Knobbeltje in nek: oorzaken van bultje in nek

Last Updated on 8 juni 2025 by M.G. Sulman

Een knobbeltje in de nek is een vervelende klacht met meerdere mogelijke oorzaken. De huid in de nek en dan vooral langs de haarlijn, komt in contact met veel dingen die het kunnen irriteren, waaronder shampoo, wasmiddelresten op kleding, zweet en haarverzorgingsproducten. Dit deel van de huid is ook onderhevig aan wrijving van het haar en kleding. Als gevolg hiervan komen knobbeltjes, bultjes en andere huidproblemen hier relatief vaak voor. Je kunt schrikken als je een bultje in de nek ontdekt, vooral als deze niet in het zicht is. Veel verschillende aandoeningen kunnen echter een knobbel in de nek veroorzaken, waaronder verscheidene goedaardige oorzaken, zoals acne en irritatie. Soms gaat het gepaard met andere symptomen. Een steenpuist in de nek kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat de lymfeklieren opzwellen. Ook kan er pijn of roodheid optreden.

Oorzaken van een knobbeltje in de nek

Een knobbeltje in de nek  is vaak goedaardig. Maar een dergelijk bultje kan ook een teken zijn van een ernstige aandoening, zoals een infectie of een kankergezwel. Er zijn meerdere mogelijke oorzaken.

Acne (jeugdpuistjes)

Acne (jeugdpuistjes) treedt vooral op bij mannen/jongens en vrouwen/meisjes van 15 – 25 jaar. Acne ontstaat door verstopte of ontstoken talgkliertje. De klieren kunnen verstopt raken met een mengsel van talg en huidcellen. Als bacteriën er ook in vast komen te zitten, kan het immuunsysteem van het lichaam erop reageren en puistjes veroorzaken. Acne die diep in uw huid zit, kan harde, pijnlijke cysten veroorzaken.

Sommige factoren die acne kunnen triggeren, zijn onder meer:

• Hormonale veranderingen die de huid vetter maken. Deze kunnen verband houden met de puberteit, menstruatie, zwangerschap, anticonceptiepillen of stress.
• Vette of olieachtige cosmetica en haarproducten.
• Bepaalde medicijnen (zoals corticosteroïden, testosteron, oestrogeen en fenytoïne). Sommige medicijnbevattende spiraaltjes kunnen acne verergeren.
• Hevig zweten en vochtigheid.
• Overmatig aanraken van, rusten op of wrijven van de huid.

Onderzoek toont niet aan dat chocolade, noten en vette voedingsmiddelen acne veroorzaken. Bij sommige mensen kunnen diëten met veel geraffineerde suikers of zuivelproducten echter verband houden met acne, maar dit verband is anno 2025 nog controversieel.

Acne keloidalis nuchae

Acne keloïdalis nuchae, ook bekend als folliculitis keloïdalis, duidt op een chronische ontsteking van de haarwortels die gepaard gaat met ontsierende littekenvorming en plaatselijke haaruitval. Het veroorzaakt bultjes veroorzaakt op de achterkant van de nek, langs de haarlijn. Het begint met kleine, jeukende bultjes die uiteindelijk leiden tot littekens en haaruitval. Na verloop van tijd veranderen ze in keloïden, dit is een overdreven formatie van littekenweefsel.

De aandoening komt vaker voor bij mannen met een donkere huidskleur, vooral bij mannen met dik, krullend haar. Deskundigen weten niet zeker wat de oorzaak is, maar de volgende factoren kunnen mogelijk een rol spelen:

• bacteriën, gisten en schimmels
• overmatige talgproductie
• cosmeticagebruik
• wrijving door een kraag
• wondjes tijdens een knipbeurt
• dicht op de huid scheren
• hormonale invloeden
• bepaalde medicijnen
• chronische infecties
• genetische mutaties

Acne keloidalis nuchae is moeilijk te behandelen. Vermijd in ieder geval te diep en te vaak scheren en zorg ervoor dat de kraag van je overhemd niet tegen je nek aan schuurt. Gebruik geen geparfumeerde of irriterende haarproducten en zet geen tatoeages in de nekregio.

De arts kan lokale en orale antibiotica voorschrijven, evenals lokale corticosteroïden. Daarnaast kan laserontharing of een operatie soms helpen, vooral bij uitgebreide littekenformaties.

Talgkliercyste

Talgkliercysten (zie foto) zijn een veelvoorkomend type cyste dat zich vormt in geblokkeerde of beschadigde talgklieren. Deze klieren scheiden talg af, een vetachtige substantie die geproduceerd wordt door talgklieren die zich vooral in de lederhuid bevinden waar ook beharing is.

Talgkliercysten voelen aan als kleine, zachte bultjes. Ze zijn meestal te vinden op je gezicht, nek of romp.

In de meeste gevallen kan een arts een talgcyste diagnosticeren door ernaar te kijken. Ze kunnen echter enkele aanvullende tests uitvoeren, zoals een huidbiopsie, als de bult:

• een diameter heeft van meer dan 5 centimeter
• tekenen van infectie vertoont, zoals roodheid, pijn of etter of pus
• snel terug groeit na te zijn verwijderd

Hoewel talgcysten onschadelijk zijn, laten veel mensen ze verwijderen vanwege cosmetische redenen of omdat ze op ene plek zitten waar ze er last van hebben, zoals in de nek waar kleding ertegenaan kan schuren.

Ingroeid haartje

Een ingegroeide haar ontstaat doordat een haar opgesloten raakt na het scheren of epileren. Het kan ook komen als gevolg van een verstopte haarzakje. Dit resulteert in een puistachtige bult rond het haar. Ze komen vaker voor in gebieden waar je regelmatig haar verwijdert door harsen, scheren of op een andere manier.

Als je kort of gemillimeterd haar hebt, kun je ingegroeide haartjes in de nek krijgen, vooral langs de onderkant van de haarlijn. Mogelijk heb je er slechts één en een enkele keer meerdere.

De meeste ingegroeide haartjes lossen vanzelf op zonder enige behandeling. Probeer niet in een ingegroeide haartje te knijpen of te peuteren. Dit kan namelijk leiden tot een infectie. Wil je toch dat het ingegroeide haar wordt verwijderd? Ga dan langs bij je huisarts. Deze knijpt het bultje uit met een speciaal naaldje. Hierdoor komt de lastpak mee naar boven, waarna deze er voorzichtig uitgehaald wordt met een gedesinfecteerde pincet.

Lipoom of vetbultje

Een lipoom of vetbultje is een ophoping van vetcellen. Het is een knobbel die langzaam groeit, meestal tussen de huid en spieren. Dit goedaardige bultje is een glad, rond bobbeltje dat onder de huid ligt en is tussen de één en tien centimeter groot. Misschien heb je er een of meerdere. Lipomen komen vaker voor bij mensen van middelbare leeftijd en veroorzaken meestal geen gezondheidsproblemen.

Hoewel ze overal kunnen groeien, hebben ze de voorkeur voor je nek, schouders, armen, rug, buik of dijen. Lipomen zijn meestal:

• zacht en deegachtig
• gemakkelijk beweegbaar onder de huid
• kleiner dan 5 cm in diameter, hoewel ze (soms veel) groter kunnen worden
• pijnlijk als ze bloedvaten bevatten of groot genoeg zijn om druk uit te oefenen op een nabijgelegen zenuw

Vetbulten behoeven niet behandeld te worden, tenzij ze pijn beginnen te veroorzaken of als je er last van hebt. Een arts kan het bultje verwijderen.

Steenpuist

Een steenpuist is een diepe ontsteking van een haarzakje. Het staat ook bekend als furunkel. Het is ene etterende en pijnlijke ontsteking van een haarzakje of een talgklier. De boosdoener is een bepaalde bacterie (stafylokokken). Een steenpuist kan zo hard als steen worden, vandaar de naam. ‘steenpuist’.

Hoewel je overal last van een steenpuist kunt krijgen, komen ze vaak voor op harige plekken die worden blootgesteld aan veel zweet en wrijving. Ook in de nek.

Symptomen van een steenpuist zijn onder meer:

• een pijnlijke rode knobbel ter grootte van een erwt
• roodheid en zwelling
• een toename in grootte in een paar dagen
• een witte of gele punt die etter kan afvoeren
• gevoeligheid en warmte

De rijping van een steenpuist kan versneld worden door een warm kompres  op het ontstoken gebied te leggen. Dit stilt tevens de pijn.  Grotere steenpuisten, die zo groot kunnen worden als een golfbal, moeten meestal door een arts worden gedraineerd. In sommige gevallen kan de arts ook antibiotica voorschrijven.

Huidtumoren

Huidtumoren, zoals melanoom of plaveiselcelcarcinoom, kunnen ook in de nek optreden. Een groter wordende moedervlek kan wijzen op een melanoom (een agressieve vorm van huidkanker), evenals een niet-genezend wondje of bultje. Het plaveiselcelcarcinoom  of plaveiselcelkanker (PCC) ziet er aanvankelijk uit als een huidkleurig of lichtrood bultje. Het heeft vaak een ruw aanvoelend oppervlak. Het bultje wordt allengs groter en kan uitgroeien tot een grote tumor. Soms gaat het gepaard met pijnklachten.

Hoofd- en halskankers

De volgende symptomen kunnen wijzen op een tumor in de mond, de neus, de keelholte of het bovenste deel van de slokdarm:

• een niet-genezende zweer of wond
• aanhoudende keelpijn
• problemen bij het slikken of moeite met slikken
• bloedingen in de mond of de neus
• een slecht ruikende adem
• het gevoel van een brok in de keel
• en verminderde beweeglijkheid van de tong of de mondopening
• een zwelling in de hals en nek
• oorpijn
• tandpijn
• hoofdpijn

Knobbeltje in nek onder oor door problemen met de oorspeekselklier

De oorspeekselklier (glandula parotis) ligt onder de huid bij de kaakhoek. Een speekselklier kan ontstoken raken, hetgeen speekselklierontsteking wordt genoemd. Dit kan worden veroorzaakt door een speekselsteen in de uitvoergang of in de speekselklier zelf. Door de ontsteking gaat de aangedane klier zwellen en pijn doen. 

Er kan soms ook een gezwel ontstaan in de oorspeekselklier. De meeste zijn gelukkig goedaardig. Een gezwel in de oorspeekselklier kan worden opgemerkt door een knobbel of bobbel  onder een kaakrand, dan wel op de wang, voor of vlak onder het oor. 

Vergrote lymfeklieren in de nek: onschuldig of zorgelijk?

Je voelt ineens een bultje in je hals — net onder je kaak, achter je oor of in je nekholte. Zacht, rond, wat gevoelig. Je eerste gedachte? “Zou dit iets ernstigs zijn?” Gelukkig is een vergrote lymfeklier vaak volledig onschuldig. Maar in sommige gevallen is het goed om verder te kijken. Dit hoofdstuk helpt je onderscheid maken tussen de gewone opgezette klier en het soort knobbel waar je wél alert op moet zijn.

Wat zijn lymfeklieren en waarom zwellen ze op?

Lymfeklieren zijn kleine, boonvormige structuren die deel uitmaken van je immuunsysteem. Ze filteren bacteriën, virussen, afvalstoffen en kankercellen uit de lymfe — het lichaamsvocht dat tussen je weefsels stroomt. Denk aan lymfeklieren als de wachters van je afweer.

Wanneer je lichaam een infectie bestrijdt (zoals een keelontsteking, oorontsteking of griep), komen je lymfeklieren in actie:

• Ze produceren extra afweercellen (lymfocyten),

• Zwellen op door verhoogde activiteit,

• En kunnen gevoelig of pijnlijk aanvoelen.

Kortom: een vergrote lymfeklier is vaak een teken dat je lichaam goed werkt, niet dat er iets mis is.

Typisch goedaardig: kenmerken van een ‘gewone’ klier

Veel opgezette klieren in de nek zijn het gevolg van banale infecties. Denk aan een verkoudheid, keelontsteking, ontstoken kies of zelfs wondje op de hoofdhuid. In die gevallen herken je de lymfeklier aan:

• Zachte of elastische structuur

• Goed beweeglijk onder de huid

• Rond of ovaal van vorm

• Licht gevoelig of pijnlijk

• Snelle verandering in grootte (plots groter)

• Verdwijnt weer na 2 tot 3 weken

Bij kinderen en jongeren komen vergrote lymfeklieren heel vaak voor, zelfs bij een klein virusje. Ook na een vaccinatie of tandheelkundige ingreep kan tijdelijk zwelling optreden.

💡 Rustig afwachten is dan meestal het devies.

Wanneer moet je wél alert zijn?

In zeldzame gevallen is een vergrote lymfeklier het gevolg van meer dan een onschuldige infectie. Denk aan een hardnekkige ontsteking of een kwaadaardige aandoening zoals lymfeklierkanker (lymfoom) of uitzaaiingen van een tumor.

Wees alert als je lymfeklier:

• Hard aanvoelt (steenachtig, rubberachtig)

• Niet beweegt onder de huid (vast aan onderlaag)

• Snel groeit zonder duidelijke reden

• Pijnloos is, terwijl er geen infectie is

• Na 3–4 weken nog steeds even groot of groter is

• Gecombineerd wordt met:

  • onverklaarbaar gewichtsverlies

  • nachtzweten

  • aanhoudende vermoeidheid

  • langdurige koorts

  • of bleke huid en blauwe plekken

In zulke gevallen is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts, die verdere tests kan aanvragen — zoals bloedonderzoek, echografie of in sommige gevallen een biopsie.

Lymfeklieren en chronische aandoeningen

Niet alleen infecties, maar ook sommige auto-immuunziekten kunnen lymfeklieren doen opzwellen. Denk aan:

• Reumatoïde artritis

• Lupus (SLE)

• Ziekte van Sjögren

In deze gevallen zijn de lymfeklieren vaak licht vergroot, langdurig aanwezig en minder gevoelig. Ook bij tuberculose of ziekte van Pfeiffer (mononucleosis infectiosa) kunnen langdurige zwellingen voorkomen, vaak in combinatie met keelpijn, koorts en algehele malaise.

Spierspanning en stress: als een spierknoop op een knobbel lijkt

Je voelt iets hards in je nek. Het zit diep, het lijkt rond, misschien zelfs een beetje pijnlijk. Je denkt meteen: “Is dit een lymfeklier? Een cyste? Een tumor?” Maar wacht even: het kan ook iets veel simpelers zijn — een spierknoop. Ja, ook spierspanning kan aanvoelen als een knobbeltje onder de huid, vooral in de nek- en schouderspieren.

In dit hoofdstuk leggen we uit hoe stress en overbelasting zich letterlijk kunnen vastzetten in je lijf — en waarom dat bultje waarschijnlijk geen reden tot paniek is.

Wat is een spierknoop precies?

Een spierknoop — officieel een myofasciaal triggerpoint — is een klein, gespannen stukje spiervezel dat verhard aanvoelt en pijnlijk kan zijn bij druk. Het ontstaat meestal door:

• langdurige stress,

• een verkeerde houding (denk: gebogen nek bij smartphonegebruik),

• kou op de spieren,

• of herhaalde bewegingen zonder voldoende ontspanning.

Je voelt dan een lokale verdikking in een spierstreng, vaak in de monnikskapspier (trapezius), nekspieren of schouderbladregio. Dat knobbeltje kan zelfs uitstralende pijn geven naar je hoofd, kaak, of arm — en lijkt dan plots veel ernstiger dan het is.

Hoe weet je of het om een spier gaat?

Een spierknoop herken je meestal aan:

• diepe ligging in de spiermassa, niet direct onder de huid,

• pijn bij drukken of masseren,

• wisselende grootte afhankelijk van stress of inspanning,

• verbetering bij warmte, massage of rust,

• en soms: duidelijke link met stress, spanning of vermoeidheid.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld een lymfeklier of cyste, is een spierknoop geen echt ‘afgesloten bultje’, maar eerder een verkramping die met de juiste behandeling langzaam kan oplossen.

Wat kun je eraan doen?

Gelukkig kun je zelf veel doen:

• Warmte: een warmtekussen of douche ontspant de spieren.

• Massage: voorzichtig masseren of een triggerpoint-roller gebruiken helpt om spanning los te maken.

• Beweging: juist lichte beweging (wandelen, strekken) is effectiever dan stilzitten.

• Stressaanpak: ademhalingsoefeningen, wandelen, of bewust pauzeren kunnen wonderen doen.

• Professionele hulp: een fysiotherapeut of manueel therapeut kan spierknopen gericht behandelen.

Blijft het knobbeltje hardnekkig, groeit het, of voelt het anders aan dan normaal? Dan is het altijd goed om het even te laten beoordelen — maar weet: je spieren kunnen heel overtuigend ‘doen alsof’ ze iets engs zijn.

Arts raadplegen

Als de bult of knobbel niet vanzelf weg gaat of als de klachten verergeren, dan is het verstandig je huisarts te raadplegen. Doe dit ook als één van de volgende alarmsymptomen optreden:

• onverklaarbaar afvallen
• een verandering in je stem (zoals een schorre stem) gedurende meer dan drie weken
• nachtzweten
• moeite met slikken
• kortademigheid of moeite hebben met ademhalen
• bloed ophoesten
• aanhoudende vermoeidheid
• onverklaarbare blauwe plekken

Knobbeltjes in de nek bij kinderen: wanneer naar de dokter?

Je aait over het nekje van je kind en voelt ineens een bobbeltje. Of je ziet een zwelling achter het oor, onder de kaak of langs de halslijn. Paniek ligt al snel op de loer: “Wat is dit? Is het ernstig?” Gelukkig zijn knobbeltjes in de nek bij kinderen meestal onschuldig. Maar soms is het wél goed om even langs de huisarts te gaan. In dit hoofdstuk leggen we uit wanneer je gerust kunt zijn en wanneer het tijd is voor controle — met liefdevolle helderheid en oog voor detail.

Lymfeklieren in actie: een normaal kinderlijk verschijnsel

Bij kinderen zijn de lymfeklieren in de hals bijzonder actief. Dat komt omdat hun immuunsysteem nog volop in ontwikkeling is en vaak reageert op verkoudheidjes, keelontstekingen of kleine wondjes.

Je kind kan dan tijdelijk een of meerdere opgezette lymfeklieren hebben die:

• zacht aanvoelen,

• beweeglijk zijn onder de huid,

• ongeveer de grootte van een erwt tot een knikker hebben,

• en binnen 2 tot 4 weken vanzelf verdwijnen.

Dit hoort bij gezond opgroeien. Een lymfeklier die vergroot is na een verkoudheid of keelontsteking? Volkomen normaal. Vaak merk je dat het bultje kleiner wordt zodra je kind weer opknapt.

Wanneer is een bultje verdacht?

Toch zijn er situaties waarin je beter even contact kunt opnemen met de huisarts. Bijvoorbeeld als de knobbel:

• Hard en vastzit, dus niet meebeweegt onder de huid;

• Niet kleiner wordt na 3 tot 4 weken;

• Snel groeit of meer dan 2,5 cm is;

• Pijnloos is, terwijl je kind niet ziek is;

• Begeleid wordt door andere klachten, zoals:

  • langdurige koorts,

  • nachtzweten,

  • vermoeidheid,

  • gewichtsverlies,

  • blauwe plekken of bleke huid.

Zeker als de knobbel niet symmetrisch is of aan één kant hardnekkig aanwezig blijft, is het goed om dit even na te laten kijken. In zeldzame gevallen kan er sprake zijn van een chronische infectie (zoals tuberculose), een goedaardig gezwel of lymfeklierkanker (zoals een lymfoom). Gelukkig komt dat bij kinderen uiterst zelden voor.

Wat doet de huisarts?

De huisarts zal:

• vragen stellen over de duur, grootte en gevoeligheid van de knobbel;

• het nekgebied onderzoeken en kijken of er nog andere klieren zijn opgezet;

• eventueel aanvullend bloedonderzoek aanvragen;

• en bij twijfel een echo laten maken of doorverwijzen naar de kinderarts.

In veel gevallen stelt het consult gerust en hoef je niets te doen — behalve het bultje een tijdje in de gaten houden.

Conclusie: beter een keer te vaak dan te laat

Knobbeltjes in de nek zijn bij kinderen vaak onschuldige bijwerkingen van alledaagse virussen en snotneuzen. Maar als een bultje niet weggaat, groter wordt of je kind er verder ziek van lijkt, dan is een bezoek aan de huisarts altijd verstandig.

Weet: jij kent je kind het beste. Volg je gevoel, en durf te vragen. Want vroeg erbij zijn is nooit verkeerd — maar onnodige zorgen kun je ook maar beter snel wegnemen.

Onderzoek en diagnose

De huisarts zal informeren naar je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek, waarbij hij de bult of knobbel en de omliggende zal inspecteren.

Prognose

De meeste knobbeltjes in de nek zijn niet ernstig. Meestal is behandeling alleen nodig als je last hebt van het bultje.

Maak een afspraak met je huisarts als je je zorgen maakt over een gezwel op uw huid. De arts kan de knobbel beoordelen en controleren of het geen symptoom is van een ernstige onderliggende aandoening.

Sommige knobbels hebben mogelijk een operatie nodig om ze te verwijderen. Bijvoorbeeld huidtumoren of grote lipomen. (Kleine lipomen die geen hinder veroorzaken, hoeven niet per se verwijderd te worden.)  Na de ingreep zal de wond verbonden worden met een (drukkend) verband/pleister.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een bultje of knobbeltje in de nek. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.