Last Updated on 31 mei 2023 by M.G. Sulman
Gonorroe, in de volksmond een druiper genoemd, is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). Orale gonorroe is gelokaliseerd in de keelholte. De boosdoeners zijn bacteriën genaamd Neisseria gonorrhoeae, een gramnegatieve, aerobe, 0,6–1,0 µm grote, bacterie (kokken). Je raakt geïnfecteerd door direct contact met witte / gelige pusachtige vloeistof (afscheiding of exsudaat) die N. gonorrhoeae-bacteriën bevat van iemand met wie je seksueel contact hebt. Deze afscheiding wordt veroorzaakt door de N. gonorrhoeae-bacterie die een infectie veroorzaakt in het lokale weefsel. Het vermengt zich met iemands vaginale vloeistoffen, zaadvloeistof of slijmvliezen nabij de anus en het rectum die in contact komen met het mondslijmvlies van iemand anders. De afscheiding is niet altijd gemakkelijk te zien. De bacteriële infectie vestigt zich vervolgens in de keelholte en hoeft niet per se symptomen te veroorzaken, maar kan klachten als keelpijn en ongemak veroorzaken bij het slikken of doorslikken van voedsel. De aangedane keel lijkt op een keelontsteking met roodheid en kan soms wat witte vlekken of witachtig / gele afscheiding vertonen. Orale gonorroe krijg je door orale seks. Mensen die fellatio (pijpen) uitvoeren, hebben meer kans op orale gonorroe dan degenen die cunnilingus doen (beffen). Mannen die seks hebben met andere mannen hebben de meeste kans op orale gonorroe (grofweg 10% tot 25%).
Wat is orale gonorroe?
Gonorroe is een bacteriële seksueel overdraagbare aandoening (soa). De boosdoener is de bacterie Neisseria gonorrhoeae. Het kan de vagina en baarmoedermond, de plasbuis (penis), de anus of de keel infecteren. Overdracht vindt plaats door contact met de mond, vagina, penis of anus van een geïnfecteerd persoon. Bij ontsteking in de mond of keel kan keelpijn of een keelontsteking ontstaan. Niet alle mensen met orale gonorroe zijn zich ervan bewust dat zij deze seksueel overdraagbare aandoening hebben. Dit komt omdat het vaak asymptomatisch verloopt, wat inhoudt dat je geen klachten hebt. Door een keeluitstrijkje wordt de diagnose gesteld. Behandeling vindt plaats met een antibioticum.
Synoniemen
Orale gonorroe staat ook bekend als faryngeale gonorroe. Faryngeaal betekent met betrekking tot de keel.
Veelvoorkomende soa
Gonorroe is een veelvoorkomende vorm van soa. De bacterie groeit en vermenigvuldigt zich snel in warme en vochtige gebieden. Het is de op drie na meest voorkomende soa in Nederland. Chlamydia, genitale wratten en genitale herpes voeren de lijst aan. Gonorroe kan mond, keel, anus, baarmoederhals en urethra (plasbuis) infecteren.
Overdracht en besmetting
Seksueel contact
Veel mensen met gonorroe hebben geen symptomen, maar ze kunnen de infectie toch naar anderen verspreiden. Gonorroe kan worden overgedragen van de ene naar de andere persoon door seksueel contact. Vaginale (vaginale geslachtsgemeenschap, ofwel penis in vagina), orale (pijpen en beffen en oraal contact met het anale gebied) en anale seks zijn de meest voorkomende manieren van verspreiding van de ziekte. Mannen hebben 20% kans om besmet te raken door seks te bedrijven met een vrouw die is besmet met gonorroe, terwijl vrouwen maar liefst 50% kans lopen om gonorroe te krijgen door het hebben van seks met een besmette man. Moeders kunnen hun baby infecteren tijdens de bevalling.
Gonorroe door zoenen?
Gonorroe wordt niet verspreid door alledaags, niet-seksueel contact, dus je kunt het niet krijgen van het delen van eten of drinken, kussen, knuffelen, handen vasthouden, hoesten, niezen of op wc-brillen (bijvoorbeeld op openbare toiletten) zitten.
Incubatieperiode
Het komt vrij vaak voor dat gonorroe geen symptomen veroorzaakt, vooral bij vrouwen. De incubatietijd, dat is de tijd vanaf de blootstelling aan de bacteriën totdat de symptomen zich openbare, is gewoonlijk 2 tot 5 dagen. Maar soms ontwikkelen de symptomen zich pas na 30 dagen.
Symptomen van orale gonorroe
Net als elke andere gonorroe-infectie, is de incubatietijd van orale gonorroe 7 tot 30 dagen. Veelal verloopt orale gonorroe asymptomatisch. Als je wel klachten krijgt, is het vaak keelpijn of keelontsteking. Dit gaat gepaard met roodheid en soms zijn er witte vlekken zichtbaar of heb je last van witachtige of gele afscheiding. Je kan klachten krijgen als overgeven, pijn bij het slikken en koorts.
Risicogroepen
Risicogroepen van (orale) gonorroe zijn onder meer:
- Personen die seksuele handelingen verrichten zonder het gebruik van een condoom of andere vormen van bescherming.
- Mensen die meerdere seksuele partners hebben.
Mannen die seks hebben met mannen (MSM). - Mensen die betrokken zijn bij seksuele activiteiten met personen die gonorroe hebben.
- Jongvolwassenen en tieners die seksueel actief zijn.
- Personen met een voorgeschiedenis van soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen).
- Personen die zich in gebieden bevinden waar gonorroe veel voorkomt.
- Mensen met een verzwakt immuunsysteem, zoals hiv-geïnfecteerde personen.
Hoe verschilt het van een zere keel, keelontsteking of andere aandoeningen?
Op basis van alleen de symptomen kun je geen onderscheid maken tussen orale gonorroe en een andere keelaandoening, zoals keelpijn of keelontsteking. De enige manier om het zeker te weten, is door naar je huisarts te gaan voor een keeluitstrijkje. Net als keelontsteking kan orale gonorroe keelpijn met roodheid veroorzaken, maar bacteriële keelontsteking veroorzaakt vaak ook witte vlekken in de keel. Andere symptomen van keelontsteking zijn onder meer:
- plotselinge koorts, 38˚C of hoger
- hoofdpijn
- rillingen
- gezwollen lymfeklieren in de hals
Huisarts raadplegen
Bij vermoeden van orale gonorroe moet je je huisarts raadplegen. Deze soa moet worden behandeld met voorgeschreven antibiotica om de infectie volledig te verwijderen en overdracht te voorkomen. Onbehandeld, kan gonorroe een aantal ernstige complicaties veroorzaken. De huisarts zal een uitstrijkje van de keel nemen om te controleren op de bacteriën die de infectie veroorzaken.
Behandeling van orale gonorroe
Als je dergelijke klachten krijgt, doe je er verstandig aan om je te laten testen op orale gonorroe. Dit kan door een uitstrijkje te nemen. Behandeling van orale gonorroe vindt plaats via een antibioticakuur. Veelal betreft het de volgende soorten antibiotica:
- Azitromycine
- Cefixime
- Doxycycline
- Ofloxacine
Onbehandelde gonorroe kan leiden tot allerlei ernstige medische complicaties.
Complicaties
Als orale gonorroe onbehandeld blijft, kan de infectie zich via de bloedbaan naar andere delen van je lichaam verspreiden. Dit kan leiden tot systemische gonokokkeninfectie. Systemische Dit is een ernstige aandoening die gewrichtspijn en zwelling en huidzweren kan veroorzaken. Het kan ook het hart infecteren.
Gonorroe van de geslachtsorganen, het rectum en de urinewegen kan andere ernstige complicaties veroorzaken als ze niet worden behandeld. Mogelijke complicaties zijn onder meer:
- eileiderontsteking
- buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- onvruchtbaarheid
- bijbalontsteking (epididymitis)
- hoger risico op hiv
Prognose
Met de juiste behandeling is gonorroe te genezen. Antimicrobiële resistente gonorroe is wereldwijd echter een toenemend probleem. Deze zijn moeilijker te behandelen. Een toenemend aantal mensen wereldwijd zijn geïnfecteerd met stammen van gonorroe die zo antibioticaresistent zijn, dat ze niet kunnen worden behandeld. Het is aannemelijk dat die resistente bacteriën zich verder zullen verspreiden, waarschuwt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Preventie
De meest zekere manier om overdracht van soa’s te voorkomen is om je te onthouden van geslachtsgemeenschap en andere handelingen waarbij de geslachtsdelen zijn betrokken. Het aangaan van een duurzame (d.w.z. levenslange) en wederzijds monogame relatie met een partner van het andere geslacht van wie je weet dat deze geen ziekte bij zich draagt, is de meest veilige situatie om seks te hebben. Overdracht van gonorroe kan voorkomen worden door het gebruik van condooms en beflapjes.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over orale gonorroe of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
