Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman
Rode puntjes of stipjes op de huid zijn een veel voorkomend symptoom. Het wordt vaak als cosmetisch storend ervaren. Wanneer de rode puntjes optreden in uitbraken, worden ze soms huiduitslag genoemd. Uitslag kan optreden als gevolg van huidinfecties, infecties die zich door het hele lichaam hebben verspreid, allergische reacties of irritaties van de huid. Rode puntjes op de hui kunnen gepaard gaan met andere symptomen, zoals jeuk of irritatie. Rode vlekken op de huid die verband houden met onderliggende medische aandoeningen, worden in verband gebracht met symptomen van de onderliggende aandoening.
Oorzaken van rode puntjes op de huid
Er zijn meerdere mogelijke oorzaken van rode puntjes of stipjes op de huid. De belangrijkste passeren hieronder de revue:
Huidirritatie
Rode puntjes op de huid kunnen simpelweg veroorzaakt worden door irritatie van de huid. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van schurende kleding, contact met irriterende stoffen, bepaalde cosmetische producten, zeep of wasmiddelen.
Keratosis pilaris
Keratosis pilaris is een veel voorkomende huidaandoening die je kunt herkennen aan de kleine rode, witte of vleeskleurige bultjes op de huid (zie foto). Deze kleine, vaak rode puntjes treffen meestal de buitenste delen van de bovenarmen. Het kan ook de onderarmen en bovenrug aantasten, maar dit komt minder vaak voor.
Symptomen van keratosis pilaris zijn onder meer:
- huid die ruw of droog aanvoelt
- plekken met kleine, pijnloze bultjes op de huid
- jeuk
Er ontstaat vaak het beeld van kippenvel.
Het is een onschuldige aandoening die wordt veroorzaakt door een verstoorde uitrijping van hoorncellen van de haarzakjes, waardoor er rode bultjes ontstaan.
De bultjes kunnen worden behandeld met crème die de hoornlaag oplost, zoals ureum, salicylzuur of vitamine A zuur. de huisarts kan deze middelen voorschrijven.
Puntbloedingen
Een puntbloeding of petechia (mv. petechiae of petechiën) is een kleine (1-2 mm) rode of paarse vlek op de huid of het bindvlies, veroorzaakt door een lichte bloeding uit kapotte haarvaatjes. De term wordt bijna altijd gebruikt in het meervoud (petechiën), aangezien een enkele laesie zelden wordt opgemerkt of significant is.
De meest voorkomende oorzaak van petechiën is door lichamelijk trauma, zoals hard hoesten, heftig ademhalen, braken of huilen, wat kan resulteren in petechiën in het gezicht, vooral rond de ogen. Dergelijke gevallen zijn onschadelijk en verdwijnen meestal binnen een paar dagen.
Puntbloedingen zijn dan ook geen ziekte. Het is een symptoom van iets anders. De oorzaken kunnen variëren van een lichte verwonding tot een levensbedreigende ziekte. Daarom moet je altijd een arts de petechiën laten controleren, vooral bij kinderen.
Pityriasis rosea
Pityriasis rosea, ook wel huidgriep genoemd, is een inflammatoire huidaandoening die een rode uitslag veroorzaakt. Het begint meestal met één rode vlek op de romp. De exacte oorzaak is onbekend, maar waarschijnlijk is het afkomstig van een virale infectie.
De uitslag wordt ook wel kerstboomuitslag genoemd omdat deze meestal begint met een grotere ovale rode vlek die een beetje op een kerstboom lijkt. Deze ‘kerstboomconfiguratie’ is karakteristiek voor pityriasis rosea en aan de hand daarvan kun je deze huidaandoening identificeren.
Deze grotere vlek verschijnt als eerste en is te vinden op de borst, rug of buik. Het wordt de moedervlek genoemd en de kleinere plekken die zich op andere delen van het lichaam vormen, worden de dochtervlekken genoemd.
De vklekken zijn ovaalvormig, rood en soms schilferig met een verhoogde rand die lijkt op ringworm. Naast de jeukende uitslag, kunnen de volgende symptomen optreden:
- keelpijn
- jeuk die erger wordt als de huid warm wordt, zoals tijdens het douchen of sporten
- hoofdpijn
- koorts
Pityriasis rosea verdwijnt meestal vanzelf en heeft geen behandeling nodig. Je kunt (huis)middeltjes gebruiken om de jeuk te verzachten, zoals calamine-lotion (schudsel) of een havermoutbad. Je maakt een havermoutbad door een badje te laten vollopen met water rond de 37 graden. Daarin laat je haver weken. Calamine droogt en verkoelt de huid en stilt jeuk.
Warmte-uitslag of warmtebultjes
Warmte-uitslag ontstaat wanneer de poriën in je huid verstopt raken terwijl je zweet. Het zijn jeukende bultjes die kunnen ontstaan op je huid na een warme dag of na het sporten. Deze bultjes staan ook bekend als warmtebultjes of miliaria.
Als het zweet wordt geblokkeerd om naar het oppervlak van je huid te komen, kunnen zich kleine bultjes vormen. Ze kunnen rood zijn of gevuld met heldere vloeistof. De bultjes kunnen jeuken of pijnlijk zijn.
Warmte-uitslag ontstaat vaak op plaatsen waar je huid tegen elkaar wrijft, zoals de oksels, of waar kleding tegen de huid schuurt.
Warmte-uitslag verdwijnt meestal als de huid afkoelt. De klachten kunnen worden behandeld met zalven en crèmes, waaronder calamine-lotion om de jeuk te verzachten. Voorts kun jegebruik maken van koude kompressen, verkoelende talkpoeders en anti-jeukcrème tegen de jeuk.
Contacteczeem
De huid kan reageren als ze in contact komt met iets dat allergeen of irriterend is. Contacteczeem is huiduitslag die optreedt nadat je een stof hebt aangeraakt waarvoor je allergisch of wat de huid irriteert.
Of je al dan niet contacteczeem krijgt, hangt af van waar je precies allergisch voor bent of waaraan je wordt blootgesteld. De meeste mensen zijn bijvoorbeeld allergisch zeep, schoonmaakmiddelen, metaal (bijvoorbeeld van sieraden), rubber of make-up, en krijgen uitslag na aanraking.
Veel voorkomende symptomen van contacteczeem zijn jeuk en schilfering. Daarnaast kunnen er bultjes, blaasjes, kloofjes of korstjes ontstaan. Soms is de huid ook dik.
De behandeling hangt af van de oorzaak van de reactie. Mogelijk kun je verlichting krijgen van de klachten door verkrijgbare crèmes en antihistaminica. De huisarts kan ook een zalf of crème voorschrijven.
Zwemmersjeuk
Zwemmersjeuk is een uitslag die ontstaat door in water te zijn dat besmet is met een parasiet. De parasiet die zwemmersjeuk veroorzaakt heet Trichobilharzia ocellata. Slakken raken besmet met de parasiet en verspreiden deze in vijvers, recreatieplassen, meren en oceanen. Als mensen in het water zwemmen, kunnen de parasieten op hun huid komen.
Bij sommige mensen kunnen deze parasieten een reactie uitlokken. Ze veroorzaken een branderig gevoel en jeuk, evenals kleine roodachtige puistjes of blaren.
Zwemmersjeuk verdwijnt normaal gesproken na ongeveer een week vanzelf en heeft doorgaans geen medische behandeling nodig. In de tussentijd kunnen crèmes tegen jeuk de symptomen helpen verminderen.
Psoriasis
Psoriasis is een auto-immuunziekte die schilferende, jeukende plekken veroorzaakt op de huid van ellebogen, knieën, hoofdhuid of ergens anders op het lichaam. Huidcellen groeien sneller dan normaal bij mensen met psoriasis, wat het dikke plaques en schilfering veroorzaakt. Dit kan erg vervelend zijn en jeuk en branderig gevoel veroorzaken. Bij psoriasis vulgaris krijg je vaak last van rode plaques bedekt met kleine stukjes dode huid die we schilfers noemen. Je kan ook slechts last hebben van enkele rode stipjes of puntjes op de huid.
Er zijn verschillende soorten psoriasis, en elk kan er iets anders uitzien. Behandelingen kunnen bestaan uit onder meer crèmes en medicijnen die op de huid worden aangebracht, lichttherapie en injecteerbare medicijnen.
Geneesmiddelenreactie
Een geneesmiddelenreactie of medicijnuitslag treedt op wanneer je lichaam een allergische reactie op een medicijn heeft. Dit kan elk type medicatie zijn, niet alleen medicijnen die je op je huid aanbrengt, maar ook pillen.
Geneesmiddeluitslag kan variëren van mild tot ernstig. In ernstige gevallen heb je mogelijk dringende medische hulp nodig.
De uitslag kan er anders uitzien, afhankelijk van het type medicijn., de stoffen die het bevat en hoe het lichaam daarop reageert. Van sommige medicijnen is bijvoorbeeld bekend dat ze kleine, rode bultjes veroorzaken, terwijl andere schilfering en afschilfering of rode / paarse vlekken kunnen veroorzaken. Het kan ook jeuken.
Als de arts je onlangs een nieuw medicijn heeft voorgeschreven en je krijgt een paar dagen of een paar weken later huiduitslag, raadpleeg dan de arts. De arts kan dan de oorzaak achterhalen en zo nodig overschakelen op andere medicijnen. De arts zal het geneesmiddel vervangen door een ander waarvoor je niet allergisch bent.
Bloedvatproblemen
Bloedvatproblemen, zoals vasculitis, kunnen kleine bloedingen in de huid veroorzaken, soms zichtbaar als rode puntjes. Wanneer kleine bloedvaten onder de huid beschadigd raken, ontstaan er bloedingen. Deze zien er normaal gesproken uit als kleine rode of paarse vlekken op de huid.
Schimmelinfecties
Schimmelinfecties zoals ringworm kunnen soms ook rode puntjes op de huid veroorzaken. De rode schilferende plekken die bij ringworm ontstaan zijn ringvormig. Schimmelinfecties gaan vaak gepaard met jeuk en schilfering.
Contact opnemen met (huis)arts
Raadpleeg je huisarts als je vermoedt dat er sprake is van een infectie. Maak ook een afspraak met je huisarts als de huiduitslag niet verbetert ondanks het gebruik van zelfzorgmiddelen.
Mensen moeten ook medische hulp inroepen als ze huiduitslag hebben die gepaard gaat met de volgende symptomen:
- koorts
- ernstige hoofd- of nekpijn
- gewrichtspijn of stijfheid
- ademhalingsmoeilijkheden
- vaak braken of diarree
- verwardheid
- duizeligheid
Zelfzorg en huismiddeltjes
In geval van een huidinfectie dien je contact op te nemen met een arts in plaats van huismiddeltjes te proberen.
De volgende middeltjes kunnen verlichting van de klachten geven:
- gebruik milde, ongeparfumeerde zeep en bodylotion
- vermijd baden of douchen in heet water
- de aangetaste huid droog en schoon houden
- loszittende, ademende kleding dragen bijvoorbeeld van linnen of katoen
- wrijven of krabben van de rode stipjes of puntjes vermijden
- een koud kompres aanbrengen om zwelling en pijn te verlichten
- aloë vera aanbrengen op de aangetaste huid om zwelling te verminderen en pijn te verzachten
- vochtinbrengende crèmes gebruiken om de droge, schilferige huid te hydrateren
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het hebben van rode stipjes op de huid, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
