groter wordt.

Lees verder

Wie zich zorgen maakt over een knobbeltje achter het oor, ontdekt al snel dat vergelijkbare zwellingen ook elders op het lichaam kunnen voorkomen. Zo kunnen ook bultjes op de penis of knobbeltjes in de vagina opduiken, vaak met een volstrekt goedaardige oorzaak zoals een talgkliercyste of verstopte klier. Een bultje op de tong of een zwelling op de lip kan eveneens wijzen op een speekselkliercyste of irritatie van het slijmvlies, terwijl een knobbeltje onder de tepel vaak onrust wekt maar in veel gevallen niets ernstigs blijkt te zijn. En net als achter het oor, kunnen ook bultjes in de nek of een bult op het hoofd te maken hebben met gezwollen lymfeklieren of kleine huidafwijkingen. Al deze plekken hebben één gemene deler: het lichaam spreekt via kleine signalen. Wie luistert naar die subtiele knobbeltjes, leert vaak iets over zijn eigen gezondheid. Meestal iets geruststellend, soms waarschuwend, maar nooit zonder betekenis.

Let op: Deze tekst is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie en vervangt geen professioneel medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.

Geraadpleegde literatuur

• “Keloid Masking a Parotid Tumor: A Rare Case Presentation”
  Abubakar ML, et al. (2023). PMC.
  In dit artikel wordt een casus beschreven waarbij een keloïd — zichtbaar als een bult ­­— een onderliggende parotistumor verhulde. Het toont hoe littekenachtig weefsel een diepere pathologie kan maskeren.
  URL: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10262860/

• “Parotid area lymph node metastases from cutaneous squamous cell carcinoma: implications for diagnosis, treatment, and prognosis”
  Hong TS, Kriesel KJ, Hartig GK, Harari PM (2005). Head Neck.
  Dit artikel behandelt het fenomeen dat huidkankers (bijv. plaveiselcelcarcinomen van de huid van gezicht/kop) metastaseren naar lymfeklieren in de parotisregio. Ongeveer 20 % van de patiënten met een kwaadaardige parotismassa bleek in deze serie een huidprimer te hebben. Dit illustreert het belang van differentiaaldiagnose bij een bult achter het oor.
  URL: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16114004/ 

• “Adenoid Cystic Carcinoma Developed from the Parotid: a case initially misdiagnosed as an infected atheroma”
  Nojiri G, et al. (2021). PMC.
  Bespreekt een patient waarbij een langzaam groeiende massa rondom het oor lange tijd werd aangezien voor een ontstoken talgklier (atheroma), terwijl het in werkelijkheid een adenocystisch carcinoom van de parotis was. Illustreert dat zeldzame kliergezwellen klinisch kunnen lijken op goedaardige cysten.
  URL: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7929633/

• “Cutaneous Lesions of the External Ear”
  Sand M, Sand D, Brors D, Altmeyer P, Mann B, Bechara FG (2008). PMC.
  Een overzichtsartikel dat verschillende huidafwijkingen van de uitwendige oorregio behandelt — inclusief basaalcelcarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en andere huidtumoren. Dit is nuttig om de variantie in huidmanifestaties achter het oor kaderen.
  URL: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2267455/ 

• “Cutaneous basal cell carcinoma arising within a keloid scar: a case report”
  Goder M, et al. (2016). Onco Targets Ther.
  Een bijzondere casus waarin een basaalcelcarcinoom ontstaat binnen een bestaand keloïd. Dit onderstreept dat zelfs littekenweefsel zelden een locatie kan zijn voor een secundair huidtumor­proces.
  URL: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27536142/ 

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een knobbeltje achter het oor, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.