De glijdende schaal: Hoe kerken langzaam de Bijbel loslaten

Last Updated on 9 maart 2025 by M.G. Sulman

Kijk eens om je heen. Kerken die ooit bolwerken van geloof en waarheid waren, lijken allengs te veranderen in spirituele koffiehuizen waar de Bijbel meer als suggestie wordt gezien dan als gezaghebbend Woord van God. Eerst verdwijnt de letterlijke schepping uit de preek. Dan wordt het zondebegrip afgezwakt. Vervolgens krijgt de moderne moraal een plekje in de kansel. En voor je het weet, is Jezus niet meer de enige weg, maar slechts één van de vele. Dit is geen toeval. Dit is een patroon. Een domino-effect dat begint met een ogenschijnlijk kleine aanpassing, maar eindigt met een kerk die niet meer te onderscheiden is van de wereld. Wat ooit een bastion van waarheid was, is verworden tot een echo van de tijdgeest. Geen oproep tot bekering meer. Geen prediking over heiligheid. Geen angst voor Gods oordeel. Alleen maar zachte woorden, vage spiritualiteit en een evangelie zonder ruggengraat. Hoe gebeurt dit? Waarom blijven kerken niet gewoon staan op het fundament van Gods Woord? En belangrijker nog: is er nog een weg terug? Dit artikel neemt je mee door het proces van afbrokkeling – en hoe we als kerk de enige juiste keuze kunnen maken: terug naar de Schrift, terug naar Christus, of ten onder.

Bijbel lezen / Bron: Pixabay

Inhoud

Het begint bij het begin: twijfel zaaien over de schepping

Genesis: fundament of fabeltje?

Er was een tijd dat je in de kerk simpelweg hoorde: “In den beginne schiep God de hemel en de aarde.” Punt. Geen discussie. Geen “misschien was het een metafoor”, geen “God zou best wel eens via evolutie gewerkt kunnen hebben.” Nee. De aarde, geschapen in zes dagen. Adam, een echte man. Eva, een echte vrouw, uit zijn rib gevormd. Doch allengs begon daar iets te schuiven.

Kijk, het begon onschuldig. Iemand vroeg zich af: “Kunnen wetenschap en geloof niet hand in hand gaan?” Op zich een nobele vraag. Niemand ontkent dat echte wetenschap—het onderzoeken van Gods schepping—waardevol is. Maar voor je het weet, sluipt er een andere gedachte binnen: “Misschien moeten we de Bijbel anders lezen om hem te laten passen bij wat de wetenschap zegt.”

En hier gaat het mis. Niet omdat wetenschap en geloof per definitie botsen, maar omdat de discussie wordt gepresenteerd als geloof versus wetenschap, terwijl het in werkelijkheid geloof versus naturalisme is. Want laten we eerlijk zijn: het probleem is niet de wetenschap die observeert en experimenteert, maar het naturalistische wereldbeeld dat God buitensluit.

En dus begint het. Eerst een kleine nuance: “Misschien moeten we Genesis niet letterlijk nemen.” Dan een stap verder: “Adam en Eva hoeven niet echt te hebben bestaan.” En voor je het weet, zitten dominees te verkondigen dat de zondeval slechts een diepzinnige les is over de menselijke natuur, maar geen historisch feit.

Et voilà! De eerste dominosteen valt. Niet omdat wetenschap en geloof niet samengaan, maar omdat de kerk zich heeft laten meeslepen door een denksysteem dat God al bij voorbaat uitsluit.

Evolutieleer is een natuurfilosofie

De evolutieleer wordt vaak gepresenteerd als pure wetenschap, maar in werkelijkheid is het een natuurfilosofie—een interpretatiekader dat volledig uitgaat van naturalisme. Het is niet zomaar een neutrale waarneming van de werkelijkheid, maar een wereldbeeld dat ervan uitgaat dat alles in het universum vanzelf is ontstaan, zonder tussenkomst van een Schepper.

Daar zit de kern van het probleem. Het is niet geloof versus wetenschap, maar geloof versus een naturalistisch denkkader dat geen ruimte laat voor bovennatuurlijke oorzaken. Dit betekent dat kerken die de evolutieleer willen combineren met het christelijke geloof eigenlijk proberen twee tegengestelde wereldbeelden te verzoenen.

En daar begint de glijdende schaal. Eerst wordt Genesis herzien: “Het is maar poëzie.” Dan wordt de zondeval symbolisch gemaakt. En voor je het weet, wordt de opstanding van Christus een ‘spirituele waarheid’ in plaats van een historisch feit.

Want als de Bijbel op het ene punt niet meer letterlijk genomen hoeft te worden, waarom dan nog op andere? Eén dominosteen om, en de rest volgt.

Sterk vereenvoudigde voorstelling van de vermeende menselijke evolutie / Bron: Wikimedia Commons

Van ‘misschien’ naar ‘zeker’ – de subtiele glijbaan

Want ja, als Genesis niet letterlijk waar is, wat doen we dan met de erfzonde? Als er geen historische Adam was, van wie erven we dan onze schuld? Waarom moest Christus dan sterven? En als dat allemaal niet letterlijk genomen hoeft te worden, wat stelt de Bijbel dan nog voor?

Mensen denken vaak dat dit soort veranderingen met een knal komen. Dat een predikant op een zondagmorgen ineens roept: “Gemeente, vanaf nu nemen wij Genesis niet meer letterlijk.” Maar zo werkt het niet. Nee, nee. Het komt met een vriendelijke glimlach. Een nuance hier, een kleine correctie daar. “We moeten de Bijbel lezen in de context van de oude wereld.” “Het gaat om de diepere boodschap.” “We hoeven niet dogmatisch vast te houden aan ouderwetse opvattingen.”

En zo verdwijnt de Bijbel als bron van absolute waarheid, langzaam maar gestaag. Eerst is het alleen Genesis. Dan wordt de zondvloed een legende. Jona? Ach, die zat vast niet echt in een vis. De doortocht door de Rode Zee? Misschien een sterke oostenwind. En voor je het weet, zit je in een kerk waar de opstanding van Christus nog slechts een “prachtige spirituele waarheid” is, niet per se een historisch feit.

Jan Saenredam (1565–1607): Eva biedt Adam een appel aan van de boom der kennis van goed en kwaad. De slang, rond de stam gekronkeld, reikt haar een andere appel aan. / Bron: Wikimedia Commons

De slang stelt nog steeds dezelfde vraag

En hier komen we bij de kern. Dit hele proces, dit subtiele afbrokkelen van Bijbels gezag, begon al in Genesis 3. “Heeft God echt gezegd…?” Precies die vraag waarmee Satan Eva verleidde, klinkt nog steeds. Dit keer niet uit de mond van een slang, maar uit de monden van hoogopgeleide theologen, progressieve dominees en ‘kritische’ gelovigen.

Maar als het fundament wankelt, zakt het huis in. Geef een kerk twintig jaar de tijd om te twijfelen aan Genesis, en je zult zien dat het niet stopt bij de schepping. Nee, het is een glijdende schaal, en de volgende steen die omvalt, is…

Als de Schrift haar gezag verliest, is alles onderhandelbaar

Van “Gods Woord” naar “bevat Gods Woord”

Ooit stond de Bijbel vast als het enige en onfeilbare Woord van God. Het was geen discussiepunt. De Schrift sprak, en wij luisterden. Maar dan komt de moderne theologie om de hoek kijken. En kijk eens aan – ineens moeten we onderscheid maken tussen wat echt van God komt en wat slechts ‘menselijke interpretatie’ is.

Wat hier gebeurt, is geen kleinigheid. Dit is de grote wisseltruc. Eerst wordt de Bijbel nog als heilig gezien, maar dan komen de ‘nieuwe inzichten’. Teksten worden herschreven in het licht van de tijdgeest. Oude waarheden worden ‘geherinterpreteerd’. En voor je het weet, gaat het niet meer om wat God zegt, maar om wat wij vinden dat Hij zou moeten zeggen.

De predikant als Bijbelse redacteur

En dan wordt de dominee plots geen prediker meer, maar een soort redacteur van de Bijbel. Niet om het Woord te verkondigen, maar om te filteren. “Dit gedeelte moeten we letterlijk nemen, dat gedeelte niet.” “Dit was cultureel bepaald, dat geldt nog steeds.” “Dit vinden we ongemakkelijk, dus daar kijken we liever omheen.”

En als je op deze toer gaat, waar trek je de grens? Als Paulus’ woorden over de schepping niet meer letterlijk hoeven te worden genomen, waarom dan zijn woorden over mannen en vrouwen? En als zijn visie op mannen en vrouwen niet meer van toepassing is, waarom dan zijn ethiek over seksualiteit?

De tragische ironie van de ‘verlichte’ theologie

Het bizarre is dat de mensen die de Schrift het meest proberen te relativeren, vaak denken dat ze de kerk redden. “Mensen lopen weg, dus we moeten de boodschap aanpassen.” “Jongeren vinden de Bijbel te streng, laten we het moderniseren.” Maar raad eens? Elke kerk die dat pad opgaat, loopt leeg.

Want waarom zou je op zondagochtend uit bed komen als je predikant hetzelfde zegt als de krant? Waarom zou je een kerk nodig hebben als het evangelie toch alleen maar een sociaal-maatschappelijke boodschap wordt? Zodra de Schrift haar autoriteit verliest, verliezen mensen de interesse.

Sola Scriptura of soldeerscriptura?

Luther had zijn sola Scriptura. De moderne kerk heeft haar soldeerscriptura – een Bijbel die voortdurend wordt aangepast, omgebogen, verhit en opnieuw in elkaar gesoldeerd om beter te passen bij de huidige tijd.

Maar een kerk zonder stevig fundament is als een huis op zand. En zodra de Bijbel zijn absolute gezag verliest, is de deur wagenwijd open. De volgende dominostenen? Vrouw in het ambt. Een andere visie op homoseksualiteit. Een verwaterd evangelie. En uiteindelijk… een kerk die nog slechts een echo is van wat ze ooit was.

De vrouw in het ambt: een kwestie van Schrift of sentiment?

Van “zo staat het geschreven” naar “zo voelen wij het”

Er was een tijd dat de Bijbel gewoon zei wat ‘ie zei. Paulus schreef dat vrouwen niet moesten onderwijzen in de gemeente (1 Tim. 2:12), en men nam dat voor wat het was: een Goddelijk verordende orde. Maar allengs begon men te twijfelen. Was dat niet een beetje ouderwets? Moesten we dit niet ‘in de context van die tijd’ lezen? En ach, wat doet het ertoe, zolang iemand maar bekwaam en bewogen is?

En zo begon het. Eerst met een vrouwelijke ouderling hier, een diaken daar. De dominee die eens voorzichtig opmerkte: “Tijden veranderen.” Tot op een dag een vrouw de kansel beklom en de gemeente haar eerste preek gaf. Klinkt revolutionair? Nee, het ging bijna ongemerkt. Net als de eerste dominosteen.

Van argument naar emotie

De kern van de discussie draaide niet om exegese. Als je de Schrift zonder bril van de tijdgeest leest, is de zaak namelijk duidelijk. Maar men ging de vraag anders stellen: “Waarom zouden vrouwen niet mogen voorgaan? Zijn ze soms minder dan mannen?” Zie daar: het verschoof van Gods orde naar menselijke gevoelens.

De gemeente werd een democratie, de Schrift een stembiljet. En als gevoelens en ervaringen belangrijker worden dan Gods Woord, zijn er geen grenzen meer. Het ging niet langer om “Wat zegt de Schrift?”, maar om “Wat voelt rechtvaardig?”. En als dát de nieuwe standaard is, dan komt de volgende vraag al snel om de hoek…

Een nieuwe visie op seksualiteit: zegenen wat God verboden heeft

Van tolerantie naar viering

Eerst was het nog “Laten we elkaar niet veroordelen.” Daarna werd het: “God houdt van iedereen.” En voor je het wist, stond de regenboogvlag naast het kruis. Maar laten we even terugspoelen. Want hoe komen we hier eigenlijk?

Het begon niet met een regenboogzondag. Het begon met een zachte, vriendelijke stem die zei: “Moeten we niet wat pastoraler omgaan met dit onderwerp?” Een preek waarin men niet langer over ‘zonde’ sprak, maar over ‘identiteit’. En langzaamaan verschoof de focus. Eerst was het: “Iedereen is welkom in de kerk.” Toen werd het: “Iedereen mag dienen in de kerk.” En uiteindelijk klonk het: “Iedereen mag trouwen in de kerk.”

Als liefde heerst, zwijgt waarheid

Wie zich tegen deze golf verzette, werd al snel als ‘onbarmhartig’ bestempeld. Maar hier zit het venijn: als liefde wordt losgekoppeld van waarheid, wordt de kerk een echo van de wereld. In de wereld geldt: “Volg je hart.” Maar de Bijbel zegt: “Het hart is arglistig, boven alles.” (Jer. 17:9).

Wanneer de kerk besluit om liefde te definiëren zonder Gods geboden, verliest ze haar profetische stem. Het is dan niet langer de wereld die zich moet bekeren tot God, maar God die zich moet aanpassen aan de wereld.

Regenboogvlag / Bron: Freepik

De Bijbel onder een vergrootglas

Maar wacht, zei Paulus niet dat homoseksualiteit zonde is? (Rom. 1:26-27, 1 Kor. 6:9-10). Ach, zeggen de moderne theologen, hij had het alleen over misbruik, tempelprostitutie, of een andere cultuur. Dit was ‘anders’. En met een paar academische kunstgrepen werd de Schrift in een houdgreep gelegd. Het moest ‘opnieuw doordacht worden’.

Maar laten we eerlijk zijn: als Paulus destijds iets had geschreven dat wél in lijn lag met de moderne moraal, zou niemand zeggen dat het ‘cultureel bepaald’ was. Nee, dan zou het ineens ‘eeuwigdurend en gezaghebbend’ zijn. Het is pure selectieve gehoorzaamheid.

Waarom het hier niet stopt

Want als we eenmaal besluiten dat de Bijbel slechts een ‘cultureel document’ is dat bijgesteld moet worden, waar stopt het dan? Vandaag is het homoseksualiteit. Morgen polyamorie. Overmorgen… wie zal het zeggen? In Canada zijn er al predikanten die transpersonen dopen met een nieuwe naam. De kerk volgt niet langer Christus, maar de grillen van de cultuur.

En toch, ondanks alles, blijft de waarheid staan. Want wat mensen ook aanpassen, Gods Woord verandert niet. De vraag is alleen: wie durft het nog te verkondigen?

Dream Perfection - bijbel lezen
Gods Woord verandert niet / Dream Perfection/Shutterstock.com

Het evangelie van sociale gerechtigheid: als de mens centraal komt te staan

Van kruis naar klimaatactivisme

Het begon met een goedbedoeld pleidooi. “Moeten we als kerk niet meer doen voor de samenleving?” Klinkt prachtig, nietwaar? Maar let op, hier schuilt een subtiele verschuiving. Eerst ging het nog over de armen, de weduwen en de wezen – gewoon klassiek Bijbels. Maar allengs kwamen er andere thema’s binnenrollen: gendergelijkheid, klimaatbeleid, sociale inclusie.

En voor men het doorhad, ging de preek niet meer over zonde en genade, maar over CO₂-uitstoot en systemisch racisme. De Bijbel werd nog wel aangehaald, maar vooral om activisme te ondersteunen. “De profeten riepen ook op tot rechtvaardigheid,” hoorde je dan. Maar kijk eens goed: riepen zij op tot groene energie en genderneutrale toiletten, of tot bekering en heiliging?

De kerk als NGO

Waar het evangelie de focus legt op redding door Christus, draait het sociale evangelie om het verbeteren van de wereld. Dat klinkt nobel, maar het mist de kern. Want als de kerk slechts een vehikel wordt voor politieke en maatschappelijke doelen, waarom zou iemand zich dan nog bekommeren om het kruis?

Daarom zie je kerken waar predikanten op de kansel staan te preken over sociale gelijkheid, maar nauwelijks nog over de noodzaak van bekering. Waar Jezus verworden is tot een soort boegbeeld van vriendelijkheid en medemenselijkheid, in plaats van de Koning die roept tot overgave.

En zie daar: de boodschap verschuift van “Christus is gestorven voor zondaren” naar “Wij moeten een betere wereld bouwen”. Maar als de mens het middelpunt wordt van de prediking, verdwijnt de boodschap van het kruis naar de achtergrond.

Van zondebesef naar slachtofferschap

Een klassieke christelijke boodschap zegt: “Wij zijn zondaars die vergeving nodig hebben.” Maar in de sociale-evangelie-kerk klinkt het anders: “Wij zijn slachtoffers van een gebroken systeem.”

Voor je het weet, gaat het niet meer over de verlossing door het bloed van Jezus, maar over hoe onrechtvaardig de wereld is. Mensen voelen zich niet meer zondig, maar onderdrukt. Ze hoeven geen bekering, maar ‘empowerment’.

En de preek? Die wordt een motiverende speech over hoe we samen de wereld kunnen veranderen. Maar waar blijft de oproep tot boete en geloof?

Waarom dit evangelie nooit werkt

Dit ‘evangelie’ trekt misschien even volle kerken. Vooral jonge mensen die betrokken willen zijn bij ‘impact maken’. Maar zodra ze merken dat de wereld hun zaak niet serieus neemt, of dat de kerk weinig verschilt van de NGO’s om de hoek, lopen ze net zo snel weer weg.

Want als de kerk ophoudt kerk te zijn, verliest ze haar bestaansrecht. Niemand heeft een zwakke kopie nodig van de VN of Greenpeace. Maar een kerk die helder en onbeschaamd de waarheid van Christus verkondigt? Die is zeldzaam – en precies wat de wereld nodig heeft.

De vervaging van hemel en hel: een zachte boodschap zonder scherpe randen

Het verdwijnen van Gods toorn uit de preekstoel

Vroeger hoorde je het nog. “Bekeert u, want het Koninkrijk van God is nabij!” Predikers durfden te spreken over oordeel, over de ernst van de zonde. Maar dan komt het moderne denken binnengewandeld: “Moeten we de hel nog wel zo letterlijk nemen?”

Allengs werd het vuur van de hel afgezwakt tot een vage, symbolische verwijzing naar ‘gescheiden zijn van God’. En als dat eenmaal is geslikt, is de volgende stap snel gezet: “Misschien worden uiteindelijk alle mensen gered.” Universalisme sluipt de kerk binnen als een dief in de nacht.

Als er geen oordeel is, waarom zou iemand zich bekeren?

Hier zit de angel. Als mensen niet meer geloven dat er een werkelijk oordeel komt, wat is dan de urgentie van het evangelie? Waarom zou iemand zich bekeren als er toch geen echte straf is?

Het resultaat? Een generatie kerkgangers die niet echt gelooft dat het ertoe doet. “God is liefde, toch?” En dat klopt. Maar Gods liefde zonder Zijn heiligheid is geen echte liefde. Het is een slap aftreksel, een feel-good boodschap zonder ruggengraat.

Het universele sprookje

En zo ontstaat het moderne sprookje. “Iedereen komt uiteindelijk wel goed terecht.” God als de vriendelijke opa die niemand werkelijk straft. De hel? Ach, dat is iets uit de Middeleeuwen.

Maar laten we even nuchter zijn. Jezus sprak vaker over de hel dan over de hemel. Denk aan de brede en de smalle weg (Mat. 7:13-14), de rijke man en Lazarus (Luk. 16:19-31), de schapen en de bokken (Mat. 25:31-46). Dit waren geen waarschuwingen voor niets.

Maar als de kerk niet meer durft te spreken over de consequenties van de zonde, is er ook geen reden meer om te geloven. Dan wordt het geloof niet meer dan een moreel kompas, een spirituele levenshouding.

Bekende allegorische prent van de brede en de smalle weg / Bron: Wikimedia Commons

Waarom dit alles logisch volgt op het eerdere verval

Zie je hoe dit allemaal samenhangt? Eerst laat men Genesis (i.c. het scheppingsverhaal) los. Dan de orde van man en vrouw. Daarna de Bijbelse moraal. Vervolgens wordt het evangelie vervangen door sociale gerechtigheid. En nu? Nu verdwijnt zelfs de hel uit de theologie.

En als die stap gezet is, zijn we slechts één stap verwijderd van de eindfase: het idee dat Christus niet de enige weg is tot God. Dat alle religies uiteindelijk naar hetzelfde doel leiden. Dat “God te groot is om in één enkel geloof gevat te worden.”

En dan? Dan is het evangelie volledig verwaterd. Dan is er geen boodschap meer.

Waarom we terug moeten naar de radicale waarheid

Dit is geen tijd voor zachte, vrijblijvende woorden. Dit is een tijd voor waarheid. Ongemakkelijke, confronterende, maar eeuwig geldende waarheid. Want als we het Woord van God werkelijk geloven, dan mogen we niet zwijgen.

De kerk moet weer durven zeggen:

⚖️ Er is een oordeel.
🔥 Zonde heeft eeuwige consequenties.
✝️ Jezus Christus is de enige weg tot verlossing.

En als de wereld dat niet wil horen? Dan moeten we niet veranderen, maar standvastiger zijn. Want de waarheid verandert niet met de tijdgeest.

Want uiteindelijk zal elke knieën zich buigen en elke tong belijden: Jezus Christus is Heer.

Liturgie en theologie: van diepgeworteld geloof naar oppervlakkige beleving

Meer rookmachines, minder Woordverkondiging

Ken je dat? Je loopt een kerk binnen en het voelt als een concertzaal. Spotlights in alle kleuren, rook die langzaam over het podium glijdt, een band die met dromerige akkoorden een emotionele sfeer neerzet. Een paar zachte woorden over ‘Gods liefde’ fluisteren door de microfoon. “Voel je vrij om gewoon jezelf te zijn.”

De preek? Ach, die duurt nog maar 15 minuten. Het mag niet te zwaar zijn. Liever een kort en krachtig woord over zelfacceptatie en Gods plan voor jouw dromen. De Bijbel blijft vaak dicht, of wordt slechts sporadisch geciteerd—als een decorstuk in een show die allang niet meer om Hem draait.

Van lofprijs naar louter emotie

Vroeger zong men psalmen die doordrenkt waren van theologie. Liederen waarin Gods heiligheid, majesteit en gerechtigheid werden bezongen. Maar allengs veranderde de toon. Eerst kwamen de wat eenvoudigere opwekkingsliederen. Toen volgden de worshipsongs die minder over God en meer over het ik gingen.

En nu? Nu is het vaak: “Ik voel, ik ervaar, ik beleef.” De muziek raakt de emoties, maar prikkelt niet meer het verstand. Mensen sluiten hun ogen, strekken hun handen uit, laten zich meevoeren door de sfeer. En begrijp me niet verkeerd: aanbidding mag emotie hebben. Maar wanneer het geloof slechts een kwestie wordt van “wat ik voel” in plaats van “wat God zegt”, dan is er iets mis.

Want wat als je een zondag níet voelt? Wat als de muziek wegvalt? Wat als het leven moeilijk wordt? Is er dan nog een geloof dat standhoudt?

Sacramenten verliezen hun diepgang

Waar vroeger de doop en het avondmaal diepe, heilige momenten waren, zijn ze in veel kerken verworden tot optionele symbolen. De doop? Ach, het maakt niet meer uit hoe of wanneer, als het maar ‘bij je past’. Het avondmaal? Meer een gezellige maaltijd dan een plechtig moment van gemeenschap met Christus.

Sommige kerken hebben zelfs de neiging om alles te ‘moderniseren’. Een drive-thru-avondmaal? Een online zegening per Zoom? Niets lijkt te gek.

Maar wanneer de liturgie haar diepte verliest, wordt de theologie oppervlakkig. En als de theologie oppervlakkig wordt, wordt het geloof broos. Want een kerk zonder stevige theologische wortels kan makkelijk weggeblazen worden door de wind van de tijdgeest.

Als Christus niet meer exclusief is, is Hij niet meer Christus

Jezus als ‘een van de vele wegen’

Je hebt het vast wel eens gehoord: “God is te groot om in één religie te passen.” Of: “Alle godsdiensten hebben iets goeds en leiden uiteindelijk naar dezelfde God.”

Het klinkt heel inclusief. Heel tolerant. Maar het is een directe aanval op het hart van het evangelie. Want als Jezus slechts één van de wegen is, dan is Zijn dood en opstanding compleet zinloos. Waarom zou Hij sterven als er ook een andere manier was?

En toch… dit is precies wat in steeds meer kerken sluipt. Eerst wordt er minder gepreekt over de noodzaak van bekering. Daarna hoor je vaker dat moslims en christenen ‘dezelfde God’ aanbidden. En uiteindelijk zit je in een kerk waar men bidt met imams en boeddhistische monniken, “want we zoeken allemaal hetzelfde licht.”

Van missionair naar minimalistisch

Vroeger had de kerk een missionaire visie: “Gaat dan heen en maakt discipelen van alle volken.” Maar in de moderne vrijzinnige theologie wordt die oproep ongemakkelijk. Evangelisatie wordt dan arrogant genoemd.

  • “Wie zijn wij om te zeggen dat wij de waarheid hebben?”
  • “Moeten we niet gewoon laten zien hoe we leven en anderen in hun waarde laten?”

En zo wordt de zendingsdrang langzaam gesmoord. Geen oproep tot bekering meer. Geen waarschuwing voor Gods oordeel. Enkel een vaag idee dat ‘liefde’ voldoende is, zonder dat er nog gesproken wordt over de enige Naam waardoor de mens gered moet worden.

Maar als je niet meer gelooft dat Christus exclusief de weg is, waarom zou je dan nog iemand overtuigen? Het geloof wordt iets persoonlijks, iets subjectiefs, iets dat vooral bedoeld is om jezelf een goed gevoel te geven.

Als de kerk zwijgt, roept de wereld des te harder

Terwijl veel kerken verzachten, zwakt de wereld niet af in haar overtuigingen. Integendeel, seculiere ideologieën worden met religieuze ijver gepredikt. Je móét geloven in bepaalde sociale dogma’s, je móét bepaalde moderne visies aanhangen, anders ben je een paria.

En de kerk? Die blijft vaak stil. Bang om iemand tegen de borst te stuiten. Bang om “niet inclusief genoeg” te zijn.

Maar Christus was nooit bang om te confronteren. Hij zei niet: “Ik ben één van de wegen.” Hij zei: “Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Niemand komt tot de Vader dan door Mij.” (Joh. 14:6)

En dat is de kern. Zodra een kerk dat loslaat, is ze geen kerk meer. Misschien nog een sociale club, een spirituele ontmoetingsplek, een gezellige kring waar men samenkomt. Maar geen kerk van Christus.

Wat nu?

De vraag is simpel: wat doen we met dit alles?

De kerk staat op een kruispunt. Gaat ze verder de weg van aanpassing op, of keert ze terug naar haar fundament?

Want laten we eerlijk zijn: kerken die alles aanpassen, sterven uit. De statistieken laten het keer op keer zien. Vrijzinnige kerken lopen leeg, terwijl gemeenten die trouw blijven aan de Schrift vaak groeien.

Mensen hebben geen behoefte aan een slap aftreksel van de wereld. Ze zoeken waarheid. Een stevige basis. Iets dat standhoudt als alles om hen heen wankelt.

En dat is precies wat Christus biedt.

Jezus van de Basiliek van Sant’Apollinare Nuovo in Ravenna, 526 / Bron: Wikimedia Commons

De enige weg terug: reformatie of afgang

Geen ‘beetje vrijzinnig’ – het is alles of niets

We moeten iets uit de weg ruimen: er bestaat geen middenweg. Je kunt niet een beetje vrijzinnig zijn, zoals je ook niet een beetje zwanger kunt zijn. De kerk die begint met een klein compromis, eindigt met een theologie die niet meer te onderscheiden is van een TedTalk.

Het begint met een klein knikje naar de moderne tijd. “Laten we Genesis niet te letterlijk nemen.” Dan: “Laten we de vrouw in het ambt verwelkomen.” Daarna: “Laten we homoseksuele relaties inzegenen.” En voor je het weet, klinkt op de kansel dat Jezus slechts een inspirerende figuur was, niet de Zoon van God.

Allengs verdwijnt de kern van het geloof. Niet met een knal, maar met een zucht. Een kerk sterft zelden in één dag, maar als het fundament eenmaal is aangetast, brokkelt de rest vanzelf af.

Waarom halfslachtige pogingen niets uithalen

Sommigen denken dat ze de kerk kunnen redden door een balans te zoeken. “Laten we een beetje vrijzinnig zijn, maar toch het geloof bewaren.” Maar dit is als proberen een lekkend schip drijvende te houden door alleen de kleinste gaten te dichten.

Wees eerlijk: de kerken die proberen de gulden middenweg te bewandelen, lopen net zo hard leeg als de progressieve kerken. Waarom? Omdat niemand warmloopt voor een slap compromis. Mensen willen duidelijkheid. Of je staat op de rots, of je dobbert doelloos rond.

Terug naar de Schrift: geen optie, maar een noodzaak

Er is maar één weg terug: reformatie. Niet aanpassen, niet buigen, maar terug naar de basis. Sola Scriptura. Sola Christus. Sola Gratia.

📢 Preek de waarheid, hoe ongemakkelijk ook. Mensen willen geen suikervrij evangelie. Ze willen iets wat hen wakker schudt, niet wat hen in slaap sust.

🚫 Schrap de compromismentaliteit. Het Woord van God is niet onderhandelbaar. Of we geloven het, of we laten het los.

🔄 Herstel de focus op bekering. Jezus zei niet: “Kom zoals je bent en blijf zoals je bent.” Hij zei: “Bekeert u, want het Koninkrijk van God is nabij.”

🌍 Laat de wereld maar roepen. Ze gaan toch wel kritiek leveren. Of je nu buigt of blijft staan, ze zullen altijd iets te zeggen hebben. Dus waarom niet gewoon blijven staan?

Gebed om opwekking: op Gods voorwaarden

Sommige kerken bidden om opwekking. Mooie intentie. Maar God zegent geen slap geloof. Hij blaast vuur op altaren die bereid zijn om te branden, niet op koud as.

Opwekking komt niet door minder Bijbel en meer ‘inclusiviteit’. Opwekking komt als de kerk weer gelooft dat Gods Woord heilig en onfeilbaar is. Dat Jezus de enige weg is. Dat zonde echt is, en bekering noodzakelijk.

Wil de kerk overleven? Dan is dit de enige weg. Alles minder dan dat is slechts uitstel van executie.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.