Groen slijm: oorzaken ophoesten van groen sputum

Last Updated on 29 oktober 2025 by M.G. Sulman

Groen slijm uit de keel of snot uit de neus is niet altijd een teken van een bacteriële infectie waarvoor antibiotica nodig zijn om beter te worden. Witte bloedcellen worden door het lichaam aangemaakt om vreemde materialen aan te vallen die het lichaam niet herkent, zoals verontreinigende stoffen, vuil, pollen of microben, en worden vervolgens meegevoerd in je slijm en snot. Sommige witte bloedcellen bevatten een groene stof (een eiwit), dus als er meer van deze cellen aanwezig zijn, wordt je slijm of snot groener. Slijm kan zich presenteren in een waaier aan kleuren, van wit tot mosterdgeel, bruin tot verschillende tinten groen. Gekleurd slijm of snot betekent niet per se dat je antibiotica nodig hebt. Bij de meeste (verder gezonde) mensen stopt de productie van slijm of snot met of zonder hoest zodra de verkoudheid of griep verdwijnt, hoewel het tot 3 tot 4 weken kan duren. Er zijn tal van vrij verkrijgbare middelen en medicijnen die zeer effectief zijn bij het beheersen van de symptomen van bovenste luchtweginfecties en die hoofdpijn, spierpijn, koorts en keelpijn kunnen verminderen.

Hoest en slijm

Ontwikkeling van slijm

Bij het begin van een verkoudheid is de hoest meestal droog en niet-productief. Niet-productieve hoest staat ook wel bekend als droge hoest, kriebelhoest of prikkelhoest. Na korte tijd worden de luchtwegen echter steeds slijmeriger. Zelfs in gezonde toestand produceert het bronchiale slijmvlies constant een dunne vloeistofafscheiding: dit creëert een slijmvlieslaagje die de luchtwegen beschermt en tegelijkertijd schadelijke stoffen verwijdert. Deze slijmlaag bestaat voor het grootste deel uit water en eiwitten.

Productieve hoest

Als er een infectie optreedt, produceert het slijmvlies van de bronchiën meer afscheiding. Vaak leidt dit dan tot een verdikking: het slijm wordt steeds taaier en is maar moeilijk te verwijderen. Ten slotte probeert het lichaam door hoesten het slijm uit de luchtwegen te verwijderen en zich aldus te ontdoen van overtollige secretie: het slijm wordt vanuit de luchtwegen naar de mondholte getransporteerd en wordt dan meestal uitgespuugd of ingeslikt.

Consistentie en kleur van slijm

Verschillende ziekten kunnen de consistentie en kleur van het sputum veranderen: het kan dun, dik, slijmerig of schuimig zijn. De kleur kan variëren van geelachtig tot groen of bruin en zelfs zwart. In ernstige gevallen, zoals het geval is bij een longontsteking, kan er ook bloed in het sputum zitten. Er wordt vaak beweerd dat de kleur van het slijm kan worden gebruikt om een ​​uitspraak te doen over er sprake is van een virale of bacteriële oorzaak. De afscheiding geeft in principe echter slechts grove informatie; op basis van de kleur alleen is een duidelijke diagnose niet te stellen.

Veelvoorkomende kleuren van slijm

Veelvoorkomende kleuren van slijm zijn:

Slijmkleur	Mogelijke oorzaken
Bruin slijm of zwart slijm	Vooral zichtbaar bij rokers met een zogenaamde rokershoest en in het bijzonder bij een ochtendhoest met sputum, duidt dit op ziekten zoals chronische bronchitis of COPD.
Geel slijm	Een aanwijzing voor pusvorming in de bronchiën als gevolg van een bacteriële infectie. Geel sputum komt ook voor bij virale infecties of astma.
Groen slijm	Groen slijm bij hoesten is meestal een bacteriële infectie die gepaard gaat met koorts en pruttelende ademhalingsgeluiden.
Rood slijm, bloederig slijm	Mogelijke ziekten: longontsteking, longembolie, longkanker, chronische bronchitis of vreemde voorwerpen in de luchtwegen.
Transparant tot witachtig slijm	Het wordt vaak veroorzaakt door acute luchtweginfecties veroorzaakt door verkoudheidsvirussen of (met dik slijm) chronische luchtwegaandoeningen zoals astma of COPD.
Wit slijm, grijs slijm	Als het slijm grijsachtig wit is en kruimelig kan zijn, kan het een schimmelziekte of tuberculose (tbc) zijn.

Wat zegt groen slijm over je lichaam?

Groen slijm ziet er misschien vies uit, maar het is eigenlijk een teken dat je lichaam aan het werk is. Slijm, in medische taal mucus, is een stroperige vloeistof die overal in je luchtwegen aanwezig is: in de neus, keel, luchtpijp en longen. Het houdt de slijmvliezen vochtig en vangt stof, bacteriën en virussen op. Zodra het verkleurt, zegt dat iets over wat er zich afspeelt in je afweer.

Wat maakt slijm groen?

De kleur komt van cellen die vechten tegen indringers. Je immuunsysteem stuurt bij een ontsteking witte bloedcellen – vooral neutrofielen – naar de plaats van de infectie. Die cellen bevatten enzymen met een groenige kleurstof, myeloperoxidase. Hoe meer van die cellen er actief zijn, hoe groener het slijm wordt. Het is dus geen verf van bacteriën, maar de afdruk van je eigen afweer.

Een eenvoudig voorbeeld: als je een paar dagen verkouden bent, begint het slijm vaak helder. Maar naarmate je lichaam harder werkt om virussen of bacteriën te bestrijden, krijgt het een groengele tint. Dat betekent niet dat je plots “bacteriën hebt”, maar dat er veel neutrofielen actief zijn.

Waarom het niet altijd iets ernstigs is

Veel mensen denken dat groen slijm automatisch wijst op een bacteriële infectie die antibiotica vereist. Dat klopt niet. Bij gewone virale infecties (zoals een verkoudheid of griep) kan het slijm eveneens groen worden, simpelweg omdat het neusslijmvlies geïrriteerd raakt en er tijdelijk meer afweercellen actief zijn.

Het verschil zit in de context. Als het slijm na een week weer verdwijnt en je geen koorts hebt, is het meestal een zelflimiterend proces – dat wil zeggen: het lichaam lost het zelf op. Als het slijm dik, stinkend of langdurig groen blijft, kan er sprake zijn van een bacteriële superinfectie, een bijkomende infectie die bovenop een virus komt.

Wat groen slijm níét zegt

De kleur vertelt niet waar de infectie precies zit. Groen slijm kan afkomstig zijn uit de neusbijholten (sinusitis), uit de keelholte (faryngitis) of uit de longen (bronchitis of pneumonie). De bron herken je eerder aan de bijkomende klachten: druk boven de ogen bij sinusitis, keelpijn bij faryngitis, hoest en kortademigheid bij bronchitis of longontsteking.

Ook roken, stof of droge lucht kunnen het slijm groenachtig maken. In die gevallen is er geen infectie, maar een chronische irritatie van het slijmvlies. Roken verlamt de kleine trilhaartjes – cilia – die normaal het slijm afvoeren. Daardoor blijft het langer in de luchtwegen zitten en krijgt het die typische donkergroene kleur.

Een biologisch alarmsignaal

Kortom, groen slijm is een signaal, geen diagnose. Het vertelt dat je afweersysteem in actie is, maar niet exact waarom. Pas in combinatie met symptomen als koorts, pijn of benauwdheid krijgt het betekenis. Wie weet wat zijn lichaam probeert te zeggen, weet ook wanneer het tijd is om hulp te zoeken – en wanneer het voldoende is om het herstel rustig zijn gang te laten gaan.

Symptomen bij groen slijm

Het ophoesten van groen slijm kan gepaard gaan met andere symptomen, deze zijn afhankelijk van de oorzaak. Een aantal mogelijke symptomen zijn:

• vieze smaak in de mond
• hoesten
• niezen
• verstopte neus
• loopneus
• hoofdpijn
• duizeligheid
• schorheid of heesheid
• stem kwijt zijn
• benauwdheid
• keelpijn
• overgeven
• misselijkheid

Oorzaken van groen slijm

Er zit meer achter groen slijm dan enkel een verkoudheid of een “viezige” infectie. Het is het product van een ingewikkeld samenspel tussen het slijmvlies, het afweersysteem en de omgeving waarin we ademen. Wat uit de neus, keel of longen komt, is niet zomaar afval; het is een afdruk van wat er diep in het lichaam gaande is.

Het slijmvlies is een levend schild dat voortdurend reageert op prikkels. Het maakt gemiddeld één à twee liter slijm per dag aan – een mengsel van water, zouten, suikers, afweercellen en enzymen. Normaal is dat slijm helder, dun en vrijwel onzichtbaar. Zodra het echter dik wordt of verkleurt, is er iets veranderd in het evenwicht tussen productie en afvoer.

Waarom slijm groen wordt

De kleurverandering komt door neutrofielen, een type witte bloedcel dat enzymen bevat met een groen pigment, vooral myeloperoxidase. Wanneer deze cellen in actie komen – bij infectie of ontsteking – mengen hun enzymen zich met het slijm. Hoe feller de strijd, hoe groener de kleur.

Toch is kleur geen diagnose. Groen slijm zegt iets over activiteit, niet over schuld. Het kan wijzen op bacteriën, maar even goed op rook, allergie of chronische prikkeling. Wie enkel naar de kleur kijkt, ziet het halve verhaal.

Vier hoofdcategorieën van oorzaken

De oorzaken van groen slijm vallen grofweg uiteen in vier groepen. Ze overlappen elkaar soms, maar vormen samen een logisch kader dat helpt om te begrijpen waarom het slijm verandert en wanneer dat reden tot zorg is.

📊 Schema: Oorzaken van groen slijm

Wanneer opletten?

Een tijdelijke verkleuring hoort bij herstel. Maar als groen slijm langer dan tien dagen aanhoudt, gepaard gaat met koorts, kortademigheid of pijn op de borst, of een onaangename geur heeft, is het verstandig een arts te raadplegen. Dan kan er sprake zijn van een bacteriële infectie of een chronische ontsteking die behandeling vraagt.

Het lichaam spreekt in signalen, niet in woorden; en groen slijm is zo’n signaal. Wie leert luisteren, kan veel ellende voor zijn, want het vertelt niet alleen dat er iets gaande is, maar ook waar het lichaam zijn grenzen trekt.

Wat zegt groen slijm over je lichaam?

Groen slijm ziet er misschien vies uit, maar het is eigenlijk een teken dat je lichaam aan het werk is. Slijm, in medische taal mucus, is een stroperige vloeistof die overal in je luchtwegen aanwezig is: in de neus, keel, luchtpijp en longen. Het houdt de slijmvliezen vochtig en vangt stof, bacteriën en virussen op. Zodra het verkleurt, zegt dat iets over wat er zich afspeelt in je afweer.

Wat maakt slijm groen?

De kleur komt van cellen die vechten tegen indringers. Je immuunsysteem stuurt bij een ontsteking witte bloedcellen – vooral neutrofielen – naar de plaats van de infectie. Die cellen bevatten enzymen met een groenige kleurstof, myeloperoxidase. Hoe meer van die cellen er actief zijn, hoe groener het slijm wordt. Het is dus geen verf van bacteriën, maar de afdruk van je eigen afweer.

Een eenvoudig voorbeeld: als je een paar dagen verkouden bent, begint het slijm vaak helder. Maar naarmate je lichaam harder werkt om virussen of bacteriën te bestrijden, krijgt het een groengele tint. Dat betekent niet dat je plots “bacteriën hebt”, maar dat er veel neutrofielen actief zijn.

Waarom het niet altijd iets ernstigs is

Veel mensen denken dat groen slijm automatisch wijst op een bacteriële infectie die antibiotica vereist. Dat klopt niet. Bij gewone virale infecties (zoals een verkoudheid of griep) kan het slijm eveneens groen worden, simpelweg omdat het neusslijmvlies geïrriteerd raakt en er tijdelijk meer afweercellen actief zijn.

Het verschil zit in de context. Als het slijm na een week weer verdwijnt en je geen koorts hebt, is het meestal een zelflimiterend proces – dat wil zeggen: het lichaam lost het zelf op. Als het slijm dik, stinkend of langdurig groen blijft, kan er sprake zijn van een bacteriële superinfectie, een bijkomende infectie die bovenop een virus komt.

Wat groen slijm níét zegt

De kleur vertelt niet waar de infectie precies zit. Groen slijm kan afkomstig zijn uit de neusbijholten (sinusitis), uit de keelholte (faryngitis) of uit de longen (bronchitis of pneumonie). De bron herken je eerder aan de bijkomende klachten: druk boven de ogen bij sinusitis, keelpijn bij faryngitis, hoest en kortademigheid bij bronchitis of longontsteking.

Ook roken, stof of droge lucht kunnen het slijm groenachtig maken. In die gevallen is er geen infectie, maar een chronische irritatie van het slijmvlies. Roken verlamt de kleine trilhaartjes – cilia – die normaal het slijm afvoeren. Daardoor blijft het langer in de luchtwegen zitten en krijgt het die typische donkergroene kleur.

Een biologisch alarmsignaal

Kortom, groen slijm is een signaal, geen diagnose. Het vertelt dat je afweersysteem in actie is, maar niet exact waarom. Pas in combinatie met symptomen als koorts, pijn of benauwdheid krijgt het betekenis. Wie weet wat zijn lichaam probeert te zeggen, weet ook wanneer het tijd is om hulp te zoeken – en wanneer het voldoende is om het herstel rustig zijn gang te laten gaan.

Infectieuze oorzaken van groen slijm

Wanneer slijm groen wordt door een infectie, betekent dat dat het lichaam in gevecht is met indringers. De slijmvliezen van neus, keel en longen vormen één lange verdedigingslinie. Zodra bacteriën of virussen binnendringen, reageren de slijmvliezen met zwelling, extra slijmvorming en een leger witte bloedcellen.

Bacteriële infecties

Bij bacteriële luchtweginfecties is het slijm doorgaans dik, troebel en soms stinkend. De bacteriën prikkelen het slijmvlies sterker dan virussen, waardoor de ontsteking intenser is en de kleur van het slijm donkerder.

Acute sinusitis – bijholteontsteking

Bijholten zijn met lucht gevulde holtes in het gezicht, onder de ogen en achter het voorhoofd. Wanneer ze ontstoken raken, hoopt slijm zich op en kan het groen en stroperig worden. Het loopt vaak via de neus of achter in de keel naar beneden. Een typische klacht is drukpijn in het voorhoofd of bij de jukbeenderen, soms vergezeld van een muffe geur of vermoeidheid.

Bacteriële bronchitis

De bronchiën zijn de vertakkingen van de luchtpijp die naar de longen leiden. Bij een ontsteking door bacteriën ontstaat een prikkelende hoest met sputum (opgehoest slijm) dat groen of geel kleurt. De borst kan gevoelig aanvoelen, en er kan lichte koorts optreden. Vaak begint dit na een virale verkoudheid, wanneer het verzwakte slijmvlies vatbaar is geworden voor bacteriën.

Longontsteking – pneumonie

Een pneumonie is een diepere infectie van het longweefsel zelf. Hierbij vult de long zich gedeeltelijk met ontstekingsvocht, waardoor ademen moeilijker wordt. Het slijm dat wordt opgehoest, is vaak groen, soms met bloedsporen. Andere signalen zijn koorts, koude rillingen, benauwdheid en pijn bij het inademen. Dit is een ernstige aandoening die medische behandeling vereist.

Virale infecties

Virussen zijn kleiner en sluwer dan bacteriën. Ze gebruiken je eigen cellen om zich te vermenigvuldigen. In het begin is het slijm meestal helder en dun, omdat het lichaam vooral probeert de virussen weg te spoelen. Na enkele dagen kan het slijm alsnog verkleuren doordat dode cellen en witte bloedcellen zich ophopen.

Verkoudheid of griep

Bij een gewone verkoudheid (rhinovirus) of griep (influenzavirus) kan het slijm eerst waterig zijn en daarna geelgroen. Dat betekent niet dat er meteen een bacterie aanwezig is; het wijst slechts op afweeractiviteit. Vaak verdwijnt dit vanzelf binnen een week.

griep

COVID-19 en andere respiratoire virussen

Bij COVID-19 en sommige andere virussen (zoals RSV) kan er eveneens groen of taai slijm ontstaan, vooral bij een secundaire bacteriële infectie. Dan raakt het ontstoken slijmvlies kwetsbaar en kunnen bacteriën als Streptococcus pneumoniae of Haemophilus influenzae binnendringen.

Een woord van nuance

Niet elk groen slijm vraagt om antibiotica. De kleur vertelt wél dat het lichaam vecht, maar niet tegen wie. Daarom kijkt een arts altijd naar het geheel van symptomen – koorts, ademhaling, pijn, duur – en niet enkel naar wat er in een zakdoek verschijnt.

Ontstekingsgerelateerde oorzaken

Niet elk groen slijm ontstaat door een infectie. Soms is het lichaam niet in de ban van een bacterie of virus, maar van ontsteking – een prikkelreactie van het slijmvlies zelf. Het slijmvlies is een opmerkelijk weefsel: het vormt de grens tussen de binnenwereld van het lichaam en de buitenlucht, en reageert op elke vorm van irritatie. Wanneer die prikkel aanhoudt, raakt het weefsel overactief; het gaat opzwellen, meer slijm produceren en de samenstelling van dat slijm verandert.

Allergische rhinitis – de overgevoelige neus

Bij allergische rhinitis, beter bekend als hooikoorts, beschouwt het immuunsysteem onschuldige stoffen (pollen, huisstofmijt, schimmels) als vijanden. Het slijmvlies in de neus reageert met zwelling, niezen en waterig slijm. Maar als deze prikkel weken aanhoudt, verandert de aard van de reactie. De voortdurende irritatie veroorzaakt een laaggradige ontsteking; het slijm wordt dikker en soms groengelig.

Dat betekent niet dat er bacteriën aan het werk zijn, maar dat de cellen van het slijmvlies – de epitheelcellen – voortdurend histamine en cytokinen vrijgeven, stoffen die het afweersysteem prikkelen. Het slijm krijgt daardoor een andere samenstelling en kan gaan lijken op dat van een infectie.

Astma en COPD – ontsteking diep in de luchtwegen

Bij astma en COPD (chronisch obstructieve longziekte) is het probleem dieper gelegen. De luchtwegen staan voortdurend onder lichte ontstekingsdruk. In rustige periodes is het slijm helder en dun, maar bij een prikkel – rook, kou, stress, infectie – kan de ontsteking oplaaien. De slijmvliezen zwellen, de luchtwegen vernauwen, en er komt taai slijm vrij dat soms groen kleurt.

Het slijm van astmapatiënten bevat vaak veel eosinofielen, een bepaald type witte bloedcel dat betrokken is bij allergische en chronische ontstekingen. Bij COPD is het slijm meestal rijk aan neutrofielen, wat de groengele kleur verklaart. In beide gevallen is de kleur dus geen bewijs van een nieuwe infectie, maar van een chronisch geprikkeld afweersysteem.

Een voorbeeld: een roker met COPD kan elke ochtend groen sputum ophoesten, zonder dat er sprake is van een acute bacterie. Het is het gevolg van de dagelijkse irritatie van rookdeeltjes op het slijmvlies.

Postnasale drip – de onzichtbare stroom

Een vaak onderschat verschijnsel is postnasale drip: slijm dat uit de bijholten langzaam achter in de keel loopt. Veel mensen merken het pas als er een brokgevoel, kriebelhoest of een vieze smaak ontstaat. Wanneer de bijholten langdurig ontstoken zijn, kan dit slijm troebel of groen worden.

Het lichaam probeert dan voortdurend ontstekingsafval af te voeren. Vooral ’s ochtends is dat merkbaar, omdat slijm zich ’s nachts ophoopt. Postnasale drip kan weken of zelfs maanden aanhouden, en is een typisch voorbeeld van een chronische, maar niet per se infectieuze, ontsteking.

Samenvattend

Ontsteking is een verdedigingsreactie; een overijverige bewaker die ook zonder indringer het alarm kan laten afgaan. Groen slijm in dit kader is dus geen bewijs van besmetting, maar een teken van een lichaam dat te lang in waakstand heeft gestaan.

Omgevings- en prikkelgerelateerde oorzaken

Soms is er geen virus te bekennen, geen bacterie, geen allergie – en tóch kleurt het slijm groen. In dat geval ligt de oorzaak niet in het lichaam, maar in de omgeving. Het slijmvlies is uiterst gevoelig voor wat we inademen. Lucht is niet enkel zuurstof; het is een mengsel van stofdeeltjes, rook, dampen en chemische sporen die elk hun stempel kunnen drukken op de luchtwegen.

Sigarettenrook en fijnstof – het sluipende gif

Sigarettenrook is een chemisch laboratorium in dampvorm. Het bevat duizenden stoffen, waarvan vele het slijmvlies irriteren of beschadigen. De trilhaartjes die normaal het slijm naar buiten bewegen – de cilia – raken verlamd. Daardoor blijft slijm langer in de luchtwegen hangen, verdikt het en krijgt het een groengrijze tint.

Bij langdurig roken ontstaat een chronische ontstekingsreactie, zelfs zonder infectie. De luchtwegen produceren voortdurend slijm om de rookdeeltjes weg te spoelen, maar doordat het afvoersysteem verstoord is, hoopt dat slijm zich op. Veel rokers kennen de term “rokershoest”: een hardnekkige, vaak ochtendlijke hoest met dik, soms groen sputum.

Ook fijnstof, afkomstig van verkeer, houtkachels of industrie, heeft een vergelijkbaar effect. De ultrakleine deeltjes dringen diep door in de longen en activeren daar het immuunsysteem. Wie dagelijks langs een drukke weg fietst of werkt in een omgeving met lasrook, kan daardoor geregeld groenachtig slijm ophoesten zonder ziek te zijn.

Droge lucht, chemicaliën en dampen – de prikkel van binnenuit

Droge lucht maakt het slijmvlies kwetsbaar. In een verwarmde kamer of in de winter verliest het slijm zijn normale vochtigheid; het wordt stroperiger en moeilijker af te voeren. Dat kan leiden tot een reactieve ontsteking, een milde maar hardnekkige prikkeltoestand waarin het slijmvlies zelf de boosdoener is.

Bepaalde chemicaliën – denk aan schoonmaakmiddelen, verf, lijm of parfums – kunnen eenzelfde reactie uitlokken. Vooral mensen met gevoelige luchtwegen of astma merken dat onmiddellijk: de neus gaat lopen, de keel brandt, en het slijm dat later loskomt is troebel of groenig.

Een casus uit het dagelijks leven

Neem een metaalbewerker die dagelijks slijpsel, stof en olie inademt. Overdag merkt hij niets, maar ’s avonds moet hij hoesten en komt er groen slijm los. Er is geen koorts, geen echte verkoudheid, slechts de dagelijkse irritatie van zijn slijmvliezen. Zijn lichaam voert afval af, niet ziekte.

De adem als barometer

Onze ademhaling weerspiegelt de wereld waarin we leven. Wat we inademen, vormt ons van binnenuit. Groen slijm kan zo een stille waarschuwing zijn: dat de lucht te droog is, de rook te dik of het stof te alledaags is geworden. Het lichaam protesteert met kleur, en soms is dat protest het eerste teken dat er iets moet veranderen in de omgeving, niet in het lichaam.

Chronische of structurele oorzaken

Wanneer groen slijm niet weken maar maanden aanhoudt, ligt de oorzaak vaak dieper. Er is dan iets veranderd in de structuur van de luchtwegen of in de werking van het slijmvlies zelf. Zulke aandoeningen noemen artsen chronisch omdat het lichaam niet langer in staat is om de ontsteking of slijmophoping volledig te beëindigen. Het slijm blijft dan niet slechts een tijdelijk verdedigingsmiddel, maar wordt een permanent bijproduct van een verstoeld systeem.

Chronische sinusitis – ontsteking die niet meer wil wijken

Bij chronische sinusitis staan de bijholten langdurig in brand. De kleine kanaaltjes die normaal de luchtcirculatie verzorgen, raken verstopt door zwelling of slijm. Daardoor stapelt zich vocht op waarin bacteriën gemakkelijk kunnen overleven. Het resultaat is een trage, slepende ontsteking met dikke groene afscheiding, vaak gepaard met geurverlies en een dof drukkend gevoel in het gezicht.

Soms ruik je letterlijk minder omdat de reukzenuw in het neusslijmvlies geïrriteerd raakt. De aandoening is hardnekkig; antibiotica bieden tijdelijk soelaas, maar de kern van het probleem is vaak anatomisch: nauwe holtes, scheef neustussenschot of chronische zwelling door allergie.

Cystische fibrose – taaislijmziekte

Bij cystische fibrose, ook wel taaislijmziekte, ligt de oorzaak in de genetica. Door een erfelijke fout in het CFTR-gen is het slijm abnormaal dik en kleverig. De trilhaartjes kunnen het nauwelijks afvoeren, waardoor de luchtwegen voortdurend vol zitten. Dit dikke slijm vormt een ideale voedingsbodem voor bacteriën, zoals Pseudomonas aeruginosa, die moeilijk te bestrijden zijn.

Het resultaat is chronisch groen sputum, vaak met een zoete of metaalachtige geur. De patiënt hoest dagelijks taai slijm op, niet omdat het lichaam iets nieuws bestrijdt, maar omdat het nooit rust krijgt. Deze ziekte vraagt levenslange behandeling en zorgvuldige ademhalingstherapie.

Bronchiëctasieën – blijvend verwijdde luchtwegen

Bronchiëctasieën ontstaan wanneer de kleine vertakkingen van de luchtwegen door herhaalde ontstekingen hun elasticiteit verliezen. De wanden rekken uit en vormen kleine zakjes waarin slijm zich ophoopt. Daarin kunnen bacteriën zich nestelen en opnieuw ontstekingen veroorzaken – een vicieuze cirkel van infectie, schade en opnieuw slijm.

Het slijm is vaak groen, overvloedig en wordt vooral in de ochtend opgehoest. Wie dit heeft, herkent de “opruimhoest” na het ontwaken. Ademhalingsfysiotherapie kan helpen om het slijm beter los te krijgen, maar de afwijking zelf is blijvend.

Neuspoliepen en anatomische afwijkingen – mechanische hindernissen

Soms is er niets mis met de afweer, maar met de architectuur. Neuspoliepen, kleine goedaardige zwellingen van het neusslijmvlies, kunnen de afvoerkanalen van de bijholten blokkeren. Slijm raakt gevangen, bacteriën krijgen vrij spel en een chronische infectie ontstaat.

Ook anatomische afwijkingen, zoals een scheef neustussenschot of te nauwe neusholten, kunnen hetzelfde effect hebben: het slijm stagneert. Het lichaam produceert meer om de blokkade te compenseren, maar dat maakt het probleem juist groter.

De spiraal van chronisch slijm

Bij deze structurele oorzaken is groen slijm niet langer een tijdelijke waarschuwing, maar een levenslange metgezel. Het is het zichtbare gevolg van een evenwicht dat verloren ging – tussen aanmaak en afvoer, tussen reiniging en ontsteking. De behandeling richt zich dan niet op genezing, maar op beheersing: luchtwegspoelingen, fysiotherapie, operaties of medicijnen die de ontsteking temmen.

Het lichaam laat zien wat er misgaat, en wie goed luistert naar dat signaal, leert dat ook slijm een taal spreekt: soms luid, soms fluisterend, maar altijd met betekenis.

Groen sputum bij hoesten verhelpen

Voldoende drinken

Het is allereerst belangrijk om ervoor te zorgen dat je gedurende de dag de juiste hoeveelheid water (en thee) drinkt en niet rookt. Door voldoende te drinken wordt het groene slijm vloeibaarder en kun je het gemakkelijker ophoesten.

Stomen

Om de slijmvliezen te bevochtigen en het slijm los te maken, kun je ook stomen. Je kunt het beste stomen onder douche, door de stoom die in de gesloten ruimte ontstaat in te ademen. Dit is de meest veilige manier. Je hebt bij stomen geen middeltjes nodig. Middeltjes zoals menthol worden zelfs afgeraden door artsen, omdat ze de slijmvliezen kunnen irriteren en nog meer last kunnen geven.

Neusdruppels

Als je neus verstopt zit, kunnen neusdruppels soelaas bieden. Los één afgestreken theelepel zout op in een drinkglas met lauw water en druppel met een pipetje een paar druppels in elk neusgat. Doe dit een paar keer per dag. Je kunt natuurlijk ook een kant-en-klare zoutoplossing als druppels of spray kopen bij de drogist of apotheek, maar zelf maken bespaart je veel geld.

Slijmoplossende middelen

Slijmoplossende middelen zoals acetylcysteïne kunnen ook een gunstig effect hebben. Acetylcysteïne verdunt taai slijm in de longen, waardoor je het gemakkelijker kunt ophoesten. Het wordt voorgeschreven bij onder meer slijmhoest, vooral bij de longziekten COPD, astma en cystische fibrose (taaislijmziekte).

Huisarts raadplegen

Als de productieve hoest met sputum (geel of groen) niet vanzelf verdwijnt, is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Hij zal informeren over eerdere ziekten, allergieën en je huidige symptomen, de kleur, consistentie en hoeveelheid van de afscheiding, om op deze manier de oorzaak te achterhalen. Hij luistert naar het hart en de longen omdat bij sommige luchtwegaandoeningen je ratelende of pruttelende geluiden maakt. Bovendien kan het bloed worden onderzocht op ontstekingen en kan het sputum zelf worden gecontroleerd op ziektekiemen.

Als het slijmvlies ontstoken is, kan de arts bijvoorbeeld corticosteroïden voorschrijven en bij een bacteriële infectie een antibioticum. De fysiotherapeut kan mensen met COPD een methode leren om zo effectief mogelijk slijm op te geven, waardoor je ook sneller van luchtweginfecties afkomt.

Slijm op de juiste manier ophoesten

Ophoesten van slijm

Om het gele of groene slijm op te hoesten, dien je een comfortabele en tegelijkertijd ademverlichtende houding aan te nemen. Ga zitten met je handen op je dijen en kantel je bovenlichaam voorzichtig naar voren.

Tussen hoestaanvallen door kun je de volgende methode gebruiken. Adem zo lang en gelijkmatig mogelijk uit door je bijna gesloten lippen. Druk aan het einde van de uitademing alle resterende lucht met milde kracht naar buiten. Op deze manier kan het slijm beter worden verwijderd.

Vastzittend en taai slijm ophoesten

Veel voorkomende technieken die worden gebruikt om (taai) slijm te verwijderen, zijn onder meer deze:

Diep hoesten

Begin door diep in te ademen. Houd de adem 2-3 seconden vast. Gebruik je buikspieren om de lucht krachtig te verdrijven. Vermijd een harde hoest of alleen maar de keel schrapen. Een diepe hoest is minder vermoeiend en effectiever om slijm uit de longen te verwijderen dan een oppervlakkige hoest.

Huffen

Hierbij wordt eerst diep ingeademd en vervolgens, met open mond en open keel, krachtig uitgeademd. Adem in op ene manier die iets dieper is dan normaal. Gebruik je buikspieren om een reeks van drie snelle uitademingen te maken met de luchtweg open, en maak een ‘hu, hu, hu’ geluid. Vandaar de term ‘huffen’. Door te huffen gaat het slijm omhoog, dat voel je.

Tot slot

Het ophoesten van groen slijm kan wijzen op een infectie van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid of keelontsteking. De prognose hangt af van de onderliggende oorzaak van de groene slijm.

Lees verder

Wie meer wil weten over de verschillende kleuren en vormen van slijm, kan verder lezen in verwante artikelen. Zo beschrijft Harde stukjes slijm ophoesten: oorzaken, behandeling en preventie hoe kleine, harde propjes kunnen ontstaan door uitdroging of chronische ontsteking van de luchtwegen. In Welke kleur slijm ophoesten bij COPD? wordt uitgelegd waarom mensen met chronische obstructieve longziekte vaak taai, geelgroen slijm produceren en wat dat zegt over de ernst van de ontsteking. Het artikel Geel slijm: oorzaken van ophoesten van geel sputum laat zien hoe een virusinfectie of beginnende bacteriële besmetting de kleur kan beïnvloeden, terwijl Zwart slijm: oorzaken van ophoesten zwart sputum dieper ingaat op de invloed van rook, fijnstof en bepaalde beroepsomstandigheden. Tot slot bespreekt Bruin slijm: oorzaken van ophoesten van bruin sputum hoe oude bloedresten, tabaksgebruik of longontsteking deze donkere verkleuring kunnen verklaren. Samen vormen deze pagina’s een helder overzicht van wat het lichaam met zijn kleurige signalen probeert te vertellen.

Let op: Deze tekst is uitsluitend bedoeld ter algemene informatie en vervangt geen professioneel medisch advies. Raadpleeg bij gezondheidsklachten altijd een arts.

Geraadpleegde bronnen

1. Karin, L. M., & Rohde, G. (2022). The color of sputum in respiratory tract infections: myth or marker? European Respiratory Journal, 59(4), 2102125.
   Beschrijft de biochemische achtergrond van groene sputumkleur en het enzym myeloperoxidase. De auteurs benadrukken dat kleur geen betrouwbare indicator is voor bacteriële infectie.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35258361/

2. King, P. T. (2020). The pathophysiology of bronchiectasis. International Journal of COPD, 15, 313–321.
   Beschrijft hoe structurele schade aan de luchtwegen leidt tot chronisch groen sputum, en legt uit waarom slijmophoping bijdraagt aan herhaalde infecties.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32099380/

3. Rabe, K. F., & Watz, H. (2017). Chronic obstructive pulmonary disease. The Lancet, 389(10082), 1931–1940.
   Behandelt de ontstekingsmechanismen bij COPD en verklaart waarom patiënten vaak groen of geel sputum produceren zonder dat er sprake is van een acute infectie.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28460828/

4. Bousquet, J., et al. (2020). Allergic rhinitis and its impact on asthma (ARIA) 2020: A major change to integrated care. Clinical and Translational Allergy, 10(1), 100.
   Internationale richtlijn over allergische rhinitis en astma, met aandacht voor chronische ontsteking van het neusslijmvlies en de invloed daarvan op slijmproductie.
   https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33282292/

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het ophoesten van groen slijm. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.