Last Updated on 19 november 2023 by M.G. Sulman
Ontlasting met een vettige of olieachtige textuur kan wijzen op een probleem met de vetvertering. Sommige oorzaken van plakkerige ontlasting, zoals die welke verband houden met bepaalde medische aandoeningen, kunnen niet altijd worden vermeden. Wel is een vroege diagnose en snelle behandeling belangrijk. Kleverige poep die wordt veroorzaakt door een onderliggende medische aandoening kan leiden tot complicaties als de onderliggende aandoening onbehandeld blijft. de kleur van je poep, hoe vaak je moet poepen, maar ook de vorm en textuur van je drollen, kunnen waardevolle informatie opleveren ten behoeve van de diagnose. Het is belangrijk om eventuele veranderingen in de stoelgang te bespreken met je huisarts. Hoewel voeding kan leiden tot bepaalde veranderingen in je stoelgang, kan er ook sprake zijn van een onderliggende ziekte. Het is daarom belangrijk om tijdig je huisarts te raadplegen.
Plakkerige ontlasting
Je stoelgang is niet elke dag hetzelfde, omdat ziekte, je lichamelijke gesteldheid en voeding invloed hebben op de spijsvertering. Als je ontlasting er vandaag een beetje anders uitziet dan gisteren, is dit volkomen normaal. Je eet immers elke dag iets anders en dat is van invloed op de spijsvertering. Het eten van bijvoorbeeld groene bladgroente kan vanwege het bladgroen (chlorofyl) voor een andere ontlastingskleur zorgen. Medicijnen zoals antibiotica of houtskooltabletten hebben ook invloed op de kleur en consistentie van de ontlasting. Zelfs bij een zachte ontlasting hoef je je niet direct zorgen te maken.
Voorzichtigheid is echter geboden als de ontlasting plakkerig en glanzend is of gaat schuimen, omdat er dan sprake kan zijn van een probleem met de vetvertering. Dit kan weer verschillende oorzaken hebben.
Als de plakkerige ontlasting lange tijd aanhoudt, moet je een ontlastingsmonster naar de huisarts brengen. Het is belangrijk om ziekten uit te sluiten of vast te stellen en deze adequaat te behandelen.
Oorzaken van kleverige poep
Voeding
De kwaliteit van je ontlasting is meestal een gevolg van hoe je voedingskeuzes, dus van wat je eet en hoeveel je (daarvan) eet. Een vetrijk dieet kan bijvoorbeeld leiden tot ontlasting die plakkeriger is dan normaal. Dat komt omdat overtollig vet, dat wil zeggen meer dan wat normaal door het lichaam zou worden opgenomen, in je ontlasting terecht kan komen, waardoor het dikker en plakkeriger wordt.
Inflammatoire darmaandoening
Vette, plakkerige ontlasting kan ook wijzen op een inflammatoire darmaandoening zoals de ziekte van Crohn, waardoor het voor het lichaam moeilijker wordt om voedingsvet te absorberen. Andere aandoeningen in die groep zijn colitis ulcerosa en microscopische colitis. Al deze chronische aandoeningen kunnen plakkerige ontlasting veroorzaken.
Aandoeningen aan de gal, lever of alvleesklier
Door galaandoeningen, leveraandoeningen of alvleesklieraandoeningen, kan er een vettige, plakkerige ontlasting, grijswit van kleur, ontstaan. Deze ontkleurde ontlasting staat bekend als ‘stopverfontlasting’ genoemd. De galkleurstof bilirubine, die je poep bruin kleurt, kan dan niet vanuit de lever in de darm komen.
Bloeding in de slokdarm, maag of dunne darm
Merk je dat je ontlasting niet alleen kleverig is, maar ook zwart en teerachtig met een kenmerkende geur, dan kan er sprake zijn van melena. Melena is een veelvoorkomend symptoom, dat per definitie ontstaat bij bloedingen veel hoger in het maagdarmstelsel, dus in de slokdarm, maag of de dunne darm. Respectievelijk een slokdarmbloeding, een maagbloeding of een dunne darmbloeding.
Coeliakie
Coeliakie is een auto-immuunziekte. Je lichaam is overgevoelig voor gluten en je kunt deze eiwitten niet goed verteren. Gluten is een mengsel van eiwitten dat volgens het Voedingscentrum van nature voorkomt in bepaalde granen, zoals tarwe (waaronder spelt), rogge en gerst.1Voedingscentrum. Gluten en het glutenvrije dieet. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/gluten-en-het-glutenvrij-dieet.aspx (ingezien op 1-1-2023) Het eten van gluten kan resulteren in plakkerige ontlasting en andere symptomen als je coeliakie hebt.
Lactose-intolerantie
Soms kan lactose-intolerantie ook plakkerige ontlasting veroorzaken. Mensen met lactose-intolerantie missen het enzym lactase. Dit enzym is nodig om lactose te verteren, een suiker die voorkomt in melkproducten.
Abetalipoproteïnemie
Abetalipoproteïnemie, ook bekend onder de benaming Bassen-Kornzweig-syndroom, is een zeldzame erfelijke aandoening die de normale opname van vet en in vet oplosbare vitamines uit voedsel verstoort. Als gevolg hiervan blijft het vet in de darmen en komt onverteerd in de ontlasting terecht. Het gevolg is stinkende plakkerige ontlasting.
Plakkerige poep door stress
Plakkerige ontlasting kan soms ook veroorzaakt worden door (aanhoudende) stress. Stress heeft invloed op je spijsvertering en kan de consistentie van je uitwerpselen veranderen. Het kan leiden tot snellere passage van voedsel door het spijsverteringsstelsel, wat dunne en plakkerige ontlasting tot gevolg heeft.
Je lichaam maakt in tijdens van stress zogenaamde stresshormonen aan, zoals cortisol, adrenaline en noradrenaline, die van invloed zijn op de normale werking van je spijsvertering. Het kan leiden tot veranderingen in de darmbewegingen en de opname van voedingsstoffen, waardoor je ontlasting plakkerig kan worden.
Behandeling van plakkerige ontlasting
Vezelrijke voeding
‘Eet vezelrijk voedsel’ is het standaarddevies voor een goede stoelgang met mooie, niet plakkerige drollen. Vezels zijn goed voor de darmen en een goede darmwerking. Toch blijkt dat de meerderheid van de Nederlanders te weinig vezels binnenkrijgt. Er zitten veel vezels in volkorenbrood, havermout, bonen, kikkererwten, groenten en fruit. Zorg wel dat je voldoende drinkt als je vezelrijk gaat eten, anders krijg je ast van obstipatie.
Ziekte van Crohn en colitis ulcerosa
Er is anno 2023 geen remedie voor colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn. De behandeling is erop gericht de symptomen te verlichten en te voorkomen dat ze terugkeren, en bestaat uit specifieke diëten, leefstijlveranderingen, medicijnen en chirurgie.
Stopverfontlasting
Een bleke ontlasting of zogeheten ‘stopverfontlasting’ kan duiden op lever-, alvleesklier- of galblaasaandoeningen. In sommige gevallen kan behandeling ervoor zorgen dat je je binnen een dag of twee weer beter voelt. Soms is een langdurige behandeling nodig.
Alvleesklier
Behandeling van alvleesklierontsteking of pancreatitis hangt af van de oorzaak. Sommige mensen hebben ziekenhuisopname, vloeistoffen of antibiotica nodig. Een operatie kan sommige vormen van pancreatitis behandelen. Wanneer een andere aandoening pancreatitis veroorzaakt, zoals galstenen, moet een arts dat probleem ook aanpakken.
Lever
Behandeling van een leverziekte hangt af van de specifieke aandoening en hoe ver deze is gevorderd. Bij een milde leverziekte hoef je mogelijk alleen medicijnen slikken en veranderingen in levensstijl aanbrengen. Degenen met een ernstige leverziekte hebben mogelijk een levertransplantatie nodig. Wanneer problemen met een ander orgaan, zoals de galblaas, problemen met de lever veroorzaken, moet een arts die aandoening ook behandelen.
Galblaas
Behandelingen voor galblaasproblemen zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Een arts moet mogelijk galstenen verwijderen, hetzij operatief, hetzij met medicijnen om ze op te lossen. de arts kan ook de galblaas verwijderen. Je kan een normaal leven leiden zonder galblaas. De arts kan na de operatie bepaalde voedingsadviezen geven.
Melena (zwarte ontlasting)
Melena is een waarschuwingssignaal. Je moet bij plakkerige, zwarte ontlasting met spoed verwezen worden naar een ziekenhuis voor nadere diagnostiek en eventueel behandeling van de bloedende plek.
Coeliakie behandelen
Er is geen geneesmiddel dat de oorzaak van glutenintolerantie wegneemt. Er is in principe maar één manier om coeliakie te behandelen en dat is het levenslang volgen van een glutenvrij dieet.
Lactose-intolerantie behandelen
Met behulp van een diëtist moet je uit zien te vogelen wat voor jou de juiste hoeveelheid is. Als je wat lactose kunt verdragen, is het raadzaam om deze hoeveelheid over de dag te spreiden. In uitzonderlijke gevallen kan je al klachten krijgen na een heel kleine hoeveelheid lactose. In dat geval moet je lactose volledig zien te vermijden.
Abetalipoproteïnemie behandelen
De behandeling bestaat normaal gesproken uit een speciaal dieet. De aandoening kan niet genezen worden.
Het aanpakken van stress
Als stress de boosdoener is, dan is het raadzaam om manieren te vinden om beter met stress om te gaan en door stress te verminderen. Dit kun je doen door bijvoorbeeld ontspanningstechnieken toe te passen. Maar ook dagelijks te bidden, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap, gezonde voeding en het vermijden van triggers die stress veroorzaken, zijn manieren om stress te verminderen.
Ook is het zinvol om positieve copingstrategieën aan te leren. Deze strategieën kunnen bijvoorbeeld bestaan uit: lichamelijke oefening, ondersteuning van vrienden en familie, afleiding zoeken of met een actieve houding een oplossing voor het probleem zoeken. Elk van deze voorbeelden helpt bij het verlagen van de ervaren stress en negatieve gevoelens te ontwikkelen.
Contact opnemen met de huisarts
Het is normaal om af en toe wat plakkerige ontlasting te hebben. Als je regelmatig plakkerige ontlasting hebt of als je andere symptomen hebt, zoals buikpijn, bloed in de ontlasting, of gewichtsverlies, neem dan contact op met je huisarts om een diagnose te stellen en de juiste behandeling te krijgen.
Complicaties
Complicaties zullen variëren, afhankelijk van de aard en ernst van de medische aandoening. Wanneer plakkerige ontlasting het gevolg is van slechte opname van vet, zijn er twee hoofdproblemen: gewichtsverlies en moeite met het opnemen van in vet oplosbare vitaminen. Voor mensen met aandoeningen die van invloed zijn op hun alvleesklier, kan pancreasenzymvervangingstherapie (PERT) helpen bij de vertering van voedingsstoffen.
Wanneer plakkerige, teerachtige ontlasting komt door een bloeding, dan kunnen ernstige complicaties ontstaan zoals bloedarmoede en shock. De behandeling van een gastro-intestinale bloeding hangt af van waar de bloeding zich in het spijsverteringskanaal bevindt, evenals van de reden voor de bloeding. Je moet bij vermoeden van een bloeding onverwijld medische hulp inschakelen.
Prognose
Kleverige of plakkerige ontlasting is meestal een teken dat je dieet wat moet worden aangepast. Misschien wat minder vet eten en wat meer voedingsvezels en water.
Maar plakkerige ontlasting kan ook een teken zijn van een ernstiger gezondheidsprobleem, zoals de ziekte van Crohn. Het verloop van deze ziekte is vaak grillig. Rustige periodes worden afgewisseld door opvlammingen van de ziekte.
Aandoeningen zoals de ziekte van Crohn, coeliakie of lactose-intolerantie kunnen meestal goed onder controle worden gehouden door een dieet te volgen dat de triggers elimineert.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over plakkerige poep, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
