Waarom steeds meer jonge mannen kiezen voor Orthodox Christendom

Last Updated on 19 januari 2025 by M.G. Sulman

Het lijkt wel een trend: steeds meer jonge mannen verlaten de traditionele kerken en kiezen voor een veel ‘mannelijkere’ variant van het christendom, namelijk het Orthodoxe Christendom. Het gaat hier niet om een handjevol mensen, maar om een heuse golf van jongemannen die hun plek vinden binnen deze eeuwenoude traditie. Maar waarom precies? Wat maakt de Orthodoxe kerk zo aantrekkelijk voor deze groep? Wat beweegt jonge mannen om massaal voor een eeuwenoude geloofstraditie te kiezen? Waarom ruilen ze moderne kerken in voor iets dat rust en structuur belooft? Dit artikel duikt in de verhalen, gebaseerd op een bericht uit de New York Post van 3 december 2024, en brengt je dichter bij de redenen achter deze opvallende trend.1New York Post. Young men leaving traditional churches for ‘masculine’ Orthodox Christianity in droves. https://nypost.com/2024/12/03/us-news/young-men-are-converting-to-orthodox-christianity-in-droves/ (ingezien op 26-12-2024) Ook in Nederland is deze ontwikkeling zichtbaar. Hoe komt het dat orthodoxe kerken hier steeds meer jonge mensen aantrekken? Dit artikel gaat nader in op hoe deze trend ook onze samenleving raakt en biedt een verhelderend perspectief op een groeiende beweging.

Percentageverdeling van Oosters-orthodoxe christenen per land / Bron: Wikimedia Commons

De zoektocht van Ben Christenson

Neem bijvoorbeeld Ben Christenson, een 27-jarige uit Fairfax, Virginia. Ben groeide op in de Anglicaanse kerk, met elke zondag naar de kerk, religieuze zomerkampen en een degelijke christelijke opvoeding. Maar ondanks alles voelde hij altijd dat er iets ontbrak. De constante veranderingen binnen zijn kerk zorgden voor een onrustig gevoel. Waar vroeger een koor in gewaden te horen was, werd dat ineens een band. Opeens veranderden de standpunten rondom vrouwelijke predikanten en LGBTQ-kwesties. Voor Ben voelde het alsof niets meer heilig was. “Alles veranderde continu, zelfs in mijn korte leven,” vertelt hij. “Het gaf me het gevoel dat de theologische fundamenten eigenlijk ook niet stevig waren.”

Op zoek naar stabiliteit en vastigheid ontdekte hij tijdens zijn studententijd de Orthodoxe Kerk, en in 2022 besloot hij zich te bekeren. Wat hem vooral aantrok, was de diepe geschiedenis van de kerk: “Het geeft een gevoel van structuur en continuïteit. Dit verandert niet. Het is hetzelfde als 2.000 jaar geleden, en dat geeft een soort rust.”

De aantrekkingskracht van vastigheid

Ben’s verhaal staat niet op zichzelf. In een tijd waarin alles lijkt te veranderen – de maatschappij, de kerk, zelfs de cultuur – verlangen steeds meer mensen naar iets dat vaststaat. Orthodoxe kerken melden een flinke stijging in het aantal bekeerlingen. Een onderzoek onder Orthodoxe kerken in de VS toonde aan dat er in 2022 een stijging van 78% was in nieuwe leden vergeleken met 2019, het jaar voor de pandemie. Wat opvalt, is dat deze toename vooral bij mannen zit.

Vader Josiah Trenham van de Saint Andrew’s Orthodox Church in Riverside, Californië, ziet het ook: “De afgelopen vier tot vijf jaar is er een enorme toename geweest, en er lijkt geen einde aan te komen. Als er al iets gebeurt, is het dat het steeds sneller gaat.” Volgens hem trekt de Orthodoxe kerk vooral jonge mannen aan omdat deze een traditioneelere, minder gefeminiseerde vorm van christendom biedt. “Het aanbidden in veel kerken is extreem emotioneel geworden. Liederen, zwaaiende handen en emotionele toespraken – veel mannen voelen zich daar niet op hun gemak bij,” legt hij uit. Orthodoxie, met haar rituelen en gestructureerde aanpak, voelt dan veel meer aan als thuiskomen voor deze mannen.

De uitdaging en discipline van Orthodoxie

Het verhaal van Elijah Wee Sit, een 17-jarige uit Toronto, illustreert dit punt verder. Elijah werd opgevoed in een Evangelische kerk, maar voelde zich steeds meer aangetrokken tot de traditionele kant van de Orthodoxe Kerk. “Het moderne christendom is erg verwaterd geraakt,” zegt Wee Sit. “Mensen gaan op zondag naar de kerk, zingen een paar liedjes, luisteren naar een preek van een uur die meer weg heeft van een TED-talk, en daarna gaan ze naar huis en leven ze gewoon hun leven verder.” “Christendom in Noord-Amerika is extreem emotioneel geworden. Het voelt soms als een rockconcert met alle handen in de lucht,” vertelt hij. Wat hem juist aanspreekt in de Orthodoxe kerk, is de discipline en de uitdaging: intensief bidden, vasten, en jezelf uitdagen om een beter persoon te worden. Voor veel jonge mannen is het juist die strenge structuur die hen aantrekt. Het is een avontuur, een uitdaging die hen aanspreekt.

Ook Bailey Mullins, een 26-jarige grafisch ontwerper uit Tennessee, voelde zich steeds minder thuis in de Baptistische kerk. Hij wilde ergens zijn waar stabiliteit de norm was. In de Orthodoxe Kerk vond hij die rust: “Orthodoxie draait niet om onszelf, het draait om God,” zegt hij. “Ik denk dat veel jonge mensen dat intuïtief aanvoelen. We weten wanneer we gepaaid worden, en dat is precies wat Orthodoxie niet doet.”

Een antwoord op de moderne tijd?

Het lijkt erop dat de Orthodoxe Kerk iets biedt waar veel mensen – en vooral jonge mannen – tegenwoordig naar op zoek zijn: stabiliteit in een chaotische wereld. Terwijl de samenleving en zelfs andere kerken voortdurend veranderen, blijft de Orthodoxe Kerk hetzelfde als 2.000 jaar geleden. Het is een gemeenschap waar discipline en structuur worden gewaardeerd, waar geloof niet wordt uitgelegd als een persoonlijk avontuur, maar als een vaste waarheid.

Met een toenemend aantal jonge mannen dat ervoor kiest om zich bij de Orthodoxe Kerk aan te sluiten, rijst de vraag: is dit het begin van een grotere verschuiving in de manier waarop jonge generaties naar religie kijken? Een ding is zeker: voor velen biedt de Orthodoxe Kerk een veilige haven, een plek waar geloof niet afhankelijk is van trends of persoonlijke interpretaties, maar een diepgewortelde, onveranderlijke waarheid is.

Ook in Europa, en zelfs in Nederland, is deze trend merkbaar. Zo is het aantal Orthodoxe christenen in Nederland gestegen van ongeveer 190.000 in 2014 naar ruim 250.000 in 2021. De groei wordt deels verklaard door immigratie uit landen zoals Eritrea, Roemenië en Oekraïne, maar opvallend is ook de toenemende interesse van autochtone Nederlandse jongeren. In orthodoxe gemeenschappen zoals de Syrisch-orthodoxe kerk in Enschede is het aantal dopelingen in korte tijd gestegen van vier naar veertig per jaar. Jongeren zoeken naar diepere spirituele wortels en zien de Orthodoxe Kerk als een stabiele en authentieke weg in een wereld vol snelle veranderingen. Volgens Michael Bakker, rector van het St. Irenaeus Orthodox Theologisch Instituut in Nederland, komt deze groei deels voort uit de behoefte aan een traditie die niet voortdurend meebeweegt met de tijd, maar juist standvastig blijft: “Er is denk ik bij hen [jonge mensen die zich in zijn parochie melden] meer behoefte aan houvast en traditionele geloven.”2NOS. Meer Nederlandse jongeren worden orthodox christen. https://nos.nl/artikel/2543760-meer-nederlandse-jongeren-worden-orthodox-christen (ingezien op 26-12-2024) En houvast krijg je niet bij een kerk die als een kameleon de kleur aanneemt van zijn omgeving.

Waarom haken steeds meer mannen af?

Veel kerken zijn tegenwoordig niets meer dan een concertzaal met een TED-talk. Dat klinkt misschien wat hard, maar voor veel mensen – vooral mannen – voelt de kerk niet meer als een plek waar ze zich thuis voelen. Hoe komt dat? Laten we er samen eens induiken. Geen stoffige theorieën, maar gewoon een eerlijk gesprek over wat er gaande is.

📖 De Bijbel: een vast baken in een veranderende wereld

Heb je ooit gemerkt dat sommige kerkdiensten steeds meer lijken op een vorm van entertainment, waarin emoties en persoonlijke verlangens de boventoon voeren? Het lijkt soms alsof we vergeten waar het écht om gaat: Jezus Christus en Dien gekruisigd. Als gelovigen hun geloof baseren op gevoel in plaats van waarheid, raken ze het fundament kwijt. Denk aan een kompas dat je leidt naar wat goed voelt in plaats van naar wat juist is. Het klinkt misschien aantrekkelijk, maar uiteindelijk brengt het je nergens.

De Bijbel waarschuwt ons hier duidelijk voor. In het boek Judas wordt bijvoorbeeld gesproken over mensen die “de genade van onze God veranderen in losbandigheid” (Judas 1:4). Deze waarschuwing geldt ook vandaag: kerken die meer gericht zijn op persoonlijke gevoelens dan op gehoorzaamheid aan Christus missen hun roeping. Het gaat niet om een romantische liefde voor Jezus, maar om een eerbiedige toewijding die Hem als Heer erkent.

Judas 1:18 beschrijft een tijd waarin “spotters… naar hun eigen goddeloze begeerten wandelen.” Dit zien we terug in sommige vormen van aanbidding die eerder inspelen op menselijke verlangens, zoals emotionele muziek en theatrale presentaties, dan op wat werkelijk Godgericht is.

De oproep in Judas 1:20-21 is daarom treffend: “Bouw uzelf op in uw allerheiligst geloof, bid in de Heilige Geest, en bewaar uzelf in de liefde van God.” Dit is een oproep tot ware geestelijke toewijding en een terugkeer naar het fundament van het geloof. Geen oppervlakkige expressie, maar een diepgaande relatie met God, geworteld in Zijn Woord en geleid door Zijn Geest.

Galaten 5:16-17 maakt het contrast tussen het vlees en de Geest nog scherper. Moderne kerken lopen soms het risico geestelijkheid te verwarren met wat goed voelt. Maar echte geestelijke groei komt door trouw aan Gods waarheid, niet door het najagen van emoties. Dit fundament is wat ons opbouwt, niet alleen voor nu, maar voor het eeuwige leven.

En dan is er nog iets: in Galaten 5:16-17 staat een fascinerend contrast tussen het ‘vlees’ en de Geest. Moderne kerken lijken soms de grens tussen ‘geestelijk’ en ‘gevoelens’ een beetje kwijt te raken. Het is alsof spiritualiteit verwatert tot wat goed voelt op dat moment. Maar goed, emoties als basis? Dat is vragen om een wankele fundering.

🌍 Een maatschappij in verandering en de impact op de kerk

Het is niet alleen de kerk, hoor. Kijk om je heen. Genderrollen veranderen en vrouwen spelen een grotere rol in bijna alles. Dat heeft ook invloed op kerken. Veel kerken proberen daarop in te spelen door meer nadruk te leggen op verbinding en emotie. Logisch, want vrouwen zoeken dat vaak. Maar mannen? Die haken dan af. Het wordt voor hen wat… tja, soft.

En dan is er nog iets anders: de invloed van popcultuur. Denk aan de lichtshows en emotionele muziek. Natuurlijk, het ziet er prachtig uit, maar het voelt soms meer aan als een festival met een praatje dan om woordverkondiging. De Bijbel gaat vaan nauwelijks meer open, terwijl juist die het hart van de samenkomst zou moeten zijn. De Woordverkondiging hoort het anker te zijn van iedere gemeente, want het is door het Woord dat mensen hun nood – de zonde – onder ogen zien en ontdekken hoe Christus hen verlost. Maar wat krijg je nu? Het voelt soms alsof je bij een TED-talk zit, omlijst met muziek en visueel spektakel, terwijl de echte geestelijke voeding – Gods Woord – ontbreekt. Mannen, en trouwens iedereen die verlangt naar echte geestelijke diepgang, blijven daardoor vaak met een lege maag zitten.

Oh, en laten we niet vergeten dat er steeds minder mannen in leidinggevende rollen zitten. Kijk, als mannen geen rolmodellen hebben in de kerk, waarom zouden ze dan blijven? Het wordt een vicieuze cirkel: minder mannen, minder aansluiting, en uiteindelijk verdwijnen ze helemaal.

De natuurfilosofie van ‘universele gemeenschappelijke afstamming’ (UGA) heeft in veel kerken geleid tot een herinterpretatie van Genesis 1-11. Wat ooit werd gezien als Gods betrouwbare verslag van de schepping, wordt nu vaak uitgelegd als mythe of metafoor. Het suggereert dat er al dood en verderf was vóór de zondeval, wat rechtstreeks ingaat tegen de Bijbelse waarheid. Het zou betekenen dat Gods Woord onwaarheden vertelt, waardoor het fundament van de Bijbelse boodschap wordt ondermijnd.

Daarnaast heeft de LHBTIQ+-ideologie de kerk steeds meer beïnvloed. Velen ontkennen tegenwoordig dat seksualiteit exclusief is bedoeld voor het huwelijk tussen één man en één vrouw, zoals door God ingesteld.

Het feminisme heeft eveneens diepe sporen achtergelaten in de kerk: van vrouwelijke ambtsdragers tot het verwijzen naar God als ‘zij’. Hierdoor zijn veel kerken mee gaan waaien met de geest van deze tijd, in plaats van vast te houden aan de tijdloze waarheid van Gods Woord. Wat heilig was, lijkt niet langer onaantastbaar. Het onveranderlijke Woord van God is ingeruild voor de ideeën van mensen, die denken het beter te weten.

Het is precies deze verschuiving die veel jonge mannen doet afhaken bij zulke kerken. Ze zoeken geen instelling die met elke maatschappelijke trend meebeweegt, maar een geloofsgemeenschap die standvastig is in haar overtuigingen. Orthodoxe kerken bieden dit anker van onveranderlijke waarheid, met een sterke nadruk op traditie en gehoorzaamheid aan Gods Woord. Voor deze mannen voelt de orthodoxie niet alleen als een veilige haven, maar ook als een plek waar de Schrift nog centraal staat en waar geloof niet is verwaterd tot menselijke interpretaties. Juist dit trekt hen aan in een wereld die als chaotisch en veranderlijk aanvoelt.

🛠️ Hoe kunnen kerken dit oplossen?

Oké, nu het belangrijke deel. Hoe zorgen we ervoor dat de kerk weer een plek wordt waar iedereen zich thuis voelt, maar wel Bijbels is?

1. Terug naar de kern. De Woordverkondiging moet weer centraal staan in de gemeente. Het gaat om het openen van de Bijbel, zodat het Woord van God mensen kan raken en tot bekering brengen. Niet wat goed voelt, maar wat goed is volgens Gods eeuwige waarheid, moet leidend zijn. Hierin ligt echte geestelijke diepgang: tot zondebesef komen, en genade ontdekken in Christus.

2. Geef mannen een podium. Juist mannen dienen de kerk te leiden, zoals de Schrift duidelijk maakt. John F. MacArthur, een invloedrijke Amerikaanse theoloog en predikant, legde de vinger bij de zere plek en zei treffend: “Perhaps women pastors and women preachers are the most obvious evidence of churches rebelling against the Bible.” Binnen de Bijbelse kaders ligt de verantwoordelijkheid van leiderschap binnen de kerk bij mannen, niet alleen om praktische leiding te geven, maar ook om geestelijk voorbeeld te zijn. Paulus schrijft in 1 Timotheüs 3:1-7 dat een opziener “de man van één vrouw” moet zijn, een man met een goede reputatie die in staat is om te onderwijzen en een voorbeeldig leven leidt. Dit benadrukt dat geestelijk leiderschap in de kerk primair toevertrouwd is aan mannen. Het is niet slechts een praktische kwestie, maar een Bijbelse richtlijn die bedoeld is om de gemeente op te bouwen tot eer van God.

3. Wees niet bang om tegen de stroom in te gaan. We leven in een wereld vol trends, maar juist de kerk is geroepen om een tegencultuur te zijn. Ze moet geen afspiegeling van de samenleving worden, maar dient juist een baken van waarheid en standvastigheid te zijn in een veranderlijke wereld. Juist dit duidelijke contrast maakt haar sterk en relevant, omdat ze het licht van Christus weerspiegelt in plaats van mee te buigen met de tijdsgeest.

4. Ga niet mee met wereldse filosofieën. Zoals feminisme, de LHBTIQ+-ideologie, of de natuurfilosofie van ‘universele gemeenschappelijke afstamming’ (UGA). Deze stromingen, hoe invloedrijk ook, staan vaak haaks op de tijdloze waarheid van Gods Woord. Ze proberen Bijbelse principes te vervangen door menselijke redeneringen en trends, wat leidt tot verwatering van de Bijbelse leer, verwarring en afbraak van de fundamentele waarheden die God ons heeft geopenbaard. Juist de kerk is geroepen om in gehoorzaamheid aan de Schrift een tegencultuur te zijn in plaats van mee te buigen met de geest van de tijd. Zoals Paulus schrijft in Romeinen 12:2: “En wordt niet aan deze wereld gelijkvormig, maar wordt hervormd door de vernieuwing van uw gezindheid, om te kunnen onderscheiden wat de goede, welbehaaglijke en volmaakte wil van God is.” Dit Bijbelse principe roept op tot een vastberaden en standvastige houding, geworteld in Gods waarheid. De kerk is niet geroepen om door de cultuur te worden gevormd, maar om de cultuur te hervormen. In de vroege kerk, tijdens de Romeinse tijd, zag je hoe christenen zich tegen de heersende gewoonten keerden. Denk aan hun weigering om keizerverering te accepteren of om mee te doen aan de morele losbandigheid van die tijd. Ze gaven een radicaal alternatief door naastenliefde, trouw en een heilig leven te benadrukken. Dit veranderde niet alleen individuele levens, maar uiteindelijk ook de maatschappij. De kerk moet, zoals toen, ook nu weer een licht zijn in de duisternis en een voorbeeld geven van Gods heiligheid en liefde.

Reacties en ervaringen

Wat vinden jullie hiervan? Voelen jullie ook de behoefte aan meer Bijbelse stabiliteit in een wereld vol verandering en een kerk die zich onderscheid van de omringende cultuur, of zoek je juist naar iets anders? Deel je gedachten hieronder – we zijn benieuwd! Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.