De bombardeerkever: explosief bewijs tegen evolutie

Last Updated on 26 mei 2025 by M.G. Sulman

Hij is klein, snel over het hoofd te zien, en op het eerste gezicht niets bijzonders – maar wie de bombardeerkever werkelijk bestudeert, staat oog in oog met een explosief raadsel voor het evolutionaire wereldbeeld. Dit diertje beschikt over een ingenieus verdedigingssysteem dat met een reeks micro-explosies kokende chemicaliën op zijn belager afvuurt, gestuurd via zwenkbare spuitmondjes en gecontroleerd door enzymen en drukventielen die feilloos samenwerken. Zijn bestaan roept geen vraagtekens op bij de Bijbelse scheppingsleer, maar vormt juist een krachtig bevestigend signaal: deze kever is géén product van toeval, maar een getuige van doelgericht ontwerp. Zoals Romeinen 1:20 zegt, laat hij ons “de onzienlijke dingen van God” zien – met elke knal een vingerwijzing naar de Maker.

De bombardeerkever: Klein, maar explosief ontworpen

Een kever met een vuurspuwend geheim

Hij past met gemak op je vingernagel, maar wat hij doet tart elk voorstellingsvermogen. De bombardeerkever – Brachinus crepitans voor de ingewijde – is geen gewoon insect. Hij is, om met een vleugje savoir-faire te spreken, een miniatuurmarinier onder de kevers. Zijn specialiteit? Vuurwerk. Letterlijk.

Wanneer hij zich bedreigd voelt, mixt hij razendsnel twee chemische stoffen – hydrochinon en waterstofperoxide – in een speciaal inwendig kamertje. Deze stoffen worden vervolgens, onder invloed van enzymen, omgezet in een kokende, bruisende vloeistof van ruim 100 °C. Dan paf! paf! paf! – tot wel duizend kleine explosies in fracties van seconden – vuurt hij de gloeiendhete smurrie richting zijn belager. En dat met een precisie alsof hij een ingebouwd richtsysteem heeft. Geen ongeleid projectiel, maar een geavanceerd verdedigingssysteem met roterende spuitmondjes: een zespotig, zelfsturend tankje met ingebouwde vlammenwerper.

Wacht eens even… geëvolueerd, zeg je?

Evolutionisten beweren dat dit alles stap voor stap ontstaan is, met kleine mutaties over miljoenen jaren. Maar wie das so schön heißt, dat verhaal houdt bij nadere inspectie geen stand. Een kever die alleen maar chemische stoffen produceert zonder controle, blaast zichzelf op. Een kever die wel controle heeft, maar geen chemie, is weerloos. Het is alles of niets. Dit systeem werkt pas als alle onderdelen – chemie, enzymcontrole, klepjes, opslagkamers én richtmonden – tegelijk functioneren. Zoals bij een fijn afgestelde klok. Niet beetje bij beetje, maar compleet.

Volgens Genesis 1:25 schiep God elk dier naar zijn soort. Geen evolutie in trage stapjes, maar ex nihilo, een schepping met bedoeling, precisie en functionaliteit vanaf dag één. De bombardeerkever getuigt ervan: “De werken van de HEERE zijn groot, zij worden onderzocht door allen die er lust in hebben” (Psalm 111:2).

Niet toeval, maar ontwerp

Dit is geen kosmische samenloop van moleculen in een oerpoel zonder regie. Het is design avec intentie, met oog voor detail. Naturalistische verklaringen missen niet alleen het bewijs, zij missen ook de logica. Wat wij hier zien, is niet het product van tijd + toeval, maar van wijsheid + wil.

De kever laat iets zien van de Schepper die niet alleen almachtig, maar ook vol vernuft is. Wie plaatst zo’n ingenieus mechaniek in een diertje van een halve centimeter? Alleen een God die zelfs in het kleine Zijn grootheid toont. Zoals Romeinen 1:20 zegt: “Want Zijn onzienlijke dingen worden sinds de schepping der wereld uit de schepselen verstaan en doorzien.”

Kortom: deze kleine kever knalt niet alleen zijn vijanden weg, maar ook het fundament onder het naturalisme. En dat… met een knal.

De chemie achter het kanon: een ontploffing met precisie

Twee stoffen, één doel: overleven

Wat gebeurt er precies in het achterlijf van de bombardeerkever vóór hij vuurt? Geen magie, maar wel bijna. Deze kleine chemische ingenieur beschikt over een tweetank-systeem: in het ene reservoir bewaart hij hydrochinon, in het andere waterstofperoxide. Op zich ongevaarlijk, zolang ze gescheiden blijven. Maar o wee voor wie hem aanvalt.

Zodra gevaar dreigt, stuurt de kever deze stoffen naar een speciaal reactiekamertje, waar enzymen als katalase en peroxidase in gereedheid staan. En dan… kaboom! De waterstofperoxide valt uiteen in water en zuurstof – een krachtige oxidator – die vervolgens het hydrochinon omzet in p-benzoquinon: een bijtende, irriterende stof die je beslist niet in je gezicht wilt krijgen. Het resultaat is een razendsnelle chemische reactie die hitte genereert tot boven het kookpunt van water – 100 tot 110 °C – en een bruisend, kokend, spetterend mengsel dat onder druk naar buiten wordt gekatapulteerd.

Een ingebouwd herhaalmechanisme

Nu zou je verwachten dat zo’n explosie de kever zelf aan flarden blaast. Maar nee: het systeem is voorzien van een klep die met verbluffende snelheid open en dicht gaat, zo’n 500 tot 1.000 keer per seconde. Hierdoor ontstaan geen destructieve schokgolven, maar een salvo van gecontroleerde knalletjes. Het klinkt bijna als een mitrailleur – maar dan ingebouwd in een insect. Sagenhaft!

De uitstroommondjes kunnen bovendien zwenken. De bombardeerkever hoeft zich dus niet eerst om te draaien om zijn vijand onder vuur te nemen. Nee, hij mikt met chirurgische precisie. Een soort chemisch geschut, dat in alle richtingen kan spuwen. Onwaarschijnlijk complex voor zo’n klein beestje? Nee hoor – eerder een schitterend staaltje functioneel ontwerp.

Darwin in het nauw

En hier wringt het schoentje voor het naturalisme. Want hoe ‘evolueer’ je een explosief binnenwerk zonder jezelf tot stof te reduceren? Een tussenstadium zonder klepmechaniek is fataal. Een fase zonder enzymcontrole is eveneens dodelijk. Wat heb je aan een ‘chemisch wapen’ als je geen richtmond hebt? Alles moet er zijn, tegelijk, in één samenhangend systeem.

Het idee dat tijd en toeval deze verfijning voortgebracht zouden hebben, is dan ook hors catégorie. Dit is geen chaotisch proces, dit is technologie op nanoschaal. Niet ontstaan door blinde selectie, maar ingebouwd door een Ontwerper met inzicht.

Een getuigenis in zes poten

De bombardeerkever is niet zomaar een evolutionair raadsel; hij is een wandelend getuigenis van de Schepper die ook het onwaarschijnlijke mogelijk maakt. Zoals Jesaja 45:12 verkondigt: “Ik heb de aarde gemaakt, en de mens op haar geschapen; Ik ben het, Mijn handen hebben de hemelen uitgespannen.” Zelfs in een insectenpantser klinkt Zijn wijsheid door – explosief, trefzeker en onmiskenbaar.

Evolutie onder vuur: waarom dit ontwerp geen toeval kan zijn

Alles of niets: geen ruimte voor toevallige tussenstappen

Stel je voor: een bombardeerkever zonder kleppen. Of zonder enzymen. Of met een explosieve lading, maar zonder controle over de timing. Zo’n kever zou zichzelf – vergeef de uitdrukking – à la minute de lucht in jagen. En toch is dát precies wat het evolutionaire model ons wil doen geloven: dat dit complexe, fijn afgestemde mechanisme stapsgewijs is ontstaan, door kleine, toevallige mutaties die toevallig nuttig bleken.

Maar dat is biologische fictie. Geen natuurwetenschappelijke waarneming, geen fossiel, geen experimenteel bewijs toont hoe een dergelijk systeem zich in bruikbare deeltjes zou kunnen hebben opgebouwd. In de realiteit geldt: als één onderdeel faalt, faalt het hele systeem. Het is een schoolvoorbeeld van onherleidbare complexiteit – een term die men in naturalistische kringen het liefst mijdt als de pest, omdat ze teveel klinkt als… ontwerp.

En terecht. Want een ‘half werkende’ bombardeerkever is niet een minder effectieve kever. Het is géén kever meer.

Het geloof van Darwin: natuur zonder God

Charles Darwin zelf worstelde met dit probleem. In een brief uit 1871 schreef hij: “The eye to this day gives me a cold shudder.” En terecht. Want het oog, de flagel, het bloedstollingsmechanisme – en ja, de bombardeerkever – zijn systemen die alléén werken als alles tegelijk werkt. Dat vereist niet alleen onderdelen, maar ook timing, coördinatie, chemische beheersing. Kortom: intelligentie.

Wat we hier zien, is niet de vrucht van blind toeval, maar het handschrift van een Auteur. Of zoals Psalm 104:24 het beschrijft: “Hoe groot zijn Uw werken, HEERE! U hebt alles met wijsheid gemaakt.” Dat is geen poëtische overdrijving – dat is de enige verklaring die recht doet aan wat we waarnemen.

Het naturalisme daarentegen is geen neutrale wetenschap, maar een geloofssysteem zonder God. Het stelt dat alles uit het niets is ontstaan, door niets, voor niets. Ex nihilo nihil fit, wisten de Romeinen al – uit niets komt niets. En toch blijft men volhouden dat het alles vanzelf kwam.

Van kever naar wereldbeeld

De bombardeerkever is dan ook meer dan een insect. Hij is een microscopisch bewijsstuk in een macrokosmische rechtszaak: die tussen het geloof in schepping en het geloof in toeval. En het bewijsmateriaal schreeuwt: ontwerp!

Romeinen 1:20 zegt dat Gods “onzienlijke dingen” zichtbaar worden door wat gemaakt is, “zodat zij niet te verontschuldigen zijn.” De bombardeerkever is een van die dingen. Een schepsel dat de vinger wijst – niet naar de evolutie, maar naar de Schepper.

Desalniettemin zal wie niet geloven wil, zich blijven verschuilen achter hypothesen, modellen en wensdenken. Maar wie eerlijk kijkt, ziet het al gauw: dit is geen toeval. Dit is Göttliche Präzision. Heilige precisie. En dat – dat vraagt om erkenning, niet om verklaringen die knarsen als zand tussen de tandwielen van de logica.

Geloof in het onmogelijke: evolutionaire verklaringen onder de loep

Als het niet past, moet het toch passen?

Wanneer de bombardeerkever ter sprake komt in evolutionaire kringen, ontstaat een merkwaardige vorm van damage control. De complexiteit wordt erkend, maar vervolgens haastig verdoezeld met zinnen als: “Toch zijn er plausibele tussenstappen denkbaar.” Of: “Waarschijnlijk evolueerde elk onderdeel afzonderlijk, voor andere functies.” Dit noemt men exaptatie – een geliefd begrip onder darwinisten, dat dient als een soort evolutionaire jokerkaart.

Maar denkbaar is niet gelijk aan waarschijnlijk. En plausibel klinken is nog geen bewijs. Wat ontbreekt zijn niet de woorden, maar de waarnemingen. Geen enkele studie heeft ooit een natuurlijke overgangsvorm van een ‘voorafgaand’ chemisch systeem aangetoond. En de gedachte dat de enzymen, opslagkamers, explosieve stoffen én spuitmondjes los van elkaar zinvolle functies hadden – en toen toevallig in elkaar klikten – is biologisch wishful thinking.

Het probleem van de volgorde

Stel, zegt men, dat de kever eerst hydrochinon produceerde voor een andere functie – bijvoorbeeld als pigment. En dat hij later ook waterstofperoxide aanmaakte – misschien als afweer. En dat die stoffen toevallig samenkwamen. Dan rijst de vraag: hoe overleefde de kever de eerste explosie?

Het enzymensysteem moet er namelijk al zijn om de reactie gecontroleerd te laten verlopen. En de drukbestendige wand. En de kleppen. En de richtmondjes. Een explosieve cocktail zonder deze bescherming betekent de dood. Game over. Dit is geen geleidelijkheidsvraag, maar een overlevingsvraag.

Een bombardeerkever zonder coördinatie is als een raketlanceerbasis zonder aftelklok, zonder koepel én zonder vluchtplan – gegarandeerd spektakel, maar met fatale afloop. Geen recept voor evolutie, maar voor extinctie.

Het tekort van het model

De gangbare evolutionaire verklaringen zijn dan ook geen verklaringen in de zuiver wetenschappelijke zin. Ze zijn reconstructies, gebouwd op de aanname dat evolutie waar moet zijn – en dus dat er ergens een pad moet zijn, hoe onwaarschijnlijk ook.

Maar wetenschap die begint met een conclusie en daar vervolgens alle gegevens aan onderwerpt, is geen onbevooroordeelde kennisverwerving. Dat is ideologie – een geloofssysteem dat zich vermomt als neutrale analyse.

Nu zal iemand zeggen: “Maar begint het scheppingsmodel dan niet óók met een conclusie?” Zeker – en daar is het eerlijke antwoord: ja. Ook het scheppingsmodel vertrekt vanuit een basisvooronderstelling, namelijk dat Gods Woord betrouwbaar en gezaghebbend is. Het verschil? Het scheppingsmodel is daar open en helder over, terwijl het naturalisme zich vaak voordoet als neutraal, maar óók vertrekt vanuit een geloofspositie: dat het bovennatuurlijke niet bestaat, en dat alles uit zichzelf moet zijn ontstaan.

Iedereen gelooft íets aan het begin. Het echte verschil zit in de grondslag en de vruchtbaarheid van die geloofskeuze. Het naturalisme kan de orde, logica en moraal van de wetenschap niet verklaren – maar móet ze wel gebruiken. Het scheppingsmodel biedt een samenhangend fundament: een God van orde, die de wereld logisch en kenbaar heeft geschapen. Zoals Spreuken 1:7 zegt: “De vreze des HEEREN is het begin der kennis.”

De Bijbel zegt: “In het begin schiep God de hemel en de aarde” (Genesis 1:1). Geen toeval, geen miljarden jaren van blinde worsteling en dood, maar een goede schepping door een goede Schepper. De bombardeerkever past perfect in die visie: ontworpen, functioneel, wonderlijk. Zoals Jesaja 40:26 zegt: “Heft uw ogen naar omhoog op en zie Wie deze dingen geschapen heeft.”

Een naturalistisch geloof zonder fundament

Evolutionisten houden vast aan het idee dat tijd, toeval en natuurlijke selectie samen voldoende zijn om elk biologisch systeem te verklaren – hoe complex ook. Maar dit is geen objectieve wetenschap; het is een levensbeschouwelijk vertrekpunt. Een geloofspositie die van meet af aan uitsluit dat er een Schepper kan zijn, en die daarom móét geloven dat zelfs de meest verfijnde mechanismen spontaan zijn ontstaan.

En dus wordt zelfs een kever die onder druk kokende chemicaliën afvuurt via zwenkbare spuitmondjes – met duizenden micro-explosies per seconde – weggeschreven als een ‘toevallige’ uitkomst van mutaties zonder bedoeling. Niet omdat het bewijs daarom vraagt, maar omdat het wereldbeeld het dicteert.

Maar de bombardeerkever laat zich niet wegverklaren. Hij blijft daar lopen, vuur spuwend met precisie, intact na elke aanval. Hij is geen evolutionair experiment, maar een levend voorbeeld van functioneel ontwerp. Hij is een biologische aanklacht tegen het naturalistische dogma – een getuige die met elk salvo roept: “Dit is geen toeval. Dit is bedacht.”

–]

Ontwerp met hoofdletter O: de bombardeerkever als getuige van de Schepper

Geen toeval, maar doelgericht vakmanschap

Wanneer je een Zwitsers horloge opent, denk je niet aan erosie, blikseminslag of miljoenen jaren aan toevallige wrijving. Je denkt: hier zit een maker achter. Precies zo werkt het bij de bombardeerkever. Zijn chemisch afweersysteem is geen resultaat van evolutionair geknutsel, maar een schoolvoorbeeld van doelgerichte technologie. Alles aan hem – van de dubbele chemietanks tot de snel klappende kleppen en de zwenkbare spuitmonden – getuigt van integratie en optimalisatie. Geen trial and error, maar form meets function.

Darwinistische scenario’s vragen geloof in onzichtbare tussenstappen, ongekende mutaties, en dodelijke experimenten die nooit het daglicht hebben gezien. Maar ontwerp, intelligent design, vraagt alleen wat we al kennen: intelligentie leidt tot informatie, informatie leidt tot functie, en functie wijst terug naar een doel. De bombardeerkever is functioneel tot op het moleculaire niveau. Geen toevallige samenloop, maar een geïntegreerd systeem dat enkel en alleen zinvol is als geheel. Zoals Spreuken 3:19 zegt: “De HEERE heeft door wijsheid de aarde gegrondvest, door verstand de hemelen bevestigd.”

De handtekening in het kleine

Waarom zou God zich verwaardigen om zulke verfijning in zo’n nietig insect te leggen? Simpel: omdat Hij geen God van chaos, maar van orde is (1 Korinthe 14:33). Omdat Hij Zijn grootheid toont, ook – en misschien juist – in het kleine. Net als bij de mieren die voedsel verzamelen (Spreuken 6:6), de vogels die Hij voedt (Mattheüs 6:26), of de bloemen die Hij kleedt (vers 28-30), getuigt ook deze kever van Zijn zorgvuldigheid. De bombardeerkever is geen toeval, maar een proclamatie. Een mini-preek met zes pootjes en een chemisch accent.

En daarin confronteert hij ons. Want als zelfs een insect zo doordacht is ontworpen, wat zegt dat dan over ons? Over onze oorsprong? Onze bestemming?

Van ontwerp naar verantwoordelijkheid

Het Bijbels wereldbeeld zegt: wij zijn geen biologische neven van de kever, maar de kroon van de schepping (Genesis 1:26-27). Gemaakt naar Gods beeld, met verstand, moraal en verantwoordelijkheidszin. Als zelfs een kever verwijst naar zijn Maker, hoeveel te meer dan wij?

Romeinen 1:20-21 maakt het onontkoombaar duidelijk: wie de schepping ziet en God niet eert, is zonder verontschuldiging. De bombardeerkever is een bewijsstuk, niet alleen tegen evolutie, maar vóór aanbidding. Zijn bestaan roept niet slechts verwondering op, maar bekering.

Conclusie: design dat spreekt

We hoeven niet bang te zijn dat geloof en wetenschap botsen. Het tegendeel is waar: de wetenschap bevestigt wat het geloof al wist. Zoals Psalm 19:2 zegt: “De hemel vertelt Gods eer, en het uitspansel verkondigt het werk van Zijn handen.” En soms doet een kever dat ook – explosief.

De bombardeerkever is geen evolutionaire anomalie, maar een sprekend voorbeeld van ontwerp. En dat ontwerp zegt iets over de Ontwerper: almachtig, wijs, en vol zorg. Zoals de pottenbakker het aardewerk vormt, zo heeft Hij ook deze kleine krijger gevormd. Niet toevallig, maar doelgericht. Niet blind, maar bewust. Niet vaag, maar vol vuur.

Wat we kunnen leren van een vurige kever

Wetenschap begint bij verwondering

In een tijd waarin wetenschap vaak wordt gepresenteerd als een dor, sec proces van metingen en modellen, herinnert de bombardeerkever ons aan iets fundamenteels: verwondering. Het soort verwondering dat je adem inhoudt. Dat je doet fluisteren: “Wauw, hoe dan?” Of zoals de jonge Newton onder de appelboom, die zich afvroeg waarom appels altijd naar beneden vallen. Echte wetenschap – of liever gezegd: ware kennis (scientia vera) – begint niet met het uitsluiten van God, maar met eerbied voor de werkelijkheid zoals die zich aandient.

Wanneer we de bombardeerkever zien – zijn precisie, zijn kracht, zijn overlevingskunst – dan staan we oog in oog met een systeem dat verder gaat dan de som der delen. Hij is niet slechts ‘een mooi beestje’. Hij is een levend lesmateriaal. Een uitnodiging om dieper te kijken, eerlijker te denken, en vooral: God te erkennen in zijn werk.

Een wereldbeeld dat klopt met de werkelijkheid

Zodra we het keverkanon onder de loep nemen, merken we: het past niet in het plaatje van stapsgewijze evolutie. Maar het past wél in het kader van schepping. Het past bij Genesis 1: dat alles door God, in orde, met doel is gemaakt. Het past bij Kolossenzen 1: dat alle dingen door Hem en tot Hem geschapen zijn. En het past bij Spreuken 1:7: “De vreze des HEEREN is het begin der kennis.”

De kever laat zien dat een Bijbels wereldbeeld niet haaks staat op de feiten, maar ermee samenvalt. Dat geloof in een Schepper de wetenschap niet belemmert, maar haar juist vruchtbaar maakt. Dat waarheid, schoonheid en functionaliteit niet op zichzelf staan, maar terugwijzen naar Iemand.

Verwondering leidt tot aanbidding

Verwondering is niet het eindpunt – het is de drempel naar aanbidding. Zoals Job na Gods tegenvragen sprak: “Met het gehoor van het oor had ik U gehoord, maar nu heeft mijn oog U gezien” (Job 42:5). De bombardeerkever leert ons stil te worden. Niet alleen stil van verbazing, maar stil van eerbied.

En dan, wanneer het stof is neergedaald na zijn vurige salvo’s, blijft één vraag hangen: Als zelfs een kever zo getuigt van zijn Schepper… doe jij dat ook?

Veelgestelde vragen over de bombardeerkever

Wat doet de bombardeerkever precies als hij aanvalt?

De bombardeerkever mixt twee chemische stoffen – hydrochinon en waterstofperoxide – in een speciaal kamertje in zijn achterlijf. Door enzymatische katalyse ontstaat een explosieve reactie waarbij een kokend mengsel (tot wel 100–110 °C) wordt uitgestoten via kleine spuitmondjes. Maar in plaats van één grote knal vuurt hij tot wel 1.000 micro-explosies per seconde, als een biologische mitrailleur. Doeltreffend, nauwkeurig en verbluffend gecontroleerd.

Doet hij zichzelf geen pijn met dat geknal?

Verbazingwekkend genoeg niet. De kever is zó ontworpen dat zijn lichaam bestand is tegen de hitte en druk van de explosie. Hij heeft beschermende wandbekleding, een hittebestendig reactiekamertje en een razendsnelle klep die de druk in gecontroleerde pulses vrijlaat. Het is een zelfbeschermend systeem dat je niet ‘even’ bij elkaar evolueert.

Bestaan er ook kevers die dit deels kunnen, of die aan het ‘evolueren’ zijn richting dit systeem?

Dat wordt wel beweerd, maar geen enkele soort heeft een tussenstadium laten zien dat functioneel en levensvatbaar is. Er zijn kevers die bepaalde chemicaliën afscheiden, maar niets in de buurt van het gecoördineerde, explosieve systeem van de bombardeerkever. Evolutionaire modellen spreken van hypothetische tussenstappen, maar in de werkelijkheid zijn ze… afwezig. Non existent.

Kan de kever in alle richtingen schieten?

Ja, en dat maakt hem nóg indrukwekkender. De spuitmondjes aan zijn achterlijf zijn beweeglijk als mini-turretjes. Of een vijand nu van voren, van achteren of van opzij komt – de kever kan richten en vuren. Hij hoeft zich niet eerst om te draaien. Een meesterwerkje in miniatuurmilitair denken.

Waarom zou God zo’n ‘gewelddadig’ systeem maken?

Een terechte vraag. Maar vergeet niet: we leven in een gevallen wereld. Na de zondeval (Genesis 3) is strijd en zelfverdediging een onderdeel van het leven geworden. De bombardeerkever toont hoe God zelfs in een gebroken schepping zorg draagt voor Zijn schepselen. Zijn verdediging is geen aanval, maar bescherming. En zoals Romeinen 8:22 zegt: “de ganse schepping zucht…” – deze wereld is niet zoals zij was bedoeld, maar zelfs in haar barensnood toont zij nog het vakmanschap van de Maker.

Kan deze kever mensen verwonden?

Voor mensen vormt hij geen enkel gevaar. Je zult er hooguit door verrast worden als hij zijn chemisch vuurwerk afvuurt. Het prikt wat, ruikt onaangenaam en laat misschien een bruine vlek achter op je hand. Maar verder is hij totaal ongevaarlijk voor ons – en des te gevaarlijker voor vijandige mieren, spinnen of andere belagers.

Waar leeft hij? Kan ik hem tegenkomen?

Zeker. De bombardeerkever komt wereldwijd voor, ook in Europa – zelfs in Nederland. Je vindt hem vaak onder stenen, in bosranden of vochtige plekken. Maar wees gerust: hij zal eerder vluchten dan vuren, tenzij hij zich in het nauw gedreven voelt. Dus geen paniek – maar wel een moment van stille bewondering, mocht je hem ooit treffen.

💬 Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Heb je vragen, opmerkingen of wil je jouw verwondering over de bombardeerkever delen? Misschien heb je zelf ooit zo’n kevertje gezien, of wil je iets kwijt over wat dit onderwerp met jouw kijk op schepping en evolutie doet. Ook inhoudelijke aanvullingen of tips zijn van harte welkom.

We stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch gepubliceerd: eerst leest de redactie ze na om ongepaste of ongewenste inhoud – zoals spam – eruit te filteren. Dit kan soms enkele uren duren. Bedankt voor je begrip én je bijdrage!