Gember is gezond en geneeskrachtig

Last Updated on 16 mei 2025 by M.G. Sulman

Gember is de wortelstok van de Zingiber officinale. Het is niet alleen een onmisbaar kruid (specerij) in vele Oosterse gerechten, maar ook een buitengewone medicinale en geneeskrachtige plant die pijn en ontstekingen verlicht. Of het nu gaat om spijsverteringsproblemen zoals een opgeblazen gevoel of misselijkheid: gember helpt in deze gevallen. Bovendien kan gember ingezet worden bij pijn, artritis, multiple sclerose, obesitas en verkoudheid.

De wortel die bleef verwarmen – het verhaal van Fatima

Fatima (54) groeide op in een huis waar gember niet alleen in de keuken thuishoorde, maar ook in de medicijnkast. Haar moeder gaf het bij keelpijn, misselijkheid en zelfs bij sombere dagen. “Drink maar, kind, dit verwarmt je vanbinnen,” zei ze dan. Als kind vond Fatima de smaak scherp en prikkelend, maar ook troostrijk. Ze leerde al vroeg: gember is meer dan een specerij – het is een oude bondgenoot.

Jaren later, toen Fatima chemotherapie kreeg tegen borstkanker, kwamen de misselijke ochtenden terug. Medicatie hielp deels, maar haar darmen en maag bleven van streek. Tot ze op een ochtend een kop dampende gemberthee kreeg van een vriendin. Eén slok, en er gebeurde iets. Niet alleen haar maag leek tot rust te komen – ook haar hoofd. “Het voelde als thuiskomen,” zegt ze nu.

Fatima begon gember op allerlei manieren te gebruiken: als thee, vers geraspt in soep, of met honing en citroen voor het slapengaan. Ze merkte dat het niet alleen haar spijsvertering hielp, maar ook haar weerstand en energie. Artsen noemden het een veilig hulpmiddel. Zij noemde het ‘de zachte vuist’ die haar overeind hield.

Nu, vijf jaar later, is Fatima kankervrij. Ze drinkt nog elke dag gemberthee – niet omdat ze ziek is, maar omdat het haar herinnert aan wie ze was, wie ze is geworden, en hoe iets kleins als een wortel je kracht kan geven. “Het zit niet in het wonder,” zegt ze, “maar in de trouw van iets dat blijft.”

Wat is gember?

Gember wordt gewonnen uit de wortelstok van de gemberplant, Zingiber officinale. Naast gember, behoren nog tal van andere planten tot deze familie, zoals kurkuma (geelwortel) en laos. Net als gember maken deze twee  twee al duizenden jaren onderdeel van de kruidenkeuken en geneeskunde in d elanden van herkomst.

Hoewel de bladeren en bloemen van de gemberplant ook in de traditionele geneeskunde en keuken worden gebruikt, wordt vooral de gemberwortel daarvoor gebruikt. Het is een onderaardse vertakte wortelstok, waaruit de gemberplant zijn voedsel haalt.

De vorm van de wortelstok gaf de plant ook zijn naam. Want de Latijnse term Zingiber is afkomstig uit het Sanskriet (sringavera) en is afgeleid van het Griekse woord zingiberi. Dit betekent ‘voorzien van geweischeuten’.

Oorsprong

Gember komt hoogstwaarschijnlijk van eilanden in de Stille Oceaan. Het wordt geteeld in de tropen en subtropen, waarbij India anno 2025 het meeste produceert, namelijk de helft van de totale wereldoogst. Een groot deel hiervan wordt gebruikt voor binnenlandse consumptie, terwijl China het grootste exportland van gember is.

Arabische specerijenhandelaren brachten de plant naar het oude Rome. In de 9e eeuw kwam de plant in Noord-Europa aan. In de Middeleeuwen was gember een onmisbaar onderdeel van de Europese keuken. In de 14e eeuw werd gember na peper de belangrijkste specerij.

Voedingswaarde van gember

Gember wordt beschouwd als een zeer gezond voedingsmiddel. Het dankt zijn sterk aromatische geur aan zijn etherische olie met ingrediënten als zingiberen en zingiberol. Zijn scherpe smaak heeft gember vooral te danken aan stoffen als gingerol.

De Aziatische geneeskunde gebruikt gemberwortel al eeuwen voor medicinale doeleinden. Gember is niet alleen een probaat middel tegen misselijkheid, maar het heeft ook ontstekingsremmende en antioxiderende effecten.

Naast spijsverterings- en bloedsomloopstimulerende stoffen bevat gember vitamine C, magnesium, calcium, kalium, natrium en fosfor.

Gember is gezond en geneeskrachtig

Waar kan gember voor gebruikt worden?

Terwijl de conventionele geneeskunde zich pas sinds kort bezighoudt met het onderzoeken van de geneeskrachtige eigenschappen van gember, wordt de wortelstok al duizenden jaren gebruikt in de traditionele Chinese, Indiase en Japanse geneeskunde voor een aantal verschillende kwalen. Gember kent onder meer de volgende toepassingen:

• pijn
• chronische hoest
• koorts
• misselijkheid tijdens de zwangerschap (zwangerschapsmisselijkheid)
• migraine
• reumatische gewrichtsproblemen zoals artritis en artrose
• verstuikingen en verzwikkingen
• krampen
• spijsverteringsproblemen zoals een opgeblazen gevoel, diarree en obstipatie
• infecties
• hoge bloeddruk
• dementie
• multiple sclerose
• overgewicht / obesitas

Gember helpt bij misselijkheid

Gember helpt prima tegen misselijkheid en reisziekte of wagenziekte. Verschillende onderzoeken hebben geconcludeerd dat gember op dezelfde manier werkt als chemische middelen. Bepaalde ingrediënten in gember werken in op receptoren in het maagdarmkanaal waardoor misselijkheid en braken wordt voorkomen. Gembersupplementen worden daarom ook wel gebruikt bij chemotherapie om de bijwerkingen daarvan te verlichten.

Verhogen van je weerstand

Rauwe gember heeft positieve effecten op de afweer door zijn antibacteriële, antivirale en antioxidant werking. De vele antioxidanten die gember bevat is voor veel mensen een reden om dagelijks een kop zelfgemaakte gemberthee te drinken.

Gember tegen keelpijn

Gember heeft een pittige smaak en een verwarmend effect. De geneeskrachtige eigenschappen ervan kunnen keelpijn of keelontsteking helpen verlichten. Je kunt proberen gember te gebruiken voor een zere keel door:

• vers geraspte gember toe te voegen aan heet water met citroen
• op een stuk verse gemberwortel te kauwen en te zuigen
• verse gember toe te voegen aan recepten
• verse gember toe te voegen aan sappen of smoothies
• een gembershot te maken door verse gember te mengen met kokoswater

Je kunt gember ook op andere manieren innemen, zoals in de vorm van keelpastilles of supplementen.

Gember tegen ontstekingen en pijn

In de traditionele geneeskunde wordt gember al duizenden jaren toegepast als een effectieve pijnstiller. Vandaga de dag wordt het nog steeds gebruikt bij hoofdpijn, gewrichtsontstekingen, menstruatiekrampen, zwellingen en reuma.

Gember heeft antibacteriële, antivirale, ontstekingsremmende en pijnstillende eigenschappen en kan daardoor een goed alternatief zijn voor pijnstillers of niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), zoals ibuprofen , naproxen en diclofenac.

Reumatoïde artritis (reuma) en artrose

Reumatoïde artritis (RA) is een veel voorkomende auto-immuungemedieerde, systemische inflammatoire gewrichtsaandoening. Artrose is een vorm van reuma aan het kraakbeen in de gewrichten. Gemberwortel kan helpen tegen gewrichtsklachten die optreden bij RA en artrose, zoals pijn en zwelling. Uit een aantal onderzoeken blijkt dat mensen met gewrichtsklachten door RA of artrose iets minder pijn hadden en beter konden bewegen.

Multiple sclerose (MS)

Er is geen andere ontstekingsziekte van het centrale zenuwstelsel die vaker voorkomt dan multiple sclerose (MS). MS is een ziekte die anno 2025 nog niet genezen kan worden. maar er zijn enkele manieren om het verloop van de ziekte positief te beïnvloeden en de symptomen te verlichten.

Volgens een in 2018 gepubliceerde studie hoort daar ook een behandeling bij met geneeskrachtige planten zoals gember, die verschillende therapeutische effecten hebben.¹Mojaverrostami S, Bojnordi MN, Ghasemi-Kasman M, Ebrahimzadeh MA, Hamidabadi HG. A Review of Herbal Therapy in Multiple Sclerosis. Adv Pharm Bull. 2018 Nov;8(4):575-590. doi: 10.15171/apb.2018.066. Epub 2018 Nov 29. PMID: 30607330; PMCID: PMC6311642. Onderzoekers van de Kerman University of Medical Sciences in Iran kwamen tot dezelfde conclusie: er zit een enorm potentieel in gember en zijn ingrediënten vanwege de immuunmodulerende, pijnstillende, antioxiderende en ontstekingsremmende effecten.²Jafarzadeh A, Nemati M. Therapeutic potentials of ginger for treatment of Multiple sclerosis: A review with emphasis on its immunomodulatory, anti-inflammatory and anti-oxidative properties. J Neuroimmunol. 2018 Nov 15;324:54-75. doi: 10.1016/j.jneuroim.2018.09.003. Epub 2018 Sep 12. PMID: 30243185.

Gember bij spierpijn

Gember kan ook heel nuttig zijn bij spierpijn – bijvoorbeeld na intensieve sportbeoefening.  training. Wetenschappers van Georgia College hebben in dit verband twee interessante dubbelblinde, placebogecontroleerde onderzoeken uitgevoerd.³Black CD, Herring MP, Hurley DJ, O’Connor PJ. Ginger (Zingiber officinale) reduces muscle pain caused by eccentric exercise. J Pain. 2010 Sep;11(9):894-903. doi: 10.1016/j.jpain.2009.12.013. Epub 2010 Apr 24. PMID: 20418184. De 74 proefpersonen moesten eerst excessief trainen, wat leidde tot ontstekingen en spierpijn. Vervolgens kregen de proefpersonen in de eerste groep rauwe gember en die in de tweede groep kregen verwarmde gember – elk 2 gram per dag gedurende 11 dagen. Er was ook ene controlegroep die een placebo kreeg. De onderzoekers ontdekten dat het dagelijks consumeren van rauwe en gekookte gember spierpijn bijna even goed verminderde. De rauwe gember werkte 25 procent en de gekookte 23 procent beter dan de placebobereiding in de respectievelijke controlegroepen.

Gebruik van gember bij klachten en ziekten

Gember is niet zomaar een pittig worteltje voor in de curry – het is een oude bekende in de wereld van de natuurlijke geneeskunde. Een soort omaatje in specerijenvorm: warm, pittig, en altijd klaar om je te helpen als je je niet lekker voelt. Al eeuwen wordt gember ingezet bij allerlei kwaaltjes, en de wetenschap begint steeds meer te bevestigen wat traditionele genezers al wisten.

Bij misselijkheid en reisziekte

Gember is misschien wel het meest beroemd om zijn werking tegen misselijkheid. Of je nu zwanger bent, last hebt van wagenziekte of misselijk bent door een chemokuur: gember kan helpen. Niet zweverig, maar serieus onderzocht. Een paar plakjes in heet water, of een gembersnoepje bij de hand, en je maag lijkt zich weer te herinneren wat rust is.

Bij verkoudheid en keelpijn

Heb je het koud tot in je botten en voelt je keel als schuurpapier? Dan is gember de innerlijke kruik die je zoekt. De scherpe, verwarmende werking helpt slijm los te maken, kalmeert je keel en stimuleert de doorbloeding. Voeg wat citroen en honing toe, en je hebt een gouden trio tegen winterse ellende.

Bij pijn en ontstekingen

Gember bevat stoffen zoals gingerol, die een natuurlijke ontstekingsremmende werking hebben. Mensen met artrose of spierpijn merken soms dat hun klachten verminderen als ze regelmatig gember gebruiken. Niet als een magisch pilletje, maar als een zachte kracht die op de achtergrond meewerkt.

Bij spijsverteringsklachten

Een opgeblazen gevoel, gasvorming, trage stoelgang? Gember stimuleert je spijsverteringssappen en brengt letterlijk weer beweging in de boel. Niet voor niets drinken veel mensen gemberthee na het eten. Het voelt alsof je darmen een liefdevol zetje krijgen: “Kom op, we gaan weer verder.”

Bij menstruatieklachten

Ook bij krampen en hormonale stemmingswisselingen tijdens de menstruatie wordt gember steeds vaker aangeraden. Het ontspant de spieren en vermindert de pijn, zonder dat je meteen naar zware pijnstillers hoeft te grijpen. En met wat kaneel erbij wordt het zelfs een troostende traktatie.

Bij vermoeidheid en energiegebrek

Gember wordt in veel culturen gezien als een natuurlijke oppepper. Het verwarmt, stimuleert en geeft net dat beetje vuur dat je nodig hebt op een dag waarop je lichaam niet meewerkt. Niet hyper als koffie, maar krachtig als een warme bries door je lijf.

Het kopen van gember

Let er bij het kopen van verse gember op dat deze een matte, glanzende schil heeft zonder beschadigingen of schimmel. Het vruchtvlees moet sappig en vezelvrij zijn.

Voor gemberpoeder moet je naar de ingrediëntenlijst kijken. Het is cruciaal dat het poeder geen toevoegingen bevat en geel van kleur is. Een witte kleur kan erop duiden dat de gemberwortel is gebleekt.

In het geval van gemberpreparaten in het algemeen (bijvoorbeeld capsules of druppels), is het van belang om alleen hoogwaardige producten aan te schaffen met een hoog gehalte aan actieve ingrediënten. Want als het gehalte aan actieve ingrediënten te laag is, zal het extract geen effect hebben. Zorg ervoor dat de fabrikant van het gemberextract het gingerolgehalte per dagdosering vermeldt. Dit moet minimaal 25 mg zijn. Uiteraard moeten onnodige toevoegingen zoals synthetische vulstoffen, hulpstoffen en kleurstoffen worden vermeden.

Het bewaren van gember

Als de verse gemberknol niet is geschild of gesneden, kun je deze enkele weken buiten de koelkast op een donkere en koele plaats bewaren, bijvoorbeeld in de kelder of bijkeuken. Het is verstandig om de gember in een afsluitbaar bakje te doen.

De gesneden wortel kan enige tijd op kamertemperatuur worden bewaard, maar na verloop van tijd wordt de wortel wat houtachtig en harder. Dit kun je voorkomen door de gember zo luchtdicht mogelijk in de koelkast te bewaren. Daarna kun je het maximaal 3 weken bewaren.

Ten opzichte van de verse wortel heeft gedroogde gember als voordeel dat deze veel langer houdbaar is. Als het in een pot met deksel op een droge, koele en lichtbeschermde plaats wordt bewaard, is het maximaal 24 maanden houdbaar. Gemalen gember, zoals gemberpoeder daarentegen, verliest binnen enkele maanden zijn aroma en moet daarom zo snel mogelijk worden geconsumeerd.

Gember kan ook worden ingevroren. Gember in de diepvries blijft ongeveer 3 maanden houdbaar, soms wat langer.

Recept: gemberkoek met honing

Hier is een recept voor een gemberkoek met honing:

Ingrediënten

• 2 kopjes bloem
• 1 theelepel bakpoeder
• 1 theelepel baksoda
• 1/2 theelepel zout
• 1 theelepel kaneel
• 1/2 theelepel nootmuskaat
• 1/2 kopje bruine suiker
• 1 ei
• 1/2 kopje melk
• 1/2 kopje olie
• 1 theelepel vanille-extract
• 2 eetlepels geraspte gember
• 1/4 kopje honing

Bereidingswijze

1. Verwarm de oven voor op 175 graden Celsius.
2. Meng in een grote kom de bloem, bakpoeder, baksoda, zout, kaneel, nootmuskaat en bruine suiker.
3. Voeg in een andere kom het ei, de melk, de olie en het vanille-extract toe en meng goed.
4. Voeg het eimengsel toe aan het bloemmengsel en roer tot een glad beslag. Voeg de geraspte gember toe en meng goed.
5. Giet het beslag in een ingevette cakevorm of muffinvorm.
6. Druppel de honing over het beslag en bak de gemberkoek in het midden van de oven voor ongeveer 30-35 minuten, of totdat een satéprikker die in het midden van de cake gestoken wordt, er schoon uitkomt.
7. Laat de gemberkoek afkoelen en serveer warm of op kamertemperatuur.

Ik hoop dat dit recept je smaakt!

Mogelijke bijwerkingen en interacties van gember

Gember mag dan een natuurlijk product zijn, dat betekent niet dat het voor iedereen en altijd zonder risico is. Zelfs deze vriendelijke krachtpatser heeft zo zijn grenzen. Zeker als je medicijnen gebruikt, zwanger bent of al gezondheidsklachten hebt, is het belangrijk om goed te weten wanneer gember wél je vriend is — en wanneer je beter even pas op de plaats kunt maken. Hier lees je waar je op moet letten.

Te veel is te veel

Gember is pittig – in smaak én in werking. Wie er te veel van gebruikt, kan last krijgen van:

• brandend maagzuur

• een opgeblazen gevoel

• diarree

• oprispingen of buikpijn

Voor de meeste mensen ligt de veilige dosis rond de 3 tot 4 gram verse gember per dag, wat neerkomt op een flinke mok thee met wat plakjes of een klein stukje geraspte wortel. Meer is niet per se beter – je lever en maag zullen je dankbaar zijn als je het bij een gematigde hoeveelheid houdt.

Bij bloedverdunners en antistollingsmedicatie

Gember heeft een lichte bloedverdunnende werking. Dat is gunstig voor de doorbloeding, maar minder fijn als je al bloedverdunners gebruikt zoals acenocoumarol, fenprocoumon (Marcoumar), of NOAC’s zoals rivaroxaban of apixaban.

Mogelijke risico’s:

• verhoogde kans op blauwe plekken

• langzamere bloedstolling bij wondjes

• grotere kans op inwendige bloedingen bij hogere doseringen

Overleg dus altijd met je arts als je bloedverdunners slikt én gember regelmatig gebruikt.

Bij galstenen of galwegproblemen

Gember stimuleert de productie van gal. Dat is normaal gesproken positief, want het helpt bij de spijsvertering. Maar als je galstenen hebt of een blokkade in de galwegen, kan deze stimulatie pijnlijk of zelfs riskant zijn.

Symptomen waar je op moet letten:

• plotselinge hevige pijn rechtsboven in de buik

• uitstraling naar schouder of rug

• misselijkheid na het eten van vet of pittig voedsel

Als je galblaasproblemen hebt: liever even geen gember, tenzij je arts anders zegt.

Tijdens zwangerschap

Veel vrouwen zweren bij gember tegen zwangerschapsmisselijkheid – en terecht. Het helpt vaak uitstekend bij ochtendmisselijkheid. Maar er zijn ook zorgen over hoge doseringen.

De richtlijn:

• maximaal 1 gram gedroogde gember (of 2 tot 4 gram vers) per dag

• altijd overleggen met je verloskundige of gynaecoloog

• vermijd gembersupplementen zonder medische begeleiding

Er zijn namelijk zorgen over mogelijke baarmoederstimulerende effecten bij extreem hoge doseringen, al is dat bij normaal gebruik niet aangetoond.

Bij hoge bloeddruk of hartklachten

Gember heeft een bloeddrukverlagende werking, wat voor sommige mensen juist gunstig is. Maar in combinatie met medicijnen tegen hoge bloeddruk kan het effect soms te sterk zijn, met klachten als:

• duizeligheid

• vermoeidheid

• plotselinge bloeddrukdalingen

Als je hartmedicatie gebruikt of bekend bent met hartritmestoornissen, laat je dan goed informeren voor je gember structureel toevoegt aan je dagmenu.

Bij kinderen of bij operaties

Gember is over het algemeen veilig voor kinderen vanaf 2 jaar, maar let op de dosering: kleine lichamen hebben minder nodig.

Rond operaties wordt gember soms afgeraden, omdat het effect op bloedstolling invloed kan hebben op de wondgenezing.

Advies: stop in overleg met je arts 1 tot 2 weken vóór een geplande operatie met het gebruik van hoge doses gember of supplementen.

Interactie met andere medicijnen

Behalve bloedverdunners kan gember ook een wisselwerking hebben met:

• medicijnen tegen diabetes (gember verlaagt bloedsuiker)

• bètablokkers en calciumantagonisten

• ontstekingsremmers (zoals ibuprofen)

Let dus goed op als je meerdere medicijnen gebruikt. Gember kan de werking versterken of verzwakken – en dat wil je niet op goed geluk uitproberen.

Reacties

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.