Last Updated on 15 maart 2023 by M.G. Sulman
Lijnen van Muehrcke zijn veranderingen in de vingernagel die een teken kunnen zijn van een onderliggende aandoening. De term verwijst naar een reeks van één of meer witte horizontale lijnen die zich helemaal over de nagel uitstrekken, evenwijdig aan de lunula. De lunula is het halve maantje in de vingernagel, in het begin van de nagel, tegen het nagelbed aan. In tegenstelling tot de lijnen van Beau zijn ze niet gegroefd; er treedt geen driedimensionale vervorming op. In tegenstelling tot de lijnen van Mees is de duim meestal niet aangedaan. De lijnen van Muehrcke zijn een sterke indicator van hypoalbuminemie, die het gevolg kan zijn van verschillende oorzaken.
Wat zijn de lijnen van Muehrcke?
De lijnen van Muehrcke zijn witte lijnen in het nagelbed die worden gezien bij patiënten met chronische hypoalbuminemie of laag serumalbumine. De lijnen veroorzaken geen deuken in de nagel. Wanneer je op de vingernagel drukt, verdwijnen de lijnen tijdelijk.
Synoniemen
Lijnen van Muehrcke staan ook bekend als Muehrcke’s bands of Muehrcke’s lines. Soms kom je ook de term banden van Muehrcke tegen.
Waar komt de naam vandaan?
Dr. Robert Muehrcke beschreef deze klinische bevinding voor het eerst in een artikel dat in 1956 in het British Medical Journal werd gepubliceerd.1Muehrcke R. The finger-nails in chronic hypoalbuminaemia: a new
physical sign. Br Med J. 1956;1:1327-1328. Hij identificeerde in totaal 32 patiënten met gepaarde witte banden op de vingernagels. Van deze 32 patiënten hadden er 23 nefrotisch syndroom en nog eens 9 hadden hypoalbuminemie door andere oorzaken. Bij het nefrotisch syndroom werken de nierfilters niet goed meer. Daardoor komen er veel eiwitten in de urine terecht. Te weinig eiwitten in het bloed wordt ‘hypoalbuminemie’ genoemd.
Muehrcke merkte op dat de lijnen alleen verschenen bij patiënten met serumalbuminespiegels van minder dan 2,2 g/dL. In het artikel beschreef de arts 4 patiënten met deze lijnen die werden behandeld met intraveneuze albumine of corticosteroïden. Bij elk van deze patiënten verdwenen de lijnen nadat het serumalbumine was gestegen tot meer dan 2,2 g/dl.
Symptomen van de lijnen van Muehrcke
De lijnen van Muehrcke heeft de volgende kenmerken:
- het gaat om witte transversale strepen
- ze hebben dezelfde kleur en curve als de lunula
- het is zonder groeven of deuken
- bij het uitoefenen van de druk op de strepen vervagen ze
- tijdens de nagelgroei blijven ze op dezelfde plek en ze groeien dus ook niet met de nagel uit
- de witte lijnen gaan van links naar rechts over de hele nagel.
- deze lijnen zijn meestal het duidelijkst te zien op de tweede, derde en vierde vinger.
- het nagelbed ziet er gezond uit tussen de lijntjes in
de lijnen van Muehrcke zijn eerder gerelateerd aan veranderingen in het vaatbed dan aan de nagel zelf, daarom bewegen ze niet met de nagelgroei mee - de lijnen van Muehrcke kunnen vervagen zodra de serumalbuminespiegels stijgen
Complicaties
De lijnen van Muehrcke leiden niet tot complicaties, maar zijn vaak een symptoom van een onderliggende systemische aandoening. Deze onderliggende aandoening kan op zijn beurt wel leiden tot complicaties.
Oorzaken van de lijnen van Muehrcke
De exacte oorzaak van deze nagelafwijking wordt anno 2023 nog niet goed begrepen. De lijnen worden niet veroorzaakt door een verwonding of trauma aan de nagelriem of het nagelgebied.
De lijnen worden in verband gebracht met lage albuminewaarden. Albumine is ene eiwit dat wordt aangetroffen in het bloed. Het wordt gemaakt in de lever. Albumine speelt een belangrijke rol in veel lichaamsfuncties. Het zorgt ervoor dat er geen vloeistof uit je bloedvaten lekt. Het helpt ook om hormonen, vitamines en medicijnen door je lichaam te transporteren.
Hoewel een laag albuminegehalte meestal komt door een leverziekte, kunnen veel verschillende systemische ziekten lage albuminegehaltes veroorzaken. De lijnen van Muehrcke zijn gezien bij mensen met:
- kanker na chemotherapie
- nierziekte, waaronder nefrotisch syndroom (waarbij de nierfilters niet meer goed werken) en nierfilterontsteking (glomerulonefritis)
- leverziekte, inclusief levercirrose
- een eenzijdig voedingspatroon die leidt tot een extreem gebrek aan voedingsstoffen in het lichaam (ernstige ondervoeding)
De lijnen zijn ook waargenomen bij ouderen die chemotherapie krijgen en normale albuminespiegels hebben. De lijnen van Muehrcke komen echter het vaakst voor bij mensen met te weinig albumine.
Onderzoek en diagnose
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
De arts informeert naar je klachten en hij zal je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna volgt lichamelijk onderzoek en eventueel vervolgonderzoek, zoals bloedonderzoek (onder andere albuminewaarden).
Differentiële diagnose
De lijnen van Muehrcke verschillen van lijnen van Beau, die voelbaar zijn, en lijnen van Mees, die niet verdwijnen als je er druk op uitoefent. Bovendien zullen lijnen van Mees naar verwachting met de nagelgroei meebewegen.
Behandeling van de lijnen van Muehrcke
Als het albuminegehalte te laag is, krijg je intraveneus albumine toegediend. De lijnen verdwijnen meestal wanneer je albumineniveau weer genormaliseerd is.
Verdere behandeling hangt af van de onderliggende ziekte of aandoening.
Prognose
De prognose hangt af van de onderliggende aandoening die tot de nagelafwijking heeft geleid. Behandeling van de onderliggende aandoening (bijvoorbeeld hypoalbuminemie) leidt dikwijls tot het verdwijnen van de lijnen.
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over de lijnen van Muehrcke, of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
