Christen en sport: hoe ga je bijbels om met je lichaam, gezondheid en discipline?

Last Updated on 4 mei 2025 by M.G. Sulman

Lichaamsbeweging. Het lijkt zo gewoon. Je wandelt naar de winkel, pakt de fiets, doet een workout, gooit een bal over. Maar juist in het gewone kan iets heiligs schuilgaan. Want wat als zelfs je stappen, je ademhaling, je kracht – mogen getuigen van de God Die jou leven gaf? Deze serie wil je meenemen in een andere kijk op beweging. Geen werelds schema vol druk en prestaties, maar een bijbels ritme waarin je lichaam, geest én hart samenkomen in aanbidding. Of je nu jong bent of oud, sportief of niet, vol energie of juist beperkt – er is ruimte voor jou. Ruimte om te groeien in genade, in balans en in liefdevolle toewijding. Niet om jezelf te verheerlijken. Maar om Hem te eren. Niet om gezien te worden. Maar om te wandelen met God.

Het lichaam is niet van jezelf

Een heilige tempel, geen fitnessproject

We leven in een tijd waarin je lijf jouw visitekaartje is. Strakke buik? Zelfdiscipline. Mooie benen? Zelfliefde. Spieren? Succes. Alles draait om hoe jij eruitziet – alsof je lichaam een project is dat je moet voltooien om erbij te horen. Maar als christen leef je onder een totaal andere vlag. Niet jij, maar Jezus is Heer. En dat geldt óók voor je lichaam.

De Bijbel is daar radicaal helder over:

“Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u is en die u van God hebt ontvangen, en dat u niet van uzelf bent? U bent immers duur gekocht. Verheerlijk daarom God in uw lichaam en in uw geest, die van God zijn.”
– 1 Korintiërs 6:19-20 (HSV)

Jouw lichaam is niet alleen van jou. Het is Gods eigendom. Een woonplaats van Zijn Geest. Geen object om te perfectioneren, maar een tempel om Hem mee te eren.

Gekocht met bloed

Misschien voel jij je soms zwak in je lijf. Ongezond. Niet zoals je zou willen. Of juist trots – omdat je hard hebt getraind. Maar God kijkt niet naar je buikspieren of BMI. Hij kijkt naar je hart. En Hij herinnert je eraan: jij bent gekocht met bloed. Jezus heeft Zijn leven gegeven – ook voor jouw lichaam.

Dat verandert alles. Dan is bewegen niet meer iets wat je doet om jezelf te bewijzen, maar iets wat je doet uit dankbaarheid. Omdat je mag leven. Omdat Hij jou in liefde omarmt, zoals je bent – mét of zonder sixpack.

Van tempel naar praktijk

Wat betekent dit concreet?

• Behandel je lichaam als iets kostbaars. Je hoeft het niet te aanbidden, maar wél goed voor zorgen.

• Vraag je af bij elke vorm van beweging: dien ik hiermee God? Of mezelf?

• Wees dankbaar voor je lijf – zelfs als het beperkt is. Ook gebroken tempels kunnen stralen van genade.

En onthoud: het gaat niet om perfectie, maar om overgave. Niet om wat je lichaam kan presteren, maar om Wie erin woont.

Geroepen tot discipline

Meer dan spieren trainen

Laten we eerlijk zijn: sporten vraagt wat van je. Je moet volhouden, opstaan als je geen zin hebt, doorzetten als het zweet je uitbreekt. Hetzelfde geldt voor wandelen met Jezus. Ook dat is geen gemakstocht, maar een levensweg met discipline, focus en toewijding.

De apostel Paulus legt de link haarfijn:

“Oefen u in de godsvrucht. Want lichamelijke oefening is van weinig nut, maar godsvrucht is nuttig voor alle dingen, omdat zij een belofte inhoudt voor nu en voor de toekomst.”
– 1 Timoteüs 4:7b-8

“Weet u niet dat zij die in de renbaan lopen, allen wel lopen, maar dat één de prijs ontvangt? Loop dan zo dat u die verkrijgt. […] Ik oefen mijn lichaam en breng het tot slavernij, opdat ik niet, na aan anderen gepredikt te hebben, zelf verwerpelijk word.”
– 1 Korintiërs 9:24,27

Discipline is dus niet werelds. Het is bijbels. Alleen vraagt God niet alleen om gespierde lichamen, maar om geoefende harten. Toch is er een verbinding: fysieke training kan geestelijke lessen verdiepen – als we Hem erin zoeken.

Discipline als liefdesantwoord

Waarom zouden we onszelf oefenen, beheersen, trainen – lichamelijk of geestelijk? Niet om indruk te maken. Niet om jezelf te redden. Maar als antwoord op liefde. Je doet het niet voor een trofee, maar voor een kroon die niet vergaat (1 Kor. 9:25). Je doet het voor Hém.

Discipline is geen koude plicht, maar warme gehoorzaamheid. Het leert je om niet altijd je gevoel te volgen, maar je roeping. Om elke dag opnieuw te zeggen: “Heer, U bent het waard.”

Praktische trainingstips voor de ziel

• Maak geestelijke oefening onderdeel van je ritme. Net zoals sporten, vraagt ook bijbellezen of gebed om structuur.

• Zie fysieke discipline als een spiegel. Word je moe van een workout? Denk aan je geestelijk uithoudingsvermogen.

• Laat je niet ontmoedigen door terugval. Ook Paulus kende strijd – maar gaf niet op. Sta op, en loop verder.

Discipline is niet de vijand van genade – het is er juist een vrucht van. God maakt je vrij, en leert je lopen in die vrijheid met karakter, focus en liefde.

IJdelheid of toewijding?

Een dunne lijn in de spiegel

Er is iets verleidelijks aan het zien van vooruitgang. Je kijkt in de spiegel, ziet die buik strakker worden, die spieren voller, en iets in je zegt: “Goed bezig!” En dat mag. God heeft het lichaam geschapen – wonderlijk en prachtig. Maar ergens sluipt er iets in… een trots die nét iets te veel om zichzelf draait.

Wat begint als gezonde toewijding kan zomaar omslaan in ijdelheid. In plaats van dat je beweegt tot eer van God, ben je bezig met presteren voor jezelf. Of, eerlijker nog: voor de goedkeuring van anderen.

De Bijbel waarschuwt ons ervoor:

“De mens ziet aan wat voor ogen is, maar de HEERE ziet het hart aan.”
– 1 Samuël 16:7b

“Bevalligheid is bedrieglijk en schoonheid vergankelijk, maar een vrouw die de HEERE vreest, die zal geprezen worden.”
– Spreuken 31:30

Het gaat God niet om hoe strak je eruitziet, maar om hoe recht je hart staat voor Hem.

IJdelheid is niet alleen voor influencers

Misschien denk je: “Maar ik ben helemaal niet ijdel, hoor.” En toch… hoe vaak kijk je in de spiegel? Scroll je sportfoto’s van anderen? Vergelijk je jezelf met fitgirls of gespierde kerels op Instagram? IJdelheid is een stille dief. Ze sluipt binnen als motivatie, maar steelt je vrede.

Toewijding daarentegen zegt: “Ik wil zorgen voor mijn lichaam, maar ik aanbid mijn Redder.” Het verschil zit in de bron en de bestemming.

Check je hart, niet je biceps

Hoe weet je of je op het pad van toewijding bent of op de glibberige helling van ijdelheid? Hier wat hartchecks:

• Beweeg ik om te stralen of om te dienen?

• Ben ik onrustig als mijn lijf verandert – of rust ik in wie ik ben in Christus?

• Wordt God zichtbaar in hoe ik omga met mijn lichaam?

Toewijding is goed. IJdelheid is hol. Als Jezus je middelpunt blijft, mag je genieten van een gezond lichaam – zonder erin te verdwalen.

Bewegen in rust – sabbat en balans

Niet alles hoeft altijd

In een wereld vol stappentellers, sportschema’s en eindeloze prestaties, klinkt Gods stem verrassend anders. Rust. Stop. Leg het werk neer. Kijk omhoog. Dat is geen luxe – het is een gebod. Geen zwakte, maar wijsheid. Geen achterstand, maar heilige voorsprong.

“Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt. Zes dagen zult u arbeiden en al uw werk doen, maar de zevende dag is de sabbat van de HEERE, uw God.”
– Exodus 20:8-10a

Zelfs God rustte op de zevende dag. Niet omdat Hij moe was, maar om ons te leren: werk is goed, maar rust is heilig.

Bewegen zonder te vluchten

Soms sporten we niet uit discipline, maar om te vluchten. Weg van stress. Weg van emoties. Weg van de stilte. Bewegen wordt dan een vorm van controle. Maar echte vrijheid komt juist in overgave – ook in rust.

“Voor alles is er een vastgestelde tijd, en er is een tijd voor elk voornemen onder de hemel.”
– Prediker 3:1

Er is een tijd om te zweten, maar ook een tijd om te zitten. Een tijd om te trainen, en een tijd om te ademen.

Grenzen zijn genade

Balans is bijbels. Te veel is niet gezond, ook niet als het ‘gezond’ lijkt. De Here Jezus Zelf kende pauzes. Hij zocht de stilte. Hij sliep in de storm. Hij trok zich terug. Hoeveel te meer hebben wij dat nodig?

Een paar richtlijnen om rust en beweging in evenwicht te houden:

• Plan niet alleen workouts, maar ook sabbatmomenten.

• Laat je waarde niet afhangen van je prestaties. Je bent geliefd als je rent én als je rust.

• Durf leeg te zijn. God vult wat wij loslaten.

De wereld zegt: “Haal eruit wat erin zit.” God zegt: “Kom tot Mij, en Ik zal je rust geven.” (Mattheüs 11:28) En in die rust ligt kracht.

Sport als getuigenis

Meer dan winnen

Je hoeft geen topsporter te zijn om invloed te hebben. In de sportschool, op het voetbalveld of in het wandelgroepje – overal waar mensen zijn, kun jij iets van Jezus laten zien. Niet per se door grote woorden, maar door hoe je bent. Hoe je omgaat met jezelf, met anderen en met de Schepper van je lichaam.

“En alles wat u doet, doe dat van harte, als voor de Heere en niet voor mensen.”
– Kolossenzen 3:23

Of je nu push-ups doet, meedoet aan een hardloopwedstrijd of kinderen traint op zaterdagochtend: als het “van harte” gebeurt, en met een open hart naar God, dan is het aanbidding.

Je gedrag spreekt luider dan je woorden

Jij bent misschien de enige Bijbel die iemand die dag ‘leest’. Hoe ga je om met verlies? Met blessures? Met collega-sporters die anders denken, leven of geloven? Juist daar wordt zichtbaar wie jouw fundament is.

“Laat uw licht zo schijnen voor de mensen, dat zij uw goede werken zien en uw Vader, Die in de hemelen is, verheerlijken.”
– Mattheüs 5:16

Je hoeft niet te preken in de kleedkamer, maar je houding spreekt. Eerlijkheid, nederigheid, vreugde – ze zijn zeldzaam. En juist daarom krachtig.

Praktische manieren om sport te gebruiken tot eer van God

• Bid voor je teamgenoten of sportmaatjes. Niet met ze – maar voor ze. En wees beschikbaar.

• Laat je identiteit niet afhangen van je sportprestaties. Je bent geliefd door Jezus, niet door je snelheid.

• Sta open voor gesprekken. Niet geforceerd, maar echt. Sport verbindt – en waar verbinding is, kan het Evangelie oplichten.

Laat je sportmomenten geen eilandjes zijn, maar bruggen. Tussen jou en de ander. En tussen de ander en Jezus. Ook in een zweetshirt kun je een getuige zijn van genade.

Gemeenschap en gezondheid

Je bent niet gemaakt om alleen te lopen

In onze tijd draait gezondheid vaak om individuele prestaties: jouw workout, jouw stappen, jouw spiegelbeeld. Maar Gods plan met mensen is nooit solo geweest. Ook in beweging – letterlijk en figuurlijk – zijn we geroepen tot gemeenschap.

“En zij bleven volharden in de leer van de apostelen, in de gemeenschap, in het breken van het brood en in de gebeden.”
– Handelingen 2:42

Die eerste christenen? Ze leefden sámen. Ze aten, baden, leerden, gaven en deelden – ook hun ritme, hun rust en hun dagelijks leven.

Bewegen hoort daarbij. Samen wandelen. Fietsen. Tuinieren. Dansen op een bruiloft. Spelletjes doen met kinderen of ouderen. Beweging is niet alleen training voor het lijf, maar ook voeding voor de ziel – zeker als je het deelt.

Eén lichaam, vele leden

Paulus vergelijkt de kerk met een lichaam – met spieren, zenuwen, knieën en harten. Elk onderdeel is nodig. Geen enkel deel staat op zichzelf.

“Want zoals wij in één lichaam vele leden hebben, en de leden niet alle dezelfde functie hebben, zo zijn wij, hoewel velen, één lichaam in Christus.”
– Romeinen 12:4-5

Dat betekent ook: geestelijke gezondheid is verweven met fysieke én relationele gezondheid. We hebben elkaar nodig. Ook als het gaat om grenzen aangeven, gezond eten, genoeg rust nemen – of samen in beweging blijven.

Praktisch bewegen in verbondenheid

• Zoek een beweegmaatje in je gemeente of buurt. Iemand met wie je kunt wandelen én bidden.

• Organiseer iets laagdrempeligs: een maandelijkse beweeggroep, kids-club met sport, of seniorenwandeling.

• Wees eerlijk over je struggles. Ook daarin schuilt kracht – en verbinding.

Want gezond zijn is meer dan een fitte longinhoud. Het is leven in verbinding – met God, met je lijf, en met elkaar.

Geestelijk bewegen: Wandelen met God

Niet stilstaan, maar meegaan

Soms denken we bij ‘beweging’ vooral aan sport. Aan zweten, trainen, doorzetten. Maar de diepste vorm van bewegen is geestelijk. Niet rennen in de sportschool, maar wandelen… met God. Elke dag, stap voor stap. Niet in je eigen tempo, maar in het ritme van genade.

“Henoch wandelde met God, en hij was niet meer, want God nam hem weg.”
– Genesis 5:24
“Hij heeft u bekendgemaakt, o mens, wat goed is. En wat vraagt de HEERE van u anders dan recht te doen, goedertierenheid lief te hebben en ootmoedig te wandelen met uw God?”
– Micha 6:8

Wandelen met God is geen sprint, maar een levensweg. Geen prestatie, maar relatie.

Beweging van binnenuit

Als je lichamelijk beweegt, voel je de hartslag omhooggaan. Maar geestelijk bewegen – dat begint diep vanbinnen. Daar waar God spreekt, roept, leidt. En waar jij mag antwoorden. Met gehoorzaamheid. Met liefde. Met vertrouwen.

“Als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen.”
– Galaten 5:25

Dit is geen hobby, maar heiliging. Geen korte ‘fit-periode’, maar levenslange groei. Soms met vreugde. Soms door dorre valleien. Maar altijd: met Hem.

Leven in beweging, geleid door de Herder

De Here Jezus is niet iemand die je aanmoedigt vanaf de zijlijn, maar een Herder Die voorgaat op het pad. Hij roept je – niet alleen naar de kerk, maar ook je dagelijks leven in: je keuzes, je ritme, je lichaam, je rust en je relatie tot anderen.

Laat je lichaam in beweging zijn. Maar laat vooral je hart blijven wandelen met Hem.

• Vergeet niet: God is geïnteresseerd in je stappen, niet je snelheid.

• Soms is gehoorzaamheid belangrijker dan kracht.

• En genade… is altijd groter dan je prestaties.

Jouw hele leven mag aanbidding zijn – ook in hoe je beweegt, rust, eet, slaapt en sport. Niet omdat het moet, maar omdat Hij waard is om met hart, ziel, verstand én lichaam geliefd te worden.

“U zult de HEERE, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel, met heel uw kracht.”
– Deuteronomium 6:5

Afsluitend gebed

Vader in de hemel,
Dank U dat U ons hebt gemaakt – wonderlijk geweven, met handen, voeten, spieren, gewrichten en adem. U ziet ons, zelfs in onze zwakheid. Dank U dat ons lichaam niet van onszelf is, maar van U.

Leer ons om te bewegen in Uw ritme.
Leer ons rusten, oefenen, grenzen stellen, genieten – met U als middelpunt.
Bewaar ons voor ijdelheid. Leid ons naar toewijding.
Laat ons lichaam geen afgod zijn, maar een levend offer – heilig en welbehaaglijk voor U.

Heer Jezus, U wandelt met ons. U kent elke stap. Help ons trouw te zijn, ook als het langzaam gaat.
Geef dat we Uw licht mogen uitstralen – op het sportveld, in de sportschool, in de stilte en in de storm.

Geest van God, adem in ons. Vernieuw ons denken, versterk ons lichaam, en richt ons hart op U.

In Jezus’ Naam. Amen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.