Last Updated on 14 april 2023 by M.G. Sulman
Chlamydia is een erg besmettelijke seksueel overdraagbare aandoening (soa), die wordt veroorzaakt door een bacterie die zich in de slijmvliezen van de geslachtsorganen en de anus nestelt. Chlamydia is een van de meest voorkomende soa’s in de wereld en onbehandeld kan het op lange(re) termijn ernstige gevolgen hebben. Chlamydia is op zich goed te behandelen. Als je er niet op tijd bij bent, dan kan een chlamydia-infectie zich verspreiden door je lichaam en aldus voor verschillende klachten zorgen. Deze ziekteverschijnselen noemt men ‘chlamydiasis’. Het duurt meestal één tot drie weken voordat de symptomen van Chlamydia zich openbaren. De kans is echter groter dat een infectie symptoomloos verloopt.
Wat is chlamydia?
Chlamydia-infecties behoren samen met HPV (humaan papillomavirus)-infecties, gonorroe en trichomonas tot de meest voorkomende seksueel overdraagbare aandoeningen in Nederland. Chlamydia wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis. Een infectie verloopt meestal zonder of met slechts milde symptomen. Veel infecties worden daarom niet ontdekt. Onbehandelde chlamydia-infecties kunnen opstijgen naar de eileiders. Dit kan leiden tot een eileiderontsteking, die zich kan uitbreiden naar de buikholte. Dit heet PID (pelvic inflammatory disease: ontsteking in het bekkengebied). Het kan ook leiden tot prostaatontsteking, teelbalontsteking, bijbalontsteking en onvruchtbaarheid. Vroeggeboorte en besmetting van de pasgeborene zijn mogelijk bij zwangere vrouwen.
Incubatietijd
De incubatieperiode of incubatietijd van een ziekte is de tijd die verstrijkt tussen de besmetting en de eerste klinische verschijnselen van de ziekte. Bij chlamydia heb je te maken met een incubatietijd van 5 tot 14 dagen (bij klachten). Het is anno 2023 echter onduidelijk hoe lang mensen met asymptomatische chlamydia de infectie bij zich kunnen dragen.
Symptomen van chlamydia
Klachten bij meisjes en vrouwen
Een ruime meerderheid van de meisjes en vrouwen met chlamydia heeft geen klachten. Hierdoor kun je jaren rondlopen met de infectie zonder dat je er erg in hebt. Meisjes en vrouw kunnen last krijgen van de volgende symptomen:
- toegenomen of ongewone afscheiding uit de vagina;
- branderig gevoel bij het plassen;
- pijn in je (onder)buik, soms met koorts en koude rillingen;
- pijn tijdens de seks.
De meeste vrouwen met chlamydia hebben geen merkbare symptomen, waardoor de infectie zich op een gegeven ogenblik kan uitbreiden naar de eileiders en een eileiderontsteking veroorzaken, die zich kan uitbreiden naar het bekkengebied. Als de infectie niet op tijd wordt behandeld, kan deze onvruchtbaarheid of buitenbaarmoederlijke zwangerschappen tot gevolg hebben.
Klachten bij jongens en mannen
Ook jongens en mannen met chlamydia merken vaak niets van de infectie. Soms kun je last krijgen van de volgende klachten:
- waterige of melkachtige afscheiding uit de penis;
- pijn of branderig gevoel bij het plassen.
- jeuk in je penis;
- pijn of zwelling van de testikels.
Ook bij jongens en mannen kan een onbehandelde chlamydia-infectie aanleiding geven tot complicaties. Zo kunnen de chlamydia-bacteriën via de plasbuis en de zaadleider in de bijbal terechtkomen, wat kan leiden tot bijbalontsteking. Bovendien kan chlamydia bij jongens en mannen ook prostaatontsteking veroorzaken. Een onbehandelde ontsteking kan ook bij de man leiden tot onvruchtbaarheid.
Symptomen van anale chlamydia
Een chlamydia-infectie in het rectum of endeldarm kan afscheiding uit de anus, rectale pijn, ontlasting met slijm, pijnlijke stoelgang (pijn bij het poepen) en roodheid in het anale gebied veroorzaken.
Symptomen van chlamydia in de mond of keel
Chlamydia in je mond of keel gefet niet altijd klachten. Ook kunnen er vage klachten zijn. Zo kan orale chlamydia keelpijn geven. Klachten die bij orale chlamydia passen zijn:
- keelpijn
- pijn bij het slikken
- opgezette klieren in de hals
Complicaties
Vrouw
Als er geen behandeling wordt gezocht, kan chlamydia leiden tot ernstige complicaties bij vrouwen:
- Een pelvisch inflammatoir proces (‘Pelvic Inflamatory Disease’ of PID): een ontsteking in het kleine bekken (de pelvis) bij de vrouw, meer bepaald ter hoogte van de baarmoeder, eileiders en/of eierstokken.
- Onvruchtbaarheid.
- Het syndroom van Fitz-Hugh-Curtis, een syndroom dat zich onder meer kenmerkt door pijn in de rechterbovenkant van de buik.
- Onbehandelde chlamydia bij zwangere vrouwen kan ernstige gevolgen hebben, zoals vroeggeboorte (bevalling vóór 37 weken zwangerschap), neonatale conjunctivitis, ook wel ophthalmia neonatorum, (een vorm van conjunctivitis bij pasgeborenen door een besmetting tijdens de bevalling), en een longontsteking bij de pasgeborene.
- Reactieve artritis (gewrichtsontsteking) kan zich ontwikkelen bij mannen en vrouwen na een chlamydia-infectie.
Man
Bij mannen kan onbehandelde chlamydia urethritis of ontsteking van de urinebuis (urinebuisontsteking) en complicaties zoals gevoelige en gezwollen teelballen veroorzaken.
Man en vrouw
Personen met een chlamydia-infectie hebben een verhoogde kans op het krijgen van andere infecties zoals gonorroe of hiv.
Zwangerschap en gevolgen voor de pasgeborene
Chlamydia-infectie tijdens de zwangerschap kan bij een klein percentage van de vrouwen resulteren in het vroegtijdig breken van de vliezen, vroeggeboorte en mogelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Tijdens de baring kan het kind worden geïnfecteerd en bij pasgeborenen kan chlamydia oogontstekingen (conjunctivitis) en luchtweginfecties veroorzaken.
Oorzaken van chlamydia
Chlamydia wordt veroorzaakt door de bacterie Chlamydia trachomatis en is een seksueel overdraagbare aandoening (soa). De bacterie wordt met name overgedragen via onbeschermde seks met vaak wisselende partners.
Verspreiding en besmetting
Je kunt chlamydia krijgen door vaginale, anale of orale seks te hebben met iemand die chlamydia heeft.
Als je seks hebt met een man, kun je zelfs chlamydia krijgen als hij niet ejaculeert (klaarkomt).
Als je chlamydia hebt gehad en ervoor behandeld bent, kunt je nog steeds opnieuw geïnfecteerd raken. Dit kan gebeuren als je onbeschermde seks hebt met iemand die chlamydia heeft.
Als je zwanger bent, kun je je baby tijdens de bevalling chlamydia geven.
Onderzoek en diagnose
Met behulp van een uitstrijkje of een urinetest wordt bekeken of je chlamydia hebt.
Behandeling van chlamydia
Chlamydia wordt behandeld met antibiotica. Een follow-up bezoek aan de (huis)arts is van belang om te controleren of alle tekenen van de infectie verdwenen zijn.
Als je chlamydia hebt, dan moet je ook iedereen met wie je de afgelopen periode seks hebt gehad inlichten zodat zij zich kunnen laten testen op chlamydia.
Prognose
Chlamydia-infecties kunnen leiden tot ernstige gezondheidsproblemen met gevolgen op zowel de korte als lange termijn. Bij vrouwen kan onbehandelde chlamydia zich verspreiden naar de baarmoeder of de eileiders en bekkenontsteking (PID) veroorzaken. Symptomatische PID komt voor bij ongeveer 10 tot 15 procent van de vrouwen met onbehandelde chlamydia.
Kan chlamydia weggaan zonder behandeling?
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat chlamydia vanzelf overgaat. Ofschoon de symptomen tijdelijk kunnen verdwijnen, kan de infectie in het lichaam blijven sluimeren als het niet wordt behandeld. Dit wordt ook wel ‘subklinische infectie’ genoemd. Er zijn vaak geen of alleen wat vage klachten. Daardoor kun je lange tijd blijven doorlopen met een chlamydia-infectie, soms wel jaren. Ondertussen kan je de ziekte ongemerkt aan anderen doorgegeven.
Als je niet wordt behandeld voor chlamydia, kunnen complicaties optreden. Vrouwen ontwikkelen vaak pelvic inflammatory disease (PID). PID kan onvruchtbaarheid (niet zwanger kunnen worden), chronische bekkenpijn, buitenbaarmoederlijke zwangerschap en de voortdurende verspreiding van de ziekte.
Chlamydia-infectie kan bij mannen soms leiden tot epididymitis of bijbalontsteking, wat pijn en koorts veroorzaakt. In zeldzame gevallen kan chlamydia onvruchtbaarheid bij mannen veroorzaken.
Is het mogelijk om chlamydia te krijgen van een toiletbril?
Chlamydia trachomatis, de bacterie die chlamydia-infectie veroorzaakt, kan niet overleven buiten het menselijk lichaam. Je kunt dus geen chlamydia krijgen van een toiletbril. Chlamydia kan ook niet worden overgedragen via andere vormen van informeel contact, zoals knuffelen, zoenen of door het delen van handdoeken, beddengoed, zwembaden of bestek.
Je kunt dus geen chlamydia of andere soa krijgen door op een vieze wc-bril te gaan zitten. Een soa is alleen overdraagbaar via contact tussen slijmvliezen en lichaamsvloeistoffen. Slijmvliezen zitten onder andere in je mond en geslachtsorganen.
Sommige mensen maken zich zorgen over wat er zal gebeuren als ze in contact komen met een verse druppel lichaamsvloeistof die Chlamydia trachomatis bevat, achtergelaten op een handdoek, beddengoed of toiletbril. Maar alleen in contact komen met de druppel alleen omdat deze je huid of billen heeft aangeraakt, is niet voldoende om de infectie te krijgen. De bacteriën moeten in contact komen met een geschikt lichaamsweefsel zoals de baarmoederhals, urethra of het hoornvlies van het oog om te overleven.1MedicineNet. Can Chlamydia Go Away On Its Own? medicinenet.com/can_chlamydia_go_away_on_its_own/article.htm (ingezien op 16-8-2022)
Preventie
Een levenslange, wederzijds monogame relatie is, na seksuele onthouding, de beste manier om soa’s als chlamydia en gonorroe te voorkomen. En anders moet je veilig vrijen door condooms te gebruiken.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over chlamydia of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
