Last Updated on 20 juli 2023 by M.G. Sulman
Gluteus tendinopathie is een type peesaandoening in je heupen en billen. Het is een overbelastingsblessure van de m. gluteus medius en/of minimus pezen. Gluteaal staat voor bil-heupregio en tendinopathie is een verzamelnaam voor klachten die met pezen te maken hebben. De aandoening zorgt ervoor dat het peesweefsel afbreekt of verslechtert. Gluteale tendinopathie of een probleem van de bilspierpees, komt voor aan de buitenkant van je heup. Gluteale tendinopathie is een veelvoorkomende oorzaak van heuppijn, vooral bij vrouwen tussen de 40 en 60 jaar. Het kan leiden tot pijn en stijfheid aan de buitenkant van het heupgewricht, wat zich kan uitbreiden naar het bovenbeen, de knie of het onderbeen. Fysiotherapie-oefeningen kunnen helpen, hoewel sommige mensen andere interventies nodig hebben.
Inhoud
Wie krijgt gluteus tendinopathie?
Vrouwen van 40 jaar en ouder, vooral degenen die de overgang achter de rug hebben, zijn vatbaarder voor heuppijn en gluteus tendinopathie. De aandoening treft ook jongere mensen die hardlopen, skiën en dansen. Maar liefst 1 op de 3 mensen met lage rugpijn ontwikkelt ook heuppijn als gevolg van gluteale tendinopathie.
Gluteus tendinopathie is een aandoening die voornamelijk optreedt als gevolg van (chronische) overbelasting van de pezen die de heup verbinden met het bekken. Pezen zijn structuren die spieren met het bot verbinden en aldus beweging toestaan. Het komt vaak voor bij mensen die veel lopen, rennen, dansen of andere soortgelijke activiteiten uitvoeren. Ook mensen die zwaar lichamelijke arbeid verrichten, zoals boeren of bouwvakkers, zijn vatbaarder voor deze aandoening.
Er zijn bepaalde risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van gluteus tendinopathie verhogen, zoals ouderdom, geslacht (vrouwen worden er vaker door getroffen dan mannen), overgewicht en obesitas, ongezonde voeding, hormonale veranderingen (zoals de overgang) en een verstoorde balans tussen training en herstel.
Regelmatig bewegen en sporten is goed voor lijf en leden, maar het is ook belangrijk om overbelasting te voorkomen door ervoor te zorgen dat je lichaam voldoende rust krijgt tussen trainingen en activiteiten. Zogenaamde rustdagen zorgen ervoor dat je spieren, botten, zenuwen en weefsel kunnen ‘heropbouwen’. Ook het dragen van geschikte schoenen en het vermijden van oneffen oppervlakken kunnen het risico op gluteus tendinopathie verminderen.
Oorzaken van gluteus tendinopathie
Gluteus tendinopathie is een overbelastingsblessure van de m. gluteus medius en/of minimus pezen. De volgende factoren kunnen leiden tot gluteus tendinopathie:
- Overmatig gebruik van de pezen tijdens lichamelijke activiteiten, zoals hardlopen, dansen of gewichtheffen, kan de pezen overbelasten en uiteindelijk leiden tot peesirritatie, peesontsteking en peesscheuring.
- Peescompressie kan ontstaan door een val of een ander type ongeval, zoals bijvoorbeeld een zware val op je heup of bekken.
- Overgewicht of obesitas (een te hoge BMI) kan de pezen overbelasten en de druk op de pezen verhogen.
- Inactiviteit of een sedentaire levensstijl kan de spieren en pezen verzwakken en ze vatbaarder maken voor letsel en overbelasting.
- Bekken- of heupinstabiliteit kan een rol spelen bij het ontwikkelen van gluteus tendinopathie, aangezien deze instabiliteit de pezen en spieren kwetsbaarder maakt voor letsel en overbelasting.
Symptomen
Heuppijn
Heuppijn is het meest opvallende symptoom van gluteus tendinopathie en deze pijn strekt zich uit langs de buitenkant van het been naar het knie of onderbeen.
De pijn kan erger worden bij bepaalde activiteiten, zoals wandelen, traplopen, een heuvel oplopen, ‘s ochtends uit bed komen, zitten in kleermakerszit of op één been staan.
De pijn bij gluteus tendinopathie begint vaak aan de bovenkant van het dijbeen, ter hoogte van de heup. Na verloop van tijd kan de pijn zich uitbreiden naar de zijkant van het dijbeen en naar het kniegebied. Mensen met deze aandoening kunnen pijn ervaren bij het opstaan uit een stoel, het lopen of het staan op één been.
Specifiek bij het omhoog lopen van de trap of heuvelop lopen kan de pijn heviger worden, omdat deze bewegingen meer belasting leggen op je bilspieren en de pezen. Ook trapaflopen kan pijnlijk zijn, omdat de bilspieren dan meer moeten werken om het lichaam te stabiliseren.
Startpijn
Startpijn (pijn na een langere periode van rust) is een veelvoorkomende klacht bij verschillende aandoeningen van de heup en het been, waaronder gluteus tendinopathie. Hierbij kan startpijn optreden wanneer je na een periode van inactiviteit of rust. Bijvoorbeeld het weer in beweging komen ‘s ochtends na het opstaan. Ook na langdurig stilzitten kan startpijn optreden wanneer je weer in beweging komt.
Het zitten in kleermakerszit kan de pijnklachten verergeren, omdat dit een houding is waarbij de heup en bilspieren meer belast worden. Ook het staan op één been, bijvoorbeeld tijdens het aankleden, kan pijnlijk zijn omdat dit een grote belasting legt op de spieren en pezen in het been en de heup.
Bij heuppijn die uitstraalt naar het been is het belangrijk om te letten op tekenen van zenuwcompressie, zoals tintelingen of een doof gevoel in het been. Dit kan wijzen op een andere aandoening, zoals een hernia in de lage rug of heupartrose.
Andere klachten
Andere symptomen kunnen ook aanwezig zijn, zoals lage rugpijn, liespijn of bilpijn.
Vaak is in deze zone ook duidelijke drukpijn aanwezig. Bij een peesscheur treedt vaak een mankend looppatroon op.
Onderzoek en diagnose
Om gluteus tendinopathie te diagnosticeren, zal een arts meestal beginnen met een vraaggesprek over je klachten en het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek. De arts zal hierbij je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Lichamelijk onderzoek kan een reeks tests omvatten om de kracht, het bewegingsbereik en andere fysieke kenmerken van het getroffen gebied te beoordelen.
Beeldvormend onderzoek, zoals een röntgenfoto of MRI-scan, kunnen ook worden uitgevoerd om de diagnose te bevestigen en andere mogelijke oorzaken van heup- en bilpijn uit te sluiten.
Behandeling van gluteus tendinopathie
Gluteus tendinopathie wordt meestal behandeld middels een combinatie van conservatieve maatregelen en, indien nodig, meer invasieve behandelingen. Het doel van de behandeling is om pijn te verminderen en de functie te verbeteren. Enkele veel voorkomende behandelingsopties voor gluteus tendinopathie zijn:
Fysiotherapie
Fysiotherapie kan de kracht en flexibiliteit in het getroffen gebied verbeteren. Het kan bestaan uit oefeningen die zich richten op de gluteale spieren (bilspieren), zoals squats en lunges, evenals rekoefeningen om de mobiliteit te verbeteren. Een squat is goede oefening voor je benen, je billen en je rug. Een lunge is een oefening om de quadriceps, hamstrings, core en gluteus mee te trainen.
Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s)
Een behandelmethode voor gluteus tendinopathie is het gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers, zoals NSAID’s, die op eigen initiatief of op advies van een arts kunnen worden ingenomen. Bekende NSAID’s zijn ibuprofen, diclofenac en naproxen. Het doel van deze medicijnen is om de pijn te verminderen en ontstekingen te remmen, wat resulteert in vermindering van zowel de pijn als de zwelling.
Corticosteroïd-injecties
Bij gluteus tendinopathie kan de pijn zo ernstig zijn dat de arts corticosteroïd-injecties voorschrijft om om ontsteking te verminderen en pijn te verlichten. Dit kan helpen bij het herwinnen van je mobiliteit. Als de klachten na de eerste injectie terugkeren, kan na enkele weken een nieuwe injectie worden gegeven. Het effect van de injectie is tijdelijk en varieert per persoon. Het is verstandig om de klachten in de gaten te houden en deze direct te melden aan de arts als ze terugkeren of verergeren. Er wordt vaak gewaarschuwd om niet te vaak een corticosteroïd-injectie te krijgen vanwege de mogelijke bijwerkingen zoals broos kraakbeen, botontkalking, het dunner worden van de pezen en mogelijk afsterven van zenuwen rond de injectieplek. Meestal wordt het niet vaker dan drie keer kort na elkaar gedaan en niet vaker dan vier keer per jaar.
Activiteitenaanpassing
Vermijd activiteiten die de symptomen verergeren en pas je dagelijkse activiteiten aan, zoals het vermijden van langdurig zitten of staan.
Ondersteuning
Het gebruik van krukken kan de druk op het getroffen gebied verminderen en pijn verlichten.
ESWT
Deze niet-invasieve behandeling maakt gebruik van hoogfrequente geluidsgolven om genezing in het getroffen gebied te stimuleren. ESWT staat voor Extracorporal Shock Wave Therapy en is een gefocusseerde medische schokgolfbehandeling van hardnekkige aandoeningen aan het bewegingsapparaat.
Operatie
In ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn om beschadigd weefsel te herstellen of te verwijderen.
Zelfzorg
Naast behandeling door een fysiotherapeut of arts, zijn er ook zelfzorgmaatregelen die kunnen helpen bij de behandeling van gluteus tendinopathie en het verminderen van pijnklachten.
Het zitten met gekruiste benen wordt afgeraden en kies voor een hogere stoel om de klachten niet te verergeren. Het gebruik van een kussen tussen de knieën bij het slapen op de zij kan helpen om de druk op de heup te verminderen. Hierbij is het niet perse nodig om een speciaal kniekussen aan te schaffen; een gewoon kussen kan ook helpen.
Bij het traplopen is het verstandig om de trapleuningen of muur te gebruiken ter ondersteuning. Bij pijn bij het traplopen kunnen tussentreden uitkomst bieden. Hiermee halveer je het hoogteverschil tussen traptreden. Je hebt dan minder spierkracht nodig voor het traplopen.
Het vermijden van activiteiten die de klachten verergeren is uiteraard ook van belang om het herstel te bevorderen. Blijf regelmatig in beweging om de spieren en gewrichten soepel te houden. Zoek eventueel samen met een fysiotherapeut of arts naar een goed balans tussen activiteit en rust en onderzoek welke activiteiten wel en niet geschikt zijn tijdens de behandeling van gluteus tendinopathie.
Prognose
De prognose voor gluteus tendinopathie varieert en is afhankelijk van de ernst van de aandoening en het succes van de behandeling. Onbehandeld kan ja last blijven houden van ernstige, chronische pijn, hetgeen een aanzienlijke invloed heeft op de kwaliteit van leven .
Fysiotherapie en andere vormen van conservatieve behandeling kunnen de symptomen aanzienlijk verbeteren en de aandoening onder controle houden.
Het aanbrengen van leefstijlveranderingen, zoals een gezond gewicht behouden, activiteiten vermijden die de symptomen verergeren, en het getroffen gebied uitrekken en versterken, komen het herstel ten goede.
Zelfs met de juiste behandeling kun je last blijven houden van pijn, geassocieerd met gluteus tendinopathie. In deze gevallen kan een arts aanvullende behandelingen aanbevelen, zoals pijnbeheersingstechnieken, teneinde de symptomen onder controle te houden en de kwaliteit van leven te verbeteren.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over gluteus tendinopathie, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
