Nefrocalcinose: symptomen, oorzaken en behandeling

Last Updated on 3 januari 2023 by M.G. Sulman

Nefrocalcinose is een medische aandoening die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van calciumafzettingen in de nieren. Het kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, waaronder een nieraandoening, een hoog calciumgehalte in de voeding en bepaalde medicijnen. Symptomen van nefrocalcinose kunnen buikpijn, nierstenen en veranderingen in de urineproductie zijn. Behandeling van nefrocalcinose kan bestaan uit medicijnen om de calciumafzettingen te helpen oplossen, evenals leefstijlveranderingen om de opbouw van calcium in de nieren te helpen voorkomen. Het is belangrijk om met je arts samen te werken om de beste behandeling voor deze aandoening te bepalen.

Nefrocalcinose is verkalking van de nieren / Bron: Wikimedia Commons

Oorzaken van nefrocalcinose

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van nefrocalcinose, waaronder:

Hoog calciumgehalte in de voeding

Te veel calcium consumeren via voeding of suppletie kan leiden tot de ontwikkeling van een verhoogd calciumgehalte in het bloed (hypercalciëmie) en daardoor van calciumafzettingen in de nieren.

Nierziekte

Bepaalde nierziekten kunnen nefrocalcinose veroorzaken, omdat de nieren overtollig calcium niet goed uit het bloed kunnen filteren.

Bepaalde medicijnen

Sommige medicijnen, zoals diuretica en antacida, kunnen het risico op het ontwikkelen van nefrocalcinose verhogen.

Genetische factoren

In sommige gevallen kan nefrocalcinose worden overgeërfd, wat betekent dat het in families voorkomt. Het kan bijvoorbeeld optreden bij het Blau syndroom.

Andere medische aandoeningen

Bepaalde medische aandoeningen, zoals hyperparathyreoïdie (een teveel aan parathyroïdhormoon in het lichaam) en sarcoïdose (een aandoening die ontstekingen veroorzaakt in verschillende delen van het lichaam), kunnen het risico op het ontwikkelen van nefrocalcinose verhogen.

Symptomen van nefrocalcinose

De symptomen van nefrocalcinose kunnen variëren, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de aandoening. Enkele mogelijke symptomen van nefrocalcinose zijn:

Buikpijn of flankpijn

Buikpijn of flankpijn kan worden veroorzaakt door de aanwezigheid van nierstenen of andere kalkafzettingen in de nieren.

Veranderingen in urineproductie

Nefrocalcinose kan veranderingen in de hoeveelheid, kleur of uiterlijk van urine veroorzaken.

Bloed in de urine

De aanwezigheid van calciumafzettingen in de nieren kan ervoor zorgen dat er bloed in de urine verschijnt.

Zwelling

Nefrocalcinose kan zwelling in het gezicht, de handen en voeten veroorzaken als gevolg van de ophoping van overtollig vocht in het lichaam.

Hoge bloeddruk

Nefrocalcinose kan hoge bloeddruk veroorzaken door de aanwezigheid van calciumafzettingen in de nieren. Je nieren speleneen belangrijke rol bij het regelen van de bloeddruk. In geval van nierschade lukt dat minder goed.

Complicaties

Indien onbehandeld, kan nefrocalcinose tot verschillende complicaties leiden, waaronder:

Nierschade

De aanwezigheid van kalkafzettingen in de nieren kan schade aan het nierweefsel veroorzaken (nierschade) en leiden tot een verminderde nierfunctie.

Nierstenen

Calciumafzettingen in de nieren kunnen leiden tot de ontwikkeling van nierstenen, wat buikpijn, bloed in de urine en moeite met urineren kan veroorzaken.

Niersteen van 5 mm
Niersteen van 5 mm / Bron: Wikimedia Commons

Hoge bloeddruk

Nefrocalcinose kan een hoge bloeddruk veroorzaken, wat het risico op een hartaanval en beroerte kan verhogen.

Verlies van botdichtheid

Een hoog calciumgehalte in het bloed kan leiden tot een afname van de botdichtheid en een verhoogd risico op osteoporose (een aandoening die ervoor zorgt dat botten zwak en broos worden).

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

Om nefrocalcinose te diagnosticeren, zal de arts meestal beginnen met het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek en het beoordelen van je medische geschiedenis. De arts kan ook laboratoriumtests laten uitvoeren, waaronder een bloedtest om de calciumspiegels in het bloed te meten en een urinetest om te controleren op de aanwezigheid van calcium in de urine.

Vervolgonderzoek

Beeldvormingstests, zoals een echografie, CT-scan of MRI-scan, kunnen ook worden gebruikt om de nieren te visualiseren en de aanwezigheid van kalkafzettingen te identificeren. In sommige gevallen kan een biopsie (het verwijderen van een klein stukje nierweefsel voor onderzoek) nodig zijn om de diagnose nefrocalcinose te bevestigen.

Behandeling van nefrocalcinose

De behandeling van nefrocalcinose hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de aandoening. Enkele mogelijke behandelingsopties zijn:

Medicijnen

Medicijnen kunnen worden gebruikt om de kalkaanslag in de nieren te helpen oplossen.

Leefstijlveranderingen

Het aanbrengen van veranderingen in het dieet, zoals het verminderen van de inname van calcium en het verhogen van de inname van vocht, kan de opbouw van calcium in de nieren helpen voorkomen.

Chirurgie

In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn om kalkaanslag of nierstenen te verwijderen.

Dialyse

Als nefrocalcinose ernstige nierbeschadiging veroorzaakt, kan dialyse (een behandeling waarbij afvalproducten uit het bloed worden gefilterd) nodig zijn om de nieren goed te laten functioneren.

Prognose

De prognose voor nefrocalcinose hangt af van de onderliggende oorzaak en de ernst van de aandoening. In veel gevallen kan nefrocalcinose effectief worden behandeld met medicijnen en veranderingen in leefstijl. Indien nefrocalcinose echter onbehandeld blijft, kan dit leiden tot nierschade en andere ernstige complicaties.

Preventie

Er zijn verschillende stappen die kunnen worden genomen om de ontwikkeling van nefrocalcinose te helpen voorkomen:

Zorg voor een gezond dieet

Het consumeren van een dieet met weinig calcium en veel vocht kan de opbouw van calcium in de nieren helpen voorkomen.

Beweeg regelmatig

Dagelijks bewegen kan helpen om een gezonde nierfunctie te behouden.

Drink veel vocht

Voldoende drinken, vooral water, kan de vorming van nierstenen helpen voorkomen.

Vermijd medicijnen die het risico op nefrocalcinose kunnen verhogen

Als je medicijnen gebruikt die het risico op nefrocalcinose kunnen verhogen, overleg dan met je arts over alternatieven.

Zoek medische hulp voor onderliggende medische aandoeningen

Als je een medische aandoening hebt die het risico op nefrocalcinose verhoogt, zoals hyperparathyreoïdie of sarcoïdose, is het belangrijk om medische hulp in te roepen om de aandoening te helpen beheersen.

Door deze stappen te volgen, kun je je risico op het ontwikkelen van nefrocalcinose verminderen.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over nefrocalcinose, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.