Groen slijm: oorzaken ophoesten van groen sputum

Last Updated on 11 november 2023 by M.G. Sulman

Groen slijm uit de keel of snot uit de neus is niet altijd een teken van een bacteriële infectie waarvoor antibiotica nodig zijn om beter te worden. Witte bloedcellen worden door het lichaam aangemaakt om vreemde materialen aan te vallen die het lichaam niet herkent, zoals verontreinigende stoffen, vuil, pollen of microben, en worden vervolgens meegevoerd in je slijm en snot. Sommige witte bloedcellen bevatten een groene stof (een eiwit), dus als er meer van deze cellen aanwezig zijn, wordt je slijm of snot groener. Slijm kan zich presenteren in een waaier aan kleuren, van wit tot mosterdgeel, bruin tot verschillende tinten groen. Gekleurd slijm of snot betekent niet per se dat je antibiotica nodig hebt. Bij de meeste (verder gezonde) mensen stopt de productie van slijm of snot met of zonder hoest zodra de verkoudheid of griep verdwijnt, hoewel het tot 3 tot 4 weken kan duren. Er zijn tal van vrij verkrijgbare middelen en medicijnen die zeer effectief zijn bij het beheersen van de symptomen van bovenste luchtweginfecties en die hoofdpijn, spierpijn, koorts en keelpijn kunnen verminderen.

Hoesten
Groen slijm ophoesten / Bron: Pixabay

Hoest en slijm

Ontwikkeling van slijm

Bij het begin van een verkoudheid is de hoest meestal droog en niet-productief. Niet-productieve hoest staat ook wel bekend als droge hoest, kriebelhoest of prikkelhoest. Na korte tijd worden de luchtwegen echter steeds slijmeriger. Zelfs in gezonde toestand produceert het bronchiale slijmvlies constant een dunne vloeistofafscheiding: dit creëert een slijmvlieslaagje die de luchtwegen beschermt en tegelijkertijd schadelijke stoffen verwijdert. Deze slijmlaag bestaat voor het grootste deel uit water en eiwitten.

Productieve hoest

Als er een infectie optreedt, produceert het slijmvlies van de bronchiën meer afscheiding. Vaak leidt dit dan tot een verdikking: het slijm wordt steeds taaier en is maar moeilijk te verwijderen. Ten slotte probeert het lichaam door hoesten het slijm uit de luchtwegen te verwijderen en zich aldus te ontdoen van overtollige secretie: het slijm wordt vanuit de luchtwegen naar de mondholte getransporteerd en wordt dan meestal uitgespuugd of ingeslikt.

Consistentie en kleur van slijm

Verschillende ziekten kunnen de consistentie en kleur van het sputum veranderen: het kan dun, dik, slijmerig of schuimig zijn. De kleur kan variëren van geelachtig tot groen of bruin en zelfs zwart. In ernstige gevallen, zoals het geval is bij een longontsteking, kan er ook bloed in het sputum zitten. Er wordt vaak beweerd dat de kleur van het slijm kan worden gebruikt om een ​​uitspraak te doen over er sprake is van een virale of bacteriële oorzaak. De afscheiding geeft in principe echter slechts grove informatie; op basis van de kleur alleen is een duidelijke diagnose niet te stellen.

Groen slijm of sputum bij hoesten

Sputum duidt op het slijm dat, vermengd met speeksel, uit de diepe luchtwegen wordt opgehoest bij een luchtweginfectie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen onproductieve (droge) en productieve hoest. Dit laatste uit zich door slijm dat wordt opgehoest. Dat betekent: bij productief hoesten wordt de afscheiding uit de luchtwegen verdreven. Het sputum bestaat voor 95 procent uit water, de rest uit witte bloedcellen, eiwitten, vreemde lichamen (bijvoorbeeld stof) en micro-organismen (bijvoorbeeld bacteriën). De samenstelling van het slijm is afhankelijk van wat voor soort ziekte de slijmproductie veroorzaakt. Bij een bacteriële infectie zoals bronchitis zijn er relatief meer bacteriën in de secretie aanwezig. Hoe meer eiwitten aanwezig zijn in het slijm, hoe taaier de consistentie is (taai, dik slijm). Bij een productieve hoest met sputum hoest iemand gemiddeld ongeveer 30 milliliter slijm per dag op.

Mogelijke oorzaken van groen slijm

Afhankelijk van de oorzaak kan de kleur van je slijm of sputum variëren. Hoe geler de afscheiding, hoe meer pus of etter er in zit. Groen slijm duidt meestal op een bacteriële aantasting van de luchtwegen, maar lang niet altijd!

Groen slijm kan verschillende oorzaken hebben, afhankelijk van waar het zich bevindt in het lichaam. Hier zijn enkele mogelijke oorzaken van groen slijm:

  • Luchtweginfecties:
    • Bacteriële luchtweginfecties zoals verkoudheid, bronchitis of longontsteking kunnen groen sputum veroorzaken.
    • Sinusitis of bijholteontsteking kan leiden tot groen neusslijm.
  • Bacteriële keelontsteking: Keelontsteking (faryngitis) is een ontsteking van de keelholte en/of keelamandelen.
  • Bronchiale astma: In sommige gevallen kan astma leiden tot de productie van groen slijm als gevolg van ontsteking en infectie in de luchtwegen.
  • Cystische fibrose (CF): Een ernstige, aangeboren ziekte. Kenmerkend voor CF is dat de slijmvliezen taai slijm afscheiden, wat soms groen kan zijn.
  • Allergieën: Soms kunnen allergieën leiden tot een toename van slijmproductie, wat kan resulteren in groen neusslijm.
  • Roken: Roken kan het slijmvlies in de luchtwegen irriteren en de productie van slijm verhogen, wat soms groen van kleur kan zijn.

Weet dat de kleur van slijm lang niet altijd een duidelijke indicator is van de oorzaak.

Veel voorkomende kleuren van slijm zijn:

SlijmkleurMogelijke oorzaken
Bruin slijm of zwart slijm Vooral zichtbaar bij rokers met een zogenaamde rokershoest en in het bijzonder bij een ochtendhoest met sputum, duidt dit op ziekten zoals chronische bronchitis of COPD.
Geel slijm Een aanwijzing voor pusvorming in de bronchiën als gevolg van een bacteriële infectie. Geel sputum komt ook voor bij virale infecties of astma.
Groen slijm Groen slijm bij hoesten is meestal een bacteriële infectie die gepaard gaat met koorts en pruttelende ademhalingsgeluiden.
Rood slijm, bloederig slijmMogelijke ziekten: longontsteking, longembolie, longkanker, chronische bronchitis of vreemde voorwerpen in de luchtwegen.
Transparant tot witachtig slijmHet wordt vaak veroorzaakt door acute luchtweginfecties veroorzaakt door verkoudheidsvirussen of (met dik slijm) chronische luchtwegaandoeningen zoals astma of COPD.
Wit slijm, grijs slijmAls het slijm grijsachtig wit is en kruimelig kan zijn, kan het een schimmelziekte of tuberculose (tbc) zijn.

Symptomen bij groen slijm

Het ophoesten van groen slijm kan gepaard gaan met andere symptomen, deze zijn afhankelijk van de oorzaak. Een aantal mogelijke symptomen zijn:

Stekende hoofdpijn
Hoofdpijn / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com

Groen sputum bij hoesten verhelpen

Voldoende drinken

Het is allereerst belangrijk om ervoor te zorgen dat je gedurende de dag de juiste hoeveelheid water (en thee) drinkt en niet rookt. Door voldoende te drinken wordt het groene slijm vloeibaarder en kun je het gemakkelijker ophoesten.

luminast - vrouw drinkt kopje thee ontspannen klein
Voldoende drinken / Bron: Luminast/Shutterstock.com

Stomen

Om de slijmvliezen te bevochtigen en het slijm los te maken, kun je ook stomen. Je kunt het beste stomen onder douche, door de stoom die in de gesloten ruimte ontstaat in te ademen. Dit is de meest veilige manier. Je hebt bij stomen geen middeltjes nodig. Middeltjes zoals menthol worden zelfs afgeraden door artsen, omdat ze de slijmvliezen kunnen irriteren en nog meer last kunnen geven.

Neusdruppels

Als je neus verstopt zit, kunnen neusdruppels soelaas bieden. Los één afgestreken theelepel zout op in een drinkglas met lauw water en druppel met een pipetje een paar druppels in elk neusgat. Doe dit een paar keer per dag. Je kunt natuurlijk ook een kant-en-klare zoutoplossing als druppels of spray kopen bij de drogist of apotheek, maar zelf maken bespaart je veel geld.

Slijmoplossende middelen

Slijmoplossende middelen zoals acetylcysteïne kunnen ook een gunstig effect hebben. Acetylcysteïne verdunt taai slijm in de longen, waardoor je het gemakkelijker kunt ophoesten. Het wordt voorgeschreven bij onder meer slijmhoest, vooral bij de longziekten COPD, astma en cystische fibrose (taaislijmziekte).

Huisarts raadplegen

Als de productieve hoest met sputum (geel of groen) niet vanzelf verdwijnt, is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Hij zal informeren over eerdere ziekten, allergieën en je huidige symptomen, de kleur, consistentie en hoeveelheid van de afscheiding, om op deze manier de oorzaak te achterhalen. Hij luistert naar het hart en de longen omdat bij sommige luchtwegaandoeningen je ratelende of pruttelende geluiden maakt. Bovendien kan het bloed worden onderzocht op ontstekingen en kan het sputum zelf worden gecontroleerd op ziektekiemen.

Als het slijmvlies ontstoken is, kan de arts bijvoorbeeld corticosteroïden voorschrijven en bij een bacteriële infectie een antibioticum. De fysiotherapeut kan mensen met COPD een methode leren om zo effectief mogelijk slijm op te geven, waardoor je ook sneller van luchtweginfecties afkomt.

Huisarts of arts
Huisarts raadplegen / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com

Slijm op de juiste manier ophoesten

Ophoesten van slijm

Om het gele of groene slijm op te hoesten, dien je een comfortabele en tegelijkertijd ademverlichtende houding aan te nemen. Ga zitten met je handen op je dijen en kantel je bovenlichaam voorzichtig naar voren.

Tussen hoestaanvallen door kun je de volgende methode gebruiken. Adem zo lang en gelijkmatig mogelijk uit door je bijna gesloten lippen. Druk aan het einde van de uitademing alle resterende lucht met milde kracht naar buiten. Op deze manier kan het slijm beter worden verwijderd.

Vastzittend en taai slijm ophoesten

Veel voorkomende technieken die worden gebruikt om (taai) slijm te verwijderen, zijn onder meer deze:

Diep hoesten

Begin door diep in te ademen. Houd de adem 2-3 seconden vast. Gebruik je buikspieren om de lucht krachtig te verdrijven. Vermijd een harde hoest of alleen maar de keel schrapen. Een diepe hoest is minder vermoeiend en effectiever om slijm uit de longen te verwijderen dan een oppervlakkige hoest.

Huffen

Hierbij wordt eerst diep ingeademd en vervolgens, met open mond en open keel, krachtig uitgeademd. Adem in op ene manier die iets dieper is dan normaal. Gebruik je buikspieren om een reeks van drie snelle uitademingen te maken met de luchtweg open, en maak een ‘hu, hu, hu’ geluid. Vandaar de term ‘huffen’. Door te huffen gaat het slijm omhoog, dat voel je.

Tot slot

Het ophoesten van groen slijm kan wijzen op een infectie van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid of keelontsteking. De prognose hangt af van de onderliggende oorzaak van de groene slijm.

Reacties en ervaringen

Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het ophoesten van groen slijm. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.