Tintelingen aan het hoofd: symptomen en oorzaken

Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman

Het gevoel van gevoelloosheid of tintelingen aan het hoofd kan erg ongemakkelijk aanvoelen. Net als op andere plaatsen duidt dit op zenuwproblemen of stoornissen in de bloedsomloop. Iedereen kent het gevoel: wanneer handen, vingers of andere lichaamsdelen koud worden en in de warmte weer opwarmen, dan beginnen ze te tintelen. Als het tintelende gevoel echter aanhoudt, moet je een arts raadplegen. Tintelingen aan het hoofd en gezicht kunnen onder andere de volgende oorzaken hebben: migraine, bloedsomloopstoornissen in de hersenen, brandwonden of bevriezing (deze worden meestal geassocieerd met gevoelloosheid en pijn), maar ook andere oorzaken zoals tumoren of hormonale stoornissen zijn mogelijk. Neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose kunnen ook tintelingen in het gezicht en het hoofd veroorzaken. Bovendien kan (aanhoudende) stress leiden tot spier- of zenuwspanning en het ongemakkelijke gevoel opwekken. Een gebrek aan voedingsstoffen door een onevenwichtige voeding kan ervoor zorgen dat het lichaam belangrijke voedingsstoffen zoals ijzer of foliumzuur mist. Dit kan ook een tintelend gevoel aan het hoofd kunnen veroorzaken.

duizelig hoofdpijn moeheid
Tintelingen aan het hoofd / Bron: Chakrapong Zyn/Shutterstock.com

Specifieke symptomen en oorzaken van tintelingen aan het hoofd

Een kriebelig of tintelend gevoel in het hoofd kan gepaard gaan met andere symptomen. De locatie van de hoofdtintelingen kan de (huis)arts helpen de oorzaak van je klachten te bepalen. Andere symptomen kunnen ook aanwijzingen geven over de onderliggende oorzaak.

Tintelingen aan het hoofd aan slechts één kant

Bepaalde aandoeningen kunnen eenzijdige tintelingen aan het hoofd veroorzaken. Tintelingen kunnen op verschillende plaatsen aan de linker- of rechterkant van het hoofd voorkomen, waaronder de bovenkant van het hoofd, de achterkant van het hoofd, het oor, de slaap of het gezicht. De volgende factoren en aandoeningen kunnen tintelingen aan slechts één kant van het hoofd of gezicht veroorzaken:

  • aangezichtsverlamming van Bell: de spieren in één helft van je gezicht zijn ineens verlamd, met symptomen als een hangende mondhoek, een oog dat niet goed dicht gaat en praten en slikken is lastig
  • diabetes: een veelvoorkomende complicatie van diabetes is zenuwschade, neuropathie
  • infecties die de aangezichtszenuw treffen
  • migraine en andere vormen van hoofdpijn
  • stress of angst: tintelingen is een van de symptomen van stress en burn-out

Tintelingen in hoofd en gezicht

Tintelingen aan het hoofd kunnen optreden naast tintelingen in het gezicht aan één of beide zijden. Aandoeningen die tintelingen in het hoofd en het gezicht kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

  • aangezichtsverlamming van Bell
  • een aneurysma in de hersenen, oftewel een uitstulping van de wand van een hersenslagader
  • hersentumor
  • verkoudheid en bijholteontsteking (sinusitis)
  • diabetes
  • infecties die de aangezichtszenuw treffen
  • migraine en andere vormen van hoofdpijn
  • stress , burn-out en angst
  • beroerte: het kan zo zijn dat je constant prikkelingen of tintelingen voelt (paraesthesiën)

Tintelingen aan hoofd en nek

Wanneer een zenuw in de nek geïrriteerd raakt, kan dit pijn en tintelingen in de nek of het hoofd veroorzaken. Een nekhernia  en botsporen of osteofyten (dit zijn knobbeltje of uitsteeksel van bot die langs de randen van botten of in de gewrichten groeien) kunnen leiden tot een beknelde zenuw. Dit kan leiden tot tintelingen in de nek, ook wel cervicale radiculopathie genoemd. Hierbij raakt een zenuwwortel in de nek zodanig bekneld dat in het verzorgingsgebied van de zenuw klachten ontstaan.

Andere bronnen van hoofd- en nektintelingen zijn onder meer:

  • artritis
  • migraine en andere vormen van hoofdpijn
  • stress of angst

Tintelingen aan het hoofd in combinatie met duizeligheid

Wanneer tintelingen aan het hoofd gepaard gaan met duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd, kan dit onder meer wijzen op:

  • diabetes
  • lage bloedsuikerspiegel
  • lage bloeddruk (vooral te herkennen aan: duizeligheid, vermoeidheid, misselijkheid, zwakke pols en bleek uiterlijk)
  • oorontsteking en andere ooraandoeningen
  • hoofdwonden
  • infecties
  • bijwerking van medicatie
  • paniekaanval en hyperventilatie
  • stress, burn-out of angst
  • beroerte of TIA
Tintelingen aan het hoofd door paniekaanval en hyperventilatie / Bron: Freepik

Oorzaken van tintelingen

Waarom tintelt je hoofd? Wat maakt dat je last krijgt van hoofdtintelingen?

Een doof gevoel of tintelingen kan het gevolg zijn van verschillende factoren. Oorzaak nummer één is te lang in dezelfde positie blijven, waardoor de bloedstroom naar een bepaald gebied wordt vernauwd, bijvoorbeeld wanneer je voet in slaap valt omdat je erop hebt gezeten. Andere oorzaken van tintelingen kunnen zijn:

  • letsel aan of druk op een zenuw of zenuwen
  • stress, burn-out of angst (angststoornissen / hyperventilatie)
  • bijwerkingen van bepaalde medicijnen
  • een vitamine B12-tekort of ander vitaminetekort
  • bijwerkingen van bestralingstherapie (radiotherapie)
  • abnormale niveaus van bepaalde elektrolyten zoals kalium, natrium of calcium
  • een hernia die druk uitoefent op een spinale zenuw
  • kwikvergiftiging
  • bijholteontsteking, griep of verkoudheid
  • diabetes
  • beroerte of transiënt ischemisch attack (TIA), een tijdelijke uitval van enkele minuten tot maximum 24 uur, veroorzaakt door een kort zuurstoftekort in de hersenen
  • carpaal tunnel syndroom (CTS)
  • atherosclerose: opbouw van plaque in de bloedvaten wat leidt tot beperking van de bloedstroom
  • reumatoïde artritis
  • multiple sclerose
  • migraine
  • toevallen en epileptische aandoeningen zoals epilepsie
  • hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)
  • hersentumor
  • gordelroos: een blaasjesziekte van de huid die veroorzaakt wordt door een infectie met het varicella zoster virus
  • autonome sensorische meridiaanrespons of ASMR

De meeste van deze medische aandoeningen hebben een van twee dingen gemeen. Ze zijn van invloed op de bloedsomloop of tasten de zenuwen aan. Reumatoïde artritis tast bijvoorbeeld indirect de zenuwen aan vanwege de vervorming van de gewrichten die de ziekte veroorzaakt, wat kan leiden tot paresthesie.

Beroertes en TIA’s zijn echter het gevolg van een gebrek aan bloedtoevoer naar een specifiek deel van de hersenen. De effecten van een beroerte zijn meestal permanent of langdurig, terwijl de effecten van een TIA meestal kort of van korte duur zijn.

Oorzaken van hoofdtintelingen

Stress, burn-out en angst

Angst is een natuurlijke menselijke emotie. Het gevoel van angst is het resultaat van het vrijkomen van stresshormonen en is beter bekend als de ‘vecht- of vluchtreactie’. Het is een instinctieve reactie op een (vermeende) levensbedreigende situatie. Het is een verdedigingsmechanisme dat bij mensen en dieren optreedt als er acuut gevaar dreigt.

Maar deze stressreactie heeft een aan/uit-schakelaar. Tegenwoordig zit onze stressreactie bijna standaard in de ‘aan’-positie. Dit constante bombardement van stresshormonen in de hersenen kan leiden tot een verscheidenheid aan vreemde bijwerkingen, waaronder paresthesie. Tintelingen is een van de symptomen van stress en burn-out. Heb je geregeld tintelingen in je handen, armen, schouders en nek, of in die lichaamsdelen een koud of verdoofd gevoel, dan kan dat wijzen op te veel stress of aanhoudende stress.

Autonome sensorische meridiaanrespons (ASMR)

Hoofdtintelingen kunnen ook worden veroorzaakt door een fenomeen dat autonome sensorische meridiaan respons of ASMR wordt genoemd. Het is een tintelend gevoel dat meestal op de hoofdhuid begint en langs de achterkant van de nek en boven naar beneden beweegt. ASMR-triggers zijn meestal auditief en visueel, zoals luisteren naar een zacht gesproken of fluisterende stem of luisteren naar rustige, repetitieve geluiden. Voor alle duidelijkheid: het gaat hier om een prettige vorm van paresthesie.

Bijholteontsteking, griep en verkoudheid

Bij een bovenste luchtweginfectie is het slijmvlies van de neus en/of de keel ontstoken. Bijholteontsteking en luchtweginfecties kunnen een tintelend gevoel in het hoofd veroorzaken.

Hoofdpijn en migraine

Andere veel voorkomende oorzaken van tintelingen zijn bepaalde soorten hoofdpijn en migraine. Migraine, clusterhoofdpijn en spierspanningshoofdpijn kunnen allemaal een tintelend gevoel in het hoofd veroorzaken als gevolg van veranderende druk en bloedstroom.

Migraine kan vooraf worden gegaan door een aura. Dit uit zich door veranderingen in het gezichtsveld (zwarte vlekken, sterretjes zien), tintelingen of een doof gevoel in lippen, gezicht of hand (eenzijdig), eenzijdige spierzwakte of een gestoorde spraak.

Hoofdpijn
Migraine kan tintelingen veroorzaken / Bron: Pixabay

Diabetes

Diabetes is een chronische stofwisselingsziekte en treedt op wanneer het lichaam geen insuline kan produceren of het niet goed kan gebruiken. Insuline is ene hormoon dat ervoor zorgt dat glucose (suiker) opgenomen wordt in de lichaamscellen waar het als energiebron wordt gebruikt. Als er niet genoeg insuline is, kan je bloedsuikerspiegel te hoog worden en dit kan leiden tot verschillende klachten.

Zonder behandeling kan diabetes leiden tot zenuwbeschadiging. Dit komt vooral voor in de voeten en handen. In medisch jargon heet deze zenuwschade ‘perifere neuropathie’. Het is echter mogelijk dat diabetici zenuwbeschadiging in het gezicht en hoofd ervaren, wat een bron van tintelingen kan zijn.

Occipitale neuralgie

Occipitale neuralgie is een neurologische aandoening die de achterhoofdzenuw beïnvloedt. De nervus occipitalis is een achterhoofdszenuw. Deze zenuw loopt aan beide kanten van het achterhoofd. Deze zenuwen zijn verantwoordelijk voor de gevoelens en sensaties aan de boven- en achterkant van het hoofd. Als iets een van beide zenuwen irriteert, kan dat pijnscheuten of een tintelend gevoel in het hoofd veroorzaken. Occipitale neuralgie is een aandoening die deze zenuwen kan irriteren en tintelingen kan veroorzaken.

Overmatig gebruik van drugs of alcohol en medicatie

Als je overmatig drugs of drank gebruikt, kan je een tintelend gevoel in het hoofd krijgen.

Bovendien kunnen sommige voorgeschreven medicijnen, zoals anticonvulsiva en medicijnen voor chemotherapie, ook een tintelend gevoel veroorzaken. Bepaalde kankermedicijnen kunnen de zenuwen aantasten en een tintelend, week, verdoofd, brandend of koud gevoel veroorzaken in handen en/of voeten. Bepaalde kankermedicijnen kunnen de zenuwen aantasten en een tintelend, week, verdoofd, brandend of koud gevoel veroorzaken in vooral handen en/of voeten.

Bier (alcohol)
Overmatig alcoholgebruik en hoofdtintelingen / Bron: Pixabay

Verwondingen aan het hoofd

Als je verwond raakt aan de achterkant van je hoofd, bijvoorbeeld door een val of ongeval, dan kunnen de zenuwen in de hersenen beschadigd raken. Als gevolg hiervan kun je een tintelend gevoel in het hoofd of gezicht voelen. Je kan ook getroffen worden door gezichtsverlamming ervaren, waarbij de spieren in het gezicht niet werken.

Andere hoofdletsels kunnen de zenuwen in het buitenste deel van het hoofd beschadigen. Als dit gebeurt, kun je tijdelijk last hebben van tintelingen of gevoelloosheid in de getroffen gebieden.

Multiple sclerose

Multiple sclerose (MS) is een progressieve, chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel. Het is ene ziekte die het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) aantast. MS kan zenuwen door het hele lichaam beschadigen. Als het zenuwen in het gezicht of het hoofd beschadigt, kun je tintelingen in dat gebied voelen.

Eenvoudige partiële aanvallen

Eenvoudige partiële aanvallen kunnen mensen met epilepsie treffen. Hierbij verlies je het bewustzijn niet, omdat de aanval slechts in één deel van de hersenen plaatsvindt. Je blijft bewust, maar krijgt bijvoorbeeld trekkingen in een arm of been of ruikt, hoort of ziet dingen die er niet zijn. Je kunt ook gevoelloosheid of tintelingen ervaren die enkele minuten aanhoudt. De tintelingen kunnen in het hoofd of in het gezicht zitten.

Auto-immuunziekten

Overzicht

Auto-immuunziekten ontstaan doordat het immuunsysteem lichaamseigen cellen en stoffen als lichaamsvreemd ziet.  In sommige gevallen vallen worden de zenuwen en de omliggende weefsels aangevallen. Als dit gebeurt, kun je tintelingen in het hoofd ervaren. Sommige auto-immuunziekten die tintelingen in het hoofd kunnen veroorzaken, zijn:

  • reumatoïde artritis (RA)
  • fibromyalgie
  •  systemische lupus erythematodes (SLE)
  • syndroom van Sjögren
  • Guillain-Barré syndroom (GBS)
Fibromyalgie

Fibromyalgie is een aandoening waarbij je last hebt van chronische pijn in je spieren en bindweefsel. De belangrijkste klachten zijn pijn, stijfheid en vermoeidheid. Paresthesieën zijn ook een veel voorkomend symptoom van fibromyalgie. Paresthesie is een stoornis in de gevoelssensatie, zoals tintelingen, jeuk, gevoelloosheid, prikkelingen of brandend gevoel.

Infecties

Ofschoon dit niet vaak voorkomt, kunnen sommige infecties zenuwbeschadiging in het hoofd veroorzaken, wat kan leiden tot een tintelend gevoel. Sommige bacteriële of virale infecties die zenuwbeschadiging kunnen veroorzaken, zijn onder meer:

  • gordelroos op het hoofd
  • hiv
  • hepatitis C
  • encefalitis of hersenontsteking
  • ziekte van Lyme
Gordelroos in de hals / Burntfingers – Own work, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons

Neurodegeneratieve aandoeningen

Neurodegeneratieve aandoeningen, zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer,  hebben met elkaar gemeen dat zij primair de neuronen in de hersenen aantasten. Sommige van deze aandoeningen kunnen tintelingen in het hoofd veroorzaken.

Vitamine B12-tekort

Een vitamine B12-tekort kan toot een waaier aan klachten leiden, waaronder tintelingen in de voeten en handen en later ook in benen, armen en gezicht. Je kunt het gevoel hebben onder stroom te staan of mieren die over de huid lopen.

Andere aandoeningen

Een aantal andere aandoeningen kunnen tintelingen in het hoofd veroorzaken, waaronder:

  • hoge bloeddruk
  • hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)
  • slechte houding
  • beroerte of TIA
  • verstoring van de elektrolytenbalans:
    • hypocalciëmie (verlaagd calciumgehalte in het bloed)
    • hypokaliëmie (een verlaagd kaliumgehalte in het bloed)
    • hyponatriëmie (verlaagd natriumgehalte in het bloed)
  • loodvergiftiging
  • hersentumor

Arts inschakelen

Hoewel het ervaren van tintelingen een veel voorkomend verschijnsel is, zijn er gevallen waarin een bezoek aan de huisarts gerechtvaardigd is. Je huisarts kan helpen bepalen of je klachten reden tot zorg zijn. Maak in de volgende gevallen sowieso een afspraak met je huisarts:

  • je hebt regelmatig last van tintelingen
  • de tintelingen houden aan
  • de tintelingen gaan gepaard met pijn
  • de tintelingen veranderen in intensiteit of ernst
  • de tintelingen duiken ook op op een andere plek
  • de tintelingen aan het hoofd gaat gepaard met ernstige hoofdpijn

Bel direct 112 als je één of meer van de 3 signalen van een beroerte hebt: een scheve mond, verwarde spraak of een lamme arm. Dit zijn de drie meest voorkomende signalen van een beroerte.

Video over tintelingen (aan het hoofd)

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over hoofdtintelingen. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.