Last Updated on 6 mei 2023 by M.G. Sulman
Bij menstruele migraine treden migraineaanvallen op tijdens de menstruatie. Vaak beginnen de aanvallen op de eerste dag van de menstruatie, maar het komt ook vaak voor dat ze optreden in de eerste twee dagen die aan de menstruatie voorafgaan. De aanvallen treden steeds op hetzelfde tijdstip op. Menstruele migraine is doorgaans moeilijker te behandelen dan ‘gewone’ migraine.
Wat is menstruele migraine?
Vrouwen ervaren drie keer vaker migraineaanvallen dan mannen. Menstruele migraine treft 60% van deze vrouwen. deze migraineaanvallen komen tijdens of direct na de menstruatie of tijdens de eisprong voor.
Menstruatiemigraine wordt voornamelijk veroorzaakt door oestrogeen, het vrouwelijke geslachtshormoon dat specifiek de schommelingen van de menstruatiecyclus gedurende de cyclus reguleert. Wanneer de niveaus van oestrogeen en progesteron veranderen, zijn vrouwen kwetsbaarder voor hoofdpijn. Aangezien orale anticonceptiva van invloed is op de oestrogeenspiegels, kunnen vrouwen die anticonceptiepillen gebruiken vaker last krijgen van menstruele migraine.
Definitie
Menstruele migraine is migraine die optreedt in de periode 2 dagen voor en 2 dagen na het begin van je ongesteldheid, zonder dat er andere aanvallen tussen de menstruaties voorkomen.
Wat is het verschil tussen menstruatiemigraine en andere soorten migraine?
Menstruele migraine wordt veroorzaakt door een daling van oestrogeen. Andere migraine kan worden getriggerd door stress, het overslaan van een maaltijd, cafeïne of vele andere redenen.
Symptomen van menstruele migraine
Verschijnselen
De symptomen van menstruele migraine zijn vergelijkbaar met migraine zonder aura. Het begint als een eenzijdige, kloppende hoofdpijn gepaard met misselijkheid, braken, of gevoeligheid voor fel licht en geluiden. Een aura kan aan een menstruele migraineaanval voorafgaan. Menstruele migraine voelt doorgaans heviger aan en duurt langer dan gewone hoofdpijn.
Criteria
De International Headache Society (IHS) hanteert als definitie voor menstruele migraine dat de aanval moet aanvangen op de eerste dag van de menstruatie of maximaal 2 dagen ervoor of erna. Er mogen geen aanvallen tussen de menses vóórkomen. Komt een migraineaanval ook op andere momenten van de cyclus voor, dan wordt dit ‘menstruatie-gerelateerde’ migraine genoemd. Het komt vaak voor dat vrouwen merken dat migraineaanvallen voor of tijdens hun menstruatie erger is. Dit komt doordat hormonenactiviteit een uitlokkende factor is van een aanval. Het gaat echter alleen om menstruele migraine wanneer de aanvallen niet ook op andere momenten van de cyclus voorkomen.
Oorzaken van menstruatiemigraine
Daling van het oestrogeengehalte
Extreme oestrogeenschommelingen veroorzaken bij sommige vrouwen menstruele migraine. Het treedt meestal kort voor je menstruatie op wanneer de concentratie van het vrouwelijke geslachtshormoon oestrogeen sterk daalt. Deze hormonale daling vóór de menstruatie maakt vrouwen gevoelig voor (stress)factoren die een migraineaanval kunnen veroorzaken.
Oestrogenen beïnvloeden het lichaamseigen morfine (endorfine)
Er is nog een andere verklaring voor het ontstaan van menstruatiemigraine. Het oestrogeengehalte lijkt van invloed te zijn op de verwerking van pijnprikkels in de hersenen. Oestrogenen verhogen de hoeveelheid endorfine, een soort endogene morfine. Als het oestrogeen aan het einde van de cyclus daalt, kan een ontwenningssyndroom leiden tot pijn, bijvoorbeeld menstruele migraine. Bij de meeste vrouwen wordt de daling van het endorfinegehalte echter gecompenseerd door een verminderde activiteit van het sympathische zenuwstelsel, zodat veel zenuwimpulsen die pijn veroorzaken slechts langzaam worden doorgegeven.
Onderzoek en diagnose
Er zijn geen tests beschikbaar voor menstruele migraine. De meest nauwkeurige manier om te bepalen of je menstruatiemigraine hebt, is door gedurende ten minste drie maanden een dagboek bij te houden waarin je zowel je migraineaanvallen als de dagen waarop je menstrueert, bijhoudt.
Om menstruele migraine te kunnen diagnosticeren, moet migraine voornamelijk tussen twee dagen vóór en tot drie dagen na de menstruatie, in ten minste twee van de drie opeenvolgende menstruatiecycli, optreden.
Behandeling van menstruele migraine
Medische behandeling
Menstruele migraine wordt behandeld als iedere andere vorm van migraine. Allereerst wordt menstruele migraine aangepakt met medicijnen. Er kan daarbij onderscheid gemaakt worden tussen medicijnen voor het onderdrukken van de klachten (aanvalsbehandeling) en medicijnen die gericht zijn op het voorkómen van een aanval (preventieve behandeling). Hormonale behandeling is te overwegen in therapieresistente gevallen. Deze behandeling richt zich erop om de hoeveelheid oestrogenen constant te houden. Progesteron alleen is niet effectief gebleken. Men kan de hormonale schommelingen proberen af te zwakken door bijvoorbeeld estradiolpleisters of – gels te gebruiken. De pleister brengt men aan 2 tot 3 dagen vóór het begin van de menses en vervolgens verwisselt men deze één dag voor en ten slotte één dag na het begin van de menstruatie (dus men gebruikt 3 pleisters per menstruatie).
Zelfzorg
Probeer erachter te komen wat je migraine verbetert of verslechtert. Als licht bijvoorbeeld klachten veroorzaakt en je je oververhit voelt, blijf dan in een koele, donkere kamer. Aanvullende tips zijn onder meer:
- Houd je bloedsuikerspiegel op peil door kleine, frequente maaltijden te eten. Sla nooit een maaltijd over.
- Doe ontspanningstechnieken.
- Vermijd te weinig of te veel slaap en houd een regelmatig slaappatroon aan.
- Pas zo nodig je dieet aan.
- Vermijd stress wanneer je kunt, en leer hoe je ermee om kunt gaan als je dat niet kunt.
Prognose
Je kunt menstruele migraine hebben totdat je in de overgang terechtkomt. Aangezien menstruatiemigraine afhankelijk is van oestrogeen, is er een goede prognose dat het tijdens de overgang zal verdwijnen en dat er geen of slechts zelden migraineaanvallen zullen optreden.
Preventie
Bindweefselmassage
Als je medicatie zoveel mogelijk wil vermijden, kun je vijf dagen voor de menstruatie ook een bindweefselmassage proberen. Voor sommige vrouwen zou hoofdpijn dankzij deze behandelmethoden zelfs volledig verdwijnen. Deze behandeling kan meer oestrogenen mobiliseren dan normaal, wat resulteert in een lagere afname van oestrogeen.
Stress vermijden
Net als bij normale migraine, die onafhankelijk van de menstruatie optreedt, is stress één van de belangrijkste factoren die leiden tot het ontstaan van een migraineaanval tijdens de menstruatie. Zorg voor voldoende ontspanningsmomenten en beperk de stress.
Menstruele migraine – Conny vertelt over haar ervaring
Conny vertelt daarom in deze video over haar menstruele migraine en de zoektocht naar een passende behandeling voor haar. Ze legt uit wat voor rol het hoofdpijncentrum voor haar gespeeld heeft.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over menstruele migraine, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
