Amandelstenen: oorzaak, verwijderen en voorkómen

Last Updated on 21 maart 2025 by M.G. Sulman

Amandelstenen worden ook wel tonsilstenen genoemd. Alleen het woord al klinkt alsof je iets mysterieus uit een fantasyfilm hebt opgehoest, maar in werkelijkheid zijn het die viezige, harde brokjes die zich verstoppen achterin je keel en ruiken alsof je er een rottende kaasplank bij cadeau kreeg. Veel mensen hebben er last van, maar niemand heeft het erover. Want ja, wie wil nou tijdens een koffiepauze zeggen: “Hé trouwens, ik had vanochtend weer zo’n stinkend ding uit m’n keel gehaald”? Precies. Toch zijn ze verrassend gewoon, en meestal onschuldig – al kunnen ze je adem ruïneren, je keelpijn geven en je zelfvertrouwen een opdonder bezorgen. In dit artikel duiken we zonder schaamte (maar mét een flinke scheut praktische tips) in alles wat je moet weten over amandelstenen: wat ze zijn, waarom je ze krijgt, hoe je ervan afkomt en hoe je ze – als het even kan – voorgoed de deur uit zet. Geen ingewikkeld geneuzel, maar gewoon recht voor z’n raap. Let’s go.

FAQ: alles wat je echt wilt (en durft) te weten over amandelstenen

Heb je ooit zo’n raar brokje uit je keel geproest en gedacht: “Wát in hemelsnaam was dit?” Grote kans dat het een amandelsteen was. Zo’n stinkend, keihard korreltje dat zich ergens diep in je keel heeft verstopt – tot het zich plots als een mini-meteoriet naar buiten werkt. Niet sexy, wel veelvoorkomend. En eerlijk is eerlijk: niemand praat er graag over. Maar hé, dat is precies waarom deze FAQ bestaat.

Want als je Googlet op “witte brokjes uit keel” kom je óf op forums vol paniekreacties terecht, óf in klinische uitleg die klinkt alsof je een medische studie moet volgen. En dat terwijl jij gewoon wilt weten: wat is dit, waarom heb ik het, en hoe raak ik het kwijt – liefst vandaag nog? Geen dokterslatijn, geen taboe. Gewoon open kaart.

Dus. Hier vind je de vragen die mensen stiekem intypen in de zoekbalk om 23:43, maar niet durven stellen tijdens een etentje. En ja, het gaat over geur, slijm, peuteren, tongschrapers en zelfs gênante momenten op kantoor. Alles wat je altijd wilde weten, maar nooit durfde te vragen – we hebben het op een hoopje gegooid. Geen geurfilter, geen gene.

Scroll lekker door, kopieer wat je nodig hebt, en stuur dit gerust door naar die ene vriend(in) die altijd met Fisherman’s Friend in de weer is. Je weet wel wie.

Vraag	Antwoord
Wat zijn amandelstenen eigenlijk?	Oké, stel je voor: je amandelen zijn een soort sponzige groefjesfabriek. Daarin blijft van alles hangen – slijm, etensrestjes, dode huidcellen, bacteriën – en als dat opdroogt, krijg je dus die brokjes. Een soort mini-rotsjes die echt niet lekker ruiken.
Ruiken ze echt zo erg?	Eh… ja. Denk rotte eieren meets bedorven kaas meets “help”. Die geur komt door zwavelproducerende bacteriën. En jij denkt misschien dat niemand het merkt, maar je omgeving denkt: wat is hier aan de hand?
Zijn ze gevaarlijk?	Meestal niet. Ze zijn irritant, smerig en kunnen zorgen voor slechte adem of een raar gevoel bij slikken, maar dodelijk zijn ze niet. Tenzij je er één in stikt, maar dat komt echt zelden voor. 😅
Kun je ze eruit peuteren?	Tja, mensen doen het. Met wattenstaafjes, achterkanten van tandenborstels, haakjes (niet aan te raden). Maar let op: te hard duwen of krabben kan je amandelen beschadigen. Dus: voorzichtig. Of beter nog – spoelen.
Waar komen ze vandaan?	Het begint allemaal met die diepe groeven in je amandelen. Sommige mensen hebben ze gewoon van nature. Als daar rommel in blijft hangen en niet goed wegspoelt, ontstaat er een brokje. Simpel gezegd: een vuilnisbeltje dat zich opstapelt.
Hoe weet ik of ik ze heb?	Soms zie je ze zitten als je met een zaklamp in je mond schijnt. Kleine witte of gelige bobbeltjes. Maar vaak voel je het ook: een kriebel, een brokgevoel, of je ruikt het als je adem niet helemaal… eh… fris is.
Gaat het vanzelf weg?	Soms floept er eentje spontaan uit bij het hoesten of niezen. Maar als je niks doet, blijven ze vaak terugkomen. Dus ja: je kunt afwachten, maar het lost zelden het échte probleem op.
Kun je het voorkomen?	Je kunt een hoop doen: goed poetsen (ook achterin je mond), tongschrapen, veel water drinken, gorgelen met zout water of zuurstofmondspoeling, en neusdruppels gebruiken als je veel slijm hebt. Je amandelen een beetje onderhouden, zeg maar.
Hebben tandpasta’s invloed?	Zeker. Tandpasta’s zonder SLS en met zuurstofverrijking (zoals Therabreath of Oxyfresh) kunnen bacteriën op je tong en in je keel aanpakken. Geen wondermiddel, maar het helpt zeker mee in je anti-steen-routine.
Werkt mondspoeling echt?	Ja, mits je de juiste hebt. Alcoholvrije spoelingen met chloorhexidine of actieve zuurstof zijn toppers. Maar gorgel wel goed achterin je keel, anders blijft de ellende daar gewoon zitten.
Wat heeft je neus ermee te maken?	Alles. Veel mensen hebben postnasale drip – slijm dat vanuit je neus je keel inglijdt. Dat slijm is een broedplek voor bacteriën. Nasal Sinus Drops of zoutoplossingen kunnen helpen dat te verminderen. Minder slijm = minder kans op stenen.
Hebben kinderen hier ook last van?	Yep. Ook bij kids kunnen amandelstenen voorkomen. Vooral als ze vaak keelontsteking hebben of grote amandelen. Alleen praten ze er meestal niet over – want tja, wat is nou een “steen in je keel” voor een kind?
Helpt het om je amandelen eruit te laten halen?	Zeker weten. Als je je amandelen laat verwijderen (tonsillectomie), ben je in de meeste gevallen ook van de amandelstenen af. Het is wel een serieuze ingreep, dus meestal pas als niks anders helpt.
Is het besmettelijk?	Nope, je kunt geen amandelstenen ‘oplopen’ van iemand anders. Maar de bacteriën die ermee te maken hebben? Die leven bij iedereen in de mond. Het is meer: hoe je lijf ermee omgaat.
Wat als ik keelpijn krijg van een steen?	Dan is ‘ie waarschijnlijk groot of zit ‘ie diep. Spoelen met zout water kan verlichting geven. Komt de pijn steeds terug? Dan even langs de huisarts of KNO-arts. Kan ook een ontsteking zijn.
Kan ik ze inslikken?	Ja hoor. En da’s meestal geen probleem. Het is vies, maar ongevaarlijk. Je lichaam verwerkt het gewoon als een vreemd brokje eiwitachtig afval. Het klinkt viezer dan het is.
Hoe vaak komen ze terug?	Dat is echt heel persoonlijk. Sommige mensen hebben er eens per jaar één, anderen elke week. Als je aanleg hebt én niks aan je mondhygiëne verandert, dan komen ze gewoon terug. Again and again.
Heeft voeding invloed?	Absoluut. Zuivel, suiker en plakkerige snacks blijven makkelijker hangen. Daarentegen: water, fruit met enzymen (zoals ananas) en vezelrijk voedsel kunnen helpen om je mond ‘schoon’ te houden.
Kan stress ze verergeren?	Indirect wel. Stress → droge mond → minder speeksel → meer bacteriën → meer kans op brokjes. Dus ja, ook mentaal welzijn telt een beetje mee in de strijd tegen stinkstenen.
Wat is het meest gênante eraan?	Eh... als je denkt dat niemand iets ruikt, maar mensen tóch een stap achteruit doen als je praat. Of als er eentje uit je keel floept tijdens een date of werkoverleg. Echt gebeurd, vaker dan je denkt. 😬
Waarom praten mensen er niet over?	Schaamte. Het klinkt raar, het ruikt vies en niemand wil toegeven dat z’n keel af en toe ruikt alsof er een knoflook-gedrocht woont. Maar hey – je bent echt niet de enige.

Bij wie komen amandelstenen voor?

Amandelstenen komen voor bij volwassenen en kinderen, maar komen vaker voor bij mensen met een vergrote amandel. Het is ook meer gebruikelijk bij mensen die meer dan gemiddeld ontstekingen ontwikkelen in de mond en keel. Een verminderde weerstand door bijvoorbeeld ziekte, roken of stress kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van amandelstenen.

Vóórkomen

Amandelstenen komen meestal voor bij minder dan 10% van de volwassen bevolking. Ze komen vaker voor bij mensen met een vergrote amandel en een verhoogd risico op ontstekingen in de mond en keel.

Oorzaak van amandelstenen: hoe ontstaan die vieze brokjes eigenlijk?

Oké, laten we het beestje maar bij z’n naam noemen. Amandelstenen – of tonsilstenen, of die stinkende brokjes uit je keel waar niemand graag over praat, maar waar meer mensen last van hebben dan je denkt. Ze zijn klein, brokkelig, vaak wit of gelig, en ruiken alsof ze jaren in een vergeten Tupperwaredoosje op zolder hebben gelegen. Maar hoe komen ze daar? Wat is dat spul eigenlijk?

De basis: amandelen met diepe groeven

Je keelamandelen (tonsillen) zijn eigenlijk een soort beveiligingspoort van je immuunsysteem. Ze vangen alles op wat via je mond en neus binnenkomt. Een soort bewakingshonden, maar dan in je keel. Best nuttig, dus.

Alleen… die dingen zijn niet glad. Ze hebben groefjes, ook wel crypten genoemd. Bij sommige mensen zijn die crypten best diep, en daar begint de ellende. Want alles wat zich daar nestelt – slijm, etensresten, dode cellen, bacteriën – kan blijven hangen. En als dat een tijdje blijft liggen? Dan begint het te broeien.

Een soort mini-gisting achterin je mond, zeg maar. En ja hoor: daar is je amandelsteen.

De mix: slijm, bacteriën, en een vleugje drama

Het ontstaan van amandelstenen is eigenlijk één grote cocktail van:

• Slijm – bijvoorbeeld als je verkouden bent, of vaak postnasale drip hebt (dat slijm dat vanuit je neus je keel in zakt).
• Etensresten – vooral bij wie snel eet, slecht kauwt of weinig water drinkt.
• Dode celresten – je amandelen zijn constant bezig met afweer, dus dat levert afval op.
• Bacteriën – sommige soorten bacteriën produceren zwavelverbindingen. En die ruiken dus naar rotte eieren. Cheers.

Al die troep klontert samen, droogt wat in, en vormt uiteindelijk zo’n steenachtig brokje. Soms klein, soms verrassend groot. En die geur? Tja, dat is dus de bacteriële afterparty.

Maar waarom krijgt niet iedereen ze?

Goede vraag. Het is een combinatie van aanleg, mondhygiëne, en wat toeval. Hier een paar dingen die een rol kunnen spelen:

• Diepe amandelcrypten – bij sommige mensen gewoon van nature aanwezig. Pech dus.
• Chronisch keel- of neusgedoe – denk aan allergieën, keelontstekingen, sinusitis.
• Droge mond – minder speeksel = minder spoeling = meer kans op opstapeling.
• Slechte mondhygiëne – logisch: hoe meer bacteriën in je mond, hoe sneller het feestje losbarst.
• Roken – vergroot de kans op ontstekingen én droogt je slijmvliezen uit.
• Voeding – plakkerig, vet, of sterk bewerkt voedsel blijft makkelijker hangen in je mond en keel.

Anekdote-tijd

Er was iemand die dacht dat hij last had van keelstenen omdat hij altijd nacho’s at vóór het slapen. Blijkbaar bleven de kruimels hangen, want de ochtend erna hoestte hij vaak een brokje uit dat rook naar… kaasdip met een geheim. Wat bleek? Zijn amandelen zaten vol met oude etensrestjes die niet waren weggeslikt. Na het kauwen van wat fruit na de maaltijd en meer water drinken, verdwenen de brokjes als sneeuw voor de zon.

Kort gezegd:

Amandelstenen ontstaan doordat viezigheid zich ophoopt in de groeven van je keelamandelen. En als je lichaam daar niet snel genoeg mee afrekent, verandert het langzaam in een soort steenachtig geurblokje dat je liever niet op een boterham legt.

De ene persoon krijgt er nooit één, de ander wordt ermee doodgegooid (figuurlijk dan). Het is dus deels aanleg, deels lifestyle, en deels… gewoon pech hebben met je anatomie.

Maar hey: je weet nu wél waar ze vandaan komen. En da’s de eerste stap naar minder gênante adem-momentjes. 💨

Symptomen van amandelstenen

De symptomen van amandelstenen kunnen variëren in ernst. Vaak besef je niet eens dat je ze hebt. Wanneer de amandelstenen groter zijn, kunnen zich de volgende symptomen voordoen:

• Witte puntjes of plekjes achter in de keel
• Oorpijn
• Pijn in de keel: pijn of ongemak in de keel, vooral bij het slikken
• Keelontsteking: roodheid, zwelling en ontsteking in de keel
• Koorts: verhoging van de lichaamstemperatuur
• Pijn bij het slikken: pijn of ongemak bij het slikken van voedsel of drinken
• Keelpijn: pijn in de keel die zich uitstrekt naar de oren
• Slechte adem: slechte adem kan het gevolg zijn van de bacterieopbouw
• Stemverandering: verandering in de stem, zoals heesheid of verlies van stem
• Gezwollen lymfeklieren in de hals

Als u één of meer van deze symptomen ervaart, is het aan te raden om je huisarts te raadplegen voor een diagnose en behandeling.

Complicaties

Ofschoon amandelstenen meestal onschuldig zijn, kunnen ze in sommige gevallen complicaties veroorzaken, waaronder:

• Keelontsteking: amandelstenen kunnen leiden tot keelontstekingen, waardoor de amandelen rood, gezwollen en pijnlijk kunnen worden.
• Bloedvergiftiging (sepsis): in zeldzame gevallen kunnen bacteriën van de amandelen in het bloed terechtkomen en bloedvergiftiging veroorzaken.
• Luchtwegbelemmering: grote amandelstenen kunnen de luchtwegen belemmeren en ademhalingsproblemen veroorzaken.
• Pijn: de pijn in de keel en bij het slikken kan ernstig zijn en de kwaliteit van leven beïnvloeden.
• Terugkerende infecties: de accumulatie van bacteriën en afvalstoffen in de amandelen kan bijdragen aan herhaalde infecties en ontstekingen.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De diagnose van amandelstenen wordt meestal gesteld op basis van een vraaggesprek over je klachten, een lichamelijk onderzoek en je medische geschiedenis.

Aanvullend onderzoek

Sommige aanvullende tests die kunnen worden gebruikt om amandelstenen te diagnosticeren, zijn:

• Keelonderzoek: de arts kan de keel onderzoeken met een lichtbron en speculum om te bepalen of er amandelstenen aanwezig zijn.
• Röntgenfoto: een röntgenfoto van de nek en het hoofd kan helpen bij de diagnose van amandelstenen door de grootte en de locatie van de stenen te bepalen.
• Bloedonderzoek: bloedonderzoek kan wijzen een ontsteking. De twee belangrijkste bloedonderzoeken om vast te stellen of er ontstekingen zijn en hoe hevig de ontstekingen zijn, zijn: het onderzoek op de snelheid van de bloedbezinking en het onderzoek op de aanwezigheid van het zogeheten C-reactieve proteïne (CRP).
• CT-scan: een CT-scan van de nek en het hoofd kan meer gedetailleerde informatie geven over de grootte en locatie van de stenen en eventuele andere aandoeningen in de keel.
• In sommige gevallen kan het nodig zijn om een weefselmonster van de amandelen te nemen voor microscopisch onderzoek.

Differentiaaldiagnose

Een differentiaaldiagnose is een mogelijke alternatieve diagnose voor bepaalde klachten.

De symptomen van amandelstenen kunnen lijken op andere aandoeningen, dus het is belangrijk om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten voordat een diagnose van amandelstenen wordt gesteld. Enkele aandoeningen die een differentiaaldiagnose vereisen, zijn:

• Keelontsteking: keelontstekingen kunnen vergelijkbare symptomen veroorzaken, zoals pijn bij het slikken, keelpijn en koorts.
• Griep: de symptomen van de griep, zoals keelpijn, koorts en hoofdpijn, kunnen lijken op die van amandelstenen.
• Klierkoorts: ook bekend als de ziekte van Pfeiffer, is een virale infectie die vergelijkbare symptomen kan veroorzaken, zoals keelpijn, vermoeidheid en koorts.
• Reflux: refluxziekte kan keelpijn veroorzaken en een brandend gevoel in de keel.
• Tonsillitis: tonsillitis is een ontsteking van de amandelen (amandelontsteking) die vergelijkbare symptomen kan veroorzaken, zoals keelpijn, pijn bij het slikken en koorts.

Behandeling van tonsilstenen

Er zijn verschillende behandelingen voor amandelstenen, afhankelijk van de ernst van de symptomen en de grootte van de stenen. De meest voorkomende medische behandelingen van tonsilstenen zijn:

Antibiotica: de shortcut die zelden werkt

Soms denken mensen: “Geef me gewoon een kuurtje, dan ben ik ervanaf.” Maar eerlijk? Antibiotica zijn meestal niet dé oplossing voor tonsilstenen. Waarom niet? Simpel: het zijn geen infecties, maar een soort afvalbrokjes – bestaande uit dode cellen, slijm, etensresten, en bacteriën – die zich ophopen in de groeven van je amandelen. Je kunt antibiotica slikken tot je tong groen uitslaat, maar die groeven blijven gewoon hun ding doen. Bovendien: antibiotica verstoren je hele mondflora, en dat kan op de lange termijn juist voor méér ellende zorgen. Dus tenzij er echt sprake is van een secundaire infectie… laten liggen.

Lasercryptolyse: klinkt als een Marvel-wapen, maar is verrassend effectief

Ooit iemand horen zeggen dat ze hun amandelen ‘gelaserd’ hebben? Nee? Nou, dat bestaat dus wél. Bij lasercryptolyse richt de KNO-arts een geconcentreerde laserstraal op de groeven van je amandelen (de crypten, ja, klinkt eng). Die groeven worden als het ware gladgestreken, waardoor ze minder ruimte bieden aan viezigheid. Resultaat? Geen groeven, geen brokjes.

Het is geen grote ingreep. Poliklinisch, snel klaar, en meestal met plaatselijke verdoving. Wel even napijn, want je keel is toch een gevoelig gebied. En nee, je praat er niet per se als Darth Vader door – da’s een gerucht.

Tonsillectomie: de grote schoonmaak (en ja, dat betekent je amandelen eruit)

Voor wie écht klaar is met het gezeur – en dan bedoelen we: chronisch last, elke week weer die geur of keelpijn, of voortdurend ontstoken amandelen – is er de ouderwetse oplossing: tonsillectomie. Gewoon, hup, amandelen eruit.

Klinkt radicaal, en dat is het ook wel een beetje. Het is een operatie onder narcose, dus het is niet niks. Maar als alles goed gaat, ben je daarna voor altijd van die vervelende stenen af. Je hebt immers geen ‘stenenfabriek’ meer over. De eerste week na de ingreep? Niet fijn. Eerlijk is eerlijk. Slikken is lastig, praten ook, en ijsjes zijn je beste vriend. Maar voor veel mensen voelt het als een opluchting. Letterlijk én figuurlijk.

Chirurgisch spoelen of uitdrukken bij de arts

In sommige gevallen – denk: grote steen, diep verstopt, en nul kans dat je ’m zelf los krijgt – kun je ook bij een arts terecht om de boel professioneel te laten verwijderen. Sommige KNO-artsen spoelen de crypten met een speciaal apparaat of drukken de steen er voorzichtig uit met steriel gereedschap. Klinkt middeleeuws, is het niet. Vaak is het juist een snelle en effectieve manier om weer vrij te ademen – zonder die geur van rotte eieren die je zelf al amper nog opmerkt (maar je omgeving wel, trust me).

En wat zeggen mensen daarover?

Er was een vrouw – laten we haar Petra noemen – die al járen kampte met een mysterieuze slechte adem. Alles geprobeerd. Tongschrapers, mondwater, zelfs speciale sprays die haar tong tijdelijk verdoofden (waarom, Petra?!). Pas na een bezoekje aan de KNO-arts bleek het om tonsilstenen te gaan. Eén laserbehandeling later? Ze voelde zich als herboren. Niet alleen door het verdwijnen van de geur, maar ook omdat ze zich niet meer zo onzeker voelde in sociale situaties. Dat soort verhalen hoor je vaker dan je denkt.

Tot slot: is medische behandeling het waard?

Dat ligt eraan hoe groot je last is. Sommige mensen merken amper iets en kunnen prima leven met af en toe een witte prop die eruit floept bij het hoesten. Maar als je telkens keelpijn hebt, je adem je sociale leven ondermijnt, of je gewoon zéker wilt weten dat het klaar is – dan zijn er dus écht opties.

Misschien voelt het een beetje als grof geschut, zo’n laser of operatie, maar hé: als je elke week een mini-bommetje in je keel moet trotseren, waarom zou je het dan niet serieus aanpakken?

En heel eerlijk? Niemand verdient het om z’n adem in te hoeven houden tijdens een goed gesprek.

Zelfzorg bij amandelstenen

Oké, dus je hebt zo’n vaag brokje ontdekt in je keel – wit, geel, beetje brokkelig en… walgelijk ruikend als je eraan snuffelt (ja, dat doen mensen dus echt). Misschien floepte-ie eruit bij het hoesten, of zat je gewoon een beetje te prutsen met je tong en ineens… BAM. Vieze verrassing. Wat het ook was: welkom in de wondere wereld van amandelstenen.

En nee, je hoeft niet meteen naar de KNO-arts te sprinten of een operatie te boeken. Er is van alles wat je zélf kunt doen. Thuis. Met simpele dingen. Geen scalpel nodig. Wel wat lef.

De ‘macgyver’ onder de methodes: zelf verwijderen (maar doe het slim)

Mensen zijn creatief. Echt waar. Er zijn verhalen van iemand die z’n amandelsteen eruit kreeg met een haarspeld. Of een wattenstaafje. Of een spuitje zonder naald. Niet ideaal, maar goed – desperate times, hè?

Wat beter werkt? Zo’n rubberen monddouche, weet je wel, die je bij de apotheek haalt. Of online – Amazon staat er vol mee. Daarmee kun je de amandelcrypten (die groeven waar de ellende zich nestelt) voorzichtig uitspoelen. Gewoon lauw water, beetje druk, niet als een brandslang erop los gaan.

O ja: sta rechtop voor de spiegel. Goede verlichting. En een beetje geduld. Het is geen TikTok-trucje van 5 seconden. Soms komt er niks, soms floept er ineens een complete familie uit. Bereid je geestelijk voor. Want dat geurtje… je gaat het nooit meer vergeten.

Gorgelen tot je erbij neervalt (maar dan lekker fris)

Gorgelen is je nieuwe hobby. Serieus. Het helpt om bacteriën weg te spoelen, slijm los te weken, en het voorkomt dat die brokjes zich blijven ophopen. Wat werkt goed?

• Zout water: klassiekertje. Een theelepel zout in een kopje warm water. Gorgelen alsof je voor de Oscars auditie doet.
• Mondspoeling met zuurstof: zoals die met chloorhexidine of actieve zuurstof – die kunnen écht helpen tegen die beruchte lucht.
• Appelazijn (verdund!): sommigen zweren erbij. Klein beetje in water, gorgelen, uitspugen. Werkt ook tegen keelpijn. Ruikt wel alsof je een salade aan het prepareren bent.

Tip tussendoor: doe dit na het eten. Dan heb je al wat prut weggeslikt en is de kans groter dat je de stenen losweekt. En o ja, probeer niet te stikken tijdens het gorgelen. Je lacht, maar het gebeurt dus echt.

Een goede mondhygiëne is je geheim wapen

Amandelstenen zijn basically het afvalstation van je mond. Hoe meer troep je achterlaat (bacteriën, slijm, restjes eten), hoe makkelijker die dingen ontstaan. Dus je wapenarsenaal:

• Tandenpoetsen: twee keer per dag. Geen gehaast roekeloos geborsteld gedoe.
• Tussen je tanden reinigen. Tandenstokers, flosdraad, ragers – kies je kamp.
• Tongschraper. Echt. Mensen vergeten dat daar een halve vuilnisbelt kan liggen. Gebruik ‘m zachtjes en regelmatig.

En: drink water. Veel. Droge monden zijn paradijsjes voor amandelstenen. Denk: kleverige slijm, stilstaande bacteriën, nul spoeling. Water = reiniging = minder geurterrorisme uit je keel.

Je eigen toolkit: van tandpasta tot neusdruppels

🪥 Tandpasta’s: meer dan een frisse smaak

Er zijn tandpasta’s die speciaal zijn ontwikkeld voor mensen met een chronische slechte adem – wat vaak samenhangt met amandelstenen. Deze tandpasta’s pakken de zwavelverbindingen aan, die vrijkomen bij de bacteriën in je mond én in je amandelen. Dus geen pepermuntmaskertje, maar écht bacterie-killer-spul.

Zoek naar:

• Zuurstofrijke tandpasta (denk aan merken zoals Oxyfresh of Therabreath)
• Zonder SLS (dat schuimmiddel – sodium lauryl sulfaat – kan je slijmvliezen juist irriteren)
• pH-neutrale of licht basische formules, die het mondmilieu iets minder aantrekkelijk maken voor die geurproducerende bacteriën

Niet vergeten: goed poetsen achterin je mond. En neem je gehemelte en tong gelijk even mee. Daar woont vaak de helft van de stank.

💦 Mondspoeling: geen Listerine-achtige overkill, maar gericht spul

Als je denkt dat de supermarktspoelingen werken: nope. Die brandende blauwe monsters doen meer kwaad dan goed. Je wil iets antibacterieels zonder alcohol, dat gericht werkt op de anaerobe bacteriën die in je keel broeien.

Let op ingrediënten zoals:

• Chloorhexidine (in lage concentratie – werkt, maar niet voor elke dag)
• Cetylpyridiniumchloride (CPC) – minder agressief, toch effectief
• Zinkverbindingen – neutraliseren geuren
• Actieve zuurstof – dringt dieper door en ‘verstikt’ bacteriën als het ware

En gorgel écht achterin je keel. Maak geluid. Laat het daar even broeien (ironisch genoeg) voordat je uitspuugt.

👅 Tongschraper: het vergeten wapen

De tong is een soort tapijt vol bacteriën. Echt, er kan zóveel meuk tussen die papillen blijven zitten. Als je ‘s ochtends een wit laagje ziet op je tong? Schrapen, baby.

Elke dag. ‘s Ochtends, liefst vóór je ontbijt (want dan is de bacterieparty nog vers van de nacht). En gebruik een echte metalen tongschraper, niet zo’n zacht plastic ding dat na drie keer buigt als een rietje in een cocktail.

En ja, soms komt er spul mee. Don’t freak out. Dat is juist de bedoeling.

👃 Neusdruppels zoals Nasal Sinus Drops – verrassende MVP

Dit is misschien de minst bekende held in het verhaal. Want wat hebben je sinussen nou te maken met brokjes in je keel? Nou… alles. Veel mensen met tonsilstenen hebben ook last van postnasale drip – dat gevoel dat er constant slijm achter in je keel druipt. En in dat slijm zitten bacteriën, dode cellen en andere gezellige ingrediënten voor een verse steen.

Nasal Sinus Drops (of vergelijkbare sprays/druppels):

• Ontstoppen je neusbijholten
• Verminderen slijmproductie
• Drogen de boel niet uit, maar spoelen zachtjes door
• Helpen bij allergieën, chronische verkoudheid of sinusitis

Gebruik ze vóór het slapen of ‘s ochtends, zodat je keel niet continu besmeerd wordt met bacterierijke drab uit je neus. Het is eigenlijk onderhoudswerk voor je bovenverdieping, zodat de kelder (je keelamandelen) niet overstroomt.

🎯 Dus wat werkt écht?

👉 Combinatie is key. Alleen poetsen helpt, maar niet genoeg. Alleen spoelen is nice, maar haalt niet alles weg. Alleen neusdruppels? Helpen niet als je tong een bacteriënboerderij is. Maar: combineer ze. Maak er een routine van. En geen saaie, maar eentje waar je mond fris en je adem chill van wordt.

🔁 Mini-routine, lekker praktisch:

1. Neusdruppels ‘s ochtends (zoals Nasal Sinus Drops)
2. Tandenpoetsen met een zwavelbestrijdende tandpasta
3. Tongschrapen, liefst 2x
4. Mondspoeling met zuurstofrijke formule – goed gorgelen
5. Water drinken throughout the day – speeksel blijft de OG reiniger

Voeding kan het erger maken (of juist helpen)

Sommige mensen merken dat melkproducten het erger maken. Of noten. Of chips – die blijven zo lekker plakken. Maar da’s niet bij iedereen zo. Je moet een beetje detective spelen in je eigen mond.

Wat wel bijna altijd helpt? Water drinken, vers fruit (denk: appel, ananas – lekker sappig), en dingen die je mond een beetje schoonmaken. Sommige mensen zweren bij kauwgom zonder suiker, omdat het de speekselproductie aanzwengelt. En speeksel is basically je natuurlijke mondspoeling.

Je amandelen trainen (ja, echt)

Dit klinkt gek, maar sommige mensen leren hun keelspieren zó te gebruiken dat ze met een bepaalde beweging amandelstenen kunnen ‘ploppen’. Klinkt als magie. Maar het bestaat. Je moet even je tongspieren trainen, goed leren hoesten, en voelen waar die dingen zitten. Niet voor iedereen weggelegd, maar als je het eenmaal kan? Power move.

🔍 Eerst even: weet waar ze zitten

Amandelstenen verstoppen zich meestal in de crypten van je keelamandelen – dat zijn die groefjes aan weerszijden van je huig (dat flapperige ding achterin je keel). Je kunt ze soms zien als je een zaklampje op je open mond richt en je tong naar beneden drukt. Zitten er kleine witte puntjes in? Bingo. Dat zijn ze. Of ze komen eraan.

🌀 De ‘druk’-techniek: zoals bij hoesten, maar gecontroleerd

Veel mensen ontdekken deze skill per ongeluk. Bijvoorbeeld tijdens hard niezen, gapen of diep hoesten. Dan plop! – daar is-ie. Maar je kunt het ook bewust proberen:

1. Ga voor de spiegel staan.
2. Adem diep in door je neus.
3. Maak een soort krrrghh geluid achter in je keel, waarbij je de achterkant van je tong omhoog duwt richting je zachte gehemelte, alsof je iets wil ‘duwen’ met je keelspieren.
4. Denk aan het gevoel van “iets los willen trillen” achterin je mond, net boven je keelgat.
5. Herhaal een paar keer. Soms helpt het om een beetje lucht uit je neus erbij te persen – alsof je licht niest zonder geluid.

Niet te hard forceren trouwens. Geen powerhoest waar je trommelvlies van klapt. Het gaat om de juiste richting en druk, niet brute kracht.

💪 Tongkracht = key

Ja echt, je tong is hier de ster van de show. Duw ‘m:

• Naar beneden terwijl je je mond wijd open houdt.
• Of juist tegen je gehemelte aan terwijl je “k” of “g” geluiden maakt, met kracht.

Sommige mensen leren om met hun tongpunt zachtjes tegen de achterkant van hun amandelen te duwen – of een soort vacuüm te creëren in de keelholte. Dat vereist een beetje oefening en lichaamsbewustzijn, maar het kán. En het voelt geweldig als je het eenmaal lukt. Net alsof je een geheime skill hebt ontgrendeld.

🍍Pro-tip: eet iets dat prikkelt

Sommige mensen gebruiken zuurtjes of koolzuurhoudende drankjes om de spieren in gang te zetten. Denk: een frisdrank met prik of een citroenijsje. Niet om de steen op te lossen, maar om je keel te triggeren tot reflexbewegingen. Soms komt er dan vanzelf een brokje los.

😅 En als het niet lukt?

Dat is helemaal oké. Niet iedereen heeft het ‘amandelsteen-uitpers-gen’. Sommige mensen kunnen het nooit leren. Of hun crypten zitten zo diep dat de brokjes onzichtbaar blijven tot ze vanzelf loskomen. In dat geval zijn spoelen en gorgelen je beste tools.

Kleine disclaimer (want ja, dat moet even)

Als je écht vaak last hebt. Of je krijgt keelpijn, moeite met slikken, of een steen die je gewoon niet weg krijgt… dan toch maar even een arts erbij halen. Er is een grens aan zelf dokteren. En die grens ligt ergens nét voor je begint te peuteren met een pincet onder een bureaulamp.

Prognose

Het is geen sinecure om een specifieke prognose voor amandelstenen te geven, aangezien dit afhankelijk is van verschillende factoren, zoals de grootte en locatie van de steen, de symptomen en je algehele gezondheid. In sommige gevallen kunnen amandelstenen zonder behandeling verdwijnen, maar vaak is goede zelfzorg of een medische interventie of ingreep nodig.

Voorkómen

Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen teneinde het risico op het ontwikkelen van amandelstenen te verminderen:

Voldoende drinken

Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt om de amandelklieren in de keel gehydrateerd te houden en de vorming van stenen te voorkomen.

Gezond eten

Gezond eten is belangrijk. Vermijd voedingsmiddelen die rijk zijn aan suiker, die mondbacteriën voeden en leiden tot de productie van zure stoffen die de microbiota in je mond aantasten. De overvloedige consumptie van suikerrijke voeding verhoogt het risico op amandelstenen.

Goede mondhygiëne

Zowel poetsen, tongschrapen als flossen helpen bacteriën en voedselresten verwijderen die tot amandelstenen kunnen leiden.

Vermijd infecties

Probeer infecties in de keel te voorkomen door regelmatig je handen te wassen en vermijd contact met mensen die ziek zijn.

Behandel infecties

Behandel infecties in de keel snel en efficiënt om verdere complicaties, zoals de vorming van stenen, te voorkomen.

Regelmatige tandartscontrole

Ga twee keer per jaar naar de tandarts voor controle en onderzoek om eventuele veranderingen in de amandelklieren op te sporen en te behandelen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over amandelstenen, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.