Last Updated on 6 maart 2025 by M.G. Sulman
Lege calorieën… je hoort die term overal, maar wat zijn het nou eigenlijk? En belangrijker: waarom kom je er vaak pas achter dat je ze binnenharkt als het kwaad al geschied is – ergens rond middernacht, onder een dekentje op de bank, met kruimels op je trui en een lege chipszak als stil getuige? Geen zorgen, je bent niet de enige die zich er regelmatig door laat foppen. Want lege calorieën sluipen je dag binnen als ongewenste gasten op een feestje: ze nemen ruimte in, vreten alles leeg, maar laten jou achter zonder iets waardevols. Geen energie, geen verzadiging, geen bouwstoffen, niks. In dit artikel duiken we samen dieper in dit slinkse fenomeen. Wat zijn lege calorieën precies? Hoe veroveren ze langzaam maar zeker je bord (en je humeur)? En vooral: hoe kun je ze slim vervangen zonder dat je meteen op water en wortels hoeft te kauwen als een malle? Maak je borst maar nat, want dit wordt een ontdekkingsreis vol praktische swaps, kleine eyeopeners en hier en daar een vrolijke schop onder je derrière – zodat jij straks weer aan het roer staat, met meer energie, meer smaak en minder vulling-zonder-voeding. Allez hop!
Inhoud
Wat zijn lege calorieën precies?
Ah, lege calorieën. Klinkt als iets uit een fabel van vroeger, toch? Alsof er ergens een snoepwinkel bestaat waar je kilo’s kunt weghappen zonder dat het iets doet. Maar nee hoor, de realiteit is minder sprookjesachtig. Lege calorieën zijn precies dat: calorieën waar letterlijk niks in zit. Nou ja, energie dus. Maar verder? Niks nuttigs. Geen vitamines, geen mineralen, geen vezels. Alleen maar een hoop gebakken lucht, maar dan in eetbare vorm.
Wat bedoelen we daar dan precies mee?
Stel je even voor: je zit op de bank, beetje slaperig, beetje scrollend. Voor je neus ligt een zak chips die net nog zo schattig “open me” leek te fluisteren. En voordat je er erg in hebt, is die zak leeg. Geplet. Opgegeten. Maar gek genoeg… jij zit daar niet bepaald propvol. Sterker nog, een uur later denk je: zou ik nog…?
En daar zit ‘m precies de kneep. Lege calorieën geven je lichaam wel werk te doen (hé hallo spijsvertering), maar het krijgt er verder weinig voor terug. Geen bouwstoffen. Geen stoffen die je helpen om jezelf overeind te houden op een druilerige maandagmiddag. Het is alsof je een auto volgooit met peut uit het jaar nul. Je rijdt nog wel even, maar echt soepel wordt het niet.
En dan die boosdoeners hè. Frisdrank, koekjes, snoep, gebak, chips, fastfood, alcohol. Vooral alcohol, die ouwe geslepen rakker. Een glas wijn of bier voelt heel gezellig (“Gezelligheid kent geen tijd”, weet je nog?), maar ondertussen tikt die calorieënteller vrolijk door zonder dat je lijf denkt: “Top! Hier kunnen we wat mee.” Niks ervan. Het blijft een lege huls.
En hoe gebeurt dit dan, in vredesnaam?
Kijk, niemand rolt z’n bed uit met de gedachte: vandaag ga ik mezelf volstoppen met zo min mogelijk nuttigs. Maar toch gebeurt het. Je hebt haast. Je hebt trek. Je hebt zin in iets knus. Of je zit op een verjaardag waar de tafel net zo goed een patisserie in Parijs had kunnen zijn. Croissantje hier, wijntje daar. Et voilà! Voor je het weet, zit je bomvol energie die nergens naartoe kan.
En weet je wat het venijnige is? Eten met lege calorieën vult nauwelijks. Je raakt er misschien tijdelijk wat loom van, een beetje rozig zelfs, maar echt verzadigd? Nee joh. Dat gevoel van “ik kan er weer even tegenaan” blijft uit. Dus ja, dan eet je makkelijk nog wat extra’s. Want ja, de bodem is nog niet bereikt, nietwaar?
Wat zegt dit over ons?
Dat we stiekem best goed zijn in onszelf om de tuin leiden. “Ach, dit ene koekje…” Of, de klassieker: “Ik heb dit verdiend.” Tja, en zo tik je per dag zonder blikken of blozen honderden, soms duizenden, lege calorieën weg zonder dat je het doorhebt.
Wat dat betreft is het leven één grote Balanceakt. Je wilt genieten, tuurlijk. Maar je wilt ook niet eindigen met een lijf dat schreeuwt om voedingsstoffen terwijl jij denkt: “Ik heb toch gegeten?”
Kortom, lege calorieën zijn als een praatgrage gast op een feestje: aanwezig, nemen ruimte in, maar voegen uiteindelijk weinig toe. Best gezellig, af en toe. Maar laat ze niet de hele avond blijven hangen.
En voor wie denkt: och, dat valt vast wel mee. Kijk straks eens op de achterkant van dat ‘onschuldige’ tussendoortje. De cijfers liegen er niet om, jawel.
Hoe sluipen lege calorieën je eetpatroon binnen?
Ach ja, daar zitten we dan. Op de bank, beetje moe, beetje verveeld, beetje… zin in iets. En voor je het weet, plopt de zak chips open. Niet omdat je honger had, niet omdat je lijf het uitschreeuwde om brandstof, maar gewoon. Omdat het kan. Het begint vaak zo onschuldig, met die paar handjes tussendoor. Maar laten we wel wezen: sinds wanneer blijft iemand bij ‘een paar handjes’?
En het zijn echt niet alleen die chips die je besluipen als een dief in de nacht. Denk aan frisdrank. Of nou ja, frisdrank… vloeibare suikerbommen, dat dekt de lading beter. Want die fles cola naast je laptop? Die verdwijnt allengs, slokje na slokje, en niemand die er erg in heeft. Totdat je de volgende dag denkt: was ik nou echt zó dorstig?
Of alcohol. Wat dacht je van alcohol? De stille verleider op elk feestje. Eén wijntje bij het koken, nog eentje aan tafel, en voor je het weet sta je om elf uur ‘s avonds met een stuk stokbrood in de hand, te dippen in kruidenboter alsof het een olympische sport betreft.
En dan zijn er nog die klassieke valkuilen:
- De koek bij de koffie, want dat hoort zo.
- De snack onderweg, want “even snel iets” bij het tankstation.
- Het ijsje, want het is warm buiten, enfin, je snapt het wel.
Gek genoeg glippen deze lege calorieën vaak juist je dag binnen op die momenten waarop je niet echt oplet. Tijdens een meeting. In de auto. Bij de televisie. Op visite. En hé, geen mens die zegt dat je dan meteen een salade moet staan hakken. Maar ergens tussen de soep en de borrelnootjes verdwijnt het idee dat eten ook nog iets mag bijdragen. Behalve gezelligheid, natuurlijk. Want dat is er genoeg.
Waarom zijn lege calorieën zo verraderlijk?
Ze zijn slinks. Achterbaks, bijna. Want het zijn precies de dingen waar je maar moeilijk nee tegen zegt. Niet per se omdat je ze zo broodnodig hebt, maar omdat ze overal zijn. Om elke hoek, bij elk uitje, op elk feestje, zelfs op je werk. Ze lonken altijd.
En nog iets: lege calorieën vullen voor geen meter. Je eet of drinkt er aardig wat van weg, maar daarna? Honger. Of trek. Of gewoon zin in nóg iets. Want je lijf denkt ergens halverwege: “Dank voor de moeite, maar waar blijft de rest?” Je bloedsuiker schiet omhoog, dondert vervolgens naar beneden, en dan zit jij daar weer, gapend voor de koelkast.
Het probleem? Je voelt niet meteen de stop. Waar een bord havermout je echt laat weten “dat was hem”, tikt een zak drop gewoon rustig door. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de snelheid waarmee je lege calorieën naar binnen werkt. Een glas frisdrank? Dat is zo achter de kiezen. Een reep chocolade? Even knipperen en foetsie.
Het zijn vaak calorieën zonder kauwwerk, zonder vulling, zonder nadenken. Hap, slik, weg. En voor je ‘t weet, denk je: “Wat heb ik nou eigenlijk gegeten vandaag?” Het antwoord is dan soms meer lege lucht dan je lief is.
Dus ja, ze zijn verraderlijk. Omdat ze weinig doen, maar veel nemen. Omdat ze verleiden zonder echt te geven. En omdat je soms pas merkt wat er gebeurde als de schade al is aangericht. Tja, zoals ze in Duitsland zo mooi zeggen: “Wer zu spät kommt, den bestraft das Leben.” Inderdaad.
Slimme swaps: hoe vervang je lege calorieën?
Begin klein, denk groot
Goed, daar zit je dan. Met die open zak chips, dat glas cola en het idee dat je ergens wel weet dat het anders kan. Maar ja, hoe dan? Want niemand heeft zin in een leven vol slablaadjes en knäckebröd, laten we eerlijk zijn. Gelukkig hoeft dat ook helemaal niet. Het draait om slimme ruilacties, kleine omwisseltrucjes waardoor je alsnog iets lekkers naar binnen werkt, maar dan met een beetje inhoud. Of zeg maar gerust: flink wat meer inhoud.
Wat te doen met frisdrank?
Begin klein. Denk bijvoorbeeld aan frisdrank. Dat hoeft echt niet linea recta de deur uit, maar misschien wissel je de tweede of derde fles in voor bruiswater met een kneepje citroen of een scheutje vlierbloesemsiroop. Ja, het is even wennen. Maar als je het een paar dagen doet, mis je die suikerbom ineens stukken minder. Echt waar, hand erop.
Snacks met inhoud
En snacks? Probeer eens nootjes. Niet die gezouten cashewbergen waar je binnen tien minuten de bodem van ziet, maar een handje ongebrande amandelen of walnoten. Misschien met wat gedroogde cranberries erbij voor de frisheid. Of – waarom niet – een stukje pure chocolade van minstens 70 procent. Jawel, chocola mag gewoon meedoen in dit spel.
Bak eens wat zelf
De koek bij de koffie kun je ook vervangen zonder meteen als de zuurpruim van de familie bestempeld te worden. Maak een keer zelf bananenbrood of havermoutkoekjes. Kost je misschien een kwartiertje werk, maar daarna heb je wel iets liggen dat vult én voedt. En niemand die klaagt, sterker nog: grote kans dat je schoonmoeder om het recept vraagt.
Wat te doen met alcohol?
Alcohol? Tja, die ligt misschien wat gevoeliger. Maar er is tegenwoordig heus meer dan Spa Rood of jus d’orange. Denk aan mocktails met verse munt, limoen, komkommer en een scheutje gember. Of gewoon eens wat minder vaak drinken. Scheelt niet alleen lege calorieën, maar ook brakke ochtenden. Win-win.
Het wordt vanzelf makkelijker
En weet je wat het mooiste is? Als je eenmaal begint met die slimme swaps, gaat het steeds makkelijker. Dan denk je na een tijdje: “Wacht even, ik voel me eigenlijk best oké zo.” Zonder honger, zonder gemis, maar wel met een beetje meer pit.
Afsluiting
Zet jezelf weer op het toneel
Uiteindelijk draait het niet om perfectie. Niemand verwacht dat jij voortaan elke rozijn afweegt of op feestjes met wortelsticks in een hoekje gaat zitten knabbelen. Het gaat erom dat je jezelf af en toe even wakker schudt. Dat je merkt hoe vaak je gedachteloos naar lege calorieën grijpt, en dat je dan denkt: “Hé, dit kan anders.”
Anders voelt lekker
En geloof maar, dat “anders” voelt best lekker. Niet meteen, misschien. Maar geef het een paar dagen, een paar slimme swaps, en voor je het weet merk je dat je meer energie hebt. Dat je minder snaait. Dat je dag soepeler loopt zonder die inkakmomenten rond een uur of drie.
Dus nee, laat die lege calorieën niet de hoofdrol spelen. Geef ze af en toe een bijrolletje, prima. Maar zet jezelf weer op het toneel, vol energie, klaar voor de volgende acte. Want eerlijk is eerlijk, dat speelt toch echt stukken lekkerder.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over lege calorieën, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
