SIBO: Als je darmen gisten, rommelen en protesteren

Last Updated on 21 oktober 2025 by M.G. Sulman

Je eet gezond, drinkt je smoothies braaf op, wandelt elke avond een blokje om… en tóch rommelt je buik, voel je je opgeblazen, wazig en moe. De huisarts noemt het PDS of stress, maar diep vanbinnen weet je: dit klopt niet. Misschien is het tijd om kennis te maken met een stille saboteur die maar zelden genoemd wordt – SIBO, oftewel bacteriële overgroei in je dunne darm. Een aandoening die alles overhoop gooit, van je stoelgang tot je stemming, maar gelukkig ook te behandelen is – als je weet waar je moet zoeken.

Als je darmen gisten, rommelen en protesteren

Algemene inleiding

Je eet gezond, beweegt genoeg en toch… blijf je rondlopen met een opgeblazen buik alsof je drie maanden zwanger bent. Je zit vol gas, je hoofd voelt mistig (hersenmist), je humeur schommelt en de wc is je nieuwe beste vriend – of juist je ergste vijand. Misschien ben je al jaren aan het dokteren zonder echte uitkomst. Misschien zei iemand: “Je hebt vast PDS.” Maar wat als het iets ánders is? Iets wat veel artsen pas herkennen als je er zelf mee komt? Maak kennis met SIBO – bacteriële overgroei in je dunne darm. Geen sexy onderwerp, wél eentje die jouw leven totaal op z’n kop kan zetten… maar gelukkig ook weer terug op de rails.

Wat is SIBO precies?

SIBO klinkt als iets uit een sciencefictionfilm, maar het speelt zich gewoon af in je buik. Het staat voor Small Intestinal Bacterial Overgrowth – oftewel: bacteriën die zich ongewenst voortplanten in je dunne darm. En nee, dat hoort daar niet. Je dikke darm mag een feestje geven qua bacteriën, maar de dunne darm? Die wil rust, orde en een beetje privacy.

Normaal gesproken zorgt je spijsvertering voor een strakke doorstroom: eten erin, verteren, doorschuiven, klaar. Maar bij SIBO blijven er restjes hangen, vertraagt de boel, en de bacteriën ruiken dat feestje al van ver. Ze duiken op die restjes alsof het een all-you-can-eatbuffet is – met als gevolg: gasvorming, fermentatie, rommelende darmen en zelfs… voedingsstoffentekorten.

Hoe ontstaat SIBO dan? Nou, dat is zelden zomaar. Het is eerder een gevolg dan een oorzaak. Denk aan:

• een vertraagde maaglediging (bijvoorbeeld door stress of hypothyreoïdie),
• een litteken in je darmen na een operatie,
• verklevingen na een blindedarmontsteking,
• overmatig antibioticagebruik waardoor de darmbalans zoek is,
• of simpelweg een maag-darmmotor die ‘s nachts liever slaapt dan opruimt.

Kortom: de darmen werken trager, de bacteriën krijgen de ruimte en voilà: overgroei. En voor je het weet, ben je het levende bewijs dat zelfs gezonde eters zich beroerd kunnen voelen – want bij SIBO werkt broccoli tegen je in. Ja, echt.

En het gekke? SIBO wordt vaak over het hoofd gezien. Veel huisartsen kennen het niet, of verwarren het met het prikkelbare darm syndroom (PDS). Dat is niet gek – de klachten lijken sterk op elkaar. Maar waar PDS meer een ‘functionele’ stoornis is (zonder duidelijke oorzaak), is SIBO wél aantoonbaar. Mits je weet waar je op moet testen.

Dus als jij denkt: “Waarom voel ik me altijd opgeblazen, moe en wazig, terwijl ik zo gezond eet?”… dan is het tijd om SIBO serieus te nemen. Want een feest in je buik klinkt leuk – maar niet als jij de kater ervaart zonder ooit te hebben geproost.

Vage klachten, duidelijke chaos

SIBO laat zich zelden netjes aankondigen. Geen duidelijke koorts, geen felle pijn op één plek. In plaats daarvan krijg je een soort vaag klachtenpakket waar je bijna aan gaat twijfelen: “Ligt het nou aan mij?” Het voelt alsof je lijf allerlei signalen uitzendt, maar de huisarts blijft zeggen: “We vinden niks.” En dus zoek je verder. Want je wéét: dit is niet normaal.

Mensen met SIBO lopen vaak jaren rond met klachten die ze zelf zijn gaan normaliseren. Totdat ze ineens ontdekken dat die klachten een naam hebben. En dat is – hoe gek ook – een opluchting.

Veelvoorkomende symptomen van SIBO

🌀 Opgeblazen gevoel – alsof je luchtballon speelt, vaak al kort na het eten
💨 Overmatige winderigheid – gênant en oncontroleerbaar, soms met een vieze geur
🪫 Vermoeidheid – het soort moeheid die geen koffie rechtbreit
🧠 Brain fog – wazig hoofd, moeite met concentreren, het gevoel alsof je in watten denkt
🚽 Diarree óf juist verstopping – en soms een afwisseling van beide
🫁 Slechte adem – ondanks poetsen, flossen en mondwater (de oorzaak zit dieper)
🌋 Buikpijn of krampen – vaag, zeurend of juist stekend
🩺 Voedingsintoleranties – je lichaam lijkt ineens niets meer te ‘lusten’
🌿 Huidproblemen – zoals rosacea, eczeem of acné-achtige uitslag
😟 Angst of stemmingswisselingen – ja, ook je darmen praten mee in je hoofd

En het verrassende? Je hoeft niet ál deze klachten te hebben om SIBO te hebben. Soms is het ene symptoom (zoals vermoeidheid of huiduitslag) zo dominant dat je de link met je darmen niet legt. Maar in werkelijkheid is je buik allang aan het protesteren – via allerlei omwegen.

Het PDS-stempel: een veelgebruikt deksel op de verkeerde pan

Veel mensen met SIBO krijgen eerst het label ‘PDS’ (prikkelbare darm syndroom) opgeplakt. En toegegeven, de klachten lijken sterk op elkaar. Maar SIBO is géén ‘onverklaarbare’ buikklacht. Het is een fysiek aantoonbaar probleem. Bacteriën zitten waar ze niet horen. Dat is geen gevoel, dat is een feit. En dat maakt ook dat je er wat mee kúnt – mits het op tijd ontdekt wordt.

Laat je dus niet afschepen met de boodschap: “U moet er maar mee leren leven.”
Want soms is het enige wat je nodig hebt… een ademtest, een goed oor én een plan.

Hoe weet je of je SIBO hebt?

Niet elke scheet is verdacht – maar sommige zijn dat wél

Je herkent het misschien wel: je hebt Google al uitgekamd, denkt “Dit klinkt als mij,” en dan komt de volgende vraag. Hoe weet je nou zeker of het SIBO is? Want tussen alle buikklachten, intoleranties en stressreacties is het soms zoeken naar de bekende speld in de hooiberg. Of beter gezegd: naar te veel bacteriën op de verkeerde plek.

De ademtest – je eigen lucht als verklikker

De meest gebruikte test om SIBO op te sporen is de ademtest. Klinkt onschuldig, is het ook – maar o zo waardevol. Je drinkt een suikeroplossing (meestal glucose of lactulose) en daarna blaas je op gezette tijden in een buisje. Daarin wordt gemeten hoeveel waterstof en methaan je uitademt.

Waarom? Omdat die gassen worden geproduceerd door bacteriën die zich tegoed doen aan de suikers. En die horen dat pas véél later in je dikke darm te doen – niet meteen al in de dunne darm. Komt er dus binnen 90 minuten een piek aan gas in je adem tevoorschijn? Dan is dat een indicatie voor SIBO. Geen fijne boodschap, wel een duidelijke.

🧪 Let op: er zijn twee varianten van SIBO:
– Waterstof-SIBO → vaker diarree, winderigheid
– Methaan-SIBO (ook wel IMO genoemd) → vaker verstopping en traagheid

Soms zijn ze er allebei. Gezellig.

Maar… de ademtest is niet heilig

Ja, dit moet gezegd worden. De ademtest is handig, maar niet perfect. Er zijn mensen bij wie de test niets uitwijst – terwijl ze later tóch positief blijken. En andersom. Dit kan komen door:

🔹 Verkeerde voorbereiding (zoals verkeerd dieet of medicatie vóór de test)
🔹 Problemen met de testopzet (te weinig meetmomenten of fout in interpretatie)
🔹 Methaan wordt soms niet goed gemeten bij oudere testsets
🔹 Je hebt wél bacteriële chaos, maar die zit in het ‘ileum’ – te ver voor de test om te vangen

Daarom zeggen sommige artsen: diagnose = test + klachtenbeeld + voorgeschiedenis. En soms: een proefbehandeling als test. Je voelt dan vanzelf of het raak is.

Wat je arts je vaak níét vertelt

– Niet elke MDL-arts kent of erkent SIBO (vooral methaan-SIBO wordt vaak gemist)
– Antibiotica uit de SIBO-richtlijnen (zoals rifaximine) zijn in NL niet standaard beschikbaar
– Een negatieve ademtest betekent niet automatisch dat je ‘gezond’ bent
– Je kunt SIBO ook hebben naast coeliakie, PDS, of endometriose
– SIBO komt vaak terug – dus behandeling is stap 1, onderhoud is stap 2

Dus… wat kun jij doen?

🌿 Zoek een darmgerichte diëtist of orthomoleculair arts met ervaring in SIBO
🔬 Vraag om de juiste test: glucose ademtest + methaanmeting
🧾 Houd een klachtenlogboek bij (wanneer begint het opgeblazen gevoel? Welke voeding?)
💬 En belangrijk: laat je niet wegsturen. Jij kent je lijf.

Wist je dat…?

5 verrassende feiten over SIBO die je huisarts je waarschijnlijk niet vertelt

SIBO is geen hype, geen mode-diagnose en al helemaal geen verzinsel. Toch wordt het zelden op tijd herkend. En als het wél wordt gediagnosticeerd, dan is het vaak het topje van de ijsberg. Want achter SIBO schuilen vaak onbekende verbanden, trends en ‘oh ja’-momentjes die zelfs bij professionals soms een wenkbrauw doen fronsen. Tijd om 5 van die verrassende feiten op tafel te gooien.

🧑‍🦰 1. SIBO komt opvallend vaak voor bij vrouwen tussen de 30 en 50 jaar

Er is nog geen sluitende verklaring, maar hormonaal lijkt een rol te spelen. Denk aan oestrogeen, progesteron, de impact van zwangerschap, pilgebruik of schildklierproblemen. Vrouwen met endometriose, PCOS of auto-immuunziekten lijken bovengemiddeld gevoelig voor bacteriële overgroei. En nee, dat zit niet tussen de oren – het zit in de darmen.

💊 2. Antibiotica kunnen SIBO veroorzaken én genezen

Een van de ironieën van SIBO is dat het vaak wordt veroorzaakt door langdurig of herhaald antibioticagebruik (denk aan blaasontstekingen, acnebehandelingen of keelontstekingen). Die kuurtjes maken je darmflora kapot – inclusief de ‘schoonmakers’ die normaal de dunne darm vrijhouden van rotzooibacteriën. Maar… om SIBO te behandelen, gebruik je óók weer antibiotica (bij voorkeur rifaximine). De kunst zit ‘m in het kiezen van de juiste soort, dosering en timing – én in de nabehandeling, zodat het niet terugkomt.

🧀 3. Gezonde voeding kan je klachten erger maken

Dat klinkt krom, maar het is waar. Denk je goed bezig te zijn met rauwkost, smoothies, kefir of volkoren granen… en zit je een uur later weer als een ballon op de bank. Hoezo? Die voedingsmiddelen bevatten prebiotica (voedsel voor bacteriën), fermenteerbare vezels of lactose – die bacteriën in je dunne darm graag verwerken tot gas, zuren en chaos. Oeps.

🧠 4. SIBO is gelinkt aan angst, depressie en zelfs ADHD-achtige klachten

Je darm is je tweede brein – en als het daar giert, rommelt en broeit, voel je dat ook in je hoofd. Mensen met SIBO rapporteren vaker stemmingswisselingen, angstklachten, innerlijke onrust en concentratieproblemen. Geen toeval: de darmbacteriën maken ook neurotransmitters aan, zoals serotonine en dopamine. En die bepalen mede hoe jij je voelt, denkt en reageert. Dus nee, je bent niet gek. Je bent gewoon… bacterieel uit balans.

🔁 5. Zonder onderhoud is de kans groot dat SIBO terugkomt

Dit is misschien wel het meest frustrerende van alles. Je hebt eindelijk je diagnose, een behandelplan, en je klachten verdwijnen… om drie maanden later weer terug te keren. Waarom? Omdat de onderliggende oorzaak – bijvoorbeeld een motiliteitsstoornis, een schildklierprobleem of een litteken in de darm – nog steeds actief is. Daarom is SIBO-zorg eigenlijk een marathon: je behandelt, herstelt én voorkomt. En daar hoort vaak ook leefstijl, stressreductie en voedingsaanpassing bij.

Wat kun je eraan doen?

Eindelijk herkenning. Eindelijk duidelijkheid. Je weet: dit is het. Maar wat dan? SIBO is geen virus dat vanzelf overgaat, en het is ook niet te temmen met alleen ‘gezonder eten’. Integendeel – sommige ‘gezonde’ keuzes kunnen je juist dieper het moeras in trekken. Gelukkig is er een uitweg. Maar eerlijk is eerlijk: het is geen sprintje. SIBO vraagt om een gerichte, stapsgewijze aanpak. Met kennis. En bij voorkeur: met begeleiding.

🍽 Het SIBO-dieet: FODMAP of elemental?

Bij SIBO draait het niet om ‘minder eten’, maar om anders eten. Kort gezegd: je vermijdt de voedingsstoffen waar je overgroei op feestviert. Dit zijn de zogeheten FODMAPs: fermenteerbare suikers en vezels die bij veel mensen wél gezond zijn, maar bij SIBO tot explosieve reacties leiden.

✔️ Denk aan: ui, knoflook, tarwe, peulvruchten, appels, honing, zuivel, koolsoorten
✖️ Niet voor altijd! Het is een tijdelijk dieet – afbouwen is cruciaal

Een alternatief is het elemental diet – een drankje met vooraf verteerde voeding (aminozuren, vetten, suikers), waarmee je je darmen 2 weken ‘bacterie-arm’ maakt. Heftig, maar effectief bij hardnekkige SIBO.

💊 Behandeling met antibiotica of kruiden

Er zijn twee hoofdroutes voor behandeling:

🔹 Farmaceutisch:
– Rifaximine (voor waterstof-SIBO)
– Rifaximine + neomycine (voor methaan-SIBO)
→ Werkt lokaal in de darm, dus weinig bijwerkingen

🔹 Kruidengeneeskunde (natuurlijke antibiotica):
– Oregano-olie
– Allicine (knoflookextract zonder geur)
– Berberine
– Neem

Uit onderzoek blijkt: kruiden kunnen net zo effectief zijn als rifaximine – mits goed gedoseerd en gecombineerd. Maar let op: natuurlijk ≠ onschuldig. Werk met een specialist die weet wat hij of zij doet.

🦠 En daarna? Flora opbouwen en motiliteit herstellen

De behandeling doodt bacteriën, maar je darmen moeten ook herstellen. Denk aan:

🌿 Probiotica
Niet elk probioticum is geschikt. Sommige werken averechts. Zoek stammen zoals Lactobacillus plantarum of Saccharomyces boulardii, die weinig gasvorming geven. Of kies een sporevormend probioticum.

💊 Motiliteitsondersteuners
Na het eten moet je dunne darm als een bezemsteel naar achteren vegen. Bij SIBO is die ‘Migrating Motor Complex’ vaak traag. Je kunt dit ondersteunen met motiliteitsmiddelen zoals:
– Iberogast
– Gembercapsules
– Low dose naltrexone (LDN)
– Acupunctuur of nervus vagus-stimulatie

🥄 Rustmomenten tussen maaltijden
Eet niet elk uur een snack. Je darmen hebben tussen de maaltijden door tijd nodig om op te ruimen. Drie hoofdmaaltijden en géén tussendoortjes helpt.

🧯 Waarom zelf dokteren vaak eindigt in rook

SIBO lijkt op papier simpel: test, antibiotica, dieet, klaar. Maar in de praktijk is het complexer. Veel mensen zien na één behandeling hun klachten terugkeren – of krijgen er nieuwe bij. Niet omdat ze iets fout doen, maar omdat de oorzaak niet is aangepakt:
– Hypothyreoïdie
– Endometriose
– Verklevingen
– Stress of traag werkende nervus vagus
– Te snel weer gewone voeding

Daarom: werk samen met een arts, therapeut of gespecialiseerde diëtist die SIBO echt snapt. Niet eentje die zegt: “Eet maar wat meer vezels.” Je hebt al genoeg lucht.

SIBO en het dagelijks leven

Waarom een “gezonde leefstijl” soms juist averechts werkt

Je zit braaf aan je groene smoothie, strooit chiazaad over je havermout en eet netjes zes keer per dag een klein, vezelrijk maaltje. Gezond, toch? Nou… niet voor iedereen. Want als je darmen stiekem last hebben van SIBO, dan kan jouw gezondheidsregime je ongemerkt elke dag een beetje zieker maken. Ironisch, maar waar. Wat voor de één helend is, is voor de ander pure vergisting.

🥦 Gezond eten kan gas geven

Veel SIBO-patiënten beginnen ooit met klachten nadát ze zijn overgestapt op ‘gezonder’ eten. Hoe dat kan? Omdat veel zogenaamd gezonde voeding barst van de fermenteerbare suikers (FODMAPs), vezels en prebiotica. Die zijn heerlijk voor je darmflora – als ze op de juiste plek zitten. Maar bij SIBO zitten de bacteriën vóór in je darmen, waar die stoffen juist gaan gisten en borrelen.

🚫 Vermijd in de acute fase bijvoorbeeld:
– Rauwe knoflook en ui
– Peulvruchten (linzen, kikkererwten)
– Tarweproducten
– Bananen, appels en peren
– Kefir, yoghurt en kombucha
– Groene smoothies met veel bladgroen of appel

Het is niet voor altijd, maar wél voor even.

🕰 Eetmomenten tellen – snacken werkt tegen je

In de standaard-gezondheidsretoriek hoor je vaak: “Eet om de 2 à 3 uur iets kleins.” Maar voor mensen met SIBO werkt dit juist averechts. Tussendoortjes verstoren namelijk de natuurlijke opruimgolf van je dunne darm, het zogeheten Migrating Motor Complex (MMC). Dat systeem komt alleen op gang als je minstens 4 uur niet eet.

💡 Beter:
– Eet 3 hoofdmaaltijden per dag
– Laat minstens 4 uur tussen je maaltijden
– Geen late night snacks (de darmen slapen ook graag)

💧 Detox, supplement overload en zelfhulpblogs: pas op

SIBO-patiënten zijn vaak slimme zoekers. En dus struikel je vroeg of laat over blogs, Facebookgroepen of influencers die je van alles aanraden:
– Actieve kool
– Darmreinigingen
– 30 supplementen per dag
– Vasten met alleen bottenbouillon
– Alles “natuurlijk” of “raw”

Klinkt fancy, maar kan funest zijn. Zeker bij SIBO is méér niet altijd beter. Sommige kruiden werken verstorend. Te veel supplementen irriteren het slijmvlies. En een detox die je darmen platlegt, kan juist zorgen dat de overgroei zich herstelt met nóg meer kracht.

✨ Less is more. En begeleiding is goud.

🧘‍♀️ Leefstijl die wél helpt

✅ Wandelen na het eten
✅ Regelmatig ritme in slaap en maaltijden
✅ Stressreductie (zoals ademhaling, journaling of EFT)
✅ Tijdig stoppen met eten in de avond (ideaal: laatste maaltijd rond 18.00 uur)
✅ Warme maaltijden i.p.v. koude salades of rauwkost (makkelijker te verteren)

💬 En de hamvraag: “Mag ik ooit nog normaal eten?”

Ja. In fases. Na de behandeling volgt het herintroductieproces – zorgvuldig opgebouwd, stap voor stap. De meeste mensen kunnen uiteindelijk weer genieten van een wijntje, hummus of appeltje. Maar de sleutel zit ’m in timing, darmherstel en weten wat je lijf aangeeft.

SIBO is niet je eindstation. Het is je seintje dat je darmen aandacht nodig hebben. En die aandacht… betaalt zich dubbel en dwars terug.

Reacties en ervaringen

Wat jij hebt meegemaakt, helpt anderen verder

SIBO is geen alledaags gespreksonderwerp. Je hoort er zelden iemand over bij de koffieautomaat, en zelfs in de spreekkamer blijft het vaak onbesproken. Toch worstelen duizenden mensen met dezelfde klachten: die opgeblazen buik, dat mistige hoofd, die onverklaarbare vermoeidheid. De één blijft ermee rondlopen, de ander vindt eindelijk een naam – en een weg omhoog.

Misschien herken je jezelf in wat je hierboven hebt gelezen. Misschien ben je pas net op het spoor van SIBO gekomen, of heb je al een lange zoektocht achter de rug. Wat jouw verhaal ook is – het is waardevol. Want jouw ervaring kan iemand anders net dat duwtje geven om door te zoeken, hoop te houden of hulp te vragen.

💬 Deel hieronder jouw verhaal:
– Hoe ontdekte jij dat je SIBO had?
– Wat werkte er voor jou wél – of juist helemaal niet?
– Heb je tips voor anderen die zich hierin herkennen?

🕊 Alles wat je deelt, blijft respectvol behandeld. Reacties worden eerst gelezen door de redactie voor publicatie – gewoon om spam en troep te filteren. Eerlijke ervaringen, kritische noten of hoopvolle verhalen? Die zijn meer dan welkom.

📢 Jij bent niet alleen.
En dat besef – dát maakt soms al het verschil.