Last Updated on 21 augustus 2023 by M.G. Sulman
Wat zijn aambeien? Aambeien zijn uitgezakte zwellichamen dicht bij de anus. De medische benaming is hemorroïden. Een op de twee volwassenen wordt vroeg of laat een keer getroffen door deze vervelende klacht. Sommige mensen hebben vaker dan één keer last van deze vervelende bultjes bij de anus. Oorzaken van aambeien zijn krachtig persen bij het poepen of tijdens de bevalling. Gebrek aan beweging, overgewicht, slechte of eenzijdige voeding, zwak bindweefsel en zwangerschap hebben ook invloed op het ontstaan van aambeien. Ter behandeling van aambeien volstaan bij de meeste patiënten conservatieve maatregelen, zoals het vermijden van persen, het niet uitstellen om te poepen bij aandrang, het eten van vezelrijke voeding en voldoende drinken. Lokale behandeling kan toegepast worden ter verlichting van klachten als pijn, zwelling en jeuk.
Aambeien (zelf) behandelen
Inwendige aambeien (graad I) komen vaak voor en geven normaal gesproken kortdurende klachten, die spontaan genezen. In principe is geen vergaande behandeling nodig en kan volstaan worden met conservatieve maatregelen, zoals:
- aambeienzalf
- zetpillen
- warme baden
- koude kompressen
- aanpassingen in voeding en leefstijl
- toilethygiëne
Zalf bij aambeien
Werking
Crèmes en zalven (welke lokaal worden aangebracht) zijn niet effectief ten aanzien van de genezing van aambeien, wel dragen ze bij aan het verlichten van de klachten. Volgens het farmacotherapeutisch Kompas hebben indifferente middelen, zoals vaselinecetomacrogol of zinksulfaatvaselinecrème of zinkoxide zetpillen, de voorkeur omdat er minder kans is op bijwerkingen. Vaak wordt Lidocaïne vaselinecrème FNA aanbevolen, met als werkzaam bestanddeel lidocaïne. Lidocaïne maakt de huid gevoelloos en neemt de pijn weg. Het heeft ook een jeukstilende werking. Binnen 5 minuten doet het zijn werk. Deze crème brengt ook een beschermend laagje op de huid rond de anus aan, wat tevens de irritatie wegneemt.
Bijwerkingen
Mogelijke bijwerkingen zijn onder meer irritatie en overgevoeligheidsverschijnselen, maar dit komt zelden voor. Bij hoge doseringen is de kans op bijwerkingen gewoonlijk groter en daarom is het verstandig niet meer te gebruiken dan is voorgeschreven. Langdurig gebruik kan een contactallergie veroorzaken. Lees de patiëntenbijsluiter voor meer informatie over de mogelijke bijwerkingen van dit medicijn.
Opgelet
Houd de zalf altijd buiten bereik van kleine kinderen, bewaar ze bij kamertemperatuur en niet in een warme en/of vochtige omgeving, zoals een douchecel of badkamer. Let ook op de uiterste gebruiksdatum van de zalf, welke staat vermeld op de verpakking.
Huisarts raadplegen
Raadpleeg je (huis)arts wanneer dit middel na enkele dagen geen of onvoldoende effect sorteert.
Zetpillen bij aambeien
Bij pijn, irritatie en jeuk als gevolg van aambeien kun je ook zetpillen gebruiken. Wel is het een nadeel dat ze vaak te hoog in de darm terechtkomen, terwijl ze juist dicht bij de sluitspier hun pijnstillende werk moeten doen. Sommige mensen vinden een zetpil handig, omdat ze er de aambei mee naar binnen kunnen duwen als deze naar buiten is gezakt. Een zetpil draagt dus niet bij aan de genezing, maar ze kunnen wel een rol spelen bij het bestrijden van de klachten.
Warme baden
Warme baden geven verlichting van jeuk en pijn en houden de anaalstreek schoon. Gebruik bij voorkeur geen zeep, want dat kan de irritatie verergeren. Anaalstreek goed droog deppen na het bad en breng vervolgens vaseline aan.
Koude kompressen
Koude kompressen kunnen verlichting geven van de pijn. De kou zorgt er ook voor dat de aambeien slinken en tijdelijk of blijvend kleiner worden. Door de kou trekt de vaatwand samen.
Kompressen kunnen gekocht worden bij een apotheek of drogist en zijn geschikt voor herhaald gebruik.
Toilethygiëne
Neem de volgende maatregelen in acht ter bestrijding en voorkoming van aambeien:
- Ga direct naar het toilet zodra je aandrang voelt. Houd de ontlasting niet op. Hiermee voorkom je dat je harde ontlasting krijgt, waarbij je moet persen wat bijdraagt aan de vorming van aambeien.
- Pers niet te hard, maar probeer je te ontspannen en laat de ontlasting rustig komen.
- Blijf niet te lang op het toilet zitten, als er geen ontlasting komt. Hierdoor ontstaat er druk waardoor de bekkenbodemspier verslapt. Het gevolg is dat er aambeien kunnen ontstaan of een scheurtje in de anus (anusfissuur).
- Zorg dat je na het poepen je anus goed schoonmaakt. Achtergebleven resten ontlasting veroorzaken jeuk en irritatie, maar pas op met te hard en te veel afvegen, omdat de aambeien daarvan juist opengaan. Gebruik daarom zacht toiletpapier of een natte washand om de anus schoon te maken. Je kunt ook met warm water spoelen met een zogenaamde toiletdouche, die naast het toilet hangt en met één hand te bedienen is. Gebruik bij voorkeur geen zeep of vochtige toiletdoekjes, omdat deze nogal eens voor irritatie kunnen zorgen.
- Draag katoenen ondergoed, dit draagt comfortabel en ademt goed en geeft minder beschadiging van de huid.
- Krab niet, want dit verergert de klachten.
Voeding en leefstijl
Vaak zijn een paar essentiële aanpassingen in voeding en leefstijl voldoende om het lichaam zelf het probleem op te laten lossen en van je aambeien af te komen.
Veel vezels en voldoende drinken
Heb je harde ontlasting of heb je vaak last van verstopping of obstipatie, gebruik dan een dieet met veel vezels (bijvoorbeeld driemaal daags een eetlepel zemelen of vezelsupplementen) en drink veel vocht (twee liter per dag), teneinde de ontlasting zachter te maken. Zorg er ook voor dat je voldoende vezelrijke voeding tot je neemt, zoals volkorenbrood, zilvervliesrijst, verse groenten, peulvruchten en fruit. Eventueel kunt je tijdelijk een mild laxeermiddel gebruiken, zoals lactulosestroop of Linoforce op basis van lijnzaad, om de stoelgang te bevorderen.
Regelmatig bewegen
Beweeg elke dag ten minste een half uur intensief, door bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren. Drie keer tien minuten of twee keer een kwartier mag ook. Lichaamsbeweging zet de darmen aan tot activiteit, waardoor de ontlasting zacht blijft en beter op gang komt. Te weinig lichaamsbeweging kan verstopping veroorzaken.
Gezond gewicht handhaven
Er is een verband tussen overgewicht en aambeien en daarom is het aan te bevelen om zo veel mogelijk op een gezond gewicht te blijven. Mocht je hulp nodig hebben bij het op peil houden van je gewicht, vraag dan je huisarts of diëtiste om een voedingsadvies op maat.
Video: wat zijn aambeien en hoe kunnen aambeien worden behandeld?
Uit de oude doos
In het jaar 1900 werden tamarinde bonbons aangeprezen als middeltje tegen aambeien:
De tamarinde (Tamarindus indica) is een tropische boom uit de vlinderbloemenfamilie. Deze komt oorspronkelijk uit Zuid-Azië waar zijn naam ‘de dadel van India’ betekent.1MMV. Tamarinde. https://www.mmv.nl/voedingsmiddel/tamarinde/ (ingezien op 20-12-2022)
Reacties en ervaringen
Hieronder kun je reageren op dit artikel. Je kunt bijvoorbeeld je ervaringen delen over het zelf behandelen van aambeien. Of tips geven. Wij stellen reacties zeer op prijs. Reacties worden niet automatisch (direct) gepubliceerd. Dit gebeurt nadat ze door de redactie gelezen zijn. Dit om ‘spam’ of anderszins ongewenste c.q. ongepaste reacties eruit te filteren. Daar kunnen soms enige uren overheen gaan.
