Naevus spilus, ook bekend als ‘gespikkelde moedervlek’, is een goedaardige solitaire moedervlek met daarin donkerbruine vlekken, die op elk deel van het lichaam kan voorkomen. Deze relatief veel voorkomende huidafwijking verschijnt meestal in de kindertijd, maar soms ook later in het leven. Het uiterlijk wordt gekenmerkt door een lichtbruin pigmentvlekje die in grootte varieert van 1 – 20 cm. Binnen deze moedervlek zijn meerdere kleine donkerbruine vlekjes zichtbaar, zoals duidelijk is te zien op de foto. Behandeling is vanuit medisch oogpunt niet nodig, aangezien een naevus spilus goedaardig is. De laesie moet door een arts worden onderzocht als er een verandering in kleur, vorm of grootte optreedt. Een gespikkelde moedervlek kan effectief worden behandeld met de Q-switched ruby laser.
Naevus spilus is een soort moedervlek die bestaat uit een platte bruine achtergrondvlek met donkerdere bruine vlekken of kleine bultjes.
Synoniemen
Naevus spilus stata ook bekend als een gespikkelde moedervlek. Naevus is de medische term voor moedervlek. Spilus komt van het Grieks en betekent gespikkeld of vlekkerig.
Vóórkomen
Naevus spilus is een relatief zeldzame huidlaesie die wordt aangetroffen bij 0,2%-2,3% van de algemene bevolking.
Oorzaak van een naevus spilus
Naevus spilus wordt veroorzaakt door een plaatselijk defect in melanoblasten, de voorloper van de melanocyten (pigmentcellen). Er is anno 2023 enige controverse over de vraag of naevus spilus een moedervlek is die bekend staat als een variant van een aangeboren melanocytische naevus, of dat het later in het leven wordt verworven.
Symptomen van naevus spilus
Een naevus spilus bestaat in het algemeen uit een enkele niet-behaarde laesie, met een gemiddelde grootte van 3 tot 6 cm. De kleinere gepigmenteerde ‘spikkels’ variëren in grootte van 1 tot 3 mm en kunnen een diameter bereiken van maximaal 9 mm. Voorkeurslocatie is de romp, maar ze kunnen overal op het lichaam voorkomen.
Naevus spilus op de rug / Bron: Wikimedia Commons
Onderzoek en diagnose
De diagnose van een naevus spilus is meestal gebaseerd op het klinische beeld. Bij twijfel kan het onderzoeken van de laesie met dermoscopie of het nemen van een monster van de laesie (biopsie) voor microscopisch onderzoek nodig zijn.
Een naevus spilus kan samengaan met andere aandoeningen (syndromen). Dit komt echter zelden voor.
Behandeling van een gespikkelde moedervlek
Zelfzonderzoek
Er is geen gestandaardiseerde aanpak voor een gespikkelde moedervlek. Over het algemeen moeten patiënten worden geadviseerd regelmatig zelfonderzoek uit te voeren om te checken op eventuele veranderingen in een moedervlek. Hiermee kun je vroegtijdig een melanoom (een vorm van huidkanker) opsporen. Een melanoom kan ontstaan uit een goedaardige of onrustige moedervlek, maar ook uit een van te voren ‘gave’ huid.
Wegsnijden of laseren
Een gespikkelde moedervlek is goedaardig. Behandeling is vanuit geneeskundig oogpunt daarom niet nodig. Vanwege cosmetische redenen kan gekozen worden voor een behandeling. Er zijn grofweg twee mogelijkheden:
excisie (uitsnijding)
laserbehandeling met een pigmentlaser
Complicaties
Melanoom (huidkanker)
In zeldzame gevallen kan een gespikkelde moedervlek transformeren in een melanoom. Dit is een agressieve vorm van huidkanker. Hoe vaak dit voorkomt is anno 2023 niet bekend. Risicofactoren voor het ontstaan van melanoom vanuit een naevus spilus zijn de aanwezigheid van een laesie sinds de geboorte en een laesie met een diameter van meer dan 4 cm.
Samengaan met andere klachten of aandoeningen
Een naevus spilus wordt ook geassocieerd met onderliggende aangeboren afwijkingen, zoals de ziekte van Recklinghausen (neurofibromatosis type I), het FACES syndroom en het Ebstein syndroom . Ook komt het voor samen met vaatafwijkingen. Dit staat bekend als phakomatosis pigmentovascularis.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over een naevus spilus, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
