Calcium en zuivel verlagen risico op darmkanker met bijna een vijfde

Last Updated on 12 februari 2025 by M.G. Sulman

Darmkanker. Een sluipmoordenaar die ieder jaar tienduizenden mensen treft en waar je liever met een grote boog omheen loopt. Maar wat als een simpel glas melk of een kommetje yoghurt je die extra voorsprong kan geven? Uit grootschalig onderzoek blijkt dat calcium – ja, gewoon dat alledaagse mineraal in je zuivel – het risico op deze ziekte met bijna een vijfde kan verlagen. En het mooiste? Je hoeft er geen radicale dieetveranderingen voor te ondergaan. Een scheutje extra calcium per dag zou al een wereld van verschil kunnen maken. Maar natuurlijk, zoals altijd in de wetenschap, ligt het allemaal nét iets ingewikkelder. Wat zeggen de cijfers? Hoe zit het met alcohol, rood vlees en andere voedingskeuzes? En wat betekent dit nu echt voor jouw dagelijkse bord eten? Tijd om erin te duiken!

Calcium en zuivel verlagen risico op darmkanker met bijna een vijfde

Een flinke scheut calcium, een flinke klap minder risico

Melk, yoghurt en andere calciumrijke voedingsmiddelen lijken een verrassend sterke bondgenoot te zijn in de strijd tegen darmkanker. Onderzoekers van Oxford Population Health’s Cancer Epidemiology Unit ontdekten dat een dagelijkse extra portie van 300 mg calcium het risico op deze vorm van kanker met maar liefst 17% kan verlagen.¹Oxford Population Health. Increased calcium and dairy intake lower risk of bowel cancer by nearly a fifth. CEU Oxford, 8 januari 2025. Beschikbaar via: https://www.ceu.ox.ac.uk/news/increased-calcium-and-dairy-intake-lower-risk-of-bowel-cancer-by-nearly-a-fifth. Een fikse daling voor zo’n relatief eenvoudige aanpassing in je dieet.

Hun grootschalige studie, gepubliceerd in Nature Communications, baseerde zich op de gegevens van meer dan 542.000 vrouwen die deelnamen aan de Million Women Study. Gedurende gemiddeld 16 jaar werd hun voeding en gezondheid nauwlettend gevolgd. En ja, daar rolden interessante inzichten uit.

Melk, yoghurt en… minder kans op darmkanker?

De analyse bevestigde een duidelijk verband: calciumrijke voedingsmiddelen, zoals zuivelproducten, gingen hand in hand met een lager risico op darmkanker. Maar dat was nog niet alles. Het effect van calcium bleek niet beperkt tot zuivel. Ook calcium uit andere bronnen had een beschermend effect. Met andere woorden: het gaat om het mineraal zelf, niet per se om waar het vandaan komt.

En nu denk je misschien: “Even een extra glas melk erbij en ik zit goed?” Nou ja, dat zou zomaar kunnen helpen. Maar er spelen nog meer factoren mee.

De schaduwzijde: alcohol en rood vlees

Want ja, naast de gunstige effecten van calcium, kwam ook de keerzijde van bepaalde voedingsgewoonten aan het licht.

• Alcohol? Foute boel. Een extra 20 gram alcohol per dag (zeg maar een royaal glas wijn) bleek het risico op darmkanker met 15% te verhogen. Een glas hier en daar lijkt onschuldig, maar de cijfers liegen er niet om.
• Rood en bewerkt vlees? Ook niet best. Elke extra 30 gram per dag (denk aan een dikke plak ham of een klein worstje) ging gepaard met een 8% hoger risico.

Conclusie: wat je eet en drinkt, doet ertoe. Niet alleen voor je gewicht of cholesterol, maar ook voor je kans om ziek te worden.

Calcium als sleutel tot preventie

Volgens Dr. Keren Papier, de hoofdauteur van het onderzoek, is dit de meest uitgebreide studie ooit naar de relatie tussen voeding en darmkanker. De resultaten onderstrepen het belang van calcium als mogelijke beschermende factor. Maar er blijven nog vragen over, vooral als het gaat om de effecten op verschillende bevolkingsgroepen. Hoe zit het bijvoorbeeld in regio’s waar lactose-intolerantie veel voorkomt? Heeft calcium daar hetzelfde effect?

Sophia Lowes van Cancer Research UK benadrukt dat een gezonde levensstijl een van de beste manieren blijft om het risico op darmkanker te verlagen. Niet alleen door calciumrijk te eten, maar ook door alcohol en rood vlees te matigen, veel groenten, fruit en volkorenproducten te eten en natuurlijk niet te roken.

Nog werk aan de winkel

Het onderzoek geeft stevige aanwijzingen dat calcium een belangrijke rol speelt, maar het laatste woord is nog niet gesproken. De wetenschappers willen verder onderzoeken hoe calcium precies invloed uitoefent en of de bevindingen wereldwijd gelden.

Eén ding is in ieder geval duidelijk: een glas melk bij het ontbijt en een kommetje yoghurt in de middag zijn geen slecht idee. Misschien zelfs een slimme zet.

FAQ: alles wat je wilt weten over calcium, zuivel en darmkanker

Darmkanker. Het woord alleen al roept nare associaties op. Maar wat als je met iets simpels als een extra portie calcium per dag je risico flink kunt verlagen? Geen dure medicijnen, geen ingewikkelde behandelingen – gewoon een aanpassing in je voeding die op de lange termijn een groot verschil kan maken. Onderzoekers hebben ontdekt dat calcium een beschermende werking heeft tegen darmkanker, en dat is goed nieuws. Maar hoe werkt dat precies? En betekent dit dat je onbeperkt melk en kaas moet gaan bunkeren?

Er zweven nogal wat vragen rond over calcium en darmkanker. Helpt alleen zuivel of zijn er ook andere bronnen? Hoeveel heb je eigenlijk nodig? En hoe zit het met alcohol en rood vlees – moet je dat nu helemaal laten staan? Eén ding is duidelijk: wat je eet en drinkt, heeft invloed op je gezondheid. En ja, kleine aanpassingen kunnen een grote impact hebben, mits je de juiste keuzes maakt.

Toch is het niet zo zwart-wit. Sommige mensen zijn lactose-intolerant, anderen houden gewoon niet van melk, en dan zijn er nog de twijfelgevallen die niet zeker weten of ze genoeg calcium binnenkrijgen. Daarnaast blijkt dat een te hoge zuivelconsumptie óók nadelen kan hebben, bijvoorbeeld voor je prostaatgezondheid. Genoeg reden dus om eens goed in de feiten te duiken en alle fabels en misverstanden uit de weg te ruimen.

Daarom hebben we de meest gestelde vragen – en vooral de meest praktische antwoorden – voor je op een rij gezet. Geen droge wetenschap, maar concrete info waarmee je zelf aan de slag kunt. Pak een kop koffie (met melk of zonder) en duik in deze FAQ over calcium, zuivel en darmkanker!

Vraag	Antwoord
Is het echt zo dat calcium het risico op darmkanker verlaagt?	Ja, en niet zo’n klein beetje ook! Uit een enorme studie blijkt dat een dagelijkse portie van 300 mg extra calcium het risico met 17% kan verminderen. Dat is geen marginaal effect, maar een serieuze klap voor darmkanker.
Moet die calcium per se uit melk en yoghurt komen?	Nee hoor, calcium uit niet-zuivelbronnen doet het net zo goed. Het gaat echt om het mineraal zelf, niet om de verpakking waarin je het binnenkrijgt. Amandelen, boerenkool, sardientjes met graten – allemaal prima bronnen!
Hoeveel calcium heb ik eigenlijk nodig per dag?	Voor volwassenen ligt de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid rond de 1000 mg. Zit je daaronder? Dan is een scheutje extra zeker geen overbodige luxe.
Wat als ik lactose-intolerant ben? Moet ik me zorgen maken?	Absoluut niet! Er zijn zat lactosevrije opties zoals amandelmelk verrijkt met calcium, groene bladgroenten en zelfs bepaalde mineraalwaters. De winst zit in calcium, niet in de melk zelf.
Kan ik niet gewoon een calciumpilletje slikken?	Dat kan, maar voeding werkt vaak beter. Calcium uit eten wordt over het algemeen efficiënter opgenomen en zit bovendien boordevol andere nuttige stoffen. Supplementen zijn een redder in nood als je echt tekorten hebt, maar mik liever eerst op natuurlijke bronnen.
Helpt calcium ook tegen andere vormen van kanker?	Voor darmkanker is er nu sterk bewijs, maar bij andere vormen ligt het ingewikkelder. Onderzoek naar borstkanker en prostaatkanker laat wisselende resultaten zien.
Betekent dit dat ik onbeperkt kaas en melk moet gaan bunkeren?	Ehm… nee. Te veel zuivel kan weer andere gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals een verhoogd risico op prostaatkanker of verzadigd vetoverschot. Balans is de sleutel.
Hoe zit het met rood vlees en darmkanker?	Rood en bewerkt vlees verhogen juist het risico. Een dagelijkse extra portie van 30 gram kan het risico met 8% vergroten. Dus: een beetje minder bacon en salami, en wat vaker een calciumrijke snack.
En alcohol? Mag een wijntje nog?	Tja, daar hebben we minder goed nieuws over. Al 20 gram alcohol per dag – denk: een groot glas wijn – verhoogt het risico op darmkanker met 15%. Niet per se reden om helemaal droog te staan, maar matigen is verstandig.
Zijn er bevolkingsgroepen die hier extra op moeten letten?	Zeker! Mensen met een familiegeschiedenis van darmkanker of mensen die weinig calcium binnenkrijgen, zouden hier extra alert op moeten zijn. Ook mensen die lactose-intolerant zijn en daardoor weinig zuivel eten, moeten zorgen dat ze hun calcium uit andere bronnen halen.
Hoe snel zie je effect als je meer calcium binnenkrijgt?	Darmkanker is een sluipmoordenaar die zich over jaren ontwikkelt. Je kunt dus niet verwachten dat een extra glaasje melk morgen meteen wonderen doet. Maar consistent een calciumbewust dieet volgen, kan op de lange termijn een groot verschil maken.
Heeft het nut om op latere leeftijd nog extra calcium te nemen?	Zeker! Hoewel botgezondheid vaak de eerste reden is waarom ouderen op calcium letten, lijkt het ook voor darmkankerpreventie nog steeds z’n werk te doen. Beter laat dan nooit!
Wat als ik al gezond eet, is extra calcium dan nog nodig?	Als je al voldoende calciumrijke voeding binnenkrijgt, hoef je niet per se extra te nemen. Maar veel mensen denken dat ze goed zitten, terwijl ze stiekem te weinig binnenkrijgen. Even checken dus!
Zijn er andere voedingsmiddelen die helpen bij darmkankerpreventie?	Ja, vezels! Veel groenten, fruit en volkorenproducten kunnen je darmen een beschermend duwtje in de rug geven. Ook gefermenteerde producten zoals yoghurt of kimchi kunnen gunstig zijn.
En wat als ik calcium écht niet lekker vind?	Dan moet je creatief zijn! Maak een smoothie met amandelmelk en boerenkool, strooi wat sesamzaadjes over je salade, of ga voor tofu (dat vaak verrijkt is met calcium). Genoeg opties zonder dat je een glas melk hoeft te drinken.
Moeten kinderen hier ook al op letten?	Ja, zeker! Voldoende calcium tijdens de groei is niet alleen cruciaal voor botten, maar kan misschien ook op latere leeftijd bescherming bieden tegen darmkanker. Jong geleerd, oud beschermd!

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.