Petroleumkachel: ervaringen en voordelen

Last Updated on 15 januari 2024 by M.G. Sulman

Kerosine wordt in de volksmond petroleum genoemd. Het staat chemisch erg dicht bij diesel. Voor de komst van de benzinemotor was petroleum het belangrijkste eindproduct van aardolie. Het werd gebruikt voor verlichting, verwarming en om te koken. Nu de gasprijzen de pan uitrijzen, gaan steeds meer mensen over petroleumkachels om hun woonkamer en/of andere delen van het huis mee te verwarmen. Veel mensen hebben inmiddels goede ervaringen opgedaan met het binnenshuis gebruiken van een petroleumkacheltje. Zo’n kachel heeft veel voordelen, niet alleen financiële. 

Een moderne Japanse petroleumkachel / Bron: Wikimedia Commons

Wat is een petroleumkachel?

Kachel om één ruimte mee te verwarmen

Een petroleumkachel is een op zichzelf staande kachel die je gebruikt om één specifieke ruimte te verwarmen. Dit is in tegenstelling tot de centrale verwarming waarmee je de temperatuur van de hele woning kan regelen via de thermostaat.

Het heeft een ingebouwd brandreservoir met een lont (ook wel ‘kous’ genoemd) die in aanraking komt met petroleum, wat de brandstof is. Het werkingsprincipe is eenvoudig: het lont steekt aan, verbrandt de petroleum en verwarmt de ruimte.

Petroleum als brandstof

Een petroleumkachel is een kachel die petroleum gebruikt als brandstof. Petroleum staat ook bekend als kerosine. Petroleumkachels hebben bijna altijd een ingebouwd brandstofreservoir. Hierin wordt de petroleum in opgeslagen.

De kachel werkt met een kous, een soort cilindervormige lont. Deze zit in de kachel en wordt in de petroleum gedoopt. Het zuigt de brandstof op en deze wordt vervolgens aan de bovenkant verbrand. De petroleum gaat over in gas dat vlak boven de lont verband, te herkennen aan de blauwe vlam die verschijnt. Sommige modellen kachels beschikken nog over een tweede verbrandingskamer. Daarin worden de restgassen gemengd met zuurstof en vervolgens verbrand.

Uitstoot

Het meest genoemde nadeel van een petroleumkachel, is de uitstoot van verbrandingsgassen in de directe omgeving. In de nieuwe modellen is er echter bijna geen uitstoot meer aanwezig.

Voor de verbranding van petroleum is wel zuurstof nodig. Om die reden blijft het belangrijk om de ruimte waarin de kachel staat goed te ventileren.

Twee soorten

Er bestaan twee soorten petroleumkachels:

  • een kouskachel, die werkt zonder stroomaansluiting
  • een laserkachel, die een minimum aan stroom nodig hebben om te kunnen functioneren

Een laserkachel biedt vaak meer comfort dan kouskachels, alsook een hoog warmterendement. Een petroleumkachel is bijzonder stil en brengt de te verwarmen ruimte razendsnel op temperatuur.

Omvang van de ruimte

De grootte of omvang van de ruimte is van invloed op de werking van de petroleumkachel. Een redelijk grote ruimte, zoals een woonkamer van 8×5 meter (40 vierkante meter), kan worden verwarmd met slechts één petroleumkachel. Maar in een kleinere ruimte kan het zijn dat het rendement te hoog is, waardoor de ruimte benauwd aanvoelt. In dat geval is het beter om een tussendeur open te laten staan zodat twee ruimtes kunnen worden verwarmd met één petroleumkachel.

Bij het kiezen van een petroleumkachel moet je altijd kijken of de capaciteit past bij de inhoud van de kamer of ruimte. Bij een te lage capaciteit zal de ruimte niet goed warm worden, terwijl bij een te hoge capaciteit je meer petroleum verbruikt en de kachel meer zuurstof zal gebruiken, waardoor je vaker moet ventileren.

Voordelen van een petroleumkachel

Hier zijn enkele voordelen die een petroleumkachel biedt.

Levensduur van petroleum

In de juiste omstandigheden (veilig opgeslagen in een geschikte bak, in een temperatuurgecontroleerde omgeving uit de buurt van regen en zonlicht), blijft petroleum tot 10 jaar stabiel en bruikbaar. Benzine en stookolie gaan niet zo lang mee.

Bij een te hoge bewaartemperatuur gaat de veroudering van petroleum sneller. Teneinde een snelle veroudering van de brandstof tegen te gaan, kun je deze het beste op een koele, donkere plaats bewaren. Dus niet in je schuurtje waar de hele dag de zon  op staat te schijnen. Petroleum bevriest bij extreme winterkou. Dat tast echter de kwaliteit van het product niet aan.

Wanneer berviest petroleum?

Petroleum is geen zuivere stof, maar een mengsel van koolwaterstoffen, zoals alkanen, alkenen en aromaten. Elk van deze componenten heeft zijn eigen vriespunt. Daarom is er geen vast “vriespunt” voor petroleum als geheel. Dit is namelijk afhankelijk van de specifieke samenstelling van het mengsel. In zeer koude omstandigheden kan het voorkomen dat bepaalde componenten in petroleum beginnen te kristalliseren of te bevriezen.

Het bevriezen van petroleum tast echter niet de chemische samenstelling of kwaliteit van het product aan. De koolwaterstoffen waaruit petroleum bestaat, behouden normaliter hun chemische eigenschappen wanneer ze bevriezen en vervolgens weer ontdooien.

Kosten

Petroleum is relatief goedkoop te produceren. Hetwordt voornamelijk gevormd in het proces van rectificatie van ruwe olie. Het is daarom één van de meer kosteneffectieve huisbrandstoffen die beschikbaar zijn.

Lange levensduur van petroleumkachels

Petroleumkachels van goede kwaliteit, bijvoorbeeld Qlima kachels, hebben een lange levensduur. Vaak tot wel 20 jaar. Daarom geeft Qlima standaard 4 jaar garantie op hun petroleumkachels.

Moderne petroleumkachel van Qlima / Bron: M.G. Sulman, met dank aan I.H.

Veelzijdigheid

Petrtoleum kan meer doen dan je huis verwarmen. Het kan ook worden gebruikt als brandstof voor een petroleumstel, wat betekent dat je ermee kunt koken. Een petroleumstel of oliestel, is een kooktoestel dat als brandstof petroleum gebruikt. Met de komst van stadsgas, butagas en later aardgas (in de vorige eeuw) is deze wijze van koken praktisch geheel verdwenen.

Huisvrouw roert in pan, die staat op een petroleumstel / Bron: Wikimedia Commons

En petroleumlampen zorgen ervoor dat je huis verlicht blijft, of de stroom nu uit is of je huis niet op het elektriciteitsnet is aangesloten.

Oude petroleumlamp / Bron: Pixa
bay

Verwarmingsefficiëntie

Om een lekkere warmte in de woonkamer te creëren, hoef je niet al te veel petroleum te gebruiken. Mits deze van goede kwaliteit is. Bijvoorbeeld petroleum van Qlima. Deze petroleum werkt namelijk zeer efficiënt. Het zorgt bovendien voor een geurvrije warmte.

Als je echter van een goedkope of oudere petroleumkachel gebruikmaakt, bestaat de kans dat je de petroleum alsnog ruikt. Dit wordt dan veroorzaakt door de slechtere verbranding van de petroleum.

Het rendement van een goede en moderne petroleumkachel is al met al zeer hoog. Tijdens het gebruik komt er meer warmte vrij dan bij een radiator of elektrische kachel.

Dubbelbranders

Sommige modellen hebben zelfs een tweede verbrandingskamer waarin restgassen met zuurstof wordt gemengd en verbrand. In de tweede verbrandingskamer worden restgassen vermengd met zuurstof, wat resulteert in een betere verbranding en verspreiding van warmte. Dit alles leidt tot een zeer hoog rendement van de petroleumkachel.

Milieuvriendelijk

Veel mensen gebruiken kerosine voor ruimteverwarming. Als je kerosine vergelijkt met hout of kolen, andere veelvoorkomende brandstoffen voor ruimteverwarming, verbrandt kerosine veel schoner. Dat is beter voor het milieu en uiteindelijk (naar men veronderstelt) het klimaat.

Veilig

Petroleum produceert veel minder koolmonoxide, wat gevaarlijk en potentieel dodelijk is wanneer het zich in je huis ophoopt. Koolmonoxide is een kleurloos en geurloos gas dat zuurstof in rode bloedcellen vervangt. Rode bloedcellen bevatten veel hemoglobine, het eiwit dat zuurstof en koolstofdioxide vervoert. Hierdoor krijgen vitale organen zoals je hersenen, longen en hart de zuurstof die ze nodig hebben om te functioneren.

De ruimte goed ventileren is belangrijk. Wanneer er onvoldoende zuurstoftoevoer is, wordt de verbranding onvolledig en wordt er meer CO geproduceerd. De nieuwere modellen petroleumkachels stoppen er echter automatisch mee bij een slechte ventilatie, zodat problemen worden voorkomen.

Wil je echt ‘op safe’ spelen? Plaats dan een CO-melder in de kamer. Dit is een apparaat dat een alarm geeft als het detecteert dat er CO in de lucht hangt.

Mogelijke nadelen

Er zijn een aantal nadelen verbonden aan het gebruik van een petroleumkachel. Petroleumkachels produceren fijnstof en andere vormen van luchtverontreiniging die schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Er is het risico op koolmonoxidevergiftiging bij een onvolledige of slechte verbranding. Petroleumkachels kunnen bovendien brandgevaar opleveren als ze niet goed worden onderhouden of gebruikt. Vooral de wat oudere modellen.

Vieze petroleumgeur?

Een slechte geur nadat de kachel brandt, wordt meestal veroorzaakt door het gebruik van petroleum van lage kwaliteit. Als de petroleum een hoog zwavelgehalte heeft of als het van lagere kwaliteit is, kan deze niet volledig worden verbrand bij de temperaturen die worden bereikt in een petroleumkachel. Deze onverbrande koolwaterstoffen verzamelen zich op de lont en verharden en veroorzaken een lage verbranding en geurproblemen.

Wees ook heel voorzichtig bij het vullen van je kachel om geen petroleum op de kachel te laten druppelen. Gemorste petroleum op de kachel of op de lekbak kan een sterke petroleumgeur veroorzaken wanneer de kachel heet wordt.

Slecht voor de gezondheid?

Veel mensen denken anno 2024 nog steeds dat een petroleumkachel slecht is voor je gezondheid. Dat komt omdat er bij de verbranding van petroleum verbrandingsresten in de omgeving terechtkomen. Bij een goede ventilatie kan dit echter helemaal geen kwaad.

Bij onvoldoende ventilatie kan de luchtvochtigheid in huis stijgen door het gebruik van een kachel die op petroleum werkt. Daarnaast ontstaat er een gebrek aan zuurstof in de ruimte, omdat de kachel hier gebruik van maakt voor de verbranding. Dit veroorzaakt een onvolledige verbranding, waardoor er koolmonoxide ontstaat.

De nieuwere modellen petroleumkachels zijn echter zo ontworpen dat de kachel ermee stopt bij een slechte ventilatie. Schaf daarom altijd een moderne petroleumkachel en geen oud model.

Is het wel veilig?

Moderne petroleumkachels hebben verschillende beveiligingen:

  • Laag zuurstofgehalte: de kous of lont dooft automatisch zodra het zuurstofgehalte in de ruimte beneden een bepaald niveau zakt.
  • Omvalbeveiliging: dit zorgt ervoor dat de kachel afslaat wanneer de omvalt.
  • Noodstopknop: moderne petroleumkachels hebben een knop waarmee het apparaat gelijk stopt met werken.
  • Safe top: de bovenkant van de kachel wordt niet warm. De safe top zorgt er dus voor dat jij je niet brandt aan de petroleumkachel.
  • Kinderslot: de petroleumkachel kan niet door kinderen aangezet worden.
  • Oververhittingsbeveiliging: bij een te hoge temperatuur schakelt de kachel zichzelf uit.
  • CO2-sensor en automatische uitschakelingsfunctie: deze schakelt de petroleumkachel uit in geval van te hoge concentraties.

Kan een petroleumkachel binnenshuis gebruikt worden?

Het is helemaal oké om een petroleumkachel binnenshuis te gebruiken. Zorg er wel voor dat je de ruimte goed ventileert als je ‘m binnen zet. Het is ook slim om een koolstofdioxidemelder te installeren voor extra veiligheid. 🔥

Vroeger had een petroleumkachel geen omvalbeveiliging en gebeurden er weleens ongelukken. Uit De Standaard van 10 april 1876:

Ongeluk met petroleumkachel / Bron: GEMENGD NIEUWS.. “De standaard”. Amsterdam, 10-04-1876, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 18-09-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011066146:mpeg21:p002

Ervaringen met petroleumkachels

Hieronder enkele ervaringseenheden van mensen die een petroleumkachel hebben aangeschaft:

Onder draagbare verwarmingsapparaten zijn petroleumkachels hard op weg om de nummer 1 te worden om warm te blijven. Ze zijn niet alleen efficiënter dan andere warmtebronnen, maar ze produceren ook meer warmte, hebben minder ventilatie nodig en gebruiken petroleum als brandstof, dat zowel goedkoop als gemakkelijk verkrijgbaar is.

Eventueel ook aan te bevelen om stookkosten onder controle te krijgen bij huurwoningen waarbij de verhuurder bijvoorbeeld niets doet aan isolatie of als je nog even wil wachten met isoleren.

We hebben onmiddellijk na het kopen van de petroleumkachel SRE 8040 TC van Qlima getest hoe deze het deed en werkt perfect. Hopelijk is dit de oplossing om de hoge energieprijzen wat te drukken deze winter.

Een petroleumkachel is een aanwinst in iedere woonkamer. Een goede kachel handhaaft zeer nauwkeurig de ingestelde temperatuur en schakelt automatisch over naar een aangepast verbrandingsniveau wanneer de temperatuur afwijkt van de ingestelde temperatuur. Dankzij de razendsnelle opstart, is de ruimte binnen de kortste tijd op de gewenste temperatuur is.

Mijn ervaring met een petroleumkachel na 4 dagen (video)

Welke petroleumkachel heb ik nodig?

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over petroleumkachels. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.