Last Updated on 13 juni 2023 by M.G. Sulman
Warmtehoofdpijn duidt op een doffe, kloppende pijn die wordt veroorzaakt of verergerd door warmte of hitte. Hele veel Nederlanders en Belgen lijden aan hoofdpijn zoals migraine en spierspanningspijn. Warmte kan de symptomen verergeren. Hoofdpijn door warmte verergert vaak in de zomermaanden dankzij de hitte en andere factoren zoals inspanning en uitdroging. Als je last hebt van deze vorm van hoofdpijn, dan kan uitdroging een deel van het probleem zijn. Bij uitdroging krimpen bloedvaten in de hersenen, waardoor de hersenen langzaam wegtrekken van de schedel. Dit veroorzaakt een pijnreactie die hoofdpijn veroorzaakt. Voldoende drinken en verkoeling zoeken biedt uitkomst.
Wat is warmtehoofdpijn?
In de zomerhitte, als het kwik stijgt, hebben relatief veel mensen last van hoofdpijn. Waar komt deze hoofdpijn vandaan? Bij midzomertemperaturen komt hittegerelateerde hoofdpijn vaak voor. In feite kan warmte, maar ook fel licht, hoofdpijn veroorzaken. Temperatuurschommelingen, door airconditioning op kantoor en in de auto en warmte buiten, belasten de bloedsomloop en kan leiden tot hoofdpijn. Bovendien zijn er verhoogde ozonniveaus waar je in de zomer last van kunt hebben.
Er zijn echter een aantal dingen die je kunt doen aan zomerhoofdpijn. Want meestal is het niet zozeer de hitte die je gezondheid aantast als wel het verlies van vocht door zweten. Je goed aanpassen aan de zomerse omstandigheden en voldoende inname van water en mineralen kunnen warmtehoofdpijn helpen voorkomen.
Oorzaken van warmtehoofdpijn
Het is onwaarschijnlijk dat warmtehoofdpijn het gevolg is van de warmte zelf. In de meeste gevallen zal de oorzaak een andere trigger zijn die verband houdt met warmte. Enkele veelvoorkomende oorzaken van hoofdpijn bij warmere temperaturen zijn de volgende:
Uitdroging (dehydratie)
Warmtehoofdpijn wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door uitdroging. Uitdroging veroorzaakt hoofdpijn omdat een gebrek aan vloeistoffen leidt tot vernauwing van bloedvaten.
Symptomen van uitdroging bij volwassenen en kinderen zijn onder meer:
- dorst hebben
- donkergele urine en sterk ruikende urine
- duizelig of licht in het hoofd voelen
- je moe voelen
- een droge mond, droge lippen en droge ogen
- weinig plassen, en minder dan 4 keer per dag
Uitdroging kan in de volgende gevallen gemakkelijker plaatsvinden:
- diabetes
- braken of diarree
- te lang in de zon zijn geweest (zonnesteek)
- te veel alcohol hebben gedronken
- te veel gezweet na het sporten
- een hoge temperatuur van 38C of meer
- geneesmiddelen waardoor je meer moet plassen (diuretica ofwel plaspillen)
Hittergerelateerde aandoeningen
Hittegerelateerde aandoeningen komen vaak voor tijdens de warmere maanden. Het gaat hierbij om een zonnesteek en hitte-uitputting. Deze aandoeningen zijn te voorkomen door de tijd die je doorbrengt in een warmere omgeving te beperken en overmatige lichaamsbeweging in de hitte te vermijden. Als je hitte-uitputting of een zonnesteek ontwikkelt, is hoofdpijn een veel voorkomend symptoom.
Andere uitlokkende factoren
Verschillende omgevingsfactoren kunnen mogelijk hoofdpijn of migraine veroorzaken. Enkele mogelijke hoofdpijn- of migrainetriggers die veel voorkomen in warmere maanden, zijn:
- Te veel zon of licht: wanneer je zonder zonnebril of met eentje van minder goede kwaliteit in de zon zit, knijp je onbewust je ogen dicht. Zo raken de spieren van je voorhoofd en ogen oververmoeid, waardoor je hoofdpijn kunt ontwikkelen.
- Uitdroging door niet genoeg drinken. Gelukkig kan hoofdpijn door uitdroging gemakkelijk worden verholpen door water te drinken.
- Geuren van parfums of zonnebrandcrème: dit is zeer persoonlijk. Net zoals de ene persoon al sneller last zal hebben van geluid of licht, zijn ook geuren prikkels die letterlijk op de zenuwen kunnen werken of hoofdpijn kunnen uitlokken.
- Maaltijden overslaan: te weinig eten door vasten of een dieet, of door het uitstellen of overslaan van een maaltijd, kan hoofdpijn in de hand werken.
- Medicatie overslaan.
- Medicatie wordt minder effectief bij hogere temperaturen.
- Sporten in de hitte of zware lichamelijke arbeid in de warmte. Beperk lichamelijke inspanning ’s middags. Zo voorkom je uitdroging en oververhitting van je lichaam.
Welke factoren spelen een rol?
Vocht
Naarmate het kwik stijgt, heeft je lichaam meer vocht nodig om goed te kunnen functioneren. Wanneer je lichaam zweet in een poging af te koelen, verlies je zowel vocht als elektrolyten, vooral natrium en chloride. Als je bij hoge temperaturen niet genoeg drinkt, kun je uitgedroogd raken. Uitdroging kan hoofdpijn of zelfs migraine veroorzaken.
Hormoonspiegels
Het weer kan ook van invloed zijn op de hormoonspiegels in de hersenen, wat de gevoeligheid voor migraine en andere vormen van hoofdpijn kan vergroten. Veel mensen weten dat zonlicht helpt bij de aanmaak van vitamine D, wat resulteert in een stemmingsboost. Onderzoek toont echter aan dat een stijging van de buitentemperatuur ook de hoeveelheid serotonine in je hersenen kan verhogen. Serotonine en dopamine zijn de belangrijkste neurotransmitters die bij temperatuurregulatie een rol spelen. Serotonine is een neurotransmitter met een overwegend stimulerende werking. Deze wisselende serotonineniveaus kunnen van invloed zijn op een migraineaanval.
Overmatige blootstelling aan hitte en vochtigheid
Overmatige blootstelling aan hoge niveaus van warmte en vochtigheid kan ook leiden tot hittegerelateerde ziekten, waaronder hitte-uitputting en zonnesteek. Warmtehoofdpijn is een van de belangrijkste symptomen van hitte-uitputting en zonnesteek. Warmtehoofdpijn kan er ook aan voorafgaan.
Hitte-uitputting treedt op wanneer het lichaam uitgedroogd raakt. Zonnesteek is een gevaarlijke medische aandoening waarbij de kerntemperatuur van het lichaam te hoog oploopt. Het is potentieel levensbedreigend en een van de eerste tekenen is hoofdpijn door hitte, samen met lethargie en verwardheid.
Symptomen van warmtehoofdpijn
Warmtehoofdpijn veroorzaakt meer symptomen dan alleen kloppende hoofdpijn. Aangezien warmtehoofdpijn in de meerderheid van de gevallen te wijten is aan uitdroging, kan de aandoening je spieren en het centrale zenuwstelsel treffen.
Hier zijn enkele van de belangrijkste symptomen van warmtehoofdpijn:
- kloppende of bonzende hoofdpijn
- spierkrampen
- hittekrampen (dit zijn spierkrampen die optreden bij het leveren van een zware inspanning in een warme omgeving)
- duizeligheid en een gevoel van flauwte
- misselijkheid
- extreme dorst
- lage bloeddruk
- vermoeidheid en lethargie
- gevoeligheid voor licht
- uitdroging
Behandeling van hoofdpijn door warmte
Wat te doen bij hoofdpijn door warmte?
Voldoende drinken
Drink bij warm weer veel, maar wel in kleine hoeveelheden. Hitte leidt tot een groot verlies aan water en zout. Het bloed wordt dikker en stroomt minder goed. Bovendien zorgen verwijde bloedvaten ervoor dat de bloeddruk daalt, vooral bij mensen die al een lage bloeddruk hebben. Dit kan resulteren in hoofdpijn.
Voldoende drinken helpt om de hoeveelheid lichaamsvocht op peil te houden. Het is raadzaam om steeds kleine beetjes te drinken, omdat deze beter door het lichaam kunnen worden opgenomen. Zoutstokjes of iets dergelijks compenseren snel het verlies aan mineralen. Sportdrankjes kunnen ook helpen.
Bij (dreigende) uitdroging kan ORS helpen. Dit is een mengsel van zouten en glucose (druivensuiker) om op te lossen in water. Het wordt gebruikt tegen uitdroging bij diarree of braken. Je kunt daardoor snel vocht, suikers en zouten aanvullen. Je kunt ORS gewoon kopen bij de apotheek en de (online) drogist. Je hebt daarvoor geen doktersrecept nodig.
Vermijd snelle temperatuurveranderingen
Plotselinge warm-koude veranderingen in korte tijd met aanzienlijk meer dan 5 graden kunnen ook hoofdpijn veroorzaken. Dit kan vooral in de hand gewerkt worden door van ene ruimte die is gekoeld door airco naar buiten te gaan op ene zeer warme dag, en daarna weer naar binnen, etc.
Vermijd intens zonlicht
Flikkerend zonlicht irriteert de hersenzenuwen en kan bij gevoelige mensen zelfs een migraineaanval veroorzaken. Het dragen van een goede zonnebril is daarom essentieel en hoofddeksels beschermen ook de hoofdhuid en de bloedvaten en zenuwen eronder.
Kijk uit met geurstoffen
Geuren uit zonnecrèmes of parfums werken intenser bij hoge temperaturen omdat ze sneller verdampen. Bij geurgevoelige mensen, in het bijzonder migrainepatiënten, kan dit hoofdpijn veroorzaken. In de hitte geldt dat overigens ook voor pepermuntolie, die vaak wordt gebruikt tegen spanningshoofdpijn.
Koud voedsel langzaam eten of drinken
Als ijs of ijskoude dranken te snel worden geconsumeerd, kan dit koude-irritatie op het mondslijmvlies en het gehemelte veroorzaken. Zogenaamde ijshoofdpijn kan dan optreden. IJshoofdpijn is een vorm van hoofdpijn die ontstaat als men koude drankjes of voedingsmiddelen te snel tot zich neemt. Vooral bij warm weer. Daarom eerst koude dingen langzaam opwarmen in de mond en dan pas doorslikken.
Gepaste kleding
Lichte, loszittende kleding helpt zweet te verdampen en houdt je koeler. Draag natuurlijke materialen zoals katoen of linnen. Vermijd donkere kleuren, die warmte kunnen absorberen. Draag indien mogelijk een lichtgekleurde hoed met een brede rand.
Vermijd de middagzon
Sport ’s ochtends of’ s avonds, wanneer het buiten koeler is. Sport indien mogelijk in schaduwrijke gebieden of ga lekker zwemmen.
Wanneer een arts raadplegen?
Weet wanneer je medische hulp moet inschakelen. Als uw warmtehoofdpijn gepaard gaat met koorts, zoek dan onmiddellijk medische hulp, omdat u mogelijk last heeft van een zonnesteek. Je kunt dan ook last krijgen van onrust en verlies van bewustzijn.
Ga naar een arts als warmtehoofdpijn gepaard gaat met braken, verwardheid of onduidelijke spraak. Dit zijn indicatoren van een ernstiger probleem.
Als je last heeft van chronische hoofdpijn, bezoek dan je huisarts. Deze kan helpen bij het identificeren van hoofdpijntriggers. Je kunt ook een hoofdpijndagboek bijhouden om erachter te komen wat de hoofdpijn veroorzaakt.
Uit de oude doos
Advertentie van Mijnhardtjes, een Nederlandse pijnstiller uit Riethoven die allang niet meer gemaakt wordt, ter bestrijding van warmte-hoofdpijn. Uit de Nieuwe Harlinger courant d.d. 29 juli 1941:
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over warmtehoofdpijn, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
