Last Updated on 21 april 2023 by M.G. Sulman
Migraine wordt gekenmerkt door hevige hoofdpijnaanvallen, wat vaak gepaard gaat met stoornissen van het zien en misselijkheid en braken. De klachten en intensiteit variëren van persoon tot persoon en een aanval kan door verschillende factoren worden uitgelokt. De eerste aanval treedt meestal onder de 30 jaar op en de aanvallen nemen af met het voortschrijden der jaren. Bij sommige mensen treedt een waarschuwingssymptoom, bekend als een aura, op vóór of tijdens de migraineaanval. Een aura kan bestaan uit visuele stoornissen, zoals lichtflitsen, schitteringen of flikkeringen, of andere stoornissen, zoals tintelingen aan één kant van het gezicht of in een arm of been en moeite met spreken. Medicijnen kan een migraineaanval helpen voorkomen en ze minder heftig maken. De juiste medicijnen, gecombineerd met zelfhulpmiddelen en veranderingen in levensstijl, kunnen soelaas bieden.
Wat is migraine?
Aanval van erge hoofdpijn
Migraine duidt op herhalende aanvallen van plotselinge hoofdpijn. Deze aanvallen kunnen gepaard gaan met misselijkheid, braken en een overgevoeligheid voor licht en geluid. Meestal treft de pijn slechts één kant van het hoofd. Het wordt door de getroffenen beschreven als pulserend of bonkend. Het neemt toe bij lichamelijke inspanning.
Impact op het dagelijkse leven
Een ernstige migraine kan je behoorlijk beperken in je dagelijks leven. De duur van een enkele aanval is tussen de 4 en 72 uur. De aanvallen komen op verschillende tijdsintervallen voor. Duur en intensiteit kunnen van tijd tot tijd verschillen.
Status migranosus
De meest ernstige vorm van de ziekte is de zogenaamde ‘status migranosus’. Artsen spreken hiervan als een aanval langer dan 72 uur duurt. Dit is extreem belastend voor de getroffenen en moet zeker door een arts worden behandeld.
Video met uitleg over wat migraine is
Vóórkomen
Het blijkt dat ongeveer 10% van de bevolking aan migraine lijdt. Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen.
Naar schatting heeft 12 tot 14 procent van alle vrouwen en ongeveer 8 procent van alle mannen last van migraine. Ook kinderen kunnen migraine krijgen. Het komt voor de puberteit voor bij 5 op de 100 kinderen. Meestal komt deze vorm van hoofdpijn echter voor in de leeftijdsgroep van 35 tot 45 jaar.
Vormen van migraine
Over het algemeen maken deskundigen onderscheid tussen een breed scala aan vormen van migraine, zoals onder meer:
- migraine zonder aura (zie onder)
- migraine met aura (zie onder)
- migraine zonder hoofdpijn: hierbij krijg je geen hoofdpijn, maar wel auraverschijnselen
- vestibulaire migraine of evenwichtsmigraine: hierbij heb je aanvallen van draaiduizeligheid
- familiaire hemiplegische migraine (FHM):een erfelijke vorm van hoofdpijn
- basilaire migraine: een zeldzame vorm van migraine waarbij de hersenstam aan de achterkant van het hoofd getroffen is
- oogmigraine (oculaire migraine): een vorm van migraine waarbij het gezichtsvermogen tijdelijk minder is
- menstruele migraine: hierbij treden de aanvallen op tijdens de menstruatie
- chronische migraine: een hoofdpijn die vijftien dagen of meer per maand voorkomt gedurende meer dan drie maanden met kenmerken van migraine voor ten minste acht dagen per maand
- abdominale migraine of buikmigraine: uit zich in aanvallen van heftige buikpijn zonder dat hier een aanwijsbare oorzaak voor is en komt alleen bij kinderen voior
Migraine met en zonder aura
Er worden twee typen migraine onderscheiden: migraine met aura en migraine zonder aura. Veelal bestaat een aura uit kortdurende stoornissen in het zien. Bijvoorbeeld het zien van schitteringen, flikkeringen of lichtflitsen. Er kunnen ook andere neurologische verschijnselen optreden, zoals gevoelsstoornissen, onvermogen tot spreken of begrijpen wat er gezegd wordt, en eenzijdig krachtsverlies.
Een aura treedt meestal direct voorafgaande een aanval op, duurt gemiddeld twintig minuten en is een vast verschijnsel, vaak een verstoring van het gezichtsvermogen. Zo’n 20% van de migrainepatiënten heeft auraverschijnselen.
Oorzaken van migraine
De oorzaak van migraine is nog onbekend, maar tijdens een migraineaanval treedt een toegenomen bloedstroom in de hersenen en het schedeldak op als gevolg van een toegenomen bloedstroom. In de literatuur worden er diverse factoren genoemd die een rol spelen bij het ontstaan van migraine, zoals een mogelijke verstoorde energievoorziening van de hersenen. Ook speelt erfelijkheid een rol.
Symptomen van migraine
Er worden grofweg vier fasen in een migraineaanval onderscheiden:
- de waarschuwingsfase
- de aurafase
- de hoofdpijnfase
- de herstelfase
Waarschuwingsfase
Ongeveer één op de zeven mensen krijgen voorafgaande een migraineaanval waarschuwingssignalen, welke ook wel ‘vroege voortekenen’ worden genoemd. Deze tekenen kunnen enkele uren of dagen voor een aanval optreden en kunnen bestaan uit onder andere een loopneus (neusverkoudheid), behoefte hebben aan zoetigheid, strak gevoel in armen, benen of borsten, diarree, verandering van stemming, hongergevoel, behoefte aan rust, grote vermoeidheid (veel gapen), rode ogen en wazig zien, enz. Deze waarschuwingsfase staat ook bekend als prodromale fase.
Aura
Bij ongeveer één op de vijf mensen met migraine treedt een aura op, meestal direct voor een aanval. Gemiddeld duurt dit twintig minuten. Een visueel aura bestaat uit visuele sensaties, zoals geheel of gedeelijktelijk gezichtsvelduitval van één oog, het zien van bewegende patronen, sterretjes, lichtflitsen of vlekken en wazig zien of onscherp zien. Er kan ook krachtverlies optreden, je kan last krijgen van tintelingen aan één kant van het lichaam en spraakstoornissen (afasie).
Migraineaanval
Migraineaanvallen hebben een duidelijk begin en einde. De duur verschilt van persoon tot persoon. Het kan enkele uren duren tot wel enkele dagen. De pijn kan worden omschreven als kloppende of bonzende pijn en is meestal gelokaliseerd een één kant van het hoofd, boven één oog of rond een slaap. Sommige mensen hebben pijn aan beide kanten van het hoofd en je kan ook pijn in de nek hebben. De pijn wordt erger bij beweging en je hebt last van lichtprikkels en harde geluiden, waardoor je het liefste in een stille en verduisterde kamer bent. Andere klachten zijn misselijkheid en braken, niet in staat zijn iets te doen en veranderde smaak en reukzin. Als de aanval wegebt moet je misschien frequent plassen en kun je het heel koud hebben. Je kunt ook loom of juist actief zijn
Herstelfase
Na een migraineaanval kun je je tot een dag lang uitgeput, verward en futloos voelen. Sommige mensen melden dat ze zich opgetogen voelen. Plotselinge hoofdbewegingen kunnen de pijn kortstondig weer oproepen.
Uitlokkende factoren
Een migraineaanval kan door verschillende factoren worden uitgelokt, bijvoorbeeld het overslaan van een maaltijd, slaapgebrek en bepaalde voedingsmiddelen zoals te veel koffie of chocolade. Ook kan een aanval uitgelokt worden door overmatige inspanning, verminderde weerstand, tabaksrook, lawaai en sommige medicijnen. Hormonale omstandigheden kunnen ook aanleiding geven voor een aanval. Migraine die zich voordoet tijdens de menstruatie wordt wel ‘menstruele migraine’ genoemd. Weersomstandigheden, zoals een snelle daling van de luchtdruk, verandering van weer, onweer en storm, kunnen ook een aanval triggeren.
Video over wat migraine triggert
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Om migraine te diagnosticeren, zal de arts eerst naar je symptomen en klachten informeren. Hij zal onder meer vragen naar de frequentie en duur van de aanvallen, het type en de ernst van de hoofdpijn en de bijbehorende symptomen. Het bijhouden van een hoofdpijndagboek kan helpen bij het beantwoorden van deze vragen. Op deze manier kan de arts de diagnose migraine meestal al voorzichtig stellen en onderscheiden van andere vormen van hoofdpijn en andere ziekten.
Een lichamelijk neurologisch onderzoek maakt ook deel uit van de diagnose. Meestal zijn er hier geen afwijkingen bij migraine.
Vervolgonderzoek
Als er afwijkingen zijn die niet anders verklaard kunnen worden, moet er aanvullend onderzoek worden gedaan. Zelfs als de symptomen niet duidelijk wijzen op migraine, kunnen verdere tests nodig zijn om andere aandoeningen uit te sluiten die ook tot hoofdpijn leiden. Deze. Afhankelijk van de vermoedelijke diagnose, bestaan deze uit onderzoek van het zenuwvocht (lumbale punctie), bloedonderzoek, een echografisch onderzoek (Doppler-echografie, waarmee snelheid, richting en het patroon van de bloedstroom worden gemeten), beeldvormende methoden zoals computertomografie (CT-scan) of magnetische resonantietomografie (MRI-scan) en een elektro-encefalogram (EEG).
Behandeling van migraine
Overzicht
Migraine is niet te genezen, maar de arts kan wel medicijnen voorschrijven die de duur van de aanval verkorten, de symptomen verminderen of volgende aanvallen voorkomen. Naast medicatie, kan de arts je adviseren om uitlokkende factoren zo veel mogelijk te vermijden. Soms is aanvullende therapie zinvol. Hierbij kun je denken aan ontspanningstraining of cognitieve gedragstherapie.
Video over de behandeling van migraine
Ziekteverloop en prognose
Het beloop varieert per persoon
Na spierspanningshoofdpijn is migraine de meest voorkomende vorm van hoofdpijn. Vaak keert migraine terug met tussenpozen die in lengte kunnen variëren. Er zijn mensen die een aantal keren per maand een migraineaanval hebben en weer andere hebben het minder dan eens per jaar. Sommige mensen met migraine merken dat de aanvallen met het ouder worden minder hevig worden. Migraine is een chronische ziekte. De exacte oorzaken zijn nog niet bekend. Daarom kan men alleen de symptomen behandelen.
Belastend
Forse migraineaanvallen kunnen extreem stressvol zijn voor de getroffenen en hun dagelijks leven aanzienlijk beperken. Sommige mensen zijn zelfs een paar dagen nergens toe in staat. De intensiteit en frequentie van de aanvallen kunnen echter positief worden beïnvloed door een adequate behandeling en de juiste levensstijl.
In enkele gevallen nemen de aanvallen toe ondanks het preventieve gebruik van medicatie. Dit is meestal het gevolg van te frequent gebruik van pijnstillers, waaronder migrainemedicijnen zoals triptanen.
Met het ouder worden minder hevig
Bij sommige mensen neemt de frequentie van aanvallen af na de leeftijd van 40 jaar zonder duidelijke oorzaak. Naarmate de hoofdpijn echter minder ernstig wordt, neemt de intensiteit van de aurasymptomen vaak toe.
Bij vrouwen die last hebben van menstruatie- of hormonale migraine, stoppen de aanvallen grotendeels na de menopauze. Over het algemeen moet je er echter rekening mee houden dat de migraine kan terugkeren.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over migraine of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
