Last Updated on 23 maart 2023 by M.G. Sulman
Een ooievaarsbeet is een veel voorkomende vorm aangeboren vaatverwijding die vaak in de nek optreedt in de vorm van een rozerood vlak vlekje. In de folklore brengt een ooievaar een baby naar de gelukkige ouders. De vlek in de nek lijkt op de afdruk van de snavel van de ooievaar, vandaar de naam ‘ooievaarsbeet’. De ooievaarsbeet komt vaak voor, ongeveer 30 tot 40 procent van de kinderen wordt ermee geboren. Het is een geheel onschuldige aandoening en verdwijnt meestal vanzelf.
Wat is een ooievaarsbeet?
Ooievaarsbeten zijn verwijde bloedvaten of haarvaten op de huid van een pasgeboren baby. Deze platte roze of rode vlekken hebben geen gedefinieerde randen en kunnen zowel op baby’s met een donkere als lichte huid voorkomen. De diagnose kan op het oog gesteld worden. Verder onderzoek is niet nodig.
Benaming
De medische term voor een ooievaarsbeet is naevus van Unna of haemangioma cutis neonatorum. Als het plekje zich in het gelaat voordoet, spreekt men van een engeltjeskus. Roze vlekken die zich niet in de nek of het gezicht bevinden, worden ook wel ‘zalmvlekken’ genoemd. In het Engels staat een ooievaarsbeet bekend als ‘salmon patch’.
Betekenis
Ooievaars worden al eeuwen geassocieerd met baby’s. Wie kent niet het verhaal van de ooievaar die baby’s brengt. De vlek, vaak in de nek, lijkt op de afdruk van de snavel van de ooievaar, vandaar de naam ‘ooievaarsbeet’.
Wie krijgt het?
Alle baby’s hebben ooievaarsbeten voordat ze worden geboren. Slechts 70 procent van de baby’s heeft echter na de geboorte een ooievaarsbeet. Hoewel de meeste van deze vlekjes binnen één tot twee jaar na de geboorte verdwijnen, kunnen er ook daarna nog enkele op de huid van je kindje achterblijven.
Symptomen van een ooievaarsbeet
Verschijnselen
Een ooievaarsbeet is een klein bleek rozerood (niet verheven) vlekje op de huid van een pasgeborene. Het is een aangeboren vaatverwijding; de betreffende huidvaatjes staan wat verder open dan normaal en laten daardoor wat meer bloed door. Later trekt dit vaak wel bij. Het is niet duidelijk hoe deze misvorming ontstaat.
Het plekje kan donkerder worden wanneer het kind huilt of zich opwindt, koortsig is of als de kamertemperatuur verandert. Het plekje kan verbleken wanneer je er op drukt. Een ooievaarsplek geeft geen bijkomende klachten, zoals jeuk of pijn. Een kind van één vlek maar ook meerdere vlekken hebben. Vaak is een ooievaarsbeet al bij de geboorte aanwezig, maar ze kunnen ook verschijnen in de eerste maanden van het leven.
Voorkeursplekken
Vaak in de nek
De plekjes zijn vaak te vinden op het voorhoofd, oogleden (zie afbeelding bovenaan het artikel), neus, bovenlip, of de achterkant van de nek.
Ooievaarsplek op het voorhoofd
Een ooievaarsbeet op het voorhoofd, wordt ook wel een ‘engelenkus’ genoemd. De plek is vluchtig, net als de kus van een engel. Een ooievaarsbeet op het voorhoofd van je baby vervaagt naarmate het kind ouder wordt. Op oudere leeftijd kan de engelenkus weer wat zichtbaar worden bij emoties.
Oorzaken van een ooievaarsbeet
Hoe komt het? Ooievaarsbeten worden veroorzaakt door verwijding van kleine bloedvaten die haarvaten worden genoemd. Het is anno 2023 niet duidelijk waarom dit ontstaat.
Is een ooievaarsbeet besmettelijk?
Nee, ooievaarsbeten zijn niet besmettelijk. Deze plekken verschijnen vanwege de verwijde haarvaten op de huid van de baby en niet vanwege een virale of bacteriële infectie.
Is een ooievaarsbeet erfelijk?
Nee, een ooievaarsbeet is – voor zover bekend – niet erfelijk. Dit betekent dat je kindje er geen hoeft te krijgen als jij er wel één hebt gehad.
Onderzoek en diagnose
Een arts kan een ooievaarsbeet gemakkelijk identificeren door ernaar te kijken. Afgezien van het uiterlijk helpt de locatie van het vlekje de arts echter ook bij het stellen van een juiste diagnose. Een biopsie is normaal gesproken niet nodig.
Behandeling van een ooievaarsbeet
Behandeling is vaak niet nodig
Een behandeling is niet zinvol, aangezien de meeste ooievaarsbeten binnen een jaar spontaan zijn verdwenen. Het natuurlijke beloop kan niet beïnvloed worden. Plekjes op de achterkant van de nek zijn vaak wat hardnekkiger en een engeltjeskus is wat vluchtiger.
De meeste ooievaarsbeten in het gezicht zijn binnen ongeveer 18 maanden volledig verdwenen. Bij 10 tot 50 procent van de personen blijft de vlek tot in de volwassenheid bestaan, vooral de wat grotere en sterk gekleurde vlekjes in de nek. Deze schoonheidsfoutje worden later vaak bedekt door haargroei.
Ooievaarsbeet verwijderen
Wanneer een ooievaarsbeet niet vanzelf wegtrekt en je ervaart cosmetische problemen, bijvoorbeeld omdat er één op je voorhoofd zit, dan is het mogelijk om de ooievaarsbeet met de vaatlaser te laten verwijderen. Dit gebeurt in veel gevallen pas vanaf de puberteit.
Prognose
Wanneer gaat een ooievaarsbeet weg?
Wanneer trekken ooievaarsbeten weg? De meeste ooievaarsbeten verdwijnen spontaan binnen 1 tot 2 jaar. Het blijkt echter dat bij 10-50 procent van de personen de vlek als volwassene nog zichtbaar is. De vlekken achter in de nek blijven soms het hele leven bestaan. Doorgaans is zo’n vlek wel bedekt door hoofdhaar.
De plekken kunnen vaak nog wel lang zichtvaar blijven. Bijvoorbeeld als het kind zich opwindt of huilt.
Engelenkus is vluchtig van aard
Een engeltjeskus is vluchtig en verdwijnt bij grofweg 95 procent van de gevallen binnen een jaar. Bij emoties kan deze soms weer wat zichtvaar worden.
Preventie
Je kunt geen maatregelen nemen om te voorkomen dat een baby een ooievaarsbeet krijgt.
Video over ooievaarsbeet
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een ooievaarsbeet, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
